2000
|
|
lehiatzen da entzuleak irabaztekotan Euskal Herriko hiru erkidego politikoetan. Informazioaren esparruan euskara batu estandarrak erroak bota ditu
|
euskal
kazetaritzan, eta dagoeneko, salbuespenak gorabehera, profesionaltasuna nabaritzen da. Euskal irratien sarean badira beste estazio batzuk, tokian tokikoak direnak, eta udalen laguntzaz, irratilarien kabia ezezik, informazioaren esparru lokalaren hutsunea betetzen dutenak.
|
2002
|
|
\ «Euskal ideologiaren transmisioaren pisuak
|
euskal
kazetaritzarengan izan behar ote due?».
|
2004
|
|
hain justu, tokian tokiko prentsa euskaldunaren fenomenoa ez da isilik gordetzekoa. Herrian herriko informazioaren
|
euskal
kazetaritza molde hau agian ez da izango euskal kultura irakurriaren ispilurik onena.391 Gauza garrantzitsuen berri jakiteko, badakigu, erdarazko prentsara jotzen du gehienbat euskaldunak, herri edo eskualde mailakoak bigarren graduko hizkuntzaren bidez jasotzen dituen bitartean. Hizkuntza ohitura diglosikoaren isla dugu, batez bestekoan, euskaldun elebidunaren kultura jardun hori.
|
|
Zernahi ere, agindua zor: nolako hazkundea izan du tokian tokiko
|
euskal
kazetaritza molde horrek. Betoz, bada, horrenbestez, zenbatekoak:
|
|
Hitzak azkar doaz eskutik pantailara, gogotik harakoak, idazle ondarrutarraren nondik norakoak zirriborratzerakoan: Bizkaiko muga mugan jaioa, Ondarroan bertan, kresalaz zipriztindutako idazlea, gerra aurreko giro itxaropentsuan jada euskalgintzan ibilia, eta gerra bitartean
|
euskal
kazetaritzaren sortzailetarikoa. Urte hits eta luzeetan, euskararensuspe rtzaile eta eragilea, hamaikatxo sail eta gaietan ibilia, betiere euskararen bizitasunari muzin egin gabe.
|
|
Euskal Herria XXI eta
|
Euskal
Kazetaritzaren Kongresua
|
|
Berriz ere. Espero dezagun, bestalde,
|
Euskal
Kazetaritzaren Kongresuan —aurtengo udazkenean Bilboko Euskalduna jauregian burutuko dena— teknologia berrien eta euskal kazetaritzaren erronkak aintzat hartzea. Euskarak Interneten duen etorkizuna, orainalditik abiatuta.
|
|
Berriz ere. Espero dezagun, bestalde, Euskal Kazetaritzaren Kongresuan —aurtengo udazkenean Bilboko Euskalduna jauregian burutuko dena— teknologia berrien eta
|
euskal
kazetaritzaren erronkak aintzat hartzea. Euskarak Interneten duen etorkizuna, orainalditik abiatuta.
|
2005
|
|
ZER DAKARKIO HIRIART URRUTIK
|
EUSKAL
KAZETARITZARI?
|
|
Atzeraturik gabiltza gure idazle kazetari zaharren ezagutzan. Gaitz erdi jakingura ernatuxe bada azken urteetan, zeren, oraindik ere, batean
|
euskal
kazetaritza zaharrak ez daukala ia ezer erakustekorik, bestean tradizio urria dugula... eta zer ez dugu aditzen. Ezagutzen ez dituztenek Hiriart Urruti, J. Etxepare, B. Adéma, dAbbadie, J. Saint Pierre, Zerbitzari, Otsobi, Kirikiño, Lizardi, Larreko, Manezaundi, Lafitte etab. hobe lukete tradizio horretako zerbait irakurri, adibidez Klasikoak (Euskal Editoreen Elkartea) bildumako
|
|
Jean Hiriart Urruti apaiz eta kalonje hazpandarra()
|
euskal
kazetaritzaren aita daukagu, orok nik uste. Ni kazeta egilea naiz idazten zuen beti.
|
|
ZER DAKARK! O HIRIART URRUTIK
|
EUSKAL
KAZETARITZARI?
|
|
ZER DAKARKIO HIRIART URRUTIK
|
EUSKAL
KAZETARITZARI?
