|
2004
|
|
|
Urriaren 31 arte hainbat euskal kantarik eskainiko du emanaldia Parisko euskal etxean. Besteren artean Anari, Maddi Oihenart, Basque Dub Fundation, eta Gernikako koroa ikusteko aukera izango dute paristarrek, baita bertan bizi diren 30.000
|
euskal
herritarrek ere. Euskal etxeko musikaren osagarri, Kantuketan erakusketa paratu dute Saint Merry elizan, euskal kantagintzaren iragana, oraina eta ezaugarriak aurkezteko.
|
|
|
Modernizazioaren garaiak harrapatu gintuen, noizbait, eta ordutik komeriak: . Garai edo kontestu modernoetan. Apodakaren eskutik gabiltza?, berriz, euskal kultura ez zen jendearen bizimodua (ez zen ez garai, ez espazio modernoko euskaldunen bizimodua, ezta
|
euskal
herritarrena ere). Euskal kultura tradizio horien bilduma zen:
|
|
2006
|
|
|
1793an jadanik, mendebaleko lurraldeetan, Batzar Nagusien ordezkariek Bilbon bildurik, argi eta garbi adierazi zuten konstituzio politikoa arautzeko eta zaintzeko premia zutela. Foru nortasun politikoak porrot eginez gero,
|
Euskal
herritarrena ere beste horrenbesteko amildegian desagertuko zelako. Batzar Nagusien aginteak izate politikoa gorde behar zuen.
|
|
2007
|
|
|
Horren ondorioz esan dezakegu etorkizuna elebakarra ez dela izango, ezta elebiduna ere; etorkizuna eleanitza (eta kultur anitzekoa) omen dator, beste ikerketa batzuek ere kanpoko hizkuntzei (eta kulturei) lekua egitearen aldekoak baitira: Onartu beharreko pluraltasun horretan kanpoko
|
euskal
herritarrek ere (euskal diasporak zein etorkinek) badute zer esanik. (Hainbat egile, 2006:
|
|
|
Horren ondorioz esan dezakegu etorkizuna elebakarra ez dela izango, ezta elebiduna ere; etorkizuna eleanitza (eta kultur anitzekoa) omen dator, beste ikerketa batzuek ere kanpoko hizkuntzei (eta kulturei) lekua egitearen aldekoak baitira: Onartu beharreko pluraltasun horretan kanpoko
|
euskal
herritarrek ere (euskal diasporak zein etorkinek) badute zer esanik.
|
|
2008
|
|
|
Hori da bere bertute handiena. Horretaz gain espainolei eta
|
euskal
herritarrei ere bai erakutsi die askotan ulertzen zaila egiten zaien hauxe: nazionalismoa ez dela bakarrik sentimendu irrazional bat, funtsik gabekoa, primitibismoari lotuta.
|
|
|
|
Euskal
herritarrei ere deia egin zien, antolatzen eta mobilizatzen jarrai dezaten,« presoen eskubideak errespetatuak izan arte».
|
|
|
German Villar tenorrak (Valentzia, Herrialde Katalanak, 1975) egingo du Don Joserena, eta hiru
|
euskal
herritarrek ere parte hartuko dute obran kantari modura. Ainhoa Garmendiak (Donostia, 1974) Micaelaren papera egingo du, hau da, Don Josez maiteminduta dagoen emakumearena:
|
|
|
Arruebarrenak gogoratu zien 1998ko azaroan Avanzada aldameneko bideak asfaltatzea, lubaki tarteak estaltzea eta lurpeko pasabideak gainetiko beste batzuek ordezkatzea onartu zuen, aho batez, udalbatzak. " PPk eta
|
Euskal
Herritarrek ere oniritzia eman zioten horri", gaineratu zuenez.
