|
2002
|
|
|
Horretan daukagun konp romisoak urrats berriak ematera eroaten gaitu. Sortu dugu Inguma(
|
Euskal
Komunitate Zientifikoaren datu basea, www.inguma.com). Horri esker jakin ahal izan dugu azkenurteetan lau mila eta bostehun pertsona baino gehiagok zerbait egin izan dutela euskaraz (hitzaldiak, aldizkari art ikuluak, liburuak eta abar), Inguma datu basean 17.000 erregistrotik gora dago dagoenekoz.
|
|
|
Eman dezagun datu erabakigarri bat: azken hogei hogeitamar
|
urteetan
euskal komunitate zientifiko intelektual bat sortu eta garatu da, ia ia ezerezetik abiatuta. UEUren Inguma proiektuan egiazta daitekeen bezala, une honetan gutxienez lau mila pertsona dago unibertsitate mailako kultur produkturen bat (liburu, artikulu, hitzaldi) sortuduena euskaraz.
|
|
2004
|
|
|
444 Pruden Garzia/ Gerardo Markuleta:
|
Euskal
komunitate zientifiko intelektuala (eta II), Euskaldunon Egunkaria, 1994/5/5.
|
|
2005
|
|
|
|
Euskal
komunitate zientifikoa sakabanatuta dagoela dio Karmele Artetxek Inguma datu basearen arduraduna da eta komunitate zientifikoari buruzko tesia egiten ari da. Orain, komunitate hori bilduxeago dagoela esan genuke, Udako Euskal Unibertsitateak Inguma izeneko datu basea (www.inguma.org) 2000 urtean sortu zuenetik.
|
|
|
Ezin esan
|
euskal
komunitate zientifikoaren osasunaren diagnostikoa egitea erraza denik; Artetxek komunitatea ezagutzen orain ari garela azaldu digu. Hiru urte barru, euskal komunitate zientifikoari buruzko tesia amaitzen duenean, gure autoreak, liburuak, artikuluak... hobeto ezagutu eta erabiltzeko moduan izango gara.
|
|
|
Ezin esan euskal komunitate zientifikoaren osasunaren diagnostikoa egitea erraza denik; Artetxek komunitatea ezagutzen orain ari garela azaldu digu. Hiru urte barru,
|
euskal
komunitate zientifikoari buruzko tesia amaitzen duenean, gure autoreak, liburuak, artikuluak... hobeto ezagutu eta erabiltzeko moduan izango gara. Dena dela, zera aurreratu digu berak:
|
|
2007
|
|
|
• Inguma (www.inguma.org).
|
Euskal
Komunitate Zientifikoaren datu basea. Bizkaiko Foru Aldundiaren laguntzaz UEUk sortutako euskal komunitate zientifiko intelektualaren datu basea da.
|
|
|
Euskal Komunitate Zientifikoaren datu basea. Bizkaiko Foru Aldundiaren laguntzaz UEUk sortutako
|
euskal
komunitate zientifiko intelektualaren datu basea da. Bertan, azken 35 urteotan unibertsitate mailako zientzia eta jakintza alor bakoitzean euskaraz ahoz eta idatziz ekoitzi denari buruzko oinarrizko informazioa eskaintzen da.
|
|
|
Berandu agian, baina, euskarazko produkzio zientifikoa abian da, eta produkzio zientifikoak berezkoa duen dokumentazioaren sakabanaketa fenomenoa, zorionez euskarazkoak ere badu. Erreferentzia zientifiko horiek nolabait biltzeko
|
Euskal
Komunitate Zientifikoaren datu basea, Inguma (www.inguma.org) daukagu. Inguma datu baseak Euskara Batua finkatzen hasi zenetik (1969), urterik urte, jakintza arloz arlo, egilez egile, erakundez erakunde ekoitzitako euskarazko produkzio zientifiko intelektualaren gaineko erreferentzia biltzen du.
|
|
2009
|
|
|
|
Euskal
Komunitate Zientifikoaren Datu Basea: <www.inguma.org>.
|
|
|
Inguma
|
Euskal
komunitate zientifikoaren datu basea (Udako Euskal Unibertsitatea) (www.inguma.org)
|
|
2010
|
|
|
Eta etorkizunerako egiten ziren proposamenetan horrela dio: " Unibertsitate desberdinetako irakasle euskaldunen arteko ikerketa taldeak osatu behar dira, euskarazko ikerkuntza kalitatez garatzeko eta
|
euskal
komunitate zientifikoa sendotzeko, jakintza arlo desberdinen arteko sinergia bultzatuz".
