|
2000
|
|
|
Arestian esan bezala, kartzelako egonaldiak moztu zuen Imanol Laspiurren politika bidea; hala ere, beste zenbait esparrutan kementsu aritu izan zen lanean. Hasieran esandako moduan, euskaltzaleen hasierako mugimendu gehienetan parte hartu zuen Imanolek beste
|
euskal
herritar askorekin batera, besteak beste: Jokin Zaitegi, Alfontso Irigoien, Yon Etxaide, Txomin Peillen, Karmele Rotaetxe, Txillardegi, Aresti, Balendiñ, Aurre Apraiz, Nemesio Etxaniz, Xarriton eta beste hainbatekin.
|
|
|
Imanol Laspiurren bizitza beste euskaltzale eta
|
euskal
herritar askoren ispilu izan da eta herri honetan izan diren gizon eta emakume askok jasan eta bizi izandakoaren erakusgarri.
|
|
|
Aurrez aurre ditugun estatuekin, nahiko gauza zailada hori. Dena den, gure ustez, horrelako prozesu batek ez dauka atzerapausorik.Garai batean
|
euskal
herritar askok esan zuten Euskal Herrian zeuden eskola nazionalak ez zituztela begi onez ikusten, eta beren ikastola propioak antolatu zituzten.Urteak pasatu dira, eta marko arrotz batetik datozen erakundeek subentzionatu egiten dituzte ikastolak gaur egun. Bide praktikoen bitartez ematen diren pausoak, berehorretan gelditzen dira. Bai Madril eta bai Paris guk hartutako erabakiak errespetatzera behartu behar genituzke.
|
|
2001
|
|
|
Nafarroako Bianaldean, Muez eta Soroslada herritxoen artean jasotzen den mendixkaren gainean, leku nahiko ezkutatu eta ezezagunean, basilika ederra eta monumentu natural are ederrago batzuk altxatzen dira. Horrela, bi herriak dominatzen dituen mendian" galdurik",
|
euskal
herritar askorentzat erabat ezezagun, bisitatzea biziki gomendatzen dugun San Gregorio izeneko osotasun arkitektoniko natural hau kokatzen da.
|
|
2002
|
|
|
Bestetik, ikusi behar larunbaterako herritar talde zabal batek Bilborako egin duen deialdia zertan geratzen den. Garzonek eta Herrizaingo Sailak har dezaketen erabakiei begira izango da
|
euskal
herritar asko. Bilbon, finean, leloak lelo, manifestazio eta protesta eskubidea aldarrikatuko baita.
|
|
|
1937ko ekainean, Bilbon sartu ondoren. Uhinen isiltasunarekin batera,
|
euskal
herritar askoren ahotsa isildu zen. Batzuk bertan geratu ziren, erregimen berriaren aldekoak ere bazeuden?.
|
|
2006
|
|
|
Bi zentzuetan migrazio mugimendu handiak izan dituen lurraldea da Euskadi.
|
Euskal
herritar askok eta askok Ameriketara emigratu ondoren, industrializazio handia izan zuen XX. mendean, eta eskulan berriaren premia sortu zen. Horri erantzun nahian, etorkin asko etorri ziren Espainiako Estatuko gainerako nekazaritza guneetatik.
|
|
2007
|
|
|
esnegintza. Oro har, XIX. mendearen erdialdetik aurrera, Uruguain eta baita Argentinan ere, jarduera horretan
|
euskal
herritar asko eta asko aritu ziren, ia ia monopolioaren mugetaraino iritsi arte. Izan ere, bi nazio horietan vasco lechero aren irudia oso erroturik dago jendearengan eta hori Europatiko inmigrazioa oparoena izan zen garaietatik dator.
|
|
|
eta, irudiideala?. Hori bai, garaiko
|
euskal
herritar askoren antipodetan zebilen irudia zenhura. Naziogintzaren giltzarrietako bat, hauxe bera izan da:
|
|
|
eta ez kide bat? Hor dago gakoa, zergatik eta nola espainiareta frantziar identitateak
|
euskal
herritar askorentzat, bestearenak, bilakatu ziren.Luze joko luke erantzunak, baina ekarri dudan argudioari jarraituz, erantzun labureta azalekoa emango dut:
|
|
|
Euskal kulturaren definizioan
|
euskal
herritar askok eta askok, agian gehiengehienek, euskara ez dute definizio horren ezinbesteko osagaitzat jotzen. Edozeinhizkuntzatan egin omen daiteke euskal kultura.