|
|
|
espainiarra, frantziarra, europarra, galiziarra, etab. Eta bigarren estrategia izango litzateke, aniztasuna berezko zerbait dela aintzat hartuta, Euskal Herrian bizi garen hiritar guztiok erabakitzeko dugun gutxieneko eskubide demokratikoa errespetatzeko beharraren ideia, edozein dela gure jatorria, herritar sentimendua eta identitatea. Bizikidetzarako gure esparruari buruz erabakitzeko eskubidea, hiritartasuna eta nazionalitatea erabakitzeko eskubidea ukatu egiten dira, ez bakarrik euskal herritarrei eta/ edo subiranotasunaren aldekoei, espainiarrak, frantziarrak edo galiziarrak sentitzen diren
|
euskal
herritarrei ere ukatu egiten zaie. Bi estrategia horiek joko konplexua eta dialektikoa eskatzen dute, baina beharrezko jokoa.
|
|
2009
|
|
|
Europan hartzen diren neurri guztiek edozein herrialdetan dute eragina, eta, noski, baita
|
euskal
herritarrongan ere. Bestalde, transferentziak eskuratuta ditugun gaietan adibidez, arrantzan eta zerga sisteman jokoan dugu Europan gure ahotsa entzutea.
|
|
|
Bitartean, emakumezkoetan, Jacqueline Martin katalana, Isabel Macias aragoiarra, Paula Gonzalez kantabriarra, Teresa Urbina extremadurarra eta, Maitane Melero eta Leire Medina
|
euskal
herritarrak ere izango dira, beste batzuen artean. Baita Espainiako bi txapeldun eta bost txapeldunorde ere.
|
|
|
Horrelakoak pasatu ondoren, beti sartalderantz nabigatuz, mundu osoari bira emanda, itsasontzi bakarra itzuli zen, espeziaz beteta, bizirik irautea lortu zuten 18 marinelekin, Elkano kapitainaren aginduetara. Beste hiru
|
euskal
herritar ere bazeuden: Joan Akurio, Joan Arratia eta Joan Zubilleta, Bermeoko, Bilboko eta Barakaldoko marinelak, hain zuzen ere.
|
|
|
Herri aginteen eta buruzagi ekonomikoen babesik gabe, baina mendeetan zehar irautea lortu du euskarak.
|
Euskal
herritarrenak ere badiren beste bi hizkuntza indartsuren ondoan iraun du bizirik, gaztelaniaren eta frantsesaren ondoan. Garaian garaiko premia komunikatiboetara egokitzen jakin behar izan du horrela irauteko, eta, iraun, herritarren atxikimenduari esker iraun du.
|
|
2010
|
|
|
Gaur atxilotuak izan diren
|
euskal
herritarrak ere aski ezagunak dira, beraiek egindako lana erabat gardena eta publikoa izan delarik azken urteotan. Internazionalismoa lantzeaz gain euskalgintzan, herriko jaien antolaketan, bertsogintzan edo gazte mugimenduan lanean aritu izan dira urte askoan.
|
|
|
Katalanek bezala
|
euskal
herritarrok ere gure herri eskubideak ukatuak ditugula salatzeko eta gure herriak duen burujabetza beharra aldarrikatzeko, Eusko Alkartasunak, Ezker Abertzaleak eta Alternatibak uztailaren 10erako “Nazioa gara. Autodeterminazioa” lelopean Donostian burutuko den manifestaldi nazionala deitzen dugu.
|
|
|
|
Euskal
herritarrok ere halako ataka batean aurkitzen gara une honetan: autodeterminazio eskubidea praktikan jarri beharrean aurkitzen gara, eta hori egitean, ene uste apala da, ikusiak ikusita eta ondo pentsatuta, independentziaren aukera da, gurean ere, aurrera begira har dezakegun jarrera koherente bakarra.
|
|
2012
|
|
|
«Etapa garaipen bat eta sailkapen nagusia» dauzka begiz jota. Hiru taldeburu horien ondoan, beste zazpi
|
euskal
herritar ere abiatuko dira etzi Herningetik, Danimarkatik. Nieveri lehen hamarren artean sartzen laguntzeko helburu argiarekin joan dira zazpi horiek Danimarkara. Victor Cabedo da Euskalteleko bederatzigarren txirrindularia?:
|
|
|
«Gure asaba zaharren ondorengoak gara gu», esan zuen. Gainera, Guardia Zibilaren Zarauzko kuartel zaharrean torturatu zuten Itziarren semea aipatuta, torturatuak izan diren «milaka»
|
euskal
herritarrak ere izan zituen gogoan, beste biktimekin batera: «Ez ditugu ahaztuko.