|
|
Hiriart Urrutik hiru kazetalan mota nagusi eta horiek agertoki zuten hiru sail ekarri ditu
|
euskal
kazetaritzara. Ezagunena iritzi artikulu nagusia da, lehen mintzaldi edo lehen solasaldi izendatu ohi zuena (fr. article de tete).
|
|
ZER DAKARK/ 0 HIRIART URRUTIK
|
EUSKAL
KAZETARITZARI?
|
|
Ariaren bortxaz, berriketari sare bat osatu eta Eskual Herria izeneko saila eraiki zuen, Lapurdi, Baxenabarre eta Zuberoa azpisailetan banatua, eta horietako bakoitzean herriz herrika. Sail hau hark sortua da eta geroztik tradizio handikoa
|
euskal
kazetaritzaren historian, egun ere Herria kazetan baitirau. Hau Hiriart Urrutiren ekarpen axola handienetariko bat da, nahiz kontu hau ia inork ere aipatzen ez duen eta antologietan ere herrietako berririk ia agertzen ez den.
|
|
ZER DAKARKIO HIRIART URRUTIK
|
EUSKAL
KAZETARITZARI?
|
|
ZER DAKARK/ 0 HIRIART URRUTIK
|
EUSKAL
KAZETARITZARI?
|
|
ZER DAKARK/ 0 HIRIART URRUTIK
|
EUSKAL
KAZETARITZARI?
|
|
(EO 3,). Liztor edo lizafin ziztatzaile eta hizkarkinen irudia da usu darahilen heste hat. Ondoko testua aheratsa da konparazio iradokitzaileetan, egilearen ikus pegiaren erakusle ere hai: 72ZER DAKARKIO HIRIART URRUTIK
|
EUSKAL
KAZETARITZARI. Erraiten dautzuet harrigarri dela oraiko gazteen ikustea: neskatokoak ostoila idor batzu baino arinago, pinpirina iduri, ortzi adarraren zazpi kolore ak soinean, jauzika, itzulika, xirimolaka, haize hegoak errautsa nola derabila?
|
|
Heda, heda, heda. (E 804, Gure Almanaka art.). 74ZER DAKARKIO HIRIART URRUTIK
|
EUSKAL
KAZETARITZARI, lroniazko errepikapenen bidez egileak bere jarrera erakusten digu, adibidez, Lege eta lege izenburudun artikuluan: Egungo nahaskerietarik edozoin aipa zozute; berehala ihardetsiren dautzu jaun edo jaunskila batek: Legea da; ez da hor harat hunatik.
|
|
ZER DAKARK/ 0 HIRIART URRUTIK
|
EUSKAL
KAZETARITZARI?
|
|
(E 790,, De Musculdy a Saint Esteben). Umorea, irri eragingarria edo bestelakoa, irakurleekiko jarrera eta per tsuasio indar handikoa da, konfiantza ematen baitio irakurleari eta hau hizla riaren alde errazago jartzen. Hortakotz ditu Hiriart Urrutik etsaiak eta haien78ZER DAKARK/ 0 HIRIART URRUTIK
|
EUSKAL
KAZETARITZARI, legeak usu irriegingarri uzten (ridiculum). Makhila khen?
|
|
(EO 52,). Azkenik, irakurleekin bat egitekoak diren prozedura estilistikoak ausar ki darabiltza, bereziki galdera erretorikoak, communicatio (Badakizue...?, Erradazue?, Entzun duzue...?) eta dialogismoa. Azken honetan,
|
euskal
kazetaritzan orain baino lehen askoz erabiliagoa (Kirikiño, Lizardi etab.), kazetaria irakurleari (Manex) mintzatzen zaio zuzenki, alegia hizketan ari, honen gogoa eme atxikitzeko.Arto bat osorik iresteko aho bat idekirik hor zagote so, bi begiak ezin aski zabalduz: Nola hori, Manex?
|
|
ZER DAKARK/ 0 HIRIART URRUTIK
|
EUSKAL
KAZETARITZARI?
|
2006
|
|
|
Euskal
kazetaritzan aitzindaria izan zen ttipi ttapa bere edukiak Internet bidez mundu osora zabaltzen (1996). Rikardo Arregi Kazetaritza Saria ere jaso zuen horregatik 1997an, «Komunikabideen Berrikuntza Saria».
|
|
Epaimahaiaren ustez, «euskal prentsa amaraun mundu berrian sartzeko bidea ireki du ttipi ttapak: nolabait esateko, aldizkari nafarrari zor diogu
|
euskal
kazetaritza amaraunean, Interneten sartu izana. Eta ahaleginak neurtzea egoki ez ezik bidezkoa ere badenez, azpimarratzekoa da toki aldizkari bat izatea urrats hau ematen lehena gure artean».