|
|
|
Aspaldidanik tematurik eta erdi itsuturik naukan gaiari atxikiko natzaioberriro ere:
|
euskal
herritar asko eta asko zergatik daude horren kezkatuak kulturaglobal inperialistak ekar ditzakeen ondorio larriez, ondorio horiek baino larriagoakdagoeneko ekarri dituen beste kultura nazional inperialista baten aurrean hainotzan agertuta. Zergatik jokatzen dute hain otzan, ulerkor eta are konplize naziokultura espainiarraren eta frantsesaren aitzinean?
|
|
2008
|
|
|
Sanferminak. Horixe da
|
euskal
herritar askori Lesaka aditu eta burura etorriko zaion lehen hitza. Txarangak karrikak alaitzen dituen bitartean, festa lehertu eta sekulako giroa sortzen da herrian.
|
|
|
Aipatu auzitegiaren inguruan, berriz, hirukoak bere burua agerian uztera behartu duela esan du eta, horrek, begiak ireki dizkie
|
euskal
herritar askori, Ziarretaren ustez.
|
|
|
Badirudi krisiaren eragina esanguratsuagoa dela bertako herritarrengan Europatik datozenengan baino. Aurten oporretarako landa turismoko etxeak edo kanpinak aukeratu ditu
|
euskal
herritar askok, baina Euskal Herrira datozen turisten ohiturak ez dira, oraingoz, askorik aldatu, sektoreko langileen ustez.
|
|
2009
|
|
|
Zaldiko Maldiko da Iruñeko euskara elkarte zaharrena. San Ferminetako euskaldunen txokoa delako ezagutuko dute
|
euskal
herritar askok. Bere egoera ere ez da bere historiako indartsuena eta azken urteotan jardunari buruzko erreflexiorik ere egin izan du.
|
|
|
EITBn aurrerantzean gauza daitezkeen aldaketei begira jarrita, zenbait gauzetan nabarmenki beste komunikabide batzuren atzetik aritu dela aipatu du.
|
Euskal
herritar asko ez ziren Eitb n islatuta ikusten, esan du. Oso etxe sendoa da EITB.
|
|
|
gerrari lotutako gertakariak, kontrabandisten artekoak... Irungo biztanleentzat garrantzitsua izan dela ezin ukatu, baita beste
|
euskal
herritar askorentzat ere. Horietako batzuen lekukotasunak bildu ditu dokumental honek.
|
|
|
Izan ere, urte haietan Once auzoa Buenos Aireseko aldiriko toki urrun bat besterik ez zen, bertan hiriaren amaiera baitzegoen. Hortik aurrera zelaiak zeuden, eta horietan
|
euskal
herritar askok esnea ekoizteko tanboak sortu zituzten, egunero hiriko merkatuak hornitu ahal izateko. Nonbait Once auzoak euskaldunentzat auzo etniko baten antza hartu zuen:
|
|
|
Atzo
|
euskal
herritar askok eta askok hasi zuten hainbeste esperotako opor garaia. Autoa hartu, eta hegoalderantz abiatu ziren haietako asko.
|
|
|
Hizkuntza propioak ez baitu esan nahi hori denik hizkuntza bakarra. Lehenago esana dugunez, euskal gizarteak berea du gaztelania ere; are gehiago,
|
euskal
herritar asko dira, erdia baino gehiago, euskara barik gaztelania hutsa dutenak euren komunikazio hizkuntza, eta are gehiago dira gaztelania dutenak lehen hizkuntza. Esan beharrik ez dago beste edozein bezain euskal herritar direla horiek ere.
|
|
|
Baina kantagintzak prozesu horretan izan zuen benetako esanahia ulertzeko, kontuan izan behar da euskal hiztunak ez ziren eta kantek ziotena batere ulertzen ez zuten
|
euskal
herritar askok eta askok beren berena zen kultur adierazpen bat bezala hartu zutela euskal kantagintza berria. Horrek garbi erakusten digu kantagintzatik ondorio komunikatibo eta estetiko berehalako bat hedatzen zela, gauzatzen hasi berria zen proiektu kolektibo horren sinbolo eta erreferente bilakatzeko.