|
|
2011
|
|
|
Izan ere, tesiaren iturburua UEUrekin lotuta dago. Gasteizen Historia karrera amaitzean, Udako Euskal Unibertsitatearen (UEU) proiektu batean,
|
Euskal
Komunitate Zientifikoaren datu basean (Inguma n) lanean hasi nintzen. Karrera garaitik ezagutzen nuen UEU, Historia sailak antolatutako ikastaroetan parte hartuta nengoen.
|
|
|
Lan horien guztien ekarpenak laburbildu eta interpretazio propio batekin osatu ditugu hemen. Horregatik UEUri eskainitako tarteak luzera mugatua du, baina horrek ez du esan nahi UEU
|
Euskal
Komunitate Zientifikoaren eraketan garrantzitsua ez denik izan. Hain zuzen ere, gure ustez, UEU, Komunitate Zientifiko Euskaldunean erakunde giltzarria izan da.
|
|
|
Ziurrenik kutsu kontrakultural horrengatik ere ematen da honako fenomenoen inguruan ohikoa den militantzia eta entusiasmo onberaren uholdea: euskarazko wikipedia ez da proiektu txalogarri bat,
|
euskal
komunitate zientifikoaren babesa eta esker ona merezi duena, ez. Euskarazko wikipedia proiektuA da, maiuskulaz eta adorazioz idazten den egitasmo ezinbestekoa, komunitate horren erabateko engaiamendua eskatzen duena, gure hizkuntza hilda ez dagoen seinalerik argiena eta bla, bla, bla..., ziur aski lerrook irakurtzen dituenak ezagutu du horren inguruko e posta zaparradaren bat.
|
|
2012
|
|
|
Egia esan, idazteko unean buruan nuen asmo kontzientea ez zen hori, beste hau baizik, Gandhik Indiako hizkuntzei buruz zeukan jarrera aztertzea, Indiaren Aitak egundoko garrantzia ematen baitzion norberaren hizkuntza lantzeari eta edozein hizkuntza unibertsalismoren (irakur bedi, hizkuntza inperialismoren) antipodetan baitzegoen. Hortik, adibidez, bigarren paragrafoan"
|
euskal
komunitate zientifikoari" egiten zaion aipamen zuzena. Baina testuak aurrera egin ahala bestelako kontu orokorragoetara lerratu nintzelakoan nago.
|
|
|
Baina ba ote du zerikusirik Gandhik euskaldunekin edo, adibidez,
|
euskal
komunitate zientifikoarekin. Badu, eta ez txikia.
|
|
2014
|
|
|
UEU euskarak «gizarte honetako arlo guztietarako balio duela erakusteko adibide garbia» dela ere azaldu zuen. «UEU
|
euskal
komunitate zientifikoaren eta euskal unibertsitate munduaren topagune atsegina da» gaineratu zuen. «Hor elkartzen gara ikasleak, irakasleak, arlo batekoak, bestekoak, elkar ezagutzen
|
|
2015
|
|
|
Ikerketa eta euskara uztartzeko ekimen ausarta eta interesgarria izan da, zalantza handirik gabe.Hala ere, kongresuaren egitaraua begiratzen ari nintzela, laino beltz batzuek sortu ziren nire buruan, arteari buruzko ikerketarik ez zegoelako hain erakargarria zen egitarau askotariko eta goi mailakoan.Nire iritziz, hiru izan daitezke aurrean aipatutako hutsune horren arrazoiak: bat, artearen alorrean ez da euskaraz ikertzen; bi, euskaraz ikertzen zen, baina orain gazteek ez dute euskaraz ikertzen; eta hiru, euskaraz ikertzen da, baina ikerketa hori ez dago
|
euskal
komunitate zientifikoarekin harremanetan, eta, horregatik, ikusezina bihurtzen da horrelako ekimenetan.Baliteke beste arrazoiren bat ere egotea Ikergazteko gabezia azaltzeko, baina hiru hipotesi horiekin nahiko tristatu nintzenez, ez nuen gogorik zaurian gehiago sakontzeko. Egia da hiru aukerak etsipen handia adierazten dutela, batez ere hirurek dutelako egiatik zerbait.
