|
2022
|
|
|
Eskola publikoek eta pribatuek izango dute lekua hezkuntza sisteman, baina konpromisoak hartu dituzte guztiek. Hain zuzen ere,
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzua osatuko dute «legeak ezarritako printzipioak eta helburuak» betetzen dituzten ikastetxe denek, baina zehaztapen bat egin dute: «Familiek eragile batzuk edo besteak aukeratzea ez da bihurtu behar gizarte bereizketarako faktore».
|
|
|
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzuaren parte diren ikastetxe horiek kontratu programa bidez funtzionatuko dute: «Plan batean ezarritako ildo estrategikoak definitu eta adostuko ditu Hezkuntza Sailak ikastetxearekin.
|
|
|
Gainera, beste puntu garrantzitsu batzuk ere biltzen ditu: hala nola zenbait konpromiso onartzen dituzten ikastetxe publikoek eta itunpekoek
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzua osatuko dutela eta itunpeko eskolek dituztela kuotak kobratu. Txostena ez da publikoa izan orain arte, baina, herritar batek hala eskatuta, Eusko Legebiltzarraren webgunean eskuragarri jartzea erabaki dute talde guztiek.
|
|
|
Hezkuntza itunduaren finantzaketari dagokionez, Ikastolen Elkarteak uste du «aurrerapena» dela
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoaren sorrera eta, bertan sartu ahal izateko, «ikastetxeek bete behar dituzten konpromisoak eta baldintzak hitzarmenean jasota egotea». Zerbitzu publikoan izanen diren ikastetxe guztiek «eskubide eta betebehar berak izateko» eta «doakotasun erreala ziurtatzeko» ideiekin ere bat egin dute ikastolek.
|
|
|
Sindikatuaren iritziz,
|
Euskal
Hezkuntza zerbitzua sortzea eta ikastetxeei eskumen gehiago ematea «urrats bat» izango litzateke euskal eskola publiko komunitarioaren norabidean. Horrez gain, «balio handia» eman dio derrigorrezko eskolaldiaren amaieran B2 euskarazko maila eskuratzeko helburua lortzeari eta horretarako eskola guztietan euskara ardatz gisa finkatzeari.
|
|
|
Edonola ere, titulartasun ezberdinetako ikastetxeen konfluentzia batetik heldu behar genuke sare publiko bakarra osatzera. Guk argi dugu trantsizio bat izan behar dela, eta prozesuan itunak jar dezake eszenatoki berri bat, haiek
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzua deitutakoa: ez du gainditzen sistema duala, baina pauso bat izan daiteke, trantsizio bezala ulertzen badugu; gure kezka da EAJrentzat eta PSErentzat amaierako eszenatokia izan daitekeela.
|
|
|
Ikastetxe publikoek eta itunpekoek eduki beharreko rolarena izan da prozesuko auzi nagusietako bat. Arrizabalagaren ustetan, «tresna garrantzitsua» izango da
|
euskal
hezkuntza zerbitzu publikoa —hainbat baldintza betetzen dituzten titulartasun pribatuko ikastetxeak eta eskola publikoak bilduko ditu—: «Eskola publikoaren funtsezko izaerari aitortza egiten diogu, gure oinarrizko erreferenteari, baina itunpeko sarearen osagarritasunari ere bai».
|
|
|
|
Euskal
hezkuntza zerbitzu publikoko parte izateko, baldintza batzuk zedarritu dira. Legean jasoko da betetzen ez dituztenei finantzaketa publikoa etetea?
|
|
|
Izenak izana duen bezala, esanak jarduna eskatzen du, ekitatearen aldeko diskurtsoak berezkoak dituen bezala konpromiso zehatzak. Hitzarmeneko batzuk aipatzekotan, (i) erronkari aurre egiteko plan ebaluagarriak dituzten ikastetxeak
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzuko parte izango dira, dena dela ere ikastetxeon izaera juridikoa; (ii) gurasoen ikastetxea aukeratzeko eskubidearekin batera ikastetxe guztietan gordeko dira plazak ikasle zaurgarriek aukera ditzaten; (iii) heziketa formal zein ez formalerako aukera berdintasuna babesteko neurri zehatzak hartuko dira. Denon artean denontzako hezkuntza.
|
|
|
Izan ere, uste dute titulartasunak garrantzia duela: «Asmatutako
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzua ez da zuzendu, eta guztiz pribatizatzailea da oraindik ere, Euskal Eskola Publikoa lehenetsi gabe». Segregazioaren arloan ere ez dute aldaketarako asmorik sumatu.