|
|
|
Hortaz, herritar arduratsuak eraiki behar dira, balio eta jardun demokratikoak babesten dituztenak, gizarte demokratikoan prestasuna eta gutxieneko gaitasuna dutenak. Euskal gizartean askodira demokrazia parte hartzailea gorpuzten saiatu diren herritarrak eta kolektiboak.Hirugarrenik, haien nazioaz harro dauden
|
euskal
herritarrak ere egin behar dituEuskal Herriko hezkuntza sistemak, alegia, nazioaren sinboloekin eta heroiekinidentifikatzen direnak, iragana desitxuratu gabe eta kritikarako gaitasuna eta gizaautonomia kaltetu gabe. Nolabait esana, euskal herritartasunak batu lituzkeerrepublikanismoak, liberalismoak eta komunitarismoak, hurrenez hurren, ezartzendituzten herritar ereduetatik zenbait osagai, bilduma honetan beste nonbait agertzendenari jarraituz4.
|
|
2013
|
|
|
Borut Bozic (Vacansoleil) sailkatu zen bigarren, eta Matheew Hayman (Sky) hirugarren. Hiru
|
euskal
herritar ere izan ziren tartean lehian: 60 postuan helmugaratu zen Egoitz Garcia (Cofidis), Gattorengandik 3.38 minutura, eta erretiratu egin behar izan zuten Markel Irizarrek (RadioShack) eta Enrique Sanzek (Movistar).
|
|
|
Franck Dolosorren arabera, «egun hauetan ez da besterik aipatzen», eta lurralde elkargoaren proiektua ulertzeko, zenbait giltza eskaini zizkigun Iparraldearen orena ren astekarian. Samur, zuzen, klarki, proiektua zertan den edozeinek, baita hego
|
euskal
herritarrek ere, ulertzeko moduan. Noski, bidea ez da erraza izango, oztopo aski bada Paue, Bordele, Parisen.
|
|
|
Euskal Presoak Euskal Herrir a lelopean. Euskal Herritik kanpo bizi diren
|
euskal
herritarrei ere parte hartzeko deia egin zien joan den astean Herrira mugimenduak. Izan ere, hainbat lekutan antolatuak dituzte mobilizazioak dagoeneko; esaterako, Bartzelonan, Londresen, Bruselan, Buenos Airesen eta Montevideon.
|
|
|
Hemen bezala», azaldu du Antoninok. Iparraldeko
|
euskal
herritarrekin ere harremana egin zuen: «Laneko jendearekin, kalean ezagututakoekin eta Hegoaldetik gerratik ihesi joandakoen seme alabekin».
|
|
2014
|
|
|
Gainera, Iruñean bizi diren senegaldarren artean ohikoa da bazkaltzeko, afaltzeko edota tea hartzeko etxera gonbidatzea. Baina senegaldarrekin soilik ez,
|
euskal
herritarrekin ere aritzen dira maiz. Benation taldeko kideek, adibidez, harreman estua dute Iruñerriko hip hop taldeekin.
|
|
|
Giro hartan sortu ziren Gabriel Aresti bezalako pertsonak, euskal kultura berpiztearen bide malkartsuari ekin ziotenak. zerk eraman ote zuen euska ra gazte gaztetatik ikastera ez dakit. Beharbada, aitona amona euskaldunak zituelako, aitaren kontrako jarrera naturalak, desa dostasunak itotzen zituen frankismoaren gerrikoak, gaztetasunak dakarren berezko errebeldiak, nork daki, baina batere zalantza rik ez dago berak hizkuntza horretan aurkitu zuela bere ahotsa adierazteko bidea, buru argitsu batzuek, baita
|
euskal
herritarrek ere, balio folklorikoa besterik aurkitzen ez zioten hizkuntza ho rretan. Bestalde, oinarrizko justiziaren aldeko borrokan, kultura propioaren erreibindikazioan diharduen pertsona bati ez zaizkio arrotz egiten bestelako jakintzak eta bestelako giza eskubideak ere. normala da, beraz, beste asko bezala, Aresti ere gizakien ar teko berdintasunaren aldeko ideia global batek erakarria izatea, eta sentimendu horrek bere obran ere isla izatea. nahigabe bat baino gehiago ekarri zion horrek gainera. inor ez omen da bere herrian profeta, eta hori hala gertatzen da mugitzen zaren zirkulu handi edo txikitik irteten bazara.