|
|
|
Euskaraz ikertzen bada, gutxi izan arren, zergatik ez dago Ikergazte eta antzeko erakusleihotan? Zientzia, gizarte zientzia, arkitektura eta ingeniaritza eta osasuna bertan baziren, zergatik ez du arteak
|
euskal
komunitate zientifikoko beste adarrekin inolako harremanik. Agian, aurreko artikulu batean, Haizea Barcenillak aipatu zuen euskal kulturak eta arteak duen inkomunikazioagatik?
|
|
|
Duela 43 urte sortu zenetik,
|
euskal
komunitate zientifiko intelektuala trinkotzea da UEUk duen helburu garrantzitsuenetako bat. Elkarren berri izatea ezinbestekoa da ezagutzak aurrera egin dezan, are gehiago gure kasuan, euskaraz lanean dihardugun ikertzaileak hain sakabanatuta egonda.
|
|
|
Duela 43 urte sortu zenetik,
|
euskal
komunitate zientifiko intelektuala trinkotzea da UEUk duen helburu garrantzitsuenetako bat. Elkarren berri izatea ezinbestekoa da ezagutzak aurrera egin dezan, are gehiago gure kasuan, euskaraz lanean dihardugun ikertzaileak hain sakabanatuta egonda.
|
|
|
Horren adibidea da 1992an defendatu zuen bere doktorego tesia,' Euskal prentsa herri proiektua da' izenekoa.
|
Euskal
komunitate zientifikoaren Inguma datu basean, berak idatzitako 30 lan baino gehiago dira.
|
|
2016
|
|
|
Dena den, udako ikastaldi hauek aipatzen baditugu ere, ezin ahantzizkoa da zein den UEUren xede lehenbizikoa Baionan 1973an Euskaldunen Biltzarra, Ikas eta Fededunak elkarteek sortu zutenez geroztik: " Euskal unibertsitatearen sortzea", funtsean," euskararen eta unibertsitatearen arteko zubiak eraikitzea,
|
euskal
komunitate zientifiko intelektuala biltzea eta unibertsitate gaiak ekoitzi eta gizartearen esku jartzea".
|
|
2017
|
|
|
Hori politikoki ezin da gauzatu gaur egun, horretarako erabakimen sendorik ez dagoelako. Egoera horretan UEUk egiten duena da erdaraz aritzen diren unibertsitate horiekiko elkarlana sustatzea euskarazko graduondoak eta ikastaroak eskainiz,
|
euskal
komunitate zientifikoa bildu eta haien arteko sareak sortuz, eta unibertsitate gaiak ekoitzi eta gizartearen esku jarri.
|
|
|
Plan horren helburua zen zientzia eta teknologia azpiegiturak hobetzea, eskariaren araberakoak izan zitezen, bai eta teknologia berrikuntza hedatzea ere euskal enpresetan eta gizartean. Halaber, politiken programa hori saiatu zen Eusko Jaurlaritzak egiten zituen teknologia jarduera guztiak integratzen eta koordinatzen
|
euskal
komunitate zientifikoaren jarduerekin (ZTPB, 2002: 28).
|
|
2019
|
|
|
Interesatua denak bete beharreko baldintzak hauek dira: laborantzako diploma (BPREA, ko arduradunak azpimarratu du inportanta zela holako kongresuak,
|
euskal
komunitate zientifiko intelektuala lotzeko parada emaiten duelakoz. Ikerlari euskaldunen kopurua handituz doala, azken kongresuan 200 ikertzaile hurbildu ziren erakutsiz holako kongresuen beharra.
|
|
|
Artikulu honen helburua Mikel Laboaz esparru zientifikoan idatzi denari buruzko ikuspegi orokorra ematea da, arreta berezia eskainiz kantariaren alde esperimentalaz esaten denari. Horretarako,
|
euskal
komunitate zientifikoaren datu basea, Inguma, hartuko da erreferentzia nagusitzat eta bertan biltzen diren Mikel Laboari buruzko euskarazko lanen analisia egingo da. Analisi bibliografiko honen bidez, Laboak euskal kulturgintzari egindako ekarpen berritzailea azaleratu asmo da, bere musikagintzaz orain arte egin diren hausnarketak osatuz.
|
|
2021
|
|
|
Covid astindutako garaiotan
|
euskal
komunitate zientifikoko kideek ere iritzia zabaldu dute hainbat hedabidetan otsailean," ekonomiaren berreraikuntza ekologikoaren alde". Euren esanetan bizi dugun" sindemiak" agerian utzi du sistema ekonomikoaren zaurgarritasuna eta gizakiak" eko mendekoak" ere bagarela.
