|
2002
|
|
|
Azken urteotan euskal liburugintzak izan duen igoera eta tiradak ugaldu izanak euskaraz inoiz baino gehiago irakurtzen dela iradoki nahi badigu ere, guztiok dakigu euskal irakurleen soslai soziologikoa ezezaguna zaigula oraindik. Ikerketa soziologiko zabal eta gaurkotu baten faltan, euskal irakurleen inguruan egin diren azterketek egoeraren diagnosi partziala egiten lagun diezagukete, eta hementxe sartuko genituzke, esaterako, nire doktorego tesian egin nituen azterketa soziologikoak, 2.700
|
euskal
hiztun gazte elebidun aztertzen zituztenak (ik. Euskal gazteen irakurzaletasuna.
|
|
2004
|
|
|
jainkoarren, ez gaitezen gizartea euskaldundu zain gera eskola umeen hizkuntza azturak euskararen aldera iraultzeko. Has gaitezen hezkuntza esparrua
|
euskal
hiztun gazteen gune bihurtzen, hizkuntza ohiturak aldatzen. Horra hor, bada, ohiko iritziaren logika hautsiz, euskalduntze estrategiaren ikuspegi kritikoa:
|
|
2009
|
|
|
Diogunaren ildotik, nabaria da gure gazteen artean finkatu den hizkuntz paradigmaren aldaketa: garai batean, gure
|
euskal
hiztun gazte gehienek euskara zuten lehen hizkuntza (edo, nahiago bada, ama hizkuntza, duela gutxira arteko hitzetan esanda); orain, aldiz, euskaldun berriak dira haietariko asko eta asko, gehienak, eta bihar etzi are gehiago oraindik. Haien etxean, askotan, gaztelania da, edo beste erdararen bat?
|
|
2014
|
|
|
|
Euskal
hiztun gazteek idatzitako berriketa birtualak aztertu izan dira eta aridira aztertzen, baina azterketa gehienak Soziolinguistikaren ikuspegitik eginak dira (Euskaltzaindiaren 2010eko XV. Jagon Jardunaldiak, Barberena (2010), Basurto (2010), Soziolinguistikako Klusterraren 2011 eta 2012ko lanak, Amonarrizen«Algara edo ez gara», Arantzabalen «Faroa» blogak.) 1 eta batik bat euskal gaztenerabeen...
|
|
2019
|
|
|
Nagusiki, bi arrazoigatik: alde batetik, euskararen normalizaziorako interesgune garrantzitsua delako ezagutzea nerabeek zenbat erabiltzen duten euskara testuinguru informaletan eta, era berean, zer nolako euskara darabilten; eta bestetik, interesgarria delako jakitea
|
euskal
hiztun gazteek zenbateko lekua ematen dioten euskarari sare sozialen bidezko komunikazioan, zeina bihurtu baita haien eguneroko —eta ia une roko— harreman bide nagusietako bat.
|
|
|
Sare sozialetan
|
euskal
hiztun gazteek dauzkaten harreman sareen edo komunitateen analisia egitea izan dira lanhonen helburua. Sare sozialak gazteon esparru bezala kontsideratu ditzakegu, haien sozializaziorako lanabes garrantzitsu bat izanik.
|
|
|
Twitter sare sozialera konektatuta dauden
|
euskal
hiztun gazte eta helduen on line harremanetara hurbilpen bat egitea lortu da. Helburu orokor hori betetzeko hainbat pausu eman dira, lehenik eta behin Twitter sare sozialetik euskalerabiltzaileen datu kantitate erraldoiak erauzi dira.
|
|
2020
|
|
|
despopulatzeaz, prekaritateaz, etxe hutsen arazoaz, langabeziaz, turismoaren arriskuez... Alduden, Ezkerraldean, Arabar Errioxan, Amikuzen, Irunberrin edo Erriberan bizi duten errealitate soziopolitikoa aldatu nahi duten
|
euskal
hiztun gazteak dira.
|
|
|
Gure hipotesia hauxe da: erabileran eragina duten faktore soziolinguistikoez gain, 23 gazte kulturekin lotutako ideologiek, praktikek eta subjektibotasunek erabateko garrantzia dute
|
euskal
hiztun gazteen errealitatean zein jardunetan. Horregatik, planteatzen diren esku hartzeek zein gogoetek
|
|
|
3
|
Euskal
hiztun gazteak: kokapen bat kulturan eta gizartean
|
|
|
Maiz, era orokorregian hitz egiteko joera gailentzen dela uste dugu. Esate baterako, sarritan, ez zaio erreparatzen egungo
|
euskal
hiztun gazteek duten profil nagusiari, ezta horrek lituzkeen ñabardurei ere. Jakina da, egungo gazte euskaldun gehienak hiztun berriak direla (Ortega et al. 2013), baina orain dela oso gutxi arte, ez da behar bezala berezitasun horretan sakondu.
|
|
2021
|
|
|
" Babesguneak:
|
euskal
hiztun gazteak aktibatzeko aukera". BAT Soziolinguistika Aldizkaria 120, 47
|
|
|
" Babesguneak:
|
euskal
hiztun gazteak aktibatzeko aukera". BAT Soziolinguistika Aldizkaria 120, 47
|
|
|
Hain zuzen ere, Guilló antropologoak bere doktorego tesian aztertzen duenaren ildotik, J.M Hernándezek, J. Altunak eta M. Iñarrak ere hausnartu dute luze eta zabal babesgunearen ideiaz Bat Aldizkari honetako" Babesguneak:
|
euskal
hiztun gazteak aktibatzeko aukera" artikuluan (Hernández, Altuna, Iñarra, 2021).