|
|
2015
|
|
|
Euskal Herrira etorrita, euskal nazionalismoa ez da, besteak beste, sorterria maitatzea, euskararen alde jotzea, edo Euskal Herriaren onura bilatzea eta helburu horien alde lan egitea. Hori dena euskal nazionalistek bultzatzen dute, baina abertzale ez diren
|
euskal
herritarrek ere bai. Noski, horrekin ez dut esan gura euskal nazionalista ez diren guztiek horrela jokatzen dutenik, are gutxiago euskal nazionalismoa bizkor ari denean Espainia eta Frantziatik bereiztu guran.
|
|
2016
|
|
|
Egindako mina erreparatu behar du, eta bermatu ez dituela berriz ere giza eskubideak». Larunbatean akordioaren inguruko balorazio sakonagoa egingo dutela ere iragarri du Mayok, agerraldi baten bidez, Iruñean.«Zoriontzeko modukoa»2010eko irailean atxilotutako beste bederatzi
|
euskal
herritar ere epaituko dituzte maiatzean, Ekineko kide izan zirelakoan. Basque Live Matter kanpaina abiarazi dute hori salatzeko, eta akordioaren berri izan bezain laster ateratako oharrean adierazi dute «zoriontzeko moduko berria» dela atzokoa.
|
|
2017
|
|
|
«Guztiok gara Estatua, eta erantzukizunez jokatu behar dugu lankidetza eta leialtasuna praktikatuz», esan du.Hiru erronkei heldu die De Andresek hemendik aurrera, Saenz de Santamariak azaldu duenez. Lehenik, Espainiako Gobernua
|
euskal
herritarrena ere badela erakustea: «Espainiako Gobernuaren belarriak eta ahotsa izan behar du hemen».
|
|
|
Katalanen momentua da, baina baita
|
euskal
herritarrena ere. Haien ondoan egotea dagokigu datozen egunetan, eta gure bidea markatzen hastea ere bai.
|
|
|
" Demokrazian sakontzeko unea" dela eta demokraziaren aldarria
|
euskal
herritarrena ere badela nabarmendu dute bozeramaileek. Eta eskua luzatu diote Kataluniari:
|
|
2018
|
|
|
Hauek ez dute eskaintzen EAEra mugatua den turismorik. Euskal Herri osoko informazioa ematen dute, eta balio du, nola ez, kanpokoentzat bezala
|
euskal
herritarrentzat ere. Frantsesek eta espainolek barne turismo handia egiten dute.
|
|
2019
|
|
|
hartzeko Irlandako konpainiak iragarri dituen bostehun kaleratzeak eragozteko. Grebek eragin handia izan lezakete
|
euskal
herritarrentzat ere, Ryanairrek hegaldiak baititu Forondan, Miarritzen eta Loiun, baina baita inguruko aireportuetan ere.Europa barruko hegaldietan bidaiari gehien garraiatzen dituen aire konpainia da Ryanair, baita errentagarriena ere. Baina azken urteetan ez du gatazkei ihes egiterik izan.
|
|
2020
|
|
|
%40k" beren aberri, nazio eta herriagatik". Inkesta horretan, katalan eta
|
euskal
herritarrak ere barne ginen; bada, %71 katalanek eta %74 euskal herritarrek zioten ezetz, ez liratekeela bizia emateko prest egongo, familiagatik izan ezean. Aldiz, Gaztela Mantxan %57k eta Andaluzian %55ek baietz esan zuten.
|
|
|
Hori litzateke dispertsioa fisikari, kimikari edo estatistikari batentzat. Sinistu nahi dut gutxi barru
|
euskal
herritarrontzat ere hori besterik ez dela izango dispertsioa. Hori, eta sekula martxan jarri behar izan ez zen mendeku politika anker bat.