|
2007
|
|
Joxe Lacalle, Daniel Velez, Maria Angeles Goikoa, Jaime Basterretxe, Javier Gallego, Txema Ormazabal eta Luis Ziarrusta argazkilarien lanez osatutako erakusketa paratu dute Zarauzko Photomuseum en.
|
Euskal
kazetaritza grafikoa bere kasa du izena erakusketak eta orain dela hiruzpalau hamarkadako fotokazetaritza lanak biltzen ditu. Besteak beste Zeruko ARGIA, Egin, Sud Ouest, Deia edo Punto y Hora de Euskal Herria egunkari eta aldizkarietan kaleratutako argazkiak bildu dituzte.
|
2008
|
|
Euskara aldetik Eskualdunakoa aipamen handikoa bada ere, hark baino lehenago argitara zituen Réveilek laborantzako artikuluak, Frantziako histo riakoak, politikako bertso berriak. Bertzalde, berri larriak, bereziki politika mundukoak, laburki ematean
|
euskal
kazetaritzaren historian lehena izan dai teke. Horrek guztiak erakusten baitu euskal idazle edo kazetari gorriak edo errepublikanoak ere izan ditugula.
|
|
lortu nahi zituen helburuetan eraginkorra izateko aldizkarietako artikuluak ez baitziren bitarteko aski sendoak. Hortik kazetari baliabidea bai erabiltzea, baina ez (ezin) manifestuak bezalako formatu handinahiak sortuz, baizik
|
euskal
kazetaritzaren neurri errealari zegokion tonu apalagoan.
|
|
Azkuek, ikusten denez, artean ez zuen kazetaritza proiektu propiorik bultzatu (aritu zen musikan eta bestelako zereginetan) eta ondorioz Bizkaian beste korronte euskaltzale batek, sabindarrak, aurrea hartu zion. Gainerako herrialdeetan ere
|
euskal
kazetaritza proiektuak sortu ziren, adibidez gipuzkoar eta nafar euskaltzaleek sustaturiko EuskalEsnalea aldizkari elebiduna, hizkuntza ereduan Azkueren ideietatik gertuagokoa. Aldizkari horrexetan euskarazko egunkari bat sortzearen inguruko debatea piztu zen urteen artean, Ormetse, tar P. A. eta aita Arbelaitz kaputxino nafarraren eskutik.
|
|
II.10 Aldizkariak eta
|
euskal
kazetaritza proiektuak
|
|
Javier Díaz Noci izan da
|
euskal
kazetaritzaren hastapenak ikertzen aitzindari. Espainiako Gerra Zibilaren aurretik euskaraz idatzi zenaren inbentario zabala osatu du eta bere ekarpenak arras baliagarriak dira gaian kokatzeko.
|
|
Ikergaiak, ordea, hainbat zehar lerro lantzera eraman nau: ideien historia, abertzaletasunarena, folklore ikerketena, euskal literaturarena, musikagintzarena,
|
euskal
kazetaritzarena, euskal filologiarena, hezkuntzarena, Euskaltzaindiarena. Azkuek, bere zabalean, auzi horiek guztiak, eta gehiago, ukitu zituen.
|
|
lortu nahi zituen helburuetan eraginkorra izateko aldizkarietako artikuluak ez baitziren bitarteko aski sendoak. Hortik kazetari baliabidea bai erabiltzea, baina ez (ezin) manifestuak bezalako formatu handinahiak sortuz, baizik
|
euskal
kazetaritzaren neurri errealari zegokion tonu apalagoan.
|
2009
|
|
Edukien bilakaera itxuran ere islatu zen, 1976an, eta egunkari handi moduko hura magazin bihurtu; aurpegi berriko lehen ale horrek pil pilean zegoen gai polemikoa eraman zuen azalera, Lemoizko zentral nuklearra eraikitzeko lanen koloretako argazkia. Hain zuzen, 1976koa
|
euskal
kazetaritzaren urtea izendatu zuten.
|
|
Euskaltzaletu, Saturrarango apaiztegian euskaltzaletu zen eta lehen meza Lourdesen eman zuen. Baina apaizgoa utzi eta lasterrera buru belarri sartu zen
|
euskal
kazetaritzan.