|
|
|
Langileen eskubideez haragoko proposamenak ere badituzte: sare publikoa «ardatza» izatea eta
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzuko ikastetxeen betebeharrak gehiago zehaztea, kasurako. Hiru arlotan zehaztasun falta ikusi dute:
|
|
|
Adibide bat ere eman du. Otxandianoren hitzetan, hezkuntza ituneko «muina»
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoaren sorrera da. Bertan sartuko lirateke baldintza batzuk betetzen dituzten ikastetxe guztiak —publikoak nahiz itunpekoak—, eta betebehar nahiz eskubide berdinak edukiko lituzkete.
|
|
|
Eta adibide bat ipini du: Otxandianoren hitzetan, hezkuntza ituneko «muina»
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoaren sorrera da. Bertan sartuko lirateke baldintza batzuk betetzen dituzten ikastetxe guztiak —publikoak nahiz itunpekoak—, eta betebehar nahiz eskubide berdinak edukiko lituzkete.
|
|
|
Jomugak finkatu ditu: «Sistema propio baterako» trantsizioa abiatzea, euskaran sakontzea eta
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzua «behar bezala» definitzea, besteak beste. «Arduraz, seriotasunez eta zorroztasunez ekingo diogu Hezkuntza Lege hau osatzeko prozesuari».
|
|
|
Ez dute bat egiten, halaber, Hezkuntza Legearen aurreproiektuaren lehen zirriborroan ageri den
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoarekin ere —ikastetxe publikoak eta itunpekoak egongo dira bertan— Adierazi dutenez, testuak ondorioztatzen du batzuei eta besteei finantzaketa bera dagokiela. Kritika egin diote:
|
|
|
Sindikatuari egokia iruditzen zaio
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoa sortzea, ikastetxe orori eskubide eta betebehar berak emanez, baita ikastetxeei eskumen gehiago ematea ere: «Urrats bat izan liteke Euskal Eskola Publiko Komunitarioaren norabidean, hau da, sare publiko bakar, burujabe eta deszentralizaturako bidean, baldin eta trantsizio gisa ulertzen bada, eta ez amaierako egoera gisa».
|
|
|
Ez dute bat egiten, halaber, zirriborroaren
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoarekin ere —ikastetxe publikoak eta itunpekoak egongo dira bertan— Beste ildo batetik jo behar dela uste dute, eskola publikoa sistemaren «benetako ardatz» izan dadin, «gizarte kohesioa eta berdintasunezko hezkuntza euskaldun bat lortzeko». Horretarako, «zentzuzko planifikazioa» galdegin dute, «eskola postuen eskaintza errealitatera egokitzea» eta pribatuen «gehiegizko eskaintza» ez ituntzea.
|
|
|
Eta arrazoiak eman ditu. Nabarmendu du, esaterako, segregazioari aurre egiteko hamahiru neurri adostu dituztela;
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzua sortzea erabaki dutela, «eredu propio baten bidean publiko pribatu dikotomia gainditzeko»; diru publikoa jasoko duten ikastetxe guztiei eskubideak eta betebeharrak jarri dizkietela; eta «konpromiso irmoa» hartu dutela euskararen alde, ikasle orok Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaitzerako euskaraz gutxienez B2 maila lortu duela jarrita.
|
|
|
«Oraindik ere falta dira hezkuntza akordioan nuklearrak ziren hainbat kontu: adibidez,
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzua definitzea».
|
|
|
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzua kontzeptuak ere zeresana eman zuen: definizio zehatzik ez dakar aurreproiektuak, eta alderdi bakoitzak nahieran ulertzen du.
|
|
|
Gorrotxategi: «Eskola publikoak sistemaren ardatz izan behar duela esatea ez dator bat
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzuaren formulapean bi sareak bereizi gabe jasotzearekin. Eskola publikoa erretorika hutsa da aurreproiektuan:
|
|
|
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzuari tiraka
|
|
|
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzua eztabaidaren erdigunean egon da azken hilabeteotan, batzuek gaitzetsi egiten dutelako edo interpretazio diferenteak ematen ari direlako. Kontzeptuak ex novo zerbait sortzeko asmoa duela dirudien arren, lehendik bazegoen zerbaiti izena jartzea baino ez da; hau da, Estatua, edozein dela ere, behartuta dagoela hezkuntza eskubidea herritar guztiei ematera, edo Administrazioaren ikastetxeen bidez, edo Administrazioak ezarritako baldintzak betetzen dituzten ekimen pribatuko beste ikastetxeen batzuen bidez.
|
|
|
Hitzarmenaren sortze ibilbidea luzea izan zen arren,
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzua modu ezberdinetan ageri da: sei aldiz letra xehez, lautan larriz, eta bi alditan soilik publikoa hitzarekin lagunduta.
|
|
|
•
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzua Troiako Zaldi gisa. Interpretazio horren arabera, ikastetxe guztiak Zerbitzuaren parte izango lirateke, eta gero ikusiko da ikasleen banaketa orekatua eta funtzionamendu publikoaren beste baldintza batzuk betetzen dituzten.
|
|
|
•
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzua, Eskola Publikoaren eta Ikastolen bateratze prozesu gisa. Enegarren saiakera.
|
|
|
•
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzua itunpeko eskolaren finantzaketa gisa maila bikoitzarekin, interes sozialekotzat jotzen diren ikastetxeentzat eta jotzen ez direnentzat. Hori ez diot inori publikoki entzun, baina badakit ideia batzuen buruan badabilela.
|
|
|
• Azkenik,
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzua itun unibertsala birplanteatzeko aukera gisa uler daiteke, hau da, publikoak ez diren parametroetan mugitzen diren eta gizarte interes gutxi edo batere gizarte interesik ez duten ikastetxe asko funts publikoekin mantentzeari uzteko aukera gisa. Euskal Hezkuntza Zerbitzuaren abagunea aprobetxatuko litzateke funtzionamendu publikoaren eta gizarte kohesioaren langa igotzeko eta kontrola areagotzeko.
|
|
|
• Azkenik, Euskal Hezkuntza Zerbitzua itun unibertsala birplanteatzeko aukera gisa uler daiteke, hau da, publikoak ez diren parametroetan mugitzen diren eta gizarte interes gutxi edo batere gizarte interesik ez duten ikastetxe asko funts publikoekin mantentzeari uzteko aukera gisa.
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzuaren abagunea aprobetxatuko litzateke funtzionamendu publikoaren eta gizarte kohesioaren langa igotzeko eta kontrola areagotzeko. Baita gizarte kohesioaren apustua egiten duten hainbat ikastetxeren artean aliantzak sortzeko ere.
|
|
2023
|
|
|
Era berean, pixkanaka eztabaidan beste gai batzuk ere sartu dira, lehen aipatu ere egiten ez zirenak: ikasteko palankak eta ikas ingurune berriak, euskara ardatz duen hezkuntza eleaniztuna eta hizkuntzen irakasgarritasuna, programa kontratuak, ituntze unibertsalaren amaiera, Eskola Publikoaren protagonismoa eta haren perimetroaren hedapena,
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzua, gizarte intereseko zentroak... Ez dut esan nahi gaien agenda hori eskuarki onartzen denik, baina Akordioak mahai gainean jarri duena da.
|
|
|
Zer zuten buruan parlamentariek amaigabeko 24 puntua idatzi zutenean? Eskola publiko bateratu baten ezaugarriak edo
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzukoak. Posible al da Euskal Hezkuntza Zerbitzuan «ideia propioak» dituen ikastetxeak egotea?
|
|
|
Eskola publiko bateratu baten ezaugarriak edo Euskal Hezkuntza Zerbitzukoak? Posible al da
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzuan «ideia propioak» dituen ikastetxeak egotea. Egitea nahi den hurbileko eskolatzearen aldeko apustuan, ISEK handiko ikastetxeak, ikasleak autobusetan ingurune urrunagoetara garraiatzen dituztenak, finantzatzen jarraituko al da?
|
|
|
Arazo horiei nondik heldu pentsatzeko aukera ematen du, haren arabera, legean aipatzen den
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzuak: «Zerbitzu horretan sartzeko betebehar batzuk jarri behar zaizkie ikastetxe guztiei.
|
|
|
Maiz esan dugun moduan, euskara ezin da hautazkoa izan, ezta ikastetxeen hizkuntza proiektuaren baitan eman ere.
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzuaren sorrerak berak, bi sareak berdintzen dituenak, euskararen desarautzea ekarriko du, titulartasun pribatuko ikastetxeek hizkuntza ereduarekiko eskumena baitute. Horri ikasle zaurgarriek euskararekiko izan dezaketen jatorrizko atxikipen falta gehitzen badiogu, non gelditzen da hezkuntzaren funtzioa euskalduntzearekiko?
|
|
|
Ikasleak banatzearen bitartez
|
euskal
hezkuntza zerbitzuan ekitatea bilatzea ez da erraza izango. Zeintzuk dira eskolatze orekatu bat lortzeko elementuak?
|
|
|
Kritiko mintzatu zen atzo Euskal Eskola Publikoaz Harro plataforma Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako Hezkuntza Lege proiektuaz. Eusko Legebiltzarraren atarian egin zuten agerraldian salatu zutenez, lege proiektuan jasota dagoen
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoa «eufemismoa» dela: «Eufemismo bat baino ez da, hezkuntza sistema publiko pribatua blindatzeko».
|
|
|
Halere, uste dute testuak oraindik ere ez dituela neurri nahikoa ipini. Adibidez, iruditzen zaie ez dagoela zehaztuta zein itunpeko ikastetxe izango diren
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoko partaide.
|
|
|
Bi: Adierazi dutenez,
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoak «ez du arau oinarririk»: «Kontzeptu hori eraikuntza juridikoa da, eta lege babesik gabe titulartasun publikoa eta pribatua berdindu nahi ditu».
|
|
|
Proiektuak dio
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoko kide izateko printzipio bat dela hizkuntza xedeak betetzea. Diru publikoa jasoko dute helburu horiek betetzen ez dituztenek?
|
|
|
Bilobari gosaria eman ondoren,
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzuko auzoko zentro itundura eraman dut. Bidean txarrantxa hesiz inguratutako CIESaren ondotik igaro gara, garai batean eskola publikoa zena, baina, pentsatzen jarrita, agian jarraitzen duena halaber Euskal Hezkuntza Zerbitzuko zentro publikoa izaten, barruko patiotik ateratzen diren umeen algarei kasu eginez gero behintzat.
|
|
|
Bilobari gosaria eman ondoren, Euskal Hezkuntza Zerbitzuko auzoko zentro itundura eraman dut. Bidean txarrantxa hesiz inguratutako CIESaren ondotik igaro gara, garai batean eskola publikoa zena, baina, pentsatzen jarrita, agian jarraitzen duena halaber
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzuko zentro publikoa izaten, barruko patiotik ateratzen diren umeen algarei kasu eginez gero behintzat.
|
|
|
Hezkuntza lege proiektuaren aurka dituzten argudioak gogoratu dituzte agerraldian. Batetik, iritzi diote testuak jasotzen duen
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoa «eufemismo tranpati eta interesatua» dela, titulartasun publikoko eta pribatuko ikastetxeak berdintzen dituelako. Ikastetxe pribatuen finantziazioari dagokionez, salatu dute «%100ekoa» izango dutela, «trukean inolako baldintzarik eskatu gabe».
|
|
|
Plataformak iritzi dio testuak jasotzen duen
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoa «eufemismo tranpati eta interesatua» dela, titulartasun publikoko eta pribatuko ikastetxeak berdintzen dituelako. Ikastetxe pribatuen finantzaketari dagokionez, salatu dute «%100ekoa» izango dutela, «trukean inolako baldintzarik eskatu gabe».
|
|
|
Harriduraz ikusten ari gara hizkuntza afera estaltzen ari dela sistemaren egituraketaren afera. Izan ere, azken asteetan albo batera geratu da Euskal Eskola Publikoaren Legearen aurrean euskal hezkuntza lege proiektuak proposatzen duena, hau da,
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoa (EHZP), ikastetxeen titulartasunak lausotzen dituena, doakotasun sinesgarri(?) baten truke finantzaketan berdintzen dituena eta baldintza zehaztugabeak eta betetzeko eperik gabekoak itunpeko ikastetxe guztiek bete ditzaten jartzen (ez) dituena, oso lege irekia izan nahi delako aitzakiarekin.
|
|
|
·
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoa (EHZP) ez da ertaineko urrats bat izango sare publikoa osatzeko ikastolen eta eskola publikoen ekarpen onenekin. Ez da kristalezko bolarik behar.
|
|
|
ikastetxeen izaerari buruzkoa eta hizkuntzari dagokiona. Batetik, Ikoitz Arrese hezkuntza arduradunari iruditzen zaio uko egin diotela
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzua arautzeari: «Ez da mekanismo juridiko eraginkorrik egongo itunpeko ikastetxeak interes sozialari atxikitzeko».
|
|
|
Testu horretan oinarrituta Eusko Jaurlaritzak egin zuen lege aurreproiektuan ere ikusi zituzten esperantzarako arrazoiak. Esaterako, zehaztu zen ikasleek zer gaitasun mailak eskuratu duten hizkuntza komunikazioan, eta oinarriak jarri ziren
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoaren sorrerarako. «Aukera esanguratsuak» iruditu zitzaizkien.
|
|
|
«'
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoa' kontzeptu bezala aipatzea aurrerapauso garrantzitsua da guretzat. Gure bokazioa, jaiotzetik, publikoa izan da»
|
|
|
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoa kontzeptu bezala aipatzea aurrerapauso garrantzitsua da guretzat. Ikastolok ere hezkuntza zerbitzu publikoa eskaintzen dugu:
|
|
|
Gero horiei jarraipen bat egin behar zaie, eta jarraipen hori administrazioak egin behar du. Betebeharrak betetzen diren momentuan izango gara denok
|
Euskal
Hezkuntza Zerbitzu Publikoaren parte; denak, edo batzuk.
|