|
|
|
Iazko maiatzean COVID lehen olatuan,
|
euskal
komunitate zientifikoak Euskal Herria post COVID agiria plazaratu zuen, ekonomia ekologikoan oinarritutako normaltasun berri bat aldarrikatzen zuena. Helburua zen eztabaida sozial sakona sustatzea, egungo krisi sozioekologikotik eredu ekonomiko erresiliente eta bidezkoago batera igarotzeko.
|
|
|
|
Euskal
komunitate zientifikoaren parte gisa, uste dugu beharrezkoa dela gogoeta soziala egitea parte hartzen dugun pertsona eta komunitate bakoitzaren gaitasun intelektual, ekonomiko, sozial eta kulturaletatik abiatuta konponbide integralak identifikatzeko. Pandemiaren ondorioz ekonomia gelditu izanak aukera bikaina eskaintzen du ekonomiaren, osasunaren eta ingurumenaren arteko lotura hurbil, iraunkor eta bidezkoak berrezartzeko.
|
|
|
Funts horiek kontu handiz esleitu behar dira egungo ekoizpen eredua ekonomia ekologiko eta, beraz, bidezko eta eraginkorrerantz eraldatzeko, eta emaitzen jarraipena egin behar da. Horretarako,
|
euskal
komunitate zientifikoak administrazioek ezarritako berreraikitze funtsen esleipenari buruzko proposamenak eginez lagundu luke. Ezin diogu tren honi ihes egiten utzi.
|
|
|
" Euskaltzaindiaren ekoizpen zientifikoa Inguman:
|
Euskal
komunitate zientifikoaren datu basearen aurkezpena Euskaltzaindian", Euskera: Euskaltzaindiaren lan eta agiriak= Trabajos y actas de la Real Academia de la Lengua Vasca= Travaux et actes de l’Academie de la Langue basque, 50 (1), 189
|
|
2022
|
|
|
Hauek dira: " Inguma" deitu
|
euskal
komunitate zientifiko intelektualaren datu basea www. inguma.eus," Artizarra" aditu eta profesional euskaldunen sare soziala www.artizarra. eus," Buruxkak" liburutegi digitala www. buruxkak.eus," Giza eta Gizarte Zientzien" aldizkaria www.uztaro.eus, unibertsitario euskaldunaren ataria www.unibertsitatea.net eta" Kondaira" historiako aldizkari elektronikoa ...
|
|
|
Unibertsitateak jendartearen motorra izan nahi du, berrikuntza eta aurrerapenen aldetik. Bere izaerarengatik, elkarlana sustatzen du, proiektuak bideratuz eta
|
euskal
komunitate zientifiko intelektuala indartuz.
|
|
|
Mende berriarekin jorratutako beste alor garrantzitsua izan da teknologia berriek eta Internetek eskaintzen dituzten aukerak baliatzea: hor daude Inguma
|
euskal
komunitate zientifikoaren datu basea, argitalpen digitalak, Artizarra sare soziala, Internet bidezko irakaskuntza eta beste hainbat eta hainbat egitasmo.
|
|
|
fisika nuklearra eta euskara. UEUren Inguma
|
Euskal
Komunitate Zientifikoaren Interneteko atariak ia 800 defendatutako euskarazko doktorego tesi jasotzen ditu, eta horietatik gehienak eskura daude Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako sailburuordetzaren Tesiker datu basean. Kopuruei erreparatuta, Ingumak berak zifra argigarri eta harrigarri batzuk ematen ditu:
|
|
|
Bi ondorio nagusi horiek zenbait hausnarketa egiteko aukera irekitzen dute. Lehenik eta behin, argi izan genuke laburpena testu generoaren funtzioa, baina badirudi
|
euskal
komunitate zientifikoak hori oraindik barneratu gabe daukala. Testu genero horren funtzioa ondoren garatuta aurkeztuko den artikuluaren edukiei buruzko informazio pertinentea ematea da, irakurleak erabaki dezan artikulu osoa irakurri ala ez (APA 2020; Tseng 2011).
|
|
|
Hari horri jarraiki, interesgarria izango litzateke
|
euskal
komunitate zientifikoaren iritzia ezagutzea. Zein helbururekin irakurtzen dituzte laburpenak?
|
|
|
ikerketa galderak, corpusaren hautaketa eta corpusa aztertzeko tresnak eta prozedurak. Azkenik, lortutako emaitzak aurkezten dira, baita
|
euskal
komunitate zientifikoak euskara hedapen akademikorako hizkuntza gisa errotzeko dituen erronkei buruzko hausnarketa ere.
|