|
|
Euskaltzaletu, Saturrarango apaiztegian euskaltzaletu zen eta lehen meza Lourdesen eman zuen. Baina apaizgoa utzi eta lasterrera buru belarri sartu zen
|
euskal
kazetaritzan. 1971n Zeruko Argia n hasi zen lanean eta 1977tik duela bi urte arte Deia egunkarian idatzi du.
|
|
Mikel Atxaga Fernandez Urnietan sortu zen, 1932ko abuztuaren 25ean.
|
Euskal
kazetaritzaren aitzindari izan zen: besteak beste, 1971n, Zeruko Argia aldizkarian hasi zen lanean.
|
|
Euskalgintzan zer egin duen Mikelek ez dut hemen azaltzeko lekurik, uste dut bere biobibliografian argi nabari dela.
|
Euskal
kazetaritzan, euskarazkoan, alegia, gorengo maila eman duela, batez ere Zeruko Argia eta Deiako bere emaitza oparoan. Euskaltzaindikoa hitz bitan labur bildu dut.
|
|
Mikel Atxaga 1965etik aurrera
|
euskal
kazetaritzan koskortu ginen gazteon maisua izan zen. Nekez gero beste inor haren idaz jario jatorraren eta gauzarik zailena modurik errazenean kontatzeko ahalmenaren jabe.
|
|
Mikel Atxaga orain 40 urte arnasberritu zen
|
euskal
kazetaritzaren larre motzeko bidegile apal izan genuen. Jaioko dira bai berriak, baina Xabier Letek esan bezala, izan zirelako gara.
|
|
Diaz Noci, J. (1999):
|
Euskal
kazetaritzaren historia, Eusko Ikaskuntza, Donostia, <http://suse00.su.ehu.es/ ephtm>.
|
|
Liburuaren hasieran egileak berak dioen bezala, ez da
|
euskal
kazetaritzaren historiabat, ez eta tesi hemerografiko bat argitzeko saiakera ere. Hori barik, liburuarekin SaizValdivielsok erakutsi nahi duena da garaiko kazetek islatzen duten inguru politiko, sozial eta ekonomikoa.
|
|
Ordurako nabaria zen euskal gizartean kirolak zuen arrakastaeta pizten zuen grina. Are gehiago, Castañon Rodriguez-en irudiko,
|
euskal
kazetaritzaren historian izan diren kirol argitalpenek berebiziko garrantzia izan zutenfenomeno honen garapenean. Bere aburuz (1993:
|
|
Dena den,
|
euskal
kazetaritza espezializatuaren historia ezagutzeko ezinbestekoa zaigu Excelsior eta Excelsius egunkarien inguruko xehetasun gehiago ematea.
|
|
Gai honekin lotuta, atxilotuen aitorpenen arazoa daukagu. Askotan agertzenda arazo bera,
|
euskal
kazetaritza politikoan: ETAko ustezko kide bat atxilotu dute, inkomunikatuta daukate, eta inkomunikatuta daukaten bitartean, filtrazioetan oinarrituta, atxilotuak zer aitortu omen duen zabaltzen dute berri agentziek.
|
|
Iturri judizialak edo juridikoak dira
|
euskal
kazetaritza politikoko besteizarretako batzuk. Izan ere, Euskal Herrian lanean ari den kazetari politikoakZuzenbideko ezagutzak izatea nahitaezkoa du, gertaera nagusietako asko beharbezala ulertzeko eta, gero, azaltzeko.
|
|
Espainiako Gerraren aurreko urteetako
|
euskal
kazetaritzak Hego Euskal Herrian eman zuen aldizkaririk iraunkorren eta eraginkorrenetakoa izan zen Argia; donostiar astekariaren ekarpen nagusietako bat da Hegoaldeko ordura arteko beste euskarazko kazetek baino askoz zabalkunde handiagoa erdietsi izana (eta, beraz, jendea euskaraz irakurtzera ohitu izana: egin kontu 1921eko apirilean lehen zenbakia kaleratu zuenetik 15 urte geroago 1936ko Gerra piztu eta aldizkaria desagertu zen arte ia 800 zenbaki atera zituela eta garairik onenetan 7.000 bezero zeuzkala).
