|
2009
|
|
|
Nafarroako Foru Erregimena Birrezarri eta Hobetzeko Lege Organikoak (NFBHLO) 9 art.an zera xedatzen du: " gaztelera, Nafarroako hizkuntza ofiziala da" eta" euskara ofiziala izango da ere Nafarroako
|
euskal
hiztunen eremuetan". Halaber, honakoa gehitzen du:
|
|
|
Ondorioz, NFBHLOrekin bat, badirudi euskararen ofizialtasuna Nafarroan, soilik,"
|
euskal
hiztunen eremuetara" mugatzen dela. Aitzitik, aipatu Legeak ez du zehazten zeintzuk diren eremu horiek, eurak finkatzea etorkizuneko Foru Lege baten esku uzten bada ere.
|
|
|
Foru Lege honi, hain zuzen, esleitzen zaio euskararen erabilera ofiziala erregulatzeko eginkizuna. Honetara, uka ezina da 18/ 1986 Foru Legetaz ari garela, bertan, hitzez hitz,"
|
euskal
hiztunen eremuei" aipamen egiten ez zaien arren.
|
|
|
Konstituzioko 3.2 art.ak —xedatzen duenean" gainerako hizkuntza espainiarrak ere ofizialak izango dira dagokien Autonomia Erkidegoan, bertako Estatutuen arabera" — ahalbidetzen ote duen Foru Erkidegoko zati batera soilik mugatzea hizkuntza autonomikoaren ofizialtasuna. Gure aburuz, ikuspuntu juridikotik, hori egiteko aukera ematen du Konstituzioko 3.2 art.ak; balizko etorkizun bati begira ordea, gerta liteke Foru Parlamentuak"
|
euskal
hiztunen eremuak" Foru Erkidego osora hedatzen direla adieraztea. Bada, kasu honetan, NFBHLO berberarekin, euskararen ofizialtasuna Nafarroa osora zabal liteke.
|
|
|
Nafarroan, euskaldunen hizkuntza eskubideen berme maila zein den zehaztea. Edozein kasutan ere, argi izan behar duguna da, NFBHLO behar adina malgua dela, etorkizunean, Foru Erkidegoa osatzen duten hizkuntza lurralde ezberdinak"
|
euskal
hiztunen eremutzat" deklaratu ahal izateko.
|
|
|
NFBHLOk xedatzen zuenari ez ziola men egiten. Izan ere, deitura desegokia zerabilen; hizkuntzaren izendapenari ez zitzaion egokitzen; zehaztasunik ez zuen euskararen ofizialtasuna nora mugatzen zen finkatzeari zegokionean, edo euskararen erabilera ofiziala iradokitzen zuen
|
euskal
hiztunen eremuetatik harago; 13/ 1982 Legeak aurreikusitakoarekin bat ez zetozen" eremu euskalduna" eta" mistoa" finkatzen zituen; hizkuntza hautatzeko borondate printzipioa ez zuen behar adina bermatzen; eta horrenbestez, errealitate soziolinguistikotik harantzago, ikasketa planetan euskara sartzea xedatzen zuen.
|
|
|
Bizi den jende kopuruaren mailako erakusleihoa da Bortzirietan, ttipia, eta ez du onurarik ekartzen salgune handien presentziak Txingudikoak edota Iruñakoak. Gainera, 2010ean Lurreko Telebista Digitala iritsiko da, eta itzalaldi analogikoak Nafarroako ipar mendebaldeko frekuentziak legez kontrako egoeran utziko ditu, lizentziak ukatu direlako, ustekabean,
|
euskal
hiztunen eremuan.
|
|
2011
|
|
|
XVII. mendean, 1643an, Gero argitaratu zuen Axularrek, eta sarreran argi eta garbi definitzen ditu
|
euskal
hiztunen eremuak eta nortasunak:
|
|
2022
|
|
|
Horri beste hausnarketa bat gehitu zion: «Oinez, ibiliz ikasten da, eta
|
euskal
hiztunak eremu guztietan euskaraz arituz lortzen dira». Diez de Ulzurrunek azpimarratu zuen gazteek euskararekin zer nolako harremana izan duten jaso nahi dutela:
|
|
|
Horri beste hausnarketa bat gehitu zion: «Oinez, ibiliz ikasten da, eta
|
euskal
hiztunak eremu guztietan euskaraz arituz lortzen dira». Diez de Ulzurrunek azpimarratu zuen gazteek euskararekin zer nolako harremana izan duten jaso nahi dutela:
|
|
|
Sagrario Alemanen ustez, “Euskal Herri osoan badago kezka handia; eskolak bakarrik euskal hiztunak sortzen ote dituen. Oinez, ibiliz ikasten da eta
|
euskal
hiztunak eremu guztietan euskaraz arituz lortzen dira”. Enrike Diez de Ulzurrunek adierazi du gazteak entzuteko asmoa dutela:
|
|
|
Sagrario Alemanen ustez, “Euskal Herri osoan badago kezka handia; eskolak bakarrik euskal hiztunak sortzen ote dituen. Oinez, ibiliz ikasten da eta
|
euskal
hiztunak eremu guztietan euskaraz arituz lortzen dira”. Enrike Diez de Ulzurrunek adierazi du gazteei entzuteko asmoa dutela:
|