|
2000
|
|
|
DAIMAKHAKAN Aznach izeneko txetxeniar emakume talde bat Euskal Herrira gonbidatu du
|
Euskal
Kultur Erakundeak, joan den astean Uztaritzen agertutakoaren arabera. Abenduaren 11tik 18a arte izango dira bertan hainbat kultur ekitaldi eskainiz.
|
|
|
Euskal nortasunean prozesu ezberdinek bat egiten dutela erakusten digun adibidebat, Euskal Herriko biztanleek beren talde nortasunaz egiten duten definizioetan dugu.Horretarako, Baskongadetako Eusko Jaurlaritzak, Nafarroako Foru Gobernuak eta IparEuskal Herriko
|
Euskal
Kultur Erakundeak burututako inkesta baten emaitzak hartukoditugu erreferentziatzat9.
|
|
|
Datu horiek 1991n zazpi herrialdeetan burututako Soziolinguistika Inkestatik hartu ditugu (ikusEUSKO JAURLARITZA, NAFARROAKO FORU GOBERNUA,
|
EUSKAL
KULTUR ERAKUNDEA: Euskararen jarraipena. Gasteiz:
|
|
|
Eusko Jaurlaritza, Nafarroako Gobernua eta
|
Euskal
Kultur Erakundea, (1997): Euskal HerrikoSoziolinguistikazko Inkesta, Gasteiz, Eusko Jaurlaritza.
|
|
|
Eusko Jaurlaritza, Nafarroako Gobernua eta
|
Euskal
Kultur Erakundea, (1997): Euskal HerrikoSoziolinguistikazko Inkesta, Gasteiz, Eusko Jaurlaritza.
|
|
|
Beraz, aurrekontuko diru sarrerak honako era honetara zeuden (Herria, 1992): %40 kanpainatik, %30 diru publikotik eta %30 beste iturri txikietatik (%10
|
Euskal
Kultur Erakundeak emana).
|
|
|
Gainera, datu guztiak ezin daitezke onak izan, euskaldunen kopurua txikiagotuz baitoa Iparraldean (Euskaldunon Egunkaria,, 10). Frantsesaren aldeko egoera diglosikoak min handia egiten die euskal irratiei eta
|
Euskal
Kultur Erakundea (EKE) kezkatuta dabil hirugarren milurtekoaren hasieran euskal irratien iraupena ziurtatzeko, euskaldunen kopuruaren emendatzea ezinbestekoa baita.
|
|
2001
|
|
|
Pirinio Atlantikoetako Andre Viau prefetaren ustez, uztailaren 14rako finkatuko da kontseilu honen osaketa.
|
Euskal
Kultur Erakundeak (EKE) datorren apirilaren 7an burutuko duen urteko biltzar nagusiaren ondoren argitu litzateke Hikuntza Kontseiluaren auzia. Prefetak EKEren esku utzi zuen kontseiluaren eratze eta bideratzea.
|
|
|
Artzantzaren gorabeherak jorratzen dituen film hau euskaraz eskainiko da, frantsesezko azpitituluekin. Lanak Akitaniako Lurralde Kontseiluaren, Eusko Jaurlaritzaren eta
|
Euskal
Kultur Erakundearen laguntza jaso du.
|
|
|
Ondoren, ikerketa batzuk aipatuko dira, lurraldetasunaren araberako irizpideari jarraituz. Euskal Herriosorako egin diren ikerketetan, batez ere Euskararen Jarraipena (Eusko Jaurlaritza, 1995) eta Euskal Herriko Soziolinguistikazko Inkesta, 1996 Euskararen Jarraipena II (Eusko Jaurlaritza, Nafarroako Gobernua eta
|
Euskal
Kultur Erakundea, 1999) lanetan, bai euskararen ezagutza eta bai erabilera aztertu dira. Aipatu behar daezagutza aztertu ordez,, hizkuntz gaitasuna?
|
|
|
* Ipar Euskal Herriko datuak: Euskararen Jarraipena II (Eusko Jaurlaritza, Nafarroako Gobernua eta
|
Euskal
Kultur Erakundea, 1996)
|
|
|
Aldaketahonen berri Eusko Jaurlaritzak eta Nafarroako Gobernuak egindako. EuskararenJarraipena? izeneko lanean ageri da, 1991n Euskal Herri guztiko 16 urtetik gorakopopulazioan oinarrituz (Eusko Jaurlaritza eta Nafarroako Gobernua, 1995), etageroago Euskararen Jarraipena II lanean ere bai, 1996an egindako ikerketetan (Eusko Jaurlaritza, Nafarroako Gobernua eta
|
Euskal
Kultur Erakundea, 1996):
|
|
|
Bestalde, Europako aginte gorenek Hizkuntzen Europako Eguna izendatu izana kontraesan handia da gure artean horren lekukoa hartu zuten erakunde eta taldeenurritasuna eta profilari erreparatuz gero:
|
Euskal
Kultur Erakundea (EKE) eta Euskal Konfederazioa, Iparraldean, eta Hizkuntz Eskubideen Behatokia, Euskararen Gizart e
|
|
|
Beren bortuetan libreki eta botereetarik urrun kreatzen duten Iparralde barnealdeko lau poeta onenak! Kultura Ministerioak,
|
Euskal
Kultur Erakundeak, Hizkuntza Kontseiluak, Eskualdeko eta Departamenduko kultura zerbitzuek denek batera arrats berezi honen antolatzen lagundu gaituzte: eskerrak guztiei.