|
|
Ez hori bakarrik, 1976ko hastapen egunetan are jauzi esanguratsuagoa eman baitzuen Zeruko Argiak: 1976 hura
|
Euskal
Kazetaritzaren Urtea izendatu zuen. Jose Inazio Basterretxeak dioenez, jauzi kualitatiboa zegoen izendapen horren atzean (Zenbait egile, 2006:
|
|
Behin harenak eginda, hortaz, itxaropenerako urtea zen 1976 hura. Itxaropen haize horiek hauspoturik, batetik, eta abiatzear zen arorako euskarazko prentsaren batasuna eta elkarlana aldarrikatuz, bestetik, lehenago esan dugun moduan
|
Euskal
Kazetaritzaren Urtea gisara bataiatu zuen 1976a Zeruko Argiak; Anaitasunak ere lema horri eutsi eta berehala egin zuen bat Zeruko Argiakoek jotako erronkarekin. «Euskal kazetaritza irmo bat sortu behar dugu.
|
|
Egunkari bat ere ateetan dugu, diotenez. Zalantzarik gabe,
|
euskal
kazetaritzak badu etorkizunik. Eta badu lanik.
|
|
Amatiñok, aurretiaz, hauxe idatzi zuen Zeruko Argiaren 675 zenbakian(, 18): «(...)
|
euskal
kazetaritzaren hauzia erdaraz konponduko denik ez dut uste(...)». Zeruko Argian bertan, hau irakur zitekeen astebete geroago:
|
|
Zeruko Argian bertan, hau irakur zitekeen astebete geroago: «(...)
|
Euskal
kazetaritza ahultzeko eta zapuzteko bide bilakatzen den erdal aldizkaririk euskaldunena ere ez bait daiteke onar». Joan Mari Torrealdaik (Joan Altzibar gisara sinatzen zuen), berriz, honako hau idatzi zuen Anaitasunaren 323 zenbaki bikoitzean urte horretan bertan (197609, 25 orrialdea):
|
|
Hona hemen
|
euskal
kazetaritzaren puntu larri batzu. Aztertzeak merezi du, eta aurrez aurre ez ikusi nahia geure buruaren kaltetan da.
|
|
Aztertzeak merezi du, eta aurrez aurre ez ikusi nahia geure buruaren kaltetan da. Erdal eta euskal prentsaren arteko erlazio hau,
|
euskal
kazetaritzaren urtea amaitu orduko argitan jarri behar genukeen arazo bat da.
|
|
Ttipi ttaparen kasuan," euskarazko prentsaren munduan, aldizkariko informazio guziarekin, edizio elektronikoa Internet sarean eskaini duen lehena" izateagatik. 1996ko uztailaren 5ean hasi zen aldizkari hori Interneteko edizioa argitaratzen eta Rikardo Arregi Sariko epaimahaiak zioenez," aldizkari nafarrari zor diogu
|
euskal
kazetaritza amaraunean, Interneten sartu izana".
|
|
1944an alemaniarrak garaitu ostean, frantziar agintari berriek Eskualduna itxi zuten, kolaborazionista izateagatik. Piarres Lafittek zuzenduriko Herria aldizkariak hartu zion lekukoa Iparraldeko
|
euskal
kazetaritzan; gaur egun arte, Baionan argitaratzen jarraitu da.
|
|
Guk tribunalaren aurrean garbi utzi dugu zein izan den gure proiektua, gu zeren zerbitzuan egon garen: euskararen, euskal kulturaren eta
|
euskal
kazetaritzaren alde, eta sekulan ez ETAren zerbitzuan edo ETAren alde. Bost auzipetuek oso argi utzi dugu.
|
|
Baina bigarren edo hirugarren edo horien antzekorik gertatuko balitz, eta gerta liteke, nola kontsideratuko ditugu aurrerantzean gaur errugabetzat jotzen ditugunak? Gaur hain bero Egunkaria auzikoek euskararen,
|
euskal
kazetaritzaren eta kulturgintzaren militante sutsuak baino ez direla ausarki aldarrikatzen dutenak prest egongo dira orain artekoarekin kontsekuenteak izateko. Ala epaiketa justu baten ondoren zigorra merezi dutela erabakitzen bada, ahaztu egingo dira eta euretariko batzuk suz indartutako dispertsioaren estrategiari esker kartzeletan sakabanatzen dituztenean, agur jan jogurt eta si te he visto no me acuerdo!
|
2010
|
|
DIAZ NOCI, Javier:
|
Euskal
kazetaritzaren historia. Eusko Ikaskuntza, 1999.
