|
2000
|
|
|
Euskal Herrian adina Gobernuz Kanpoko Erakunderik inon ba ote den ez dakit. Hala ere,
|
euskal
herritarren artean ametsik kutiziatuenetako bat Administrazioan lan egitea da.
|
|
2001
|
|
|
\ 1981ean Kupoaren Legea onetsi zen, eta horren bidez EAEk (Euskal Autonomia Erkidegoa) Espainiako Estatuak eskaintzen dituen zerbitzuak ordaintzen dizkio Estatuari, eta hori bost urtez behin negoziatzen da espainiarren eta
|
euskal
herritarren arteko bietariko batzorde batean.
|
|
2002
|
|
|
Eta erritmo horren mugimenduak dantza urratsak izan dira. «Sueltoan» ala «agarrauan», plazako dantzek alaitasuna piztu izan dute
|
euskal
herritarren artean.
|
|
2003
|
|
|
Zenbat herri saiatu ote zen Euskal Herriaren gainetik igarotzen? Zenbat gudu
|
euskal
herritarren artean. Bere herriaren kontzientzia sentitzera ere heldu zen, iraganaren kutxa, oroimen ezabaezina.
|
|
|
Beraz, ezin gera gintezke egun bat bera ere gehiago estatuen" kontzesioen" zain, berak jotzen duen soinuaren araberako dantzan, hurrengo zartakoa nondik etorriko(...) Eskubide horiek bermatzeko tresna eraginkorrak artikulatzeko garaia da.
|
Euskal
herritarron arteko prozesu demokratiko zabala eta sakona abian jartzeko ordua iritsi da (Gara, otsailak 26).
|
|
2004
|
|
|
Nik uste galdera horri kalean zaudetenok erantzun behar diozuela. Gauza asko daude egiteko, esaterako,
|
euskal
herritarren arteko adostasun oinarrizko bat lortzea, Espainiarekin harreman berria zein izango den erabakitzeko. Horren barruan Justizia Sistema Propioa, euskalduna eta beregaina behar dugula iruditzen zait.
|
|
2007
|
|
|
|
Euskal
herritarren artean kirola egiteko ohitura nabarmen igo da azken urteotan. Herritarren erdiek baino gehiagok egiten dute kirola gaur egun. Orain dela hamabost urte, berriz, %70ak ez zuen jarduera fisikorik egiten.
|
|
|
Gai honetan, zer gertatzen zaigu guri etxean? Euskal Herri geografikoakba al dauka identitate gaitasunik
|
euskal
herritarren artean lokarri nazionalikegituratzeko. Ikur politiko gisa mapa/ karta batek herritarren imaginarioan ukandezakeen indarraz gain, ez.
|
|
|
Atal honetan saiatuko naiz frogatzen eusko nafarren  eta erdo nafarren diferentziak azalekoak direla eta gauza gehiago direla batzen dituztenak bereizten dituztenak baino. Izan ere, gatibu gauzkan baserri global honetan zaila baino zailagoa da diferentziak atzematea nafarren eta
|
euskal
herritarren artean, euskal herritarren eta espainiarren artean, espainiarren eta europarren artean eta europarren eta beste mendebaldarren artean.
|
|
|
Arrakasta hori, bistan da, fenomeno turistiko edo ekonomikoa da beste ezer baino gehiago. Ez du ematen
|
euskal
herritarrok arte garaikidearekiko ezagutza edo estimazio askoz gehiago dugunik, eta honetan oinarritzen dira kritikoak. " Eta zer?" erantzungo zaie beste aldetik seguru asko.
|
|
|
Nire sorterria harrera egile eta esku hartzaile izan den kultur gertakarietan gehiegi luzatu naizela ohartuta, laburrago ibili dut beste gertaera bat aipatzean. Aurreko urteetan eginiko kroniketan behin eta berriro esan izan dut muga batek banandu egin gaituen
|
euskal
herritarren artean elkarren ezagutza eskasean gabiltzala, baita harremanak garatzeko baliabide guztiak —garraioetakoak, informaziokoak, giza komunikaziokoak— eskuko ditugun egungo garaietan ere. Ez dira hain erraz ezabatzen —edo murrizten behintzat— mendetako giza bilakaera historikoak.
