2000
|
|
|
Euskal
kulturaren arlo ezberdinetan euskararen zabalkundea suspertu eta, bereziki, euskal liburugintza sustatzeko xedez, laguntzabideak ezarri ditu Eusko Jaurlaritzak. Horrenbestez, diruz lagundutako liburu bakoitzaren 300 ale ematen zaizkio Eusko Jaurlaritzako Kultura Ondarearen Zuzendaritzari.
|
2003
|
|
Aurten Hegoaldean egiteko baimena eskatzean, Euskaltzaindiaren babesean baldin bazegoen ez zegoela agintarien aldetik eragozpenik, jakinarazi ziguten. Honekin esan nahi dudana zera da, nahiz Ikas, Elhuyar, Jakin eta beste
|
euskal
kultur arloko elkarte batzu diren antolakizun osoaren zama daramatenak, agintarien aurrean erantzukizun osoa Euskaltzaindiarena dela. Nik badakit ez dugula gehiagoko estualdirik izango eta lasai nago.
|
2008
|
|
Intelektuala bere osotasun osoan eta garaian garaiko kezketan buru belarri zebilen gizona zen. Jakina denez, gizarte moldeetan kontserbadorea eta Eliza katolikoaren aginduetara makurtua izan arren, hainbat alorretan berrikuntzak sortzeko gaitasuna izan zuen, bereziki,
|
euskal
kulturaren arloetan, non ekimen aldatzaileak izan zituen. Eta euskal kulturaren erakundetzerako Euskaltzaindia sortu zuelarik, erakunde berriaren garrantziaz jabetuta etorkizuneko belaunaldientzat jakin izan zuen ez soilik arlo desberdinetako adituak Euskaltzaindian txertatzen eta zuzentzen, baizik baita gobernatzen ere, bizi iraupena une latzenetan ere asmatuz.
|
|
Euskara eta euskal kulturaren garapenerako baliabideak nabarmen hazi dira azken hogeita hamar urteotan. Euskal gizartean sustraitutako eta sendotutako egiturek euskalgintzaren esparru guztia betetzen dute gaur egun, dela euskararen eta euskarazko irakaskuntzarena, dela
|
euskal
kulturaren arlo ezberdinena, dela hedabideena.
|
|
Orain dela gutxi, lagun birekin eleketan nengoela, gogoan iragan genuen ez ote litekeen, hurrengo egunen batean," Euskalgintzaren eztabaidaldiak" deitzen ahal liratekeen topaketa antzekoak antolatzen ahal. Mahai baten edo gehiagoren inguruan bildutakoen artean —eta ez euskalgintzako profesionalak soilik, noski— euskararen eta
|
euskal
kulturaren arloetako egituretan bizi den egoera aztertzeko eta hobekuntzarako bideak xedatzeko helburua har lezakete eztabaidaldi horiek. Galdera honakoa da:
|
2009
|
|
Gu geu, azkenengo hau ezeztatzeaz urrun gaude. Kafe Antzokiak euskal kulturaren defendatzaile gisa aurkeztu du bere burua, eta ez dugu honelako arrazoien erabilpena enpresa pribatuaren proiektu bat sustatzeko batere egokia aurkitzen, batez ere,
|
Euskal
Kulturaren arloko militantzia tartekatuta ager daitekeelako, SGAE eta beste editorialak egin ohi duten bezala, adierazi dute agiri batean.
|
|
Erakundea gizarteratzea nahi bada, euskararen mundutik kanpo ere, horrek estrategia bat eskatzen du. Komunikazioa areagotu du Euskaltzaindiak hedabideekin, unibertsitateekin, erakunde publiko eta pribatuekin, industria kulturalekin, eta batez ere euskararen eta
|
euskal
kulturaren arlokoekin.
|
|
Hizkuntzalari eta euskaltzain izan ez balitz ere,
|
euskal
kulturaren arloan izen handia izango luke Azkuek: idazle, hizlari, irakasle, musikagile, folklorista?
|
2010
|
|
Ildo honetan aipagarria da Gernika Institutuak Mexikon, Venezuelan eta Uruguain antolatutako Eusko JakinBillerak. Batzar horiek
|
euskal
kulturaren arloan interesa zuten jakitunakbiltzen zituen gerora herrialde bakoitzean edota Gernika Institutuaren bitartez Iparraldean eta Hegoaldean bertan ekintzak eta idazkiak burutzeko.