|
|
Euskara bera ere berdinduz joan zen halako elkargoetan. Jean Pierre Goytino, non eta Kalifornian izan zen
|
euskal
kazetaritzaren aitzindaria.913 Francisco Grandmontagnek idatzi zuenez, Buenos Aireseko esne saltzaileek euskara batu moduko bat egiten zuten 1880 aldera. Ikertu ere egin omen zuen Louis Lucien Bonapartek hizkera berri hori.914
|
|
Ohorezko aipamena:
|
Euskal
kazetaritzaren historian ezinbesteko erreferentzia izan diren erakunde, ekimen eta pertsonek eskuratu ahal izango dute.
|
2011
|
|
208) sortu zuten 1963 urtean. Euskal Idazkaritzak bi helburu nagusi izan zituen, alde batetik euskararen batasuna Iparraldetik bideratzea eta, bestalde,
|
euskal
kazetaritza eta liburugintza sustatzea. Idazkaritzako sortzaile eta kideak abertzaleak ziren jelkide, ETAkide edo Enbatakoak.
|
2012
|
|
Euzkadi euskarazko atalerako ia lekurik gabe gelditu zen. EAJk euskarazko egunkaria argitaratzea erabaki zuen, Bilboko Posta kaleko egoitza berean(
|
euskal
kazetaritzaren gune berezi horrek luke oroigarriren bat Zazpikaleetan). Estepan Urkiaga Lauaxeta k Manu Ziarsolo Abeletxe ren esku utzi zuen gerra hasieran Euzkadiko euskarazko orriaren ardura, eta Abeletxe bera izan zuen Eguna k zuzendari.
|
|
Francoren diktaduraren amaierak panorama berria zabaldu zuen hego euskal herrian prentsa askatasuna legez onartu zenean, eta prentsa abertzalea sustatzeko proiektuentzako indarrak biltzen hasi ziren han eta hemen. euskal prentsa, garai hartan, astekariak ziren bate zere: 1976a
|
Euskal
kazetaritzaren urtea izendatu zuten Zeruko Argia, Anaitasuna eta Goiz Argi aldizkariak, gutxi asko. prentsa abertzalean euskarak zer tokia eduki behar zuen eztabaidatzen zen bitartean, euskara hutsean aritzen ziren kazetari batzuek, bereziki Argia-ren inguruan jarraitzea erabaki zutenek, apustu esanguratsua egin zuten euskal prentsaren alde. hots: euskaraz egiten zen prentsaren alde.
|
|
" komunikabide eta zerbitzu leku guztietan sartzen ez dugun bitartean euskara zertarako galdetuko du askok. Toki horietan denetan gaztelania erabiltzen den bitartean ez du inork euskararen premiarik sumatuko, erdararen beharra baizik.(...) hau ez dugu astean behingo telesaio edo egunkarietako orritxo batekin agertuko.
|
euskal
kazetaritza irmo bat sortu behar dugu. euskaldunon iritzi, lan arazo, jokabide eta ametsen berri emango duen kazetaritza behar dugu. euskal leihatilatik munduari so egingo dion kazetaritza. Munduko berriez gure herria hezetuko duen kazetaritza".
|
|
Munduko berriez gure herria hezetuko duen kazetaritza". Alegia,
|
euskal
kazetaritzak euskaraz behar zuela. " euskal ikuspegiz egindako erdarazko egunkari eta astekariak beharrezko zaizkigu.
|
2013
|
|
|
Euskal
kazetaritza beti egon da krisian, baina beti egon da jendea ekonomikoki euskal kazetaritzaren alde egin duena, eta euskara aurrera ateratzen bada norbanakoen ahalegin horri esker ere bada. Horren zordun gara eta asko estimatzen dugu.
|
|
Euskal kazetaritza beti egon da krisian, baina beti egon da jendea ekonomikoki
|
euskal
kazetaritzaren alde egin duena, eta euskara aurrera ateratzen bada norbanakoen ahalegin horri esker ere bada. Horren zordun gara eta asko estimatzen dugu.
|
|
319 Altzibar, «Zer dakarkio Hiriart Urrutik
|
euskal
kazetaritzari?».
|
|
321 Altzibar, «Zer dakarkio Hiriart Urrutik
|
euskal
kazetaritzari?», 59? 82.
|
|
Edukiz, hor daude, xehe xehe aztertuta, mundu mailako lehen gerra hartan euskaldunek euskaraz jaso zuten informazioaren nondik norakoak. Informazioa ez ezik, informazio horren zirrikitu guztiak eskaintzen zaizkio irakurleari eta, orobat, gaia bera baliatzen da
|
euskal
kazetaritzan eredu izan zen Eskualduna kazetaren egileak nor eta nolakoak ziren azaltzeko.