|
|
|
Adosgarri bezain mingarri izan zitzaizkigun Kultura sailburuaren hitzak Arantzazun bildutako frankori; berdin, Patxi Lopezen adierazpena. Euskaldunon Egunkaria, Egin, Egin Irratia, Kale Gorria hedabideen itxiarazpena bultzatu eta txalotu zuten alderdi politiko espainiarren ordezkari hauengandik hitz horiek entzutea sarkasmoa dirudi;
|
euskal
herritar askoren eskubide zibil eta politiko funtsezkoenak (hautagai eta hautatua izatekoa, besteak beste) mozten eta legez oskoltzen dituztenen mezua zinikotzat jo liteke. Alabaina, seguru nago bai Blanca Urgell sailburua eta bai Patxi Lopez lehendakaria zinez eta zintzoki mintzatu zirela; beren ustean, beren mezua ez zela erretorika hutsa izan; ez dutela zentsuran sinesten; baina egin, egiten dutela" besteek", beti besteek.
|
|
2010
|
|
|
Euskal literatura munduan gero eta ezagunagoa izateko erronkak, nolanahi ere, ez luke ahantzarazi behar Euskal Herrian bertan lan handia dagoela eginkizun, euskal literatura
|
euskal
herritar askorentzat ere ezezaguna baita.
|
|
|
Itxaropentsu,
|
euskal
herritar asko bezala, egungo prozesuarekin eta Euskaldunako eta Gernikako akordioak sinatzearekin... Bultza egiten eta parte hartzen aritu zen, uste izanik, azkenean, Euskadik sortu ahal izango duela bere etorkizuna, askok diktaduran, trantsizioan eta 2010era arte jasan duten sufrimendutik eta minetik aldenduta.
|
|
|
Venezuelako euskal herritar bat beste euskal herritar heldu berri batekin biltzea delitua izango da?, azaldu du Cubillasek. Espainiako Estatuaren estrategia hori bada, arazo asko izango ditu, izan ere,
|
euskal
herritar askok bisitatzen dute Venezuela, erantsi du.
|
|
|
EHUko katedradunaren hitzaldiak euskal abertzaletasunak eta bere ingurune kosmopolitak erbestaldiaren garai desberdinetan izan dituzten harremanak azaltzea izan du gai nagusi. Ildo horretan, arreta berezia ipini dio Jose Antonio Agirre lehendakariaren ibilbideari, izan ere hura, harik eta 1960an hil zen arte, abertzaletasuneko ezbairik gabeko liderra ez ezik, abertzaleak ez ziren beste
|
euskal
herritar askorena ere izan zen.
|
|
|
Esaten badizute aztarnategi bat Vindolanda eta Ponpeia bezalakoa dela, eta denetarik daukala eta gainera agertzen denak ezagutzen dugun guztia iraultzen duela...?. Cantok uste du webguneetan informazio zuzena zeukan jendeak idazten zuela, eta
|
euskal
herritar askorentzako ere iturri garrantzitsua izan zela. Berak beti parte hartu izan du izen abizenekin, nahiz eta bakarrenetako bat izan.
|
|
|
Egoera horrela, ia lan irtenbide bakarra Landetako basoetan pinu jotzen aritzea suertatu zitzaien
|
euskal
herritar asko eta askori. Lan astuna, baldintza txar etagogorrak eskaintzen zituena eta irabaziak irauteko ozta ozta besterik ematen ezzuena.
|
|
2011
|
|
|
Antxoaren arrantzaldia urteko garrantzitsuena da euskal arrantzaleentzat. Hortaz,
|
euskal
herritar askori eragiten dien krisialdi orokor betean, pozik egongo dira aurtengo aurreikuspen positiboei esker. Euskal flota 290 ontzik eta 3.000 arrantzalek baino gehiagok osatzen dute.
|
|
|
|
euskal
herritar asko baitira
|
|
|
Patxi Lopez lehendakariak, bere aldetik, eskerrak eman dizkio Zapaterori ETA amaitzeko emandako laguntza arriskutsuagatik eta
|
euskal
herritarrek asko zor diotela azpimarratu du.