|
|
|
Beste euskal herritar batzuek, ordea, beste asmo batzuk dituzte (Espainiari edo Frantziari lotuta jarraitzea federalismoaren ereduari jarraituz edota autonomismoaren ereduaz baliaturik, Europan zuzenean txertatzea, kosubiranotasunaren eredua aztertzea...). Hau da,
|
euskal
herritarren artean euskaldun izateko proiektu politiko ezberdinak egon badaude, baina denek izan behar dituzte aukera berdinak Euskal Herriarentzako egoki deritzoten egitura juridiko politikoa defendatzeko, hots, Euskal Herria Frantzia eta Espainiaren barruan jarraitzeko eredutik hasita, estatu independente bihurtzeraino egon daitezkeen eredu juridiko politiko guztiak defendatzeko aukera.... Araubide demokratikoak denei eskaini behar dizkie bideak, tresnak... norberak bere asmoak bide demokratikoetatik gauza ditzan.
|
|
2008
|
|
|
Beraz, kezka iturririk ez dagoen tokian, gogoeta eta diskurtso gutxi. Alabaina,
|
euskal
herritarren artean ere gauza bera gertatzea ez al da zerbaiten adierazle. Eta zerbait hori, ezin ote da honako honen antzeko eta hariko zer edo zer izan:
|
|
|
Askatasunak gogor gaitzetsi ditu gazte barañaindarrek salatu dituzten torturak, eta gogorarazi du aurten jada 33 lagunek salatu dituztela torturak. Gisa horretako tratuaren bidez, Espainiako Gobernuak «interesatzen zaizkion polizia deklarazioak lortu eta
|
euskal
herritarren artean beldurra hedatu» nahi du, Askatasunaren esanetan. Gainera, duen babesak tortura mantentzeko bidea ematen diola uste du elkarteak.
|
|
|
Frantziako Konstituzioak ez du jasotzen Euskal Herriaren erabakitzeko eskubidea, ezta baimentzen ere mugaz bi aldeko
|
euskal
herritarren artean bere berezko nortasun eta kohesioaren alde lan egituraturik egiteko aukerarik. Nortasun frantsesaz beste ez du bestelako nortasun kolektiborik aitortzen eta harentzat peuple basque la France ko jende multzo bat baino ez da.
|
|
|
Espainia eta Frantzia estatuen ereduak direla eta,
|
euskal
herritarron artean independentziaren bidea gero eta zilegitasun eta sinesgarritasun handiagoa ari da hartzen, orain arte bide hori ezkortasunez ikusten zuten jende askoren artean ere. Baina ezinbestekoa da ere Europan estatu gisa eratzearen aldeko lehen urratsak sendo egiten hastea.
|
|
|
Erkiziaren irudiko, «gatazka politikoa ez zen finkatu
|
euskal
herritarren artean edo Estatua eta ezker abertzalearen artean; argi geratu zen Estatua eta Euskal Herriaren artekoa zela». Akordioak «euskal herritarren gehiengoaren bi uste» plazaratu zituela dio:
|
|
|
Garoñako (Burgos, Espainia) zentral nuklearra «berehala» ixteko eskatu dio Eusko Jaurlaritzak Espainiako Gobernuari. Atzoko gobernu bileran erabaki zuen Jaurlaritzak eskaera hori egitea, «talde politikoen eta
|
euskal
herritarren artean dagoen ahobatezko adostasunean oinarrituta».
|
|
|
Abertzaletasun instituzionalak
|
euskal
herritarren artean sortu duen «frustrazio» sentipenari buruz ere hitz egin zuen: «Herri galdeketa bezalako proposamenak egiten dituzte baina denbora pasa eta ezertan ez dira gauzatzen».
|
|
|
Ostiraleko mobilizazio egunean parte hartzeko deia egin dute. Jagoba Terrones berangoztarra eta Mitxel Sarasketa getxoztarra daude, Amnistiaren Aldeko Batzordeak (AAB), Senideak edo Askatasuna erakundeetan lan egiteagatik epaituak izanten ari diren 27
|
euskal
herritarren artean. Argazkian, joan den ostiralean 400 lagunek baino gehiagok parte hartu zuten Figueroaren aldeko ekitaldian, Algortako San Nikolas plazan.