|
|
120 Xabier Altzibar, «Zer dakarkio Hiriart Urrutik
|
euskal
kazetaritzari?», in Etxeberria, Pilartxo eta Henrike Knörr: Nerekin yaio nun.
|
|
158 Altzibar, «Zer dakarkio Hiriart Urrutik
|
euskal
kazetaritzari?».
|
|
180 Altzibar, «Zer dakarkio Hiriart Urrutik
|
euskal
kazetaritzari?».
|
|
Pentsatu genuen euskaldun asko zegoela entzuten eta ikusten bazekitenak, baina irakurtzen zekitenak oso gutxi zirela. Eta ez zela oraindik ailegatu
|
euskal
kazetaritza idatziaren unea. Lehentasuna zela kazetaritza ikus entzunezkoa.
|
|
Filologian formazio urria izanagatik, doktore tesia euskararen corpusaren bidetik egin nuen nire garaian.
|
Euskal
kazetaritzaren korapiloetako bat kazetari hizkeraren gabezietan zegoen, eta gai horren galdegaien inguruan osatu genuen orri mordo gizena. Haiek bai, orri hauek ez bezala, irakurketaz, fitxaz eta aipuz modu ortodoxoan osatuak.
|
2014
|
|
Hala, 1989ra animoz gogo berrituta iritsi zen
|
euskal
kazetaritza, sektorearen bazterretik ateratzeko gai zela sinetsita. Testuinguru horretan eman ziren lehenengo Argia Sariak.
|
|
Urte hartako azaroan, zenbait euskal aldizkaritako ordezkariek Donostian egindako agerraldian, ordura arte urtero egiten zen Argia Egunari" Euskal Prentsaren Eguna" leloa gehituko ziotela iragarri zuten. Egun hura aitzaki hartuta,
|
euskal
kazetaritzaren inguruan hitzaldiak, mahai inguruak eta sinadura bilketa antolatu zituzten, baita lehenengo Argia Euskal Prentsaren Sariak ere.
|
|
baina hara: nik bertatik bertara ezagutu nuen, eta horregatik egin dezaket haren defentsa sutsua; adineko pertsona hura, gazteekin elkartzeko dohaina izan zuena eta,
|
euskal
kazetaritzaren basamortuan, Euskaldunon Egunkaria bultzatzen ahalegindu zena. Botere ororen aurka.
|
2015
|
|
Hara: . Jakin nahi genuke, aurrerantzean
|
euskal
kazetaritzaren alde gertatuko ote diren erdal aldizkariak, eta zer egingo duten.. Kezka horren ondoren, analisia zetorren, egoera berri baten analisia:
|
|
–1976:
|
euskal
kazetaritzaren urtetzat jotzea, beraz, euskal kazeten iniziatiba eta asmoa zen. Hori dela eta, egin ziren proposamenak ere euskal kazetaritzaren alde zihoazen.
|
|
euskal kazetaritzaren urtetzat jotzea, beraz, euskal kazeten iniziatiba eta asmoa zen. Hori dela eta, egin ziren proposamenak ere
|
euskal
kazetaritzaren alde zihoazen.
|
|
Aurtengo urte hau epe berri bat bezala
|
euskal
kazetaritzan kontsideratzeko, datu berririk ez da falta. (...) Kazetaritzaren ingurua ere aldatzen zaio orain euskal kazetagintzari.
|
|
(...) Kazetaritzaren ingurua ere aldatzen zaio orain euskal kazetagintzari.
|
Euskal
kazetaritzaren faboretan izango ote. Ikusten dena hau da, euskal aldizkariak sortzeko projektu guti dagoela bazterretan.
|
|
Hona hemen
|
euskal
kazetaritzaren puntu larri batzu. Aztertzeak merezi du, eta aurrez aurre ez ikusi nahia geure buruaren kaltetan da.
|
|
Aztertzeak merezi du, eta aurrez aurre ez ikusi nahia geure buruaren kaltetan da. Erdal eta euskal prentsaren arteko erlazio hau,
|
euskal
kazetaritzaren urtea amaitu orduko argitan jarri behar genukeen arazo bat da.?
|
|
Horra, bada, zeintzuk izan ziren
|
Euskal
Kazetaritzaren Urtearen gorabeherak eta zein urte horretako eztabaida nagusia: kazetagintza, euskara hutsez ala bi hizkuntzatan?