|
|
|
–Ingelesek Irlanda okupatu zutenean, irlandarrak kultura ingelesaren eraginpeko identitatea eraikitzen hasi ziren. Baina, euskara galdu arren
|
euskal
herritar askok bere identitateari eusten dioten moduan, irlandar asko oso irlandar sentitu dira nahiz eta beren hizkuntza ez hitz egin?. Tina Hickey,. Dejar morir un idioma es como dejar morir una especie?, El Diario Vasco, Kontua, ordea, hori ote da?
|
|
2012
|
|
|
Azter ditzagun, esaterako, azken oldar horien obramenduak: objektibazio zientifikoak diskurtso moderno eta sendo bat eman zion euskaldun eta
|
euskal
herritar askori diferentzia identitate jokoan; erromantizismoaren alienazio eta autoadierazpenaren hipotesiak oinarri ezin hobeak izan dira motibazio politikorako; folk bilduman mututu ziren kantak berpizturik enjoy euskara leloa sartu zitzaion buruan makina bat jenderi; euskal zerako herria aberria zela sinetsirik hainbatek eutsi ahal izan zion deserriari, barneeta kanpo deserri arrotzari; olent... Asko dira nor horiek, jarioa da euskal subjektuen izatea, baina joairaren aurka euskaldun tematzen lortzen dute euskaldun subjektua izatea.
|
|
|
Josu Cepeda eta Itziar Aizpuru koordinakundeko ordezkariek komunikatua irakurri dute, batak gaztelaniaz eta besteak euskaraz. Idatzi horretan
|
euskal
herritar askok aspalditik amesten zuten etorkizuna iritsi egin dela azpimarratu dute.
|
|
|
Baina tabako kopuruaren sarrerak nabarmen egin zuen gora.
|
Euskal
herritar asko, tabakoa hartu eta Gaztelan sartzen zen merkeago salduz eta horrela irabaziak lortuz. Ondoko urteetan, zein behar ote zuen Euskal Herrian libre sartzeko tabako kopuruaren gaineko eztabaidak jarraitu egin zuen.
|
|
2013
|
|
|
Euskal herritarrak lehorrak direla esaten da, eta errua, askotan, eguraldi tristeari egotzi izan zaio. Ez ditut
|
euskal
herritar asko ezagutzen, baina bat dut gogoan. Joan den urtean oso ikasle umoretsua izan genuen, oso ongi pasatu genuen harekin.
|
|
|
Dagoena herri ekimenak eratu du, baina erakunde publikoek Groenlandiako iceberg despopulatu baten subiranotasun prozesuarekin edukiko luketen jarrera bera daukate, orain artekoan. Uste dut
|
euskal
herritar askok, katalan askok ere bai, gustura ikusiko luketela Urkullu lehendakariaren bisita instituzionala Kataluniara, katalanen erabakitzeko eskubidearen aldeko mezuak ematera ez ezik, elkartasuna adieraztera. Zer gutxiago, gutako askorentzat «beste aberria» denarekin.
|
|
|
Hirurogei urteko baserritarra, Itsasun jaioa. Beste
|
euskal
herritar askoren antzera, AEBetara joan zen gaztaroan, baina zorte handirik ez zuen izan, eta jaioterrira itzuli zen bere jabetzez arduratzeko. Alarguna zen, eta seme alabak zituen.
|
|
|
Horren ondorioz euskal kulturaren kontsumitzaile kopurua askoz txikiagoa da. Aztergai ditugun datuen arabera (ikus 1 grafikoa),
|
euskal
herritarrek askoz gutxiago kontsumitzen dute euskal kultura erdarazkoa baino. Joera orokor hori nabarmena da liburuen irakurketari dagozkion datuetan ere:
|
|
|
Oso estilo desberdineko ekitaldiak, ikusten duzuenez. Nik ez dakit inor baden munduan, Nafarroa barne, Zumetaren pintura gustuko ez duenik, baina erratzeko beldur handirik gabe esaten ahal dut errezildar ez gutxik eta
|
euskal
herritar askok nahi dugun bakeak antz handiagoa duela azoka bateko builarekin Zumetaren pinturak ez balitu ere, golf zelai bateko isiltasunarekin baino, Chillidaren eskulturak edukiagatik.
|
|
2014
|
|
|
Hala uste du Toledok, gaiarekin arduratuta: «Badabil jendea,
|
euskal
herritar asko ere bai, baina beste urte batzuetan baino gutxiago. Egon da lasterketaren emozio faltarik egotzi dionik, baina, nire ustez, Euskaltelen hutsunearengatik da.