|
|
|
Gure ustez, kirol klubek paper interesgarria joka dezakete
|
euskal
hiztun gazteentzako babesguneak garatzeko. Izan ere, hiztun berriek euskararen erabilerarako lagungarriak gerta daitezkeen baldintzak topatzen dituzte bertan:
|
|
|
Edonola ere, kontzeptua berria izateak ez du esan nahi fenomeno berri bati buruz hitz egiten ari garenik. na azalduko dugu. Horretarako, erabilerarako markoa edo testuingurua ezarriko dugu aurrena, hau da, gure kasuan
|
euskal
hiztun gazteak eta, bereziki, euskal hiztun berriak. Ondoren, babesgunearen nozioaren genealogiaz arituko gara, kontzeptuak izandako garapenetik interesgarriak iruditzen zaizkigun ideiak azpimarratuz.
|
|
|
Gaiari buruzko bibliografian jasotzen den moduan, hiztun berrien agerpena eta bere kontzeptualizazioa testuinguru bakoitzaren berezitasunekin lotuta dago11 Euskararen kasuan, Ane Ortega, Est� baliz Amorrortu,
|
Euskal
hiztun gazteen artean (16 urte) gehiengoa da hiztun berria, eta espero izatekoa da aurrerantzean ere hala izango dela. Hiztun profil horren kasuan, euskara hezkuntzarekin eta eskolatzeprozesuarekin hertsiki lotuta agertzen da, oro har.
|
|
|
|
Euskal
hiztun gazteen artean (16 urte) gehiengoa da hiztun berria, eta espero izatekoa da aurrerantzean ere hala izango dela. Hiztun profil horren kasuan, euskara hezkuntzarekin eta eskolatze prozesuarekin hertsiki lotuta agertzen da, oro har.
|
|
|
Babesgune bat ez da" emanda" datorkigun zerbait; aitzitik, praktika deta ekimenez eraiki behar da. arc� a, Maialen Iñarra Arregi eta Jaime Altuna Ram� rez – Babesguneak:
|
euskal
hiztun gazteak aktibatzeko aukera gua en condiciones bastante ideales, sin estar demasiado expuesto al habitual escrutinio lingü� stico por parte de la sociedad en general (Puidgevall et al. 2019: 128).
|
|
|
Babesguneak:
|
euskal
hiztun gazteak aktibatzeko aukera*
|
|
|
Lehenik, babesgunearen kontzeptuari ikusten diogun aplikagarritasuna azalduko dugu. Horretarako, horren erabilerarako markoa ezarriko dugu aurrena, hau da, gure kasuan
|
euskal
hiztun gazteak eta, bereziki, euskal hiztun berriak. Ondoren, babesgunearen nozioaren genealogiaz arituko gara, kontzeptuak izandako garapenetik interesgarriak iruditzen zaizkigun ideiak azpimarratuz.
|
|
|
Hainbat dira
|
euskal
hiztun gazteen euskararen erabilera aztertu dituzten lanak, eta baita honekin lotuta euskararen gaitasuna eta hizkuntzarekiko ideologiak ere (Amorrortu et al. 2018; Amorrortu et al. 2017; Goirigolzarri et al. 2019; Hernandez & Altuna, 2020; Hernandez et al. 2020; Olasagarre et al. 2019; Ortega, 2017; Ortega et al. 2016; Ortega et
|
|
2022
|
|
|
—Susmoa dut, udaberrian etorri eta udazkenean joan doazen enaren antzera, etorri eta joaneko hitza bihurtuko dela flipatu.
|
Euskal
hiztunen gazte adineko jendearen artean irabazi duela arrakasta nabarmena, aldi batez super, hiper, mega bezalako graduatzaileek hartu zuten bezala. Baina iritzia daukat, elai e naren antzera, etorri eta joan egingo duela aditz honek; ez duela luzaroegi iraungo euskara biziaren alorrean.
|
|
|
Aitzitik, nabarmentzekoa da euskal hiztunen irudiak ez duela adinik, edo bestela esanda, edozein adinekoa izan daitekeela. Hala ere, gehiago dira
|
euskal
hiztunak gazte irudikatzen dituztenak zahar irudikatzen dituztenak baino.
|
|
|
Honela, ikerketa honetan hiztun berriak aztertu ditugu; izan ere,
|
euskal
hiztun gazteen gehiengoa hiztun berria da eta hauen hizkuntza erabilera oro har euskarak duen erabilerari dagokionez esanguratsua iruditzen zaigu (Ortega eta beste, 2013, Córdova Hernández, 2015). Hau kontuan hartuta, ondorengo egitura izango du atal honek:
|
|
2023
|
|
|
" Babesguneak:
|
euskal
hiztun gazteak aktibatzeko aukera" (Hernández eta beste, 2021: 47).
|
|
|
" Babesguneak:
|
euskal
hiztun gazteak aktibatzeko aukera". Bat Soziolinguistika Aldizkaria, 120:
|