|
|
|
Ohe hegiko apalean metatzera utzi gasna azal urrintsuak mirestean, burutazio antzuak oro hasperenka zendu zitzaizkidan. Erabaki nuen orduan,
|
Euskal
Kultur Erakundeko zuzendariarekin, deblauki eta sanoki, aldizkari pornografiko baikorraren ideiaz solastatzea, biharko Hizkuntza Kontseiluari zerbait helburu finko ematearren. Zuzendari haren urratsak hargatik, ez ziren nire gauezkoetan lerratzen.
|
|
2002
|
|
|
Terexa Lekunberrik,
|
Euskal
Kultur Erakundeko ondarearen arduradunak «Euskaldunon Egunkaria»n idatzitako iritzi artikulu baten zatiak dira hauek:
|
|
|
|
EUSKAL
Kultur Erakundearen partaidetzarekin Elkarlaneanek «Kantuketan, l' univers du chant basque» liburua plazaratu berri du. Bertan, zazpi ikerlarik euskal kantagintzaren inguruan burututako lana biltzen da.
|
|
|
Nere aldetik, pentsatzen dut Joel Brouch ek bere lanean gehiago aztertu dituela kulturaren azpiegiturak kultura egileak baino, gehiago ikuskizun handiak herriko kultura ekintzak baino, baina gaingiroki diot proposamen interesgarri zenbait bidean ezarri duela, hala nola barnealdeari buruz, Scenes de pays edo herrialdetako eszenatoki batzuen sortzea, eskualde desberdinetan, eta
|
Euskal
Kultur Erakundean, euskal sorkuntzari buruzko ekintzak orain arte baino gehiago sustengatzea, bertzeak bertze ahalbide ekonomikoak gehituz
|
|
|
Bitartekaritzat har genitzake, halaber, hainbat erakunde publiko nahiz pribatu, liburuaren promoziorako diru-laguntzak ematen dituztenak. Aurrerago aipatuko den moduan, Euskal Herriari dagokionez, hortxe geneuzkake Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak, Foru Aldundiek, hainbat erakundek(
|
Euskal
Kultur Erakundea...) euskarazko liburuaren sustapenera bideratu dituzten diru-laguntzak (liburutegietarako aleak erosiz, liburu azoketan euren presentzia ziurtatuz, katalogoen edizioa bultzatuz...). Horiez gain, bitartekarien atal honetan ezin utzi aipatu gabe euskal liburu17 Berriki, literatur sarietan irabazle suertatzen diren liburuen zabalpen eskasa salatzen zuten adierazpenak argitaratu dira egunkarietan.
|
|
2003
|
|
|
«Euskal herriko aurpegiak» du izena
|
Euskal
Kultur Erakundeak irailean martxan jarriko duen proiektuak. Proiektu horrek, leku publikoetan ukipen pantaila batzuen bidez Euskal Herriko historia, literatura, geografia, kultura, bizimodua eta euskara ezagutzera ematea du helburu eta lau hizkuntza erabiliko ditu horretarako:
|
|
|
Hasierako asmoak oso zabalak izan baziren ere (15 gai proposatu ziren UEUren, euskal kulturaren eta irakaskuntzaren arteko harremanei buruz hausnartzeko) zenbait berrikuntza baino ez zen egin saio osagarrietan: Nafarroako egoerara hurbiltzeko asmotan, mahai ingurua prestatu zen Nafarroako
|
euskal
kultura erakundeen inguruan, baita erromeria bat Ziudadelako parkean, baina azken horrek ez zuen arrakasta handirik izan. Gau batean, Astronomiaren aitzakian, ibilaldi ederra egin zen Zizur herri ingurura, izarrak eta konstelazioak ikusteko asmoarekin.
|
|
|
Bosgarren puntuak UEUren Kontseilua eratzea erabaki zuen. Seigarrenean, UEUk eta
|
euskal
kultura erakundeek bizi zuten ekonomia egoera larria salatu zen; eta zazpigarren puntuan, «Euskal Herriak unibertsitate mailan sufritzen duen zapalkuntza sakabanatzailea» kritikatu ondoren, «unibertsital barruti bakarra eta Euskal Herriko Unibertsitatea» Euskal Unibertsitatearen aldeko borrokako lehenengo eta derrigorrezko urrats moduan hartu ziren.
|
|
|
Hego Euskal Herriko lau lurraldeetako Ikastolen Elkarteak, Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundea, Jakin, Euskal Idazleen Elkartea, Euskaltzaindia, UZEI, Elhuyar, Arantzadi Zientzia Elkartea, Bizkai eta Gipuzkoako Irakasle Elkarteak eta UEU. Euskararen zabalkundearen inguruan ari ziren elkarteak ditugu; baina, hutsune narbarmenak egon ziren104 Bertan adostutako puntuen arabera,. Etxepare,
|
euskal
kultur erakundea, n parte hartzeko oinarrizko puntuak honako hauek ziren: Euskal Herriko hizkuntza nazionala euskara dela onartzea eta Euskal Herria osotasun moduan hartzea, Bidasoaz bestaldeko lurraldeak barne.
|
|
|
Ustaritzeko ihazko eta aurtengo manifestuak ofizialki onhartzea» eta, era berean, benetako euskalduntzea bultzatzea, besteak beste, euskararen ofizialtasuna ezarriz maila guztietan. Laugarren puntuak
|
euskal
kulturaren aldeko erakundeen egoera ekonomiko kaxkarra agertu zuen, eta laguntza zabalak eskatzen zituen. Azkenekoan, garai hartako Espainiako gobernuak emandako indultoaren urritasuna salatu ondoren, mugarik gabeko amnistia orokorra eskatu zen.
|
|
|
Diotenez," euskararekiko jarrera ere asko hobetu da Euskal Herrian barrena: eredua indartzen doa,
|
euskal
kultur erakundeen azpiegitura hobeagotu egin da, diru gehiago etorri da euskal kulturara, euskal kulturara hurbiltzen direnen kopurua handituz doa47" eta abar. Irakurketa baikorrak ez gaitu itsutu behar, gure zuhaitza edertzen ari da, dudarik ez dago; baina, erdal basoa itxia da, trinkoa, zurgatzaile amorratua.
|
|
|
Hi ruzpalau gai hautatu ditut 2003 urtean iparraldeko
|
Euskal
kultur erakundeak garatu edo lagundu kultura ekintzen aipatzeko: sorkuntza artistikoa, artisten sustengatzeko lanpostu berria, Euskal kultur erakundeak Eusko Jaurlaritzarekin izenpetu hitzarmena, eta azkenik joanago eta gehiago euskal diasporarekin bultzatzen ditugun egitasmoak munduan zehar.
|
|
|
Hi ruzpalau gai hautatu ditut 2003 urtean iparraldeko Euskal kultur erakundeak garatu edo lagundu kultura ekintzen aipatzeko: sorkuntza artistikoa, artisten sustengatzeko lanpostu berria,
|
Euskal
kultur erakundeak Eusko Jaurlaritzarekin izenpetu hitzarmena, eta azkenik joanago eta gehiago euskal diasporarekin bultzatzen ditugun egitasmoak munduan zehar.
|
|
|
|
Euskal
kultur erakundeak eta Baionako kontserbatorioak antolatu sorkuntza egonaldiari esker, Nicolas Bacri frantses musikagile garaikide handienetarikoak minutuko musika obra bat ondu du, JosAnton Artze gure poeta ospetsuaren olerkiak harrointzat hartuz.
|
|
|
Horregatik,
|
Euskal
kultur erakundeak lanpostu bat ireki du bereziki artisten laguntzeko maila guzietan: sorkuntzan, formakuntzan eta hedapenean.
|
|
|
Postu berri honi esker, horrelako ekintzak ugalduko ditugu ondoko hilabeteetan. Halaber,
|
Euskal
kultur erakundean berean, bizpahiru urtetan kultura egitasmo berri bat abiaraziko dugu, eta hor artistak zuzenki inplikatuak izanen dira. Ondorioz, espero dugu Euskal Herritik kanpo ere gure artistak ezagutuagoak izanen direla.
|
|
|
|
Euskal
kultur erakundea sortu zenetik, beti lan harreman sendo eta jarraikiak ukan ditu Eusko Jaurlaritzarekin, bereziki hizkuntza alorrean. Adibide gisa, azken hamar urte hauetako inkesta soziolinguistikoak (azkena ez ezik) guk eraman ditugu iparralderako, hizkuntza politikako zerbitzuen partaidetzarekin.
|
|
|
Bilatzen dituzte harreman iraunkorrak.
|
Euskal
kultur erakundeari doakionez, proposatu dugu jadanik datorren urterako kontalari bat hara joan dadin, halaber kantari eta musikari talde bat.
|
|
|
Funtsean, gure bidaiari segida eman nahian, hango delegazio bat etorri da azaro hastapen honetan bai Euskal Herriaren hobeki ezagutzeko, bai Saint Pierre eta Miquelon uharteen aurkezteko. Guhaurek
|
Euskal
kultur erakundean sortu dugun euskarri multimedia bat Euskal Herrikoau rp egiak izenekoa eta lau hizkuntzatan egina (euskaraz, frantsesez, ingelesez eta espainolez) aurkeztu diegu eta oso interesatuak dira hango liburutegi eta turismo espazioetan horrelako lanabesaren ezartzeko.
|
|
2004
|
|
|
Euskararen erabilpena sustatzeko akordioa sinatu dute
|
Euskal
Kultur Erakundeak eta Baionako Erietxeak. Horren arabera, seinaleak eta informazio orriak euskaraz egongo dira eta bestalde, euskarazko kultur eskaintza izango da bertan.
|
|
|
|
Euskal
Kultur Erakundeko partaide Iulen Urbiolaren iritziz, euskararen normalkuntza ez da etorriko nazioartetik, gugandik baizik. Erabil dezakegun testuinguru bat baino ez da nazioartea, haizea bezala:
|
|
|
Mahai inguruaren osteko ekitaldi ofizialean Azkaingo auzapezak, Euskal Konfederazioak,
|
Euskal
Kultur Erakundeak eta UEMAk hartu zuten hitza.
|
|
|
Euskal kultura 2001, Jakin, 2001, 78 Mattin Irigoien: . Azken hiru urteetan bi aldiz izana naiz
|
Euskal
Kultur Erakundeko urteko Biltzar Nagusian. Meza nagusi horrek bi aldietan utzi didan ahoko gustu txarraz ariko naiz, begi bistan gelditzen baita dantzarazten dituen orkestraren partizioa kultur erreferentzialtasun frantsesa, kolonialista eta folklorizantean mugitzen dela, eta ez inondik ere euskaltasun beregain baten ikuspuntu batetik?.
|
|
|
Gaingi roki aipatuko ditut iparraldean euskararen alde eta euskal kulturaren inguruan eramanak izan diren ekintza batzuk, nola elkarteen eskutik, hala
|
Euskal
kultur erakundeak bultzaturik.
|
|
|
Gure aldetik,
|
Euskal
kultur erakundeko euskara zerbitzuak hiru alorretan lan egin du urte honetan: eskoletan edo eskolatik kanpo, euskarazko animazioak alhan ezarri ditu, toki publikoetan euskararen sarrarazteko ekintzak bultzatu, eta azkenik hainbat itzulpen tekniko egin ditu, oroz gainetik herriko etxeentzat eta administrazioentzat.
|
|
|
Badu orain urte bat
|
euskal
kultur erakundeak hitzarmen bat izenpetu duela Eusko Jaurlaritzarekin, hain zuzen kultura trukaketak areagotzeko, elkarteen, artisten eta erakundeen eskutik, eta nolazpait gure buruetan daukagun muga ezabatzeko, edo bederen ematzeko.
|
|
|
Euskal kulturaren bizitasuna erakutsi, bere dimentsio unibertsala agerian eman eta publiko berriak gurutzarazi:
|
Euskal
kultur erakundeak segitu nahi du Kantuketan programa rekin hasi bidea," BatekMila" deitu kultura kontzeptu berri bat abian ezarriz.
|
|
|
Euskaldunak ez direnek kultura praktikak dituzte eta nolako pertzepzioadute hemengo hizkuntzaz eta kulturaz?
|
Euskal
kultur erakundeak inkesta bat alhan ezarri du duela guti, galdera hauei buruz lehen iritzi batzuen eskuratzeko. Iparraldean, 1.600 jende galdetuak izanen dira.
|
|
2005
|
|
|
|
Euskal
Kultur Erakundearen 2005eko asmoak
|
|
|
Nork egin behar du klixk behatzekin? Eusko Jaurlaritzak, Kontseilu Orokorrak,
|
Euskal
Kultur Erakundeak...?
|
|
|
Hautetsi eta politikariekin, Kontseilu Orokorrarekin, Erregioarekin, Euskal Gobernuarekin... lan handia dugu egitekoa.
|
Euskal
Kultur Erakundeak ere badu zer egin. Behin betikoz eztabaida ireki behar du, dantzaz orokorrean mintzatu, eta ez talde puntualen beharraz.
|
|
|
Euskal kantari bakarlarien lehiaketa antolatu dute
|
Euskal
Kultur Erakundeak (EKE) eta Kanboko hiriak, Mixel Labeguerie kantugilea zendu zela 25 urte bete direla eta. «Euskal kantu berriaren aita» gisa ezagututakoa omenduko dute hala.
|
|
|
Iparraldeko bertsolaritza hobeto ezagutzeko abagunea eskaintzen du
|
Euskal
Kultur Erakundeak sareratu duen www.bertsulari.com webguneak. Lau hizkuntzatan (euskara, frantsesa, gaztelania eta ingelesa) jarri dituzte edukiak:
|
|
|
Praktika kulturalak eta nortasun kolektiboak Euskal Herrian" izeneko inkestaren emaitzak aurkeztu berri ditu
|
Euskal
Kultur Erakundeak. Horrelako inkestekin gertatu ohi den bezala egoeraren argazki interesgarria agertzearekin batera, galde eta eztabaida franko pizten dira, baita geroari buruzko politikak definitzeko pista batzuk irekitzen ere.
|
|
|
|
Euskal
Kultur Erakundeak Praktika kulturalak eta nortasun kolektiboak Euskal Herrian zein diren neurtzeko egindako inkestaren emaitzak kalean dira jada. Hamasei urtetik gorako 4.000 pertsonari egin zaie inkesta; Iparraldeko 1.610i, Nafarroako 1.008ri eta Euskal Autonomia Erkidegoko 1.204ri.
|
|
|
|
Euskal
kultur erakundeak hizkuntzaren aldeko ekintza andana bat bultzatu du azken urte hauetan, hala nola itzulpengintzan, edo leku publiko batzuetan (Baionako ospitalean, BAB2 komertzio zentroan, liburutegi mediateketan...).
|
|
|
Egoera hori kontuan hartuz,
|
Euskal
kultur erakundeak euskal kulturaren biziarazteko ekintzak alhan ezarriko ditu; bertzeak bertze espazio berrietan eta publiko zabal bati eskainiak izanen dira, BatekMila programa zabalaren helburu nagusiak obratuz ahal den neurrian.
|
|
|
Azkenik,
|
Euskal
kultur erakundeak bideratu du Batek mila ikusgarria, hau programa zabalago batean sartzen dena.
|
|
|
BatekMila programaren barnean,
|
euskal
kultur erakundeak euskal kulturaren internet ataria (www.eke.org) sortu du, guretzat baitezpadakoa baita euskara eta euskal kultura sar daitezen komunikaziorako euskarri berri horietan, munduan gaindi hedatuak izateko gisan.
|
|
|
Bestalde, atariak extranet intranet dimentsio bat badauka, beren egoitza edozein lurraldetan izanik ere, Euskal Herriko kultura elkarteek barne komunikazio eraginkorragoa ukan dezaten. Ondorioz,
|
Euskal
kultur erakundeak hautu teknologiko egokiak egin ditu, tresna erabilerrazaizan dadin baliatzaileentzat eta kultura aktoreentzat.
|
|
2006
|
|
|
|
Euskal
Kultur Erakundeak hartu beharreko kultur ereduaren gaineko gogoeta abiatu du eta horretarako www.gogoeta.com bloga zabaldu du. Izan ere, euskal kulturaren erronkez hausnar dezan eta epe ertainera ekintza batzuk propasatzea eskatu diote Euskal Herriko Hautetsien Kontseiluak eta Garapen Kontseiluak, Euskal Herria 2020 egitasmorako.
|
|
2007
|
|
|
\ Pitxuk uzten ditu euskara masakratzearen erruz eta sobera ardura erdaretan zinpurtu delako bildu dituen multa guztiak
|
Euskal
Kultur Erakundeari ordain ditzan xeherik galdatu gabe, eta ez etsitzeko Euskara putzu sakon eta ilun bat zen dakarren CDa.
|
|
|
" Gogoratzen naiz garai batean eskuz egiten genituela aldizkariak. Hori ere hobetu dugu, pasa dugu finantzamenduaren muga hori;
|
Euskal
Kultur Erakundeak eman digu laguntza bat azken hamazazpi urteetan, oreka egiteko oso ondo izan da baina ez ezinbestekoa. Bizi ginen gabe ere, gure mailan.
|
|
|
Aro berri bat ireki zen Euskal Herri 2010 prospektibarekin, herrigintza antolatzeko gizarte zibila eta gizarte politikoa uztartuz. urraspide luze baten ondotik, Euskararen erakunde publikoaren sorkuntza hitzartu zen 2006an. zein dira euskal kulturaz arduratzen diren elkarte horiek? 185 elkarte edo federazioren zerrenda aurki ditake
|
Euskal
kultur erakundearen webgunean. Sailkapen labur bat egin dezagun ikusteko nolakoa den euskal kulturgintzaren ingurunea Ipar euskal herrian. euskalgintzan dihardute Euskaltzaindia, Euskaltzaleen Biltzarra, Eusko Ikaskuntza, Euskal Konfederazioa, Euskal Herrian Euskaraz, Sü Azia. hezkuntzaren hiru sareetako ikastetxeetan, euskal kulturaren lagungarri dira Ikas pedagogia zerbitzua eta guraso elkarteak Ikas Bi, Biga Bai, Euskal Haziak.
|
|
|
euskararen ofizialtasuna, laborantza ganbara, unibertsitate burujabea eta euskal departamendua). ofizialtasunaren ordez onarpen publikora heldu dira euskara eta euskal kultura hiru egituraren bidez:
|
euskal
kultur erakundea (eke, 1990), Garapen kontseilua (1995), euskararen erakunde publikoa (eep, 2006). euskal kultur erakundea (1990) euskal kultur erakundearen araudiak 1901eko legearen araberako elkarte baten itxura dauka baina egiazko erakunde bat da, botere publikoa eta gizarte zibila biltzen dituena. Alabaina administrazio kontseiluan 9 kidek ordezkatzen dute estatua, Akitaniako eskualdea, 64 departamendua, udalarteko sindikatua eta eusko Jaurlaritza, bestalde 11 kidek ordezkatzen dituzte kulturgintzako elkarteak.
|
|
|
euskararen ofizialtasuna, laborantza ganbara, unibertsitate burujabea eta euskal departamendua). ofizialtasunaren ordez onarpen publikora heldu dira euskara eta euskal kultura hiru egituraren bidez: euskal kultur erakundea (eke, 1990), Garapen kontseilua (1995), euskararen erakunde publikoa (eep, 2006).
|
euskal
kultur erakundea (1990) euskal kultur erakundearen araudiak 1901eko legearen araberako elkarte baten itxura dauka baina egiazko erakunde bat da, botere publikoa eta gizarte zibila biltzen dituena. Alabaina administrazio kontseiluan 9 kidek ordezkatzen dute estatua, Akitaniako eskualdea, 64 departamendua, udalarteko sindikatua eta eusko Jaurlaritza, bestalde 11 kidek ordezkatzen dituzte kulturgintzako elkarteak.
|
|
|
euskararen ofizialtasuna, laborantza ganbara, unibertsitate burujabea eta euskal departamendua). ofizialtasunaren ordez onarpen publikora heldu dira euskara eta euskal kultura hiru egituraren bidez: euskal kultur erakundea (eke, 1990), Garapen kontseilua (1995), euskararen erakunde publikoa (eep, 2006). euskal kultur erakundea (1990)
|
euskal
kultur erakundearen araudiak 1901eko legearen araberako elkarte baten itxura dauka baina egiazko erakunde bat da, botere publikoa eta gizarte zibila biltzen dituena. Alabaina administrazio kontseiluan 9 kidek ordezkatzen dute estatua, Akitaniako eskualdea, 64 departamendua, udalarteko sindikatua eta eusko Jaurlaritza, bestalde 11 kidek ordezkatzen dituzte kulturgintzako elkarteak.
|
|
|
Ofizialtasunaren ordez onarpen publikora heldu dira euskara eta euskal kultura hiru egituraren bidez:
|
Euskal
kultur erakundea (EKE, 1990), Garapen kontseilua (1995), Euskararen erakunde publikoa (EEP, 2006).
|
|
|
— 1996, euskal herriko antolaketa eta garapen eskema.
|
euskal
kultur erakundea:
|
|
|
— 2010, urteetako hizkuntza politikaren jokabide esparrua (Cadre opérationnel pour la politique publique linguistique). eusko Jaurlaritza, 2008, IV. Inkesta Soziolinguistikoa. 2006 eusko Jaurlaritza,
|
euskal
kultur erakundea, 2008, kultura ohiturak praktikak eta kontsumoa Ipar euskal herria, Vitoria Gasteiz. webguneak:
|
|
|
— eke.org(
|
euskal
kultur erakundea), — mintzaira.fr (euskararen erakunde publikoa), — lurraldea.net (Garapen kontseilua, hautetsien kontseilua)
|
|
|
Normalkuntzaren azken etapa politika publikoarena da. Maila guzietako botere politikoa, hezkunde ministeritza barne, elkarteen aldarrikapen ozenei jarraiki da, elkarteekin erakunde ofizialak kudeatuz adibidez
|
euskal
kultur erakundea eta euskararen erakunde publikoa. oro har elkarte bizitzaren dinamika da familien eta ikastetxeen lagungarri eta erakundeen akulatzaile. Gazteekin euskarak garapenaren bidea hartu du, bereziki kulturgintzaren bidez" hizkuntza gozamenarekin uztartuz". etorkizunari begira erronka da nola Y belaunaldia dinamika honetan sartuko den hain maite dituen informazio eta komunikazio tekniken bidez. • Hitz gakoak:
|
|
|
euskarazko kultura, erdal kultura frantsesa eta kultura globalizatua, zeinahi hizkuntzatan adierazten dena. euskal kulturatik abia gaitezen, beste kulturen eragina kontuan hartuz. kulturaren hiru transmisio guneak ikertuko ditugu: familia bidezko transmisioa, elkarte kulturalen alorra eta transmisio ofiziala, eskolaren bidez eta beste erakundeetan,
|
euskal
kultur erakundea delarik garrantzitsuena Iparraldean. hau da etxean eta auzunean gertatzen den kulturgintza. ez da baitezpadako antolaketarik. Bakoitzak gostatzen zaiona adierazten du, jende ezagunen aitzinean.
|
|
|
Berriz ere eskatzen dugu legezko ofizialtasuna euskararentzat eta gure kulturarentzat. hurrengo urtean Deiadar manifestaldi erraldoia antolatu zen, eskolak, elkarteak eta hautetsiak bilduz, hizkuntza eta kultura eskubideak aldarrikatzeko eta negoziaketak aitzinarazteko botere publikoarekin: Seaskaren onarpena, sare elebiduna, irakasleen formakuntza diplomatua, euskal irratiak, euskal kulturgintzaren antolaketa. ondorioz 1990ean
|
euskal
kultur erakundea eta euskal kultura sostengatzen duen udalarteko sindikatua sortu ziren, kulturgintzaren normalizazioa segurtatzeko.
|
|
|
1999ko azaroaren 6an,
|
Euskal
Kulturaren Erakundeak (EKE) Uztaritzeradeituta, 100 bat pertsona, kultur eragile gure neurri apalean nolabait, bildu ginenEuskal Kulturari buruz hausnarketa egiteko asmoz. Txalotzeko izan zen deiarenzabaltasuna, erakunde guztien inertzia izaten baita barneko autoerreprodukzioabultzatzea, gutxitan kanpoko harremanetik ernaltzea.
|
|
|
|
Euskal
Kulturaren Erakundea (2005): Praktika kulturalak eta nortasun kolektiboak EuskalHerrian, http://www.eke.org/eke/ gure_ ekintzak/ batek_ mila/ batek_ mila_ ekintzak/ inkesta [2007 I]
|
|
|
|
Euskal
Kulturaren Erakundeak webguneratutako. Praktika kulturalak eta nortasunkolektiboak Euskal Herrian, ikerketa().
|
|
|
Bi helburu finkatu ditugu. Alde batetik, CNFPT (Centre National de la Fonction Publique Territoriale) erakunde ofizialak bere gain har ditzan herriko etxeetan lan egiten dutenen formakuntza elebiduna, eta INSEE estatistika erakundearekin jende kontaketak egiten dituen ikerketan, familiako hizkuntza jarraipenari buruzko galdeketen integratzea, 1995ean
|
Euskal
kultur erakundeak erdietsi zuen bezala, baina geroztik desagertu dena.
|
|
|
Iparraldean urtean zehar iragan ekintza guztiak ezin daitezke aipa bizpahiru orrialdetan, baina gure eguneroko bizian hautuak eta hautuak egin behar direlakoz, lau gertakari begi bistan ezarriko ditut: Batekmila Euskal munduak,
|
Euskal
kultur erakundeak ekoiztu erakusketa multimedia berria; ahozko bilketa programa baten abiapuntua Nafarroa Beherean; nahas mahas aurten taularatuak izan diren ikusgarri zenbait, nola antzerkian, hala dantza eta musika alorretan; eta, azkenik, Kanbon iragan diren Hizkuntzen eta Kulturen Topaketak.
|
|
|
Ekainaren 23an zabaldu dugu Baionako Carre Bonnat erakustokian
|
Euskal
kultur erakundeak sortu duen erakusketa ibiltari hau. Lehen lehenik erran behar da ber denboran mugaz gaindiko, mugarik gabeko eta partaide anitzeko sorkuntza bat izan dela.
|
|
|
Azkenik, erakusketari datxikola,
|
Euskal
kultur erakundeak Internet atari berezi bat sortu du (www.batekmila.com), hain zuzen erakusketaren osagarri diren argibide edo eduki berezi batzuei begiratzeko.
|
|
|
Aurten hasirik eta datozen urteetan,
|
Euskal
kultur erakundeak indar berezi bat egin nahi du Euskal Herrian toki garrantzitsua daukan sail batean: ahozko ondarea eta ondare inmateriala (bizi lekukotasunak, bertsoak, legendak, atsotitzak, ipuinak, kantuak...).
|
|
|
Helburu horrekin,
|
Euskal
kultur erakundeak abiatu du lan bat Nafarroa Beherean, Nafarroako Unibertsitate Publikoak eta Euskokultur Fundazioak Nafarroa Garaian egiten duten lan berari segida bat emanez eta haiek bidean ezarri duten ekimena eredu hartuz.
|
|
|
Urte guziz biltzen dira lurralde batean, Frantziako herri hizkuntzez arduratzen diren erakunde eta elkarteetako ordezkariak. Aurten Erramun Baxok soziolinguistak bultzaturik, Iparraldeak luzatu die gomita, euskal kultura sostengatzen duen Herrien Arteko Sindikatua,
|
Euskal
kultur erakundea, Euskal Konfederazioa eta Euskararen Erakunde Publikoa partaide zirelarik. Kanbon iragan da bilkura azaroaren 7tik 10era eta gai nagusia zen:
|
|
2008
|
|
|
1990,
|
EUSKAL
KULTUR ERAKUNDEA
|
|
|
1990eko hamarkada erakundeena izan zen.
|
Euskal
Kultur Erakundearen sorkuntza Pizkundea federazioaren obra nagusia izan zen. 1989ko maiatzean, Pizkundearen ordezkariak, Jean Haritschelar, Jakes Abeberry, Txomin Heguy et nihaur joan ginen Kultur Ministeritzara," Euskal kultur zentroa" sortzeko helburuarekin, dozier andana bat besapean, aurrekontu
|
|
|
Orduan Ramuntxo Camblong
|
Euskal
Kultur Erakundearen buruzagi hautatua izan zen eta haren jarraipena hartu nuen 2005 arte. Pantxoa Etchegoien, zuzendari berriak, 1997an gogoetaldi zabal bat animatu zuen" Zein euskal kultura XXI. mendearentzat?".
|
|
|
2 Beharrezkoa da aldarrikapen borrokatik antolaketa instituzionalera iragaitea, zentzuzko elkarlan batean ariz botere publikoekin. Elkarteen batasuna eta ausardia hor baitziren, bai eta ere botere publiko batzuren bolontarismoa (arduradun publiko guztiak galdezkatuak izan ziren, ministeritzatik Euskal Herriko udalerri txikieneraino),
|
Euskal
Kultur Erakundearen abentura gertatu da.
|
|
|
Hots, esan dezakegu
|
Euskal
Kultur Erakundean esperimentatu direla geroztik Lurralde antolaketaren legeek (Pasqua 1982, Voynet 1999) finkatu dituzten 3 printzipioak: lehenik eta behin, herria (le pays) dela garapenaren iturburua elkar lotzen baititu historiaren jarraipena, ekonomiaren azpiegitura eta nortasun kulturala.
|
|
|
Ondorioz
|
Euskal
Kultur Erakundea eredugarria izan zen lurralde antolaketak sortu zituen erakundeentzat, Garapen kontseilua, Hautetsien kontseilua, Hizkuntza Kontseilua. Artoski parte hartu zuen egitasmoa definitzen eta egitaraua gauzatzen, bereziki kultura eta hizkuntza antolaketaren eskemak landuz.
|
|
|
|
Euskal
Kultur Erakundearen sorkuntza Pizkundea federazioaren obra nagusia izan zen.
|
|
|
Lankidetza instituzionalaren historia 1990ean hasten da
|
Euskal
Kultur Erakundean (EKE): betidanik Eusko Jaurlaritzaren Kanpo Harremanetarako ordezkaria, Jose Mari Muñoa, administrazio kontseiluan aldi oroz eta aho batez hautatua izan da pertsona kalifikatu bezala.
|
|
|
1991ean lehen inkesta
|
Euskal
Kultur Erakundeak antolatu zuen Iparraldean eta ondorioak zabaldu ziren Irisarrin egin zen ondarearen egunean. Hor zeuden Eusko Jaurlaritzako eta Nafarroako ordezkariak bai eta ere Paueko Prefeta.
|
|
|
Ondorioz
|
Euskal
Kultur Erakundea eredugarria izan zen lurralde antolaketak sortu zituen erakundeentzat, Garapen kontseilua, Hautetsien kontseilua, Hizkuntza Kontseilua. Artoski parte hartu zuen egitasmoa definitzen eta egitaraua gauzatzen, bereziki kultura eta hizkuntza antolaketaren eskemak landuz.
|
|
|
hiru hitzarmen nagusi badira Ipar Euskal Herria eta Euskal Autonomia Erkidegoaren artean, euskararen eta euskal kulturaren alorretan:
|
Euskal
Kultur Erakundea eta Kultura Sailaren arteko hitzarmena (2003), Baionako Protokoloa (2003) eta Euskararen Erakunde Publikoa eta Hizkuntza Politika Sailburuordetzaren arteko lankidetza hitzarmena (2007).
|
|
|
Autonomia Erkidegoaren artean, euskararen eta euskal kulturaren alorretan:
|
Euskal
Kultur Erakundea eta Kultura Sailaren arteko hitzarmena (2003), Baionako Protokoloa
|
|
|
" Zenbat aldiz ez ditugu erreferentzia gisa, Txepetx, Fishman, Bourhis edo Vinsonneau bezalakoen izenak Erramunen ahotik entzun, edozein hizkuntza edo kultura ekimen behar zelarik sostengatu,
|
Euskal
Kultur Erakundean edo beste nonahi?
|
|
|
Gure ustez, hobe litzateke hitzez hitz" hizkuntzalerrakuntzaren alderantzikatzea" edo" hizkuntza aldaketaren alderantzikatzea" erratea," hizkuntza indarberritzea" (HINBE) baino, edo holako zerbait. kulturaren estatutu baten alde] dokumentua onartu zuten. ...tuak 1987/10/10ean onartua den Kuijpers ebazpena erabiliz, Euskaldungoaren eskubideak/ Les droits culturels basques apaindu zituzten13 Euskararen eta euskarazko irakaskuntza garatu zen (1969an lehen ikastola, 1983an lehen klase elebiduna), euskal irratiak sortu eta indartu ziren (1981ean Gure Irratia), Pizkundeak eta Deiadar mugimenduak ekintza desberdin antolatu zituzten (1988, 1990, 1995, 1999),
|
Euskal
Kultur Erakundea eta Euskal kultura sustengatzen duen herrien arteko sindikata sortu ziren (1990).
|
|
|
Pantxoa Etxegoin
|
Euskal
Kultur Erakundeko zuzendariak literatura irakaslea du Arkotxa. Ipar Euskal Herriko emazte bat Euskaltzaindian sartzea biziki garrantzitsua zela nabarmendu zuen.
|
|
|
Ez dago euskal mundu bakarra, Euskal Herria askotarikoa, aberatsa baita. EKE
|
Euskal
Kultur Erakundearen Batek mila Euskal munduak erakusketa multimediak hori bistaratu nahi du. Abuztuaren 22tik dago ikusgai Hendaian (Lapurdi), irailaren 21era arte.
|
|
|
Baionako Euskal Museoak, haatik,
|
Euskal
Kultur Erakundea gonbidatu du, Baxenabarren daraman ahozko ondarearen bilketa aipatzeko. Euskarazko ondare hori Terexa Lekunberri etnologoak zehaztuko du, larunbat arratsaldean, 16:00etan, erakustokian bertan iraganen den hitzaldian.
|
|
|
Behatokiak 6.785 laguni egin die inkesta, «sexua, hizkuntz gaitasuna eta bizilekua» irizpidetzat hartuta. Eusko Ikaskuntzaren eta
|
Euskal
Kultur Erakundearen laguntzarekin egindako azterketan «zentzuzko» datuak lortu direla ziurtatu du Azkaratek. EKEko kide Pantxoa Etxegoinek ekimen bateratua egin izana goraipatu du:
|
|
|
Erakusleiho handiago bat eskatzea du xede Gerediaga eta
|
Euskal
Kultur Erakundearen arteko hitzarmenak
|
|
|
Xedea lekuko ekoizpenei Erakusleiho handiago bat ematea du
|
Euskal
Kultur Erakundearen (EKE) eta Gerediaga elkartearen partaidetzak: «Orain arte Iparraldea anekdota bat beste guztien artean, orain indartzen hasi da.
|
|
|
Askotan gertatzen ez delako, abenduan Iparraldean egindako mintegi bati lerro batzuk eskaintzea du. Mintegi horien berri osoa izan dezake irakurleak
|
Euskal
Kultur Erakundearen web orrian (www.eke.org/euskara/herri_hiz kuntzak/ topaketak_ 2007). Mintegi horien izenburua" Hizkuntzen eta kulturen topaketak 2007" izanik, Iparraldeko, Hegoaldeko eta Frantziako eremuko hizkuntza gutxituen aditu garrantzitsuenetarikoak bildu ziren, eta baita kulturarekin eta hizkuntzarekin lotura duten agintari politiko aipagarrienak ere.
|
|
|
Euskararen Erakunde Publikoaren eta
|
Euskal
Kultur Erakundearen aurkezpena egin ez ezik, eremu geografiko eta egoera soziolinguistiko anitzetako politika publikoen egituraketa aztertu zen topaketa horietan. Euskadiko hizkuntz politika, erroldetako datu soziolinguistikoak eta hedabideak eta tokiko hizkuntzak ere mintzagai izan ziren.
|