|
|
–Nik dakidanez inork ez du euskarazko prentsaren alor espezifikoan aldarrikapen orokorrik egin, erdarazko prentsaren eta elebikoaren euskaltasuna nolabait arbuiatuz eta ukatuz, 1976a arte. Euskararen garrantzia (erdararen kontra) eta lehentasuna bai, hori azpimarratu da baina ez da euskal prentsaren esklusibitatea goraipatu, apustu propio baten bidez.
|
Euskal
kazetaritzak 1976an eman zuen urratsa, erabateko apustuaren fruitu da. Historia ez du bitan zatitzen baina duda barik bultzada berria emanez norabide berrirantz abiarazi du(...).
|
|
Amatiñok, aurretiaz, zera idatzi zuen urte hasieran Zeruko Argian: ?(...)
|
euskal
kazetaritzaren hauzia erdaraz konponduko denik ez dut uste(...)?. 54 Zeruko Argian bertan, zera irakur zitekeen astebete geroago: –(...) Euskal kazetaritza ahultzeko eta zapuzteko bide bilakatzen den erdal aldizkaririk euskaldunena ere ez bait daiteke onar?. 55
|
|
–(...) euskal kazetaritzaren hauzia erdaraz konponduko denik ez dut uste(...)?. 54 Zeruko Argian bertan, zera irakur zitekeen astebete geroago: ?(...)
|
Euskal
kazetaritza ahultzeko eta zapuzteko bide bilakatzen den erdal aldizkaririk euskaldunena ere ez bait daiteke onar?. 55
|
|
–Euskal aldizkaritzaren [geurea da letra etzana] aldaketaren lehen errainuak 1970eko hamarkadarekin batera bizkortu ziren, eta lanbide arloaren ikuspegitik begiratuz gero, 1977an gertatu zen Deia eta Egin egunkarien sorreraz bat. Izan ere, zenbait koiuntura eta lege arazogatik 1976a
|
euskal
kazetaritzaren urtea izendatu bazuen ere kazetaritzatik bizi ez zen hainbatek, euskal kazetariaren lanbide profesionala, Segurtasun Soziala, hilaren azkeneko soldata eta, bataz beste, langile statusa, ez ziren 1977ra arte etorri.?
|
|
Hori bota eta segidan, zera erantsi zuen Amatiñok 1987an:
|
euskal
kazetaritza idatziaren arloan [geurea da letra etzana] ordura arte sekula historian eginiko apusturik handiena Deia egunkariak egin zuela 1977ko ekainean hamaika kazetariko erredakzioa kontratatzean. Era berean, apur bat aurrerago Egin egunkariaren beste apustu bat ere aipatzen du, euskal kazetaritzan aintzat hartu beharreko puntu moduan.
|
|
euskal kazetaritza idatziaren arloan [geurea da letra etzana] ordura arte sekula historian eginiko apusturik handiena Deia egunkariak egin zuela 1977ko ekainean hamaika kazetariko erredakzioa kontratatzean. Era berean, apur bat aurrerago Egin egunkariaren beste apustu bat ere aipatzen du,
|
euskal
kazetaritzan aintzat hartu beharreko puntu moduan.
|
|
Haatik, Amatiñoren berben azpian definizio akats galanta suma daiteke, Deia zein Egin,?
|
euskal
kazetaritza, barruan sartzen baititu.
|
|
|
EUSKAL
KAZETARITZAREN URTEA ETA EUSKAL PRENTSARI BURUZKO EZTABAIDA
|
|
1 1976: Mendea betetzear zen
|
euskal
kazetaritzaren urtea
|
|
1976a
|
Euskal
Kazetaritzaren Urtea izendatu zuen Zeruko Argia astekariak, eta Anaitasuna hamaboskariak ere euskara hutsean aritzeko konpromisoa berretsi zuen urte horretan (baziren garai hartan Hego Euskal Herrian euskara hutsezko beste astekari bi, Agur eta Goiz Argi, baina bata. Agur? 1975 amaieran desagertu zen; besteak. Goiz Argik?, bere orrietan gero eta erdara gehiago sartzeari ekin zion, aurrerago ikusiko dugun moduan).
|
|
kazetaritza urteak. Ezen 1976a
|
Euskal
Kazetaritzaren Urte izendatu baitzuen Zeruko Argiak. Zer gertatu zen ordea 1976a Euskal Kazetaritzaren Urte izendatzeko?
|