|
|
|
Esaterako, jaietan muntatzen diren ohiko txosnak, karpak edo haima itxurakoak daude. Oro har
|
euskal
herritarrok asko edaten eta jaten dugunez, eta udan hori kalean egin dezakegunez, oso ohituta gaude herriko jaietan txosnak ikustera. Nik, beti, txikitatik ezagutu ditut txosnak herriko jaietan, nahiz eta horiek egurrezko lau oholtzarekin eginak izan.
|
|
|
Kantabriara ere joan ohi gara, Bizkaitik gertu dauden herrietara. Oro har,
|
euskal
herritar asko ibiltzen dira herri horietan oporretan, eta txosnak ezartzeko eskaerak jasotzen ditugu. Jaien garaia amaituta, txosna funtzioa emateaz gain, biltegi, aldagela edo stand bezala ere erabil daitezke estruktura horiek.
|
|
|
Eta, urte bukaeran, Espainiako Loteriaren zozketa izaten da jendearen arreta gehien bereganatzen duen kontuetako bat. Tradizioarekin lotuta dago, eta ilusio handia sortzen du
|
euskal
herritar askoren artean. Sari Nagusiarekin egiten dute amets askok.
|
|
|
Jakina da nor zen, jakina zer gertatu zen, jakina (ia) nortzuk izan ziren, baina erakundeetan haren memoria desagertuta egon da orain arte, ezkutatuta, ikusezin. Harena eta beste
|
euskal
herritar askorena, Euskal Memoria fundazioa jasotzen ari den moduan. Jonan Fernandezek atzo esan zuen iragana «horma» bat dela bakegintzarako, eta azterketa kritikoa dela hori gainditzeko zubia.
|
|
|
Nafarroan, aldiz, 1841eko legearen erreformatzat aurkeztu zen foru hobekuntza.
|
Euskal
herritar askok aspalditik eskatzen zuten autonomia ahalbidetu zuten lege horiek, zenbait sektorerentzat mugatuegiak izan arren.
|
|
2015
|
|
|
Administrazioa kontrolatzean, biztanleria osoaren eskubideak jagon beharra aldarrikatzen da, eta, istiluok saihesteko, lurralde horretan bizi den orori naziotasuna ezagutu nahi izaten zaio (herritartasuna inork ez baitio ukatzen, noski, gorago esan denez). Lurralde nazionalismo zabala lantzeko deia egin daiteke hortik, beraz; baina autonomia hori gainetik dagoen estatu baten administrazio egitura ere badenez, estatu haren nazio proiektua garatzeko arriskua izan daiteke azkenean, ezen, denen integrazioa bilatzean eta sentimendu gutxiko proiektua lantzean, errazena estatuaren proiektuari atxikita jarraitzea da, horixe baita
|
euskal
herritar askoren nahia. Estatuaren kontrako mugimendua izan nahi zuena estatuaren proiektuan integratzen den erregionalismo bihur daiteke, orduan.
|
|
|
zazpi herrialdedun Euskal Herri subiranoa eraikitzea, eta euskara lurralde horretako hizkuntza bihurtzea, beste batzuekin batera edo bakarrean. Hauexek omen dira helburu politikoak, baina euskarak,
|
euskal
herritar askoren hizkuntza ez denez, berreskurapen prozesu bizkorra behar du, eta prozesu hori ez da osoki politikoa, soziala ere baizik. Beraz, nazionalismoak eremu politikoari ondo doitzen zaion helburu estrategiko bat edukiko luke, eta jarduera batik bat soziala behar duen beste bat.
|
|
|
Euskara eta euskal Zera objektibatuz euskalduna izateko modu eta aukera berriak sortu ziren; inguruko gauza eta egoeretan, min egiten omen zion horretan bertan ere, topatu du jarraipen hari bat asmatzeko bide. Esaterako, objektibazio zientifikoak diskurtso moderno eta sendo bat eman zion euskaldun eta
|
euskal
herritar askori diferentzia identitate jokoan; Erromantizismoaren alienazio eta autoadierazpenaren hipotesiak oinarri ezin hobeak izan dira motibazio politikorako; folk bilduman mututu ziren kantak berpizturik enjoy euskara leloa sartu zitzaion buruan makina bat jenderi; euskal Zereko herria aberria zela sinetsirik hainbatek eutsi ahal izan zion deserriari, barneeta kanpo deserri arrotzari; Olent... Zerrenda luze eta oparo horretan, denetarik nahasian eskaintzen digun zerrenda horretan, euskal Zerari darion euskal nor ikusi ahal dugu.
|
|
|
elkarrizketa, konponbidea, herriaren errespetua, bakea.; baina, borondate onaren azpian, ez dago estrategiari buruzko eztabaidarik[...]. Esparrua ahalik eta zabalena izan dadin, batzen gaituena soilik aldarrikatu behar da; beste modu batera esanda, ez da komeni eztabaidatzerik
|
euskal
herritar asko eta asko gogaitua duen estrategia politiko militarraz eta dakarzkigun ondorioez". Orokorkeriek ez zuten" indar metaketa eraginkorra" egiteko balio; horretarako" helburuak, urratsak, tresnak" aztertu behar dira," taburik gabe", eta" gutxieneko adostasuna, ahalik eta zabalena, lortu.
|
|
2016
|
|
|
Artaldea gidatzeko lanetan aritzen diren artzain txakurren izenak dira horiek. Bizimodua ateratzeko era izan da eta da artzaintza bizkaitar zein
|
euskal
herritar askorentzat. Eta, ogibide horretan, funtsezko gidaria izan dute artzainek:
|
|
|
Olatz González Abrisketa antropologoak sortzezko Euskal Herriko kirola euskal nortasunaren erdiguneko sinbolo gisa definitu zuen. Abrisketaren hitzetan, frogatu ahal izan den bost mendeko historian, eta batzuek aspaldiko iraganeraino atzeratzen duten iraupenean, euskal pilotak erritoeta estetika forma bereziak hartu izan ditu, lotura estua daukatenak
|
euskal
herritar askok beren buruaz daukaten ikuspegiarekin eta euskal herritarrek besteek ikusita duten irudiarekin ere (González Abrisketa, 2005: 15).
|
|
2017
|
|
|
Espainian tortura saio bikain askoak eragin dira, Poliziak eta Guardia Zibilak nahi izan duten moduan jardun dute.
|
Euskal
herritarrekin asko, letra larrizko gatazka baitzen hemengoa, baina baita besteekin ere: etorkinak, islamistak eta disidentzia politikoa orokorrean.
|
|
|
inork gutxik zekien ingelesez. Hala ere, hizkuntza horretan tutik ez jakin arren,
|
euskal
herritar asko txoratuta zebiltzan Elvis, Beatles, Rolling Stones eta antzeko beste hainbatekin. Eta Euskal Herrian bezala, gauza bera Espainian, Frantzian, Alemanian eta mundu osoan.
|
|
2018
|
|
|
Plaza bihurtzen da orduan. Eta plaza horretan, esaten digutenez,
|
euskal
herritarrok askotan jardun dugu eskaerak egiten. Trantsizio garaia bereziki mugitua izan omen zen, laurogeiko hamarkadan ere izan ziren (ber) industrializazio prozesuak sortutako ugari.
|
|
|
Bere txikian, eskultura honen historiak, irribarre bat ateratzeaz gain, ondo laburbiltzen du Euskal Herrian 60ko hamarkadatik hona arteak izan duen ibilbidea, eta
|
euskal
herritar asko eta askorentzat artea zer (izan) den: herri bat irudikatzeko modua.
|
|
|
Mugimendu horren normalizazio eta zabalkunderako bozgorailurik indartsuenetako bat euskal kantagintza berria izan zen. Kantagintzak prozesu horretan izan zuen benetako esanahia ulertzeko, kontuan izan behar da euskal hiztunak ez ziren eta kantek ziotena batere ulertzen ez zuten
|
euskal
herritar askok eta askok beren berena zen kultur adierazpen bat bezala hartu zutela euskal kantagintza berria. Horrek garbi erakusten digu kantagintzatik ondorio komunikatibo eta estetiko berehalako bat hedatzen zela, gauzatzen hasi berria zen proiektu kolektibo horren sinbolo eta erreferente bilakatzeko.
|
|
2019
|
|
|
–Kasu honek mahai gainean jarri du epaitegietan ez dela egiten justiziarik?. Hala sintetizatu du Bilgune Feministako Amaia Zufiak sanferminetako auziak iruindar eta
|
euskal
herritar askori sentiarazitakoa. Ez soilik sententziagatik:
|
|
|
Euskarazko eskaintza asko hobetu eta hedatu arren, hedabide eta ikus entzunezko eskaintza eta kontsumoa proportzio handi batean (nagusian?) hizkuntza hegemonikoetan izango da (kasu honetan, gaztelaniaz edo frantsesez izan beharrean, seguruenik ingelesez).
|
Euskal
herritar askoren etxeko eta ohiko hizkuntzak euskara ez bestelakoak izaten jarraituko dute, eta iristen joango diren etorkin gehienek ez dute euskararik berehala ikasiko, baina, topatuko duten egoeraren arabera, beren seme alaben erabilera hizkuntza nagusia euskara izango da ala ez. Alegia, estatu bat edo estatus politiko berri bat oso lagungarriak gertatu arren, hizkuntza normalizazio prozesua ez dela hor amaituko.
|
|
|
Txillardegiren esaldi bat parafraseatuz, euskararen bitxitasunarekin liluratzeari baino garrantzi handiagoa eman zioten euskararen bizitasuna suspertzeari, gure hizkuntzaren soin zaharrean gogo berria txertatzeari, kulturara, mundura, bizitzaren arlo guztietara, noranahi, zabaltzeko. Oraindik
|
euskal
herritar askok, eta are euskaldun gehiegik ere, onartzen ez duten edo behintzat hartu nahi ez duten bidea zabaldu zuten?, gogoratu du idazleak.
|
|
|
Ez da kasualitatea nazio handiaren subiranotasun haren kontra egitea
|
euskal
herritar askok Iparraldean, sekulan ezin galduzko Natione Handia pisu astunegia susmatuz gainean sostengatzeko. Gero, halabeharrez140 frantsestu ziren.141 Eta Hegoaldean ere bai, zeren XIX. mendeko karlismoa halako beste nazio estatu handi baten eraikuntzaren kontrako erreakzioa izan baitzen.
|
|
2020
|
|
|
Euskarazko eskaintza asko hobetu eta hedatu arren, hedabide eta ikus entzunezko eskaintza eta kontsumoa proportzio handi batean (nagusian?) hizkuntza hegemonikoetan izango da (kasu honetan, gaztelaniaz edo frantsesez izan beharrean, seguruenik ingelesez).
|
Euskal
Herritar askoren etxeko eta ohiko hizkuntzak euskara ez bestelakoak izaten jarraituko dute, eta iristen joango diren etorkin gehienek ez dute euskararik berehala ikasiko, baina, topatuko duten egoeraren arabera, beren seme alaben erabilera hizkuntza nagusia euskara izango da ala ez. Alegia, estatu bat edo estatus politiko berri bat oso lagungarriak gertatu arren, hizkuntza normalizazio prozesua ez dela hor amaituko". (180 orr.).
|
|
|
Noizbait munduaren amaiera iragartzen baldin badute, ipurdia garbi, dilistak janda eta esnea edanda harrapatuko ditu
|
euskal
herritarretako asko. Edo armairuak komuneko paperez, esnez eta dilistaz beteta, gutxienez, egunotan egiten ari diren erosketak ikusita.
|
|
|
Horrez gain,
|
euskal
herritar askori eragiten dieten erabakiak Madrilen hartzea gaitzetsi du. " Euskal herritarrok ez gara adingabekoak".
|
|
|
5 Etxetik hurbil egiten den maila handiko lasterketa da.
|
Euskal
herritar askok parte hartzen dute, gainera, eta, hori dela eta, oso polita da.
|
|
|
Joan Mari Torrealdairen liburuen artean irakurri nuen lehenengoa Euskal idazleak, gaur (1977) izan zen.1 Garaiko euskaldunen artean inpaktu handia izan zuen, zeren, Lan Kide Aurrezkiak lagundutako 45.000 aleko tiradari esker,
|
euskal
herritar askoren etxeetan sartu baitzen. Bestalde, liburuaren formatu handiak eta paperaren kalitateak euskal liburugintzan oso ezohikoa bilakatzen zuen.
|
|
2021
|
|
|
Halere, kontrako botoa emango luketen askoren hautua sinbolikoa baino ez litzateke izango. Izan ere, ustez NATO zaleak ez diren
|
euskal
herritar askoren nazioarteko politikako ikuskera eta herrialde eta lider desberdinekiko iritziak aliantza atlantiarrak dituen ia berberak dira.
|
|
|
Yoyesen kasuarekin lehen planora heldu zen, eta ekintza horrek Madrilgo atentatu masiboek baino eragin gehiago izan zuen
|
euskal
herritar askorengan. Dena dela, dagoeneko ez zegoen dudarik:
|
|
2022
|
|
|
Euskal Herrian kolonialismoarekin edo esklabotzarekin, konkistarekin, arpilatzearekin lotura zuzena izan zuten edo horretan protagonista izan ziren
|
euskal
herritar asko eta asko daude, eta horien artean askoren izenak gure kale eta plazetan dauzkagu, baita haien gorputzak plazetako estatuetan ere, edo herriko seme kuttunen zerrendetan agertzen dira. Elkano tanta bat da itsaso zabalago batean.
|
|
|
Maitasun toxiko asko daude, eta horietako bat,
|
euskal
herritar askok euskararekin dutena. Aspaldi hasi zen kantatzen Anje Duhalde:
|
|
|
Asko jada lanean ari dira. Alemanian ere
|
euskal
herritar asko daude. Lehiaketa nazioartekoa da, eta orain arte izena eman dutenak Europakoak dira.
|
|
|
Aipatu egoera horretan bizi gara
|
euskal
herritar asko. Badago, beraz, bizi gatazka nabarmen bat.
|
|
|
Sutegiko auditorioa.Zehaztasunak: " Ezin onarturik gabiltza besteen konkistan, genozidioan, kolonialismoaren negozioetan eta esklabotzan oinarritutako ekonomiatik zurrupatu duela
|
euskal
herritar askok. " Esploratzailez"," humanistaz"," aurkitzailez"... josita dauden inguruko kale, plaza, palazio eta bazterrak lekuko.
|
|
2023
|
|
|
Hori badakit, ez da glamour pour la patrika: oroitarrietako hitz horiengatik edo, Verdunen eta mundu erdian ipar
|
euskal
herritar asko hil zirela, 6.000 lagunetik gora, populazioaren %3a, barnealdeko herrietako gazteen %25a, zaurituak aparte. Milaka gaztek desertatu eta mugak gainditu ohi dituzte XX. mendean.
|
|
|
|
Euskal
herritar asko hil ziren Rifeko gerran, Marokon, 1911 eta 1927 urteen artean, baina oso jende gutxik du haren berri. Duela urte batzuk Eustaquio Berriotxoa urretxuarrak() gerra hartan ateratako argazki batzuk aurkitu zituzten, eta ondorioztatu zuten baliagarriak zirela gertakari hura ezagutarazteko.
|
|
|
Sekulako triskantzak izan ziren.
|
Euskal
herritar askok parte hartu zuten gerra hartan, derrigortuta. Asko han hilobiratuta daude, eta gero eta zailagoa da non dauden jakitea.
|
|
|
Nevadako Reno hiriko unibertsitatean ari da lanean JON TXOMIN MENDIA (Amurrio, 1996), bertako Center for Basque Studies eko Jon Bilbao liburutegian. XIX. mendearen bukaeraz geroztik
|
euskal
herritar asko joan ziren Nevadara, eta diaspora horrek ondare kultural handia utzi du inguran.
|
|
|
Igandean, telebistaz ikusi genuen etxean lasterketa. Munduko mendi korrikalari onenak, eta tartean,
|
euskal
herritar asko. Eguraldi makurrarekin ertza kendu behar izan zuten.
|
|
|
Espainiera ere hemengo hizkuntza da, historikoki zein sozialki euskara bezain errotua ofizialki Euskal Herria deritzon entelekiaren zati handi batean, euskara bezain geurea eta hemengoa, edo are geureagoa eta hemengoagoa estutzen baldin banauzu, tradizio literario askoz aberatsagoa izateaz gain. Baina gaur egun guztiz zapalduta dago AGKren aginduen ondorioz, eta
|
euskal
herritar askok nahiago genuke berriro ere Espainiako parte izan, espainierak dagokion lekua izateko gure artean. AGKren erabaki askorekin ados nago ni, beharrezkoak dira, baina gure hizkuntzarekin ez da zuzen jokatzen ari.
|