|
|
|
Hau da, hastapenetako elkartze saiakeretatik hasita, euskaraz idazten dutenen kezkei nahiz beharrei erantzun nahi izan die EIEk. Ildo horretatik, EIE bera eratu aurretik, gainerako beste aurretiko bileretan ere (1968ko Ermuko zina kasu...),
|
euskal
herritarren artean haien idazkietan euskara erabiltzen dutenak elkartu nahi izan dira. Horretan, Joxe Manuel Odriozola saiakera egileak horren zorrotz salatzen duen" euskal" hitzaren erabilera lauso bezain bidegabeari muzin eginez(" Inor ez da bizi hizkuntza eta kultura jakin batetik at, eta horiek zedarritzen dioten esparrutik kanpo ez dago giza eta gizarte bizitza abstrakturik", in Joxe Manuel Odriozola, Abertzaleak eta euskara, Elkar, Donostia, 2008, 73 or.) garatu izan da EIEren estrategia orain arte.
|
|
2009
|
|
|
kolperik jo gabe, etekin handiak poltsikoratu. Ikusi bestela,
|
euskal
herritarron artean burtsak duen harrera ona, baita progresista askoren artean ere. Herri kapitalismoa guk (ere) aupatu dugu dagoen lekura, eskrupulu moralak okasio handietarako gorde ostean.
|
|
|
2008ko martxoan sortu zuten elkartea Kubako kultura bultzatu eta
|
euskal
herritarren artean ezagutarazteko asmoz, hemen ez delako ondo ezagutzen, Eisak dioenez. Sierra Maestra, izaera kultural eta aberkoiko elkartea da eta Kubako prozesu iraultzailearen aldekoa da.
|
|
|
Guretzako Estatutuak
|
euskal
herritarren arteko elkarbizitza ahalbidetzen duenez, ekitaldia bertan behera utziko dugu, inor haserretu nahi ez dugulako, Estatutuaren ospakizunean desadostasunik izatea nahi ez dugulako, ika mikarik edo liskarrik izatea saihesteko, azpimarratu du.
|
|
|
Dena den, garagardoa munduan gehien edaten den alkoholdun edaria bada ere, bigarren lekuan dago
|
euskal
herritarren artean, ardoaren atzetik. Ardoak alkoholdun edarien kontsumoaren erdia suposatzen du eta garagardoak% 39 besterik ez.
|
|
|
Garairik onenean 20.000tik gora ale saltzeraino iritsi zen. Horrek argiroerakusten du
|
euskal
herritarren artean kazetak lortu zuen oihartzun zabala. JazintoMikelarena eta Jose Olivares Tellagorri izan ziren bere zuzendariak.
|
|
|
Euskal Herriko informazio politikoarenbereizgarrietako bat da Euskal Herrian bizi dugun gatazka politikoa. BatzuekEuskal Herriaren eta Espainiaren arteko gatazka politikotzat definitzen dute, etabeste batzuek nahiago dute
|
euskal
herritarren arteko barne gatazka politikotzatdefinitu. Denak bat egiteko moduko definizioa bilatze aldera, erabaki subjektuariburuzko desadostasunaren inguruko gatazka dei genezake:
|
|
|
Saioz saio
|
euskal
herritarren artean zinemak zuen arrakasta ikusita eta aretoak leporaino betetzen zirela ohartuta, urteak igaro eta gero zinemaren aurkako argitalpen abertzaleek zinemari lekutxo bat egitea beste irtenbiderik ez zuten ikusi. L. Ayenbe k 1934ko abenduaren 30ean El Dían ateratako «Vehículo de ideas» artikulua esanikoaren lekuko da (Izagirrek aipatua eta itzulia in 1996:
|
|
|
–Mendebaldeko ipar polo sexuala da Euskadi. Kanpotik Euskal Herrira joanez gero, posible da nahasketa izatea, baina benetan zaila dena
|
euskal
herritarren artean ligatzea da. Horregatik ihes egitera aholkatzen dut?.
|
|
|
Protagonista nagusiak Asier Hormaza eta Itziar Itu, o dira, eta bi milioi eta erdiko aurrekontua du. Pertsonaia
|
euskal
herritarren arteko elkarrizketak euskaraz dira, eta pertsonaia ez euskaldunen bat tartean dutenak gaztelaniaz. Grabaketa lanak aste honetan hasi dira, eta Euskal Herriko sekuentziak grabatu ondoren Kubako oihanera abiatuko dira zazpi astez han lan egiteko, tramaren zati luzeena El Salvadorren garatzen baita.
|
|
|
Gainera, euskara ez ezik, tokikotasuna eta parte hartzaile izaera dira Hamaika Telebistaren nortasun zeinu nagusiak, Uriaren esanetan. Euskaldunen eta
|
euskal
herritarren artean komunikatzeko tresnak behar direla nabarmendu zuen. Gure hedabideak behar ditugu, ulertzen gaituztenak, gertukoak, zer garen eta nolakoak garen erakusten dituztenak, komunikatzeko helburua dutenak.