|
|
2021
|
|
|
Mobilizazioan nazioarteko ordezkaritza zabala izan zen; besteak beste, han izan ziren bretoiak, kubatarrak eta kataluniarrak, baita
|
euskal
herritarrak ere. Txalo zaparradarik handiena Oriol Junqueras ERCko idazkari nagusiak jaso zuen, «independentzia» oihuen artean hartu zutenean.
|
|
|
Adibidez, muralean ageri den lehena Keniako Wangari Maathai politikari eta ekologista da, 2004an Bakearen Nobel saria jaso zuena; bigarrena, Maud Wagner, XIX. mende erdiko tatuajegilea; hirugarrena, Sofonisba Anguissola, Pizkunde garaiko margolari italiarra, eta, haren alboan, Rosetta Tharpe, gospel abeslari eta gitarra jotzailea. Hainbat garai eta tokitako emakumeen artean, badira hamar
|
euskal
herritar ere: hala nola Maddalen Jauregiberri idazle zuberotarra, Remigia Etxarren funanbulista iruindarra, Camino Ozkoz irakasle errepublikanoa, Eulalia Abaitua argazkilari bilbotarra...
|
|
|
Batetik, arnasguneetako biztanleek kontzientzia hartzea. Bestetik, gainerako
|
euskal
herritarrek ere arnasguneak babestea eta hedatzea euskararen normalizaziorako ezinbestekoa dela jakitea.
|
|
2022
|
|
|
Beste behin, munduko kirolaririk onenak lehiatuko dira.
|
Euskal
herritarrak ere ariko dira. Gaur gaurkoz, Imanol Rojo iraupen eskiatzailea eta Lucas Egibar snowboardlaria sailkatuta daude.
|
|
|
Handik gutxira fusilatu zuten, 1945eko apirilaren 9an, Hradischkon (Txekia). Ekitaldia baliatu dute deportazioa pairatu zuten gainerako
|
euskal
herritarrak ere omentzeko.
|
|
|
Mendiari lotutako hainbat proba eta txapelketa garrantzitsu jokatu dira, tartean neguko Olinpiar Jokoak, Pekinen. Jokatutako txapelketa eta proba horietan hainbat
|
euskal
herritar ere nabarmendu dira.
|
|
|
|
Euskal
herritarrek ere bat egitea beharrezkoa dela gogorarazi du Errigorak, zonaldean AEK k eta ikastolek euskaldunak sortzen jarrai dezaten, eta Sortzenek sare publikoan eredua indartzeko lan egin dezan, baita Agerraldia egitasmoak Agerrean euskararentzako aro berri bat ireki dezan ere.
|
|
|
1960ko eta 1970eko hamarkadako kulturgintzan antiinperialismoak ere izan zuen oihartzunik, eta bi ondorio ekarri zituen. Batetik, atzera begira jarri ziren, abertzaletasun jeltzalearen ikuspegi historikoaz besteko zirrikitu batzuen bila; iragan katoliko eta kolonialistak kritikatu zituzten (elizaren zibilizazio bideetan parte harturiko
|
euskal
herritarrak ere izen abizenekin izendatuta, esklabotza ardurak, elite ekonomikoen ardurak, eta abar), eta beste zenbait kultur imajinario edo gertaera historiko berreskuratzeko ahalegina egin (sorgin ehizak, euskal mitologia, sexualitate diskurtso zentsuratuak…). Bestetik, bazter subjektuak ikusgarri egiteko saioak egin ziren:
|
|
2023
|
|
|
Gaur italiarrak izan dira erasotzaileak; bihar, munduko beste leku batekoak izango dira.
|
Euskal
herritarrak ere bai. Galde diezaietela larunbat gauetan Donostiatik Gasteizerako, Iruñerako edo Bilborako azken autobusak hartzen dituzten neskei.
|
|
|
Guztira, 2.308.969 herritarrek dute botoa emateko eskubidea Hegoaldean. Errolda horretan daude atzerrian bizi diren
|
euskal
herritarrak ere: bozkatzeko eskubidea duten 110.276 lagun, hain zuzen.
|
|
|
Erruz ugaritu dira halakoak sarean.
|
Euskal
herritarrak ere badira tartean, ez pentsa.
|