|
|
2
|
Euskal
kulturaren arloan dibulgazio lanak, saiakerak edota lan zientifikoakargitara ematea. Arlo honetan Buenos Airesko Ekin argitaletxea dugunagusi, bai eta Mexikon edota Venezuelan argitara emandako liburuak.Erbesteratuek argitaratutako liburu kopurua kalkulatzea zaila bada ere, ehunka tituluren berri dugu eta, hortik aurrera, aldizkariak, artikuluak aldizkari eta egunkarietan...
|
|
Balantzea egiteko ordua iritsi zaigu. Zure belaunaldiak,
|
euskal
kulturaren arloan, zertan asmatu du eta zertan huts egin du?
|
2011
|
|
Urte horretan eta eskala desberdinetan bada ere, bi gertaera garrantzitsu izan zirelako: lehena, Pariseko 68ko maiatza, Mendebalde mailan eragin izan zuena, eta bigarrena, Arantzazuko biltzarra,
|
euskal
kulturaren arloan garrantzi handikoa. Pariseko 68ko maiatza, ikasle unibertsitarioek protagonizatutako protesta izan zen, ongizate estatu aurreratu bateko egonezina adierazten zuen eta eragina izan zuen maila politikoan (ezkerreko diskurtsoa berrituz, gazteen protagonismo politikoa aitortuz...) zein kulturan, baita Europako gizarte mugimenduetan ere4 Bestalde, Euskaltzaindiak Arantzazun euskararen batasunari begira oinarrizko arau ortografiko gramatikalak hartu zituen, eta bertan sortu zen Euskara Batua.
|
2012
|
|
Lan egiteko makina nekagaitza. Hurbiltzen zaion edonor engainatzeko duen gaitasunari esker biderkatzen da gure ahalmen urriarekin
|
euskal
kulturaren arloan egin genezakeena. Eredu emanez lortzen du hori.
|
2014
|
|
Igaro berri zaigun urteak utzi digunari begiratuz,
|
euskal
kulturaren arloan, bertsolaritzak izan duen oihartzunari erreparatu diot.
|
|
Artikulu honetan,
|
euskal
kulturaren arloan egindako ikerketaren emaitzen partetxiki txiki bat baino ez dut aurkeztuko, adibide gisa; hain zuzen, emakumeenak izanohi diren arloekin edota generoarekin zerikusia duten zenbait eduki ekarriko ditut, betiere berriemaileek adierazi duten gorputz dimentsioa nabarmenduz. Hiru ataletanmultzokatuko dut hemendik aurrerako informazioa:
|
|
Gertakizun hori, hala ere, kultur politikan abiatzeko puntu egokia izan zitzaion. Euskara eta
|
euskal
kulturaren arloan zeuzkan ideiekin nola Frantzian hala Espainian xede horiekin borrokan ari zirenen bitartekari sutsu bihurtzeko bidean jarri baitzuen bere burua. Eta bere hileta egunean Baigorrin ikusitako ordezkaritza politikoak kontuan izanik lortu ere erabat lortu zuela ondorioztatu behar dugu.
|
2015
|
|
Jeneralki irakasleen kasutik at
|
euskal
kulturaren arlotik bizi ahal izatea ez dago ez ondo ikusia, ziur asko orain aspaldi ez dela borroka politiko baten leku garbia zelako eta jardunaren helburuetako bat dirua irabaztea izateak prostituitze kutsu bat ematen diolako jendearen aurrean, batez ere gratis eta amore konbikzio hutsez jardun ondoren profesionalizatzearen saltoa ematera ausartu ez denaren aurrean....
|
2016
|
|
«Euskara hegemonikoa duten espazio eta uneak dira bilatu edo sortu. Aisialdian eta eskolatik kanpo dauzkagun hutsuneak nabarmentzekoak dira, baina batez ere
|
euskal
kulturaren arlotik dut ikusten ekarpenik interesgarriena. Kultura herrikoi, parte hartzaile eta partekatuaren alde eginez geroz, euskaraz bizitzeko oxigeno burbuila sendoak bagenituzke esku artean».
|
|
Benetan emankorra oso badela bortzirietako bera herriak
|
euskal
kultur arlo urrian eskaini izan digun zitu zoria. 1980 urtean eta aspaldian ospatzen ziren Euskal Besten mendeurrenaren aitzakiaz, Berako udal batzarrak onartuta bai eta bultzatuta ere, eta Joakin Goia eta N. Kortazar bikoteak ondua, Hiru beratarren euskal bertsoak izenburuko idazkia agertu zen bertan, Uharteren etxean moldizkiratua hain zuzen ere.
|
2017
|
|
|
Euskal
kulturaren arlo ezberdinetan euskararen zabalkundea suspertu eta, bereziki, euskal liburu argitalpenean diharduten argitaletxeen ahalegina sustatzeko xedez», euskal liburugintzarako «laguntza» bideak ezarri zituen Eusko Jaurlaritzak 1997ko apirilaren 17an, agindu bidez. Agindu horren arabera, Gasteizko Kultura Sailak euskarazko liburu bakoitzaren 300 ale erosiko zituen, eta, bide batez, liburu... 44 milioi pezetako (264.445 euro) diru poltsa bat bideratu zuen horretarako.
|
2018
|
|
Gaur, Bidebarrieta Kulturgunean ekitaldi berezia egingo dute. Bertan, euskararen eta
|
euskal
kulturaren arloan aritzen diren eta era batean edo bestan Bidebarrieta Kulturguneko programazioan parte hartzen duten hamaika pertsona eta talde elkartuko dira.
|
2019
|
|
M. Lecuonak, bestalde,
|
euskal
kulturaren arloko hainbat berri eman zituen Akademiaren 1952ko lehen batzarrean, Donostiako elizbarrutian euskararen aldeko giroa pizten ari zenaren seinale. Alde batetik, F. I. Lardizábalen (18061855) heriotzaren mendeurrena prestatzeko asmotan ari zen Zaldibiako Udala.
|
|
Martin Gilbeauk, auzapez kargua galduz geroztik, bete betean aritu baitzen euskararen eta euskal kulturaren alde. Hala eta guztiz ere,
|
euskal
kulturaren arloan mugitzen ziren apez eta fededun ugariek nehoiz ez zioten barkatu auzapez izan zelarik, Etxeberri eta Elizaga bikarioei ordaina kendu izana, eta, nahiz eta Donibane Lohizuneko Elizaga erretorearekin eta Adema Zaldubi kanonikoarekin adiskidetasun handia izan, horietako ainitz ibili ziren aldiro zangalatrabak jarriz eta Gilbeau doktorearen lanak oztopatuz.... Heientzat Gilbeau deabruaren pertsonifikazioa zen.
|
2021
|
|
Larrazkenean hitzorduak ez dira falta
|
euskal
kultur arloari buruz gogoetatzeko eta neurri handi batean literaturari buruzko jardunaldiak. Ziburuko eta Sarako azokak iragan ondoan eta sartzearekin batera gomitak zabaldu dira besteak beste Euskal Kultur Erakundeak bultzatu askotariko kultur arloei buruzko gogoetetara eta Senpere Larraldeniako euskal kultur transmisioari buruzko jardunaldietarako.
|
|
Irakasle eta pedagogo katalanak ere ekartzen nituen mintegietara, prestigio handikoak.
|
Euskal
kultur arlokoak ere bai. Eta beste eskoletara bisitak antolatzen genituen:
|
2022
|
|
Horrek gauza askoren ikuspegiaren matrizea aldatzea dakar, eta ez gara sartuko hemen hain ur handitan. Kulturgintza pentsatzeko eredua ere aldatzen du horrek, eta bihurtzen du Antton Luku bat azken aldian
|
euskal
kulturaren arloan gauza interesgarriak esan dituen bakarretakoa.
|
2023
|
|
besteak beste, EH Bilduko ordezkari Mertxe Aizpurua eta Nerea Kortajarena, eta Elkarrekin Podemoseko Aitzole Araneta.
|
Euskal
kulturaren arloko zenbait pertson ezagun ere bertaratu ziren, Jon Maia bertsolaria eta Joseba Tapia musikaria kasurako, eta baita hainbat gizarte eragiletako ordezkariak ere, Sareko ordezkari Inaxio Oiarzabal eta Joseba Azkarraga, esate baterako.
|
|
Zuzendariaren hitzetan,
|
euskal
kulturaren arloan lanean dabiltzan erakunde eta pertsonen «elkargune» ere izango da katedra: «Euskal pentsamenduarekin, artearekin, literaturarekin, euskararekin, eta, oro har, euskal kulturarekin lanean ari direnen topagune izan nahi dugu».
|