|
|
|
Euskarak definitu egiten gaitu, euskaradun edo euskaldun edo euskal hiztun egiten gaitu, baina ez gaitu ez erdaldun egiten, are gutxiago anti erdaldun, gaztelaniak inor ez euskaldun egiten ez duen bezalaxe. Gainera, Mitxelenak esan zuenez," erdara ere hemengoa da", eta gaur egun
|
euskal
herritarren artean, Euskal Autonomia Erkidegoan (zer esan Nafarroaz edo Iparraldeaz), gehiago dira oraindik euskaraz ez dakiten euskal herritarrak, dakitenak baino. Eta datozen hamarraldietan eta belaunaldietan euskal herritar elebidun asko izango dira euren lehen hizkuntza eta barne hizkuntza gaztelania izango dutenak.
|
|
|
Hori guztia gutxi balitz, identitatea kontu konplexua da gurean; bereziki konplexua, Nafarroan. Euskal Autonomia Erkidegoko
|
euskal
herritarron artean, ehuneko ia 70 luze batek dio bere identitatean badagoela espainoltasunik, neurri batean ala bestean. Eta, identitate sentipenak dinamikoak izanik, alderdi hori erraz bizkortzen da futbolak edo bestelakoren batek deituta, Estatuak bere mekanismoak aktibatzen dituenero.
|
|
2010
|
|
|
Patxi Lopez lehendakariak
|
euskal
herritarren arteko kontratu sozial berria proposatu du gaur, jasangarritasun, askatasun elkartasun eta justizia maila handiagoak lortzeko helburuz.
|
|
|
Eusko Jaurlaritza askatasunen borroka irabazten ari da, gaineratu du Pastorrek. 16 hilabeteko kudeaketarekin Exekutiboa
|
euskal
herritarren arteko ezberdintasun politikoekin eta hizkuntza amorratuarekin amaitzen ari da, adierazi du.
|
|
|
EAJk azaldu duenez, Gernikako Estatuaren garapenari jarritako oztopoak eta estatutu berri baterako 2004an eginiko proposamena atzera bota izanak mesfidantza eragin du
|
euskal
herritarren artean. Hala, konfiantza berreskura dadin, marko berri baterako proposamena egin dio EAJk Zapaterori.
|
|
2011
|
|
|
Argudio ildo horretan, gatazka armatuak eta indarkeriazko konfrontazioak denboran gehiago atzera egin gabe, Gerra Karlistetatik hasi eta 36ko gerrara edo ETAren indarkeriazko estrategiara Euskal Herriaren eta Espainiaren arteko borroka gisa planteatu dira. Egia da gerra eta gatazka horietan guztietan beste eremu geografikoekiko osagai bereizgarria zegoela egun burujabetasun nazionalen gatazka deritzoguna, baina egia da, halaber, gerra eta gatazka horiek
|
euskal
herritarren arteko gatazka zibilak izan direla: tropa karlistetan nahiz liberaletan borrokatzen zirenak euskal herritarrak ziren; EAJ eta ANVren gudari batailoietako kideak, batailoi sozialista, komunista eta anarkistetakoak euskal herritarrak ziren, baita kolpe faxista bultzatu zuten erreketeetakoak ere; etakideak euskal herritarrak ziren, eta atentatuak, indarkeria eta estortsioa jasandako asko ere bai.
|
|
|
Aldizkariok ezker muturreko intelektual euskaldunen proiektuak izan ziren, eta beraien asmoa zen kultura eta ezagutza zabaltzea
|
euskal
herritarren artean. Baina Emilio Lopez Adan Beltzak dioenez, «urte haietan sobera ikerlan gutxi zegoen euskal sozietateaz eta, horiek horrela, egiten dut ideologiak leku sobera hartu zuela gure formakuntzan eta, erreferaz, politikan; oinarri soziala behar bezala ezagutzeko gaien eskasian, urruneko erreferentziek ez zeukaten kontrapunturik» (Lopez Adan, 1997:
|
|
|
Era berean, gaitasun komunikatibo aktiboak sustatu nahi ditugu
|
euskal
herritarren artean. Gutako bakoitza igorle aktiboa izatea lortu gura genuke, ikus entzunezkoen amaraun kaotikoan nork bere lekua eginda.
|
|
|
2007 krisiaren aurreko hazkunde ekonomiko globalