|
2000
|
|
|
Departamenduko eta Erregioko kon tseilari naizen aldetik ez naiz euskararen aldeko ekintzetatik urrun;
|
euskal
kulturaren garapenaren aldekoa naiz. Garapen Kontseiluaren barnean Garapen Eskemaren alde lan franko egin dut.
|
|
|
Esanguratsua
|
Euskal
Kulturaren garapen dinamika malkartsuaren, eta ezbakarrik euskaldungoak lehen, salbuespen egoera, nozitu behar izan zuelako?
|
|
2002
|
|
|
1961 urtean Donostiako Goi Mailako Ingeniarien Eskola sortu zen, eta ISSA (Instituto Superior de Secretariado y Administracion), 1963an. Euskararena eta
|
euskal
kulturaren garapena ere, geroxeago ikusikodugunez, urte horretan hasi zen, Jose Migel Barandiaranen etorrerarekin batera.
|
|
|
g) Oinarri modura, alde batetik, euskararen eta
|
euskal
kulturaren garapena, eta, bestetik, Euskal Herri osoaren erreferentzialtasuna dituen unibertsitate proiektu honek, formalki Unibertsitate bat izan daitekeena edo ez, unibertsitateetako jendearen eta sektore politikoen elkarlana eta estrategiakonpartitua eskatzen du, gaur egungo sakabanaketa gaindituz, EuskalUnibertsitatearen aldeko urrats kualitatibo berriak eman ahal izateko....
|
|
2003
|
|
|
Gazte horien ustez, Eusko Kontseilu Nagusiak sail berezi bat sortu behar zuen unibertsitatearentzako, unibertsitatearen transferentzia negoziatu behar zuen eta Euskal Unibertsitatearen araudia zehaztu. Horrek euskara eta
|
euskal
kulturaren garapena babesteaz gain, Espainiaz kanpoko ereduak eta irakasleak erabili behar zituen. Unibertsitate berria «deberá estar totalmente desvinculada del poder que ejerce el. Cuerpo de catedráticos numerarios españoles»28.
|
|
2004
|
|
|
Aitzitik, boterearen kontzeptuak ez du molde horretako nahasbiderik eragiten, honen jarduna hegemoniarekin parekatu ezean behintzat. Botereak, hots, gizarte jardunaren zer nolakoa bideratzen duen harreman dinamikaren teoriak, herri kudeaketaren gainetik eta azpitik dagoen ahalmena gogorarazten digu, espazio publikoaren eta pribatuaren bizitza bere luze zabalean eraldatzeko eta zaharberritzeko kemen gisa.700 Alde horretatik,
|
euskal
kulturaren garapenaren oinarrian dagoen gizarte dinamika bera izango genuke botere euskaldunaren isla. Nolabait esateko, kultura horren izatea ukatu edo ahalbide dezakeen indar sozial orokorra izango genuke boterea; alegia, ezinbesteko baldintza.
|
|
|
Beste hizkera batera itzulita: euskararen, euskaltasunaren eta
|
euskal
kulturaren garapen bermerik ez dago harik eta abertzaletasunak nazio identitatearen ezaugarri horiek bere jardunaren helburu nagusitzat hartzen ez dituen bitartean. Are gehiago, euskal identitatearen eraikuntzan bazter izaera nabarmena dute gaur egun izendatu berri ditugun zeinu antropologiko horiek.
|
|
2006
|
|
|
Zer ospatzen dugun?
|
Euskal
kulturaren garapena, euskararen garapena. Boteila erdi beteari begiratzeko eguna da.
|
|
2007
|
|
|
— laguntza ematen dio aipatu obragintza publikoari, baliabideak lortzeko eta lankidetzak antolatzeko
|
euskal
kulturaren garapenerako. garapen kontseilua (1995)
|
|
|
Alde batetik ama hizkuntzaren iturburua baita. Gainera familia batzuk belaunaldiz belaunaldi adituak dira dantzan, musikan, kantuan, pilotan, musean. euskararen jarraipenerako, familiek badute eskolaren beharra eta
|
euskal
kulturaren garapena eta jarraipena elkarteek segurtatzen dute urteetan zehar. elkarteek sortzen dute eta hedatzen euskaltasunaren dinamika. Alde batetik kultura ekintzak, lehiaketak, festibalak eta jaiak, eta bestalde aldarrikapenak euskararen ofizialtasuna erdiesteko, bai eta ere kultura bizitzak eskatzen dituen dirulaguntzak eta onarpen publikoa.
|
|
|
Euskararen jarraipenerako, familiek badute eskolaren beharra eta
|
euskal
kulturaren garapena eta jarraipena elkarteek segurtatzen dute urteetan zehar. gerla ondoko belaunaldietan. Baina denbora berean kulturgintza kartsutasun handi batean zegoen elkarteei esker:
|
|
|
Esan beharra dago urte horietako euskal astekari gehienak, ez guztiak, alabaina?, Elizaren eskuetan edo eraginpean sortu zirela. Izan ere, Frantziako Iraultzak ekarritako liberalismo eta agnostizismoari aurre egin nahian, Elizak euskara eta
|
euskal
kulturaren garapena bultzatu zituen, baita euskara horretarako tresna bihurtu26 ere: sustatu zituen euskarazko predikuak, Testamentuaren itzulpenak eta euskarazko aldizkariak eta Egutegiak horren erakusgarri dira.
|
|
|
Zenbait puntu gutxitan laburtuko dut
|
euskal
kulturaren garapenean berrogeita hamar urte betetzen dituen Jakin honek jaiotzean izan zuen testuingurua.
|
|
2008
|
|
|
Euskara eta
|
euskal
kulturaren garapenerako baliabideak nabarmen hazi dira azken hogeita hamar urteotan. Euskal gizartean sustraitutako eta sendotutako egiturek euskalgintzaren esparru guztia betetzen dute gaur egun, dela euskararen eta euskarazko irakaskuntzarena, dela euskal kulturaren arlo ezberdinena, dela hedabideena.
|
|
2009
|
|
|
• Eduki (EKE Euskal Kultur Erakundea) (www.eke.org/ eke/ gure_ ekintzak/ kultura_ teknologiak/ eduki_ programa). Uztaritzen kokatua den Euskal Kultur Erakundeak euskararen eta
|
euskal
kulturaren garapena laguntzen du Ipar Euskal Herrian, bai diruz, bai teknikoki, pertsonek eta elkarteek eraman egitasmoen bidez. Euskal kulturari eta euskarari buruzko hainbat ekitaldiren berri aurki dezakezue, Ipar Euskal Herriko 15 euskal kultur elkarteren egitasmo guztien berri daukazue.
|
|
|
Nire inguruko lagun askok ere asmo hori zeukaten:
|
euskal
kulturaren garapenerako erakunde bat behar zela gure artean. Eta patronatu bat sortu genuen:
|
|
2010
|
|
|
1990 euskal Kultur erakundearen eta euskal kultura sustengatzen duen herrien arteko sindikata gobernu sozialistaren eta pizkunde euskal elkarteen federakuntzaren arteko negoziaketaren ondotik, bi erakunde horiek urte berean sortu dira, lehena 1990ko apirilaren 7an eta bigarrena ekainaren 30ean. euskal kultur erakundea (eke), izenak erraten duen bezala,
|
euskal
kulturaren garapenaz arduratzen zuen, baina ere euskararena. herrien arteko sindikatak, ipar euskal herriko udalerriak bilduz, ekintzak diruz laguntzen zituen euskalgintzan, hedabideetan, irakaskuntzan.
|
|
|
Dena den, azken mezuak ez zuen zerikusi handirik izan akusazioen diskurtsoarekin. Gehienbat, euskararen eta
|
euskal
kulturaren garapenaren alde egindako lana aldarrikatzeko izan zen.
|
|
2011
|
|
|
Baina EAJk badaki herri proiektu bat hiruzpalau azpiegitura baino askoz garrantzitsuagoa dela: demokraziaren oinarri den erabaki eskubidea, euskara eta
|
euskal
kulturaren garapen serio eta sistematikoa, zentzuzko bake prozesu bat… eta gai horietan, oro har, herritar jeltzaleak gertuago daude Bilduzaleetatik popular eta sozialistengandik baino.
|
|
2012
|
|
|
herri mugimenduko elkarteak, aurretiaz sorturiko enpresak (horietako asko gizarte mugimenduen esparrutik sortuak) eta norbanako esanguratsuak. Agerian geratzen da, ostera ere, erakundeok abiarazteko ekimena hartu zuten haien buruetan, kultur esparruan sor litezkeen balizko negozio aukeren diagnostikoak baino, pisu handiagoa hartzen duela
|
euskal
kulturaren garapenarekiko kezkak, zeinak ostera ere enpresa egitasmo bereziak bilakatzen baititu, etekin ekonomikoen erakarpenetik bainoago hutsune soziokulturalen erantzun gisa ulertu baita erakundeon sorrera.
|
|
2013
|
|
|
Euskal Kultur Erakundea 1990 urtean sortua izan da, euskararen eta euskal kulturaren alde ari diren elkarteek bultzaturik eta erakunde publikoek lagundurik, hala nola Estatua, Akitaniako Kontseilua, Pirinio Atlantikoetako Kontseilua, eta euskal kulturaren aldeko Herrien Sindikatua, gaur egun iparraldeko 146 herrik osatzen dutena. Bere helburu nagusia
|
euskal
kulturaren garapena eta hedadura sostengatzea da.
|
|
|
Ikus entzunezko produkzioaren inguruan Euskal Herrian eratu den enpresa, teknikari, sortzaile eta zerbitzuen industri sare edo ehuna aintzat hartu beharrekoa da, bai haren dimentsio ekonomikoan, aberastasun eta enplegu iturri gisa, bai, batez ere, dimentsio kulturalean, ikus entzunezko kultur edukien sorburu eta bideratzaile gisa. Izan ere, gaur egungo ikus entzunezko sistemetan edukien produkzioa industri atal autonomo gisa egituratzen da kasurik gehienetan, eta, beraz, ikus entzunezko industria antolatu, osasuntsu eta jasangarri bat izatea ezinbesteko baldintza da
|
euskal
kulturaren garapenerako ere.
|
|
2014
|
|
|
Guggenheim Bilbao museoaren sorrera (1997an) izan daiteke erreferentzia garrantzitsuena. Errealitate horren ondoan, beste datu batzuek, aldiz,
|
euskal
kulturaren garapena adierazi zuten: Bernardo Atxaga idazleak Espainiako Sari Nazionala jaso zuen 1989an eta Euskaldunon Egunkaria sortu zen hurrengo urtean (euskara hutsean argitaratu zen lehen egunkaria 1937az geroztik).
|
|
|
Errobi herri elkargoak lehentasunetan ezarria du
|
euskal
kulturaren garapena, bereziki musikaren irakaskuntza, Musikas elkartearen bidez, eta karrikako arteen alorra, hau" Hameka" programaren baitan. Aurten 400.000 euroko diru kopurua bereizia du hortarako.
|
|
2017
|
|
|
28). Nafarroako erregionalisten eta espainiar autoritate zentralen arteko aliantzak forma anitzak hartu ditu, baina euskal nazionalistak boteretik baztertzeko balio izan du beti,
|
euskal
kulturaren garapena eta euskararen erabilera mugatuz. Horrek nafartasunaren eta euskaltasunaren arteko oposizioa sortu du, Ulsterren unionismoaren eta errepublikanismoaren arteko gatazkaren antzekoa, edo valentzianismoa versus katalanismoa borrokaren antzekoa (Blas, 2016).
|
|
|
–Garrantzitsua da urtero urtero ematen dugun pauso hau, Euskal Museoak duen helburu nagusia gurea ere badelako, hots,
|
euskal
kulturaren garapena eta hedadura sostengatzea?, esan du Andres Urrutia euskaltzainburuak, Baionan.
|
|
|
Zertan datza Euskal Herriaren espezializatze adimendua? Giza garapen jasangarria bermatuko duen
|
euskal
kulturaren garapen endogenoa edo disneyfikazioari bidea zabalduko dion espezializatze mota. Zerbitzuetan bereziki oinarrituko dena ala barne garapen soziala ziurtatuko duen espezializatze tekno industriala?
|
|
|
Halere, deus ez baita hobetu ezinik, biltzar nagusian elkartetako ordezkari batzuk azpimarratu dute aurkeztu proiektuan ez dela sozial arazorik aski aipatzen, hala nola familia askoren txirotasuna, laborari zonbaiten ezinbizia, nekezian dauden gero eta herritar gehiagoren bizimodua. Funtsean, euskara eta
|
euskal
kulturaren garapena ere ez dira sartzen; gaietan ez sobera barreatzea gatik, errana izan zaukunaren arabera.
|
|
2018
|
|
|
Tenore bateko eta besteko gobernuak ezagutu ditugu, euskararen aldekotasunak eta kontrakarreko jarrerak, eta aurrera egin dugu beti.Ohikoa izaten da halakoetan erakundearen merituak aipatzea: Euskararen batasuna lortzeko aitzindaritza hartu zuen eta hainbat euskal eragilerekin batera euskara batuaren gorpuztea bideratu du Euskaltzaindiak. Orobat, bestelako errealitateak, garai zail eta ilunetan (Bertsolari Txapelketa, AEK, Euskal Idazleen Elkartea, itzultzaileak, UZEI, ikastolak, euskarazko argitalpenak, literatura eta ikerketa lehiaketak, hiztegiak,?), hasiera emanez gero euskara eta
|
euskal
kulturaren garapenerako erabakigarri geratu diren osterantzeko errealitateei. Horrela sortu da euskalgintza modernoaren azpiegitura eta hortxe egon da beti euskararen Akademia.2 BAINA GATOZEN gaurkora, guk bete betean egon eta bizi nahi dugulako XXI. mendea, eta esango nuke azken 10 urteetan egin ditugun aldaketa eta ahaleginekin, helburutik gertuago gaudela.
|
|
2019
|
|
|
Gaur, lankidetza hitzarmena sinatu dute Baionako Herriko Etxeak eta Euskaltzaindiak. Jean René Etchegaray auzapezak eta Andres Urrutia euskaltzainburuak izenpetu duten hitzarmenaren xedea Baionako Udalaren eta Euskaltzaindiaren arteko lankidetzaren oinarriak ezartzea da, bi erakundeek euskararen eta
|
euskal
kulturaren garapenerako dauzkaten helburuak elkarlanean bururaditzaten.
|
|
2020
|
|
|
Edukiak hautatzeko irizpideetan ere ezin ditugu begiak itxi gaurko gizarteerrealitatearen aurrean, jakinda, esate baterako, globalizazioaren ondorioz homogeneizazio prozesuak gero eta nabarmenagoak direla. Beraz, egoera horri aurre egin nahi badiogu, eta aldarri bezala uler dezagun datorrena, beharrezkoa dugu
|
euskal
kulturaren garapena sendotzea. Hitz gardenekin adierazten da kezka bera HEZIBERRI 2020 dokumentuan (Eusko Jaurlaritza, 2014:
|
|
2021
|
|
|
Lore Jokoetako zikloan prozesuari hainbesteko xehetasunarekin jarraitu ahal izateko moduko arrastorik ez dago, baina Campiónen edo Manterolaren 724 testuetan bai aipatzen dira euskararen komunitatearen ertzekotasunak eragindako tradizio idatziaren gabezia eta errealitate beraren ifrentzu gisa ahozkoak mantendu duen ezohiko indarra,
|
euskal
kulturaren garapenerako horren sustapenari heldu beharra ondorioztatuz.
|
|
|
" Euskara berreskuratzen egindako ahalegina aipagarria izan bada ere, ez bide da beste horrenbeste gertatu
|
euskal
kulturaren garapen saioan, azken honekin ulertuz belaunaldi batetik bestera eskualdatzeko asmoz metatzen den jakituria, egiteko era, jokamolde, usadio, arau, balio, ideia, sinesmen eta mitoen multzoa... Gauza bat da ordea euskara ikastea eta heziketa euskaraz egitea eta bestea euskalduntzea.
|
|
2022
|
|
|
Irrati guziak sortu dira herri mugimendu batetik, laguntzaile batzuen eskutik, euskara eta
|
euskal
kulturaren garapena bultzatzeko xedez. Komunikazio tresna parte hartzailea segurtatzen du, edozein herritarrek bere lekua aurki lezake, herritarrekin hurbiltasuna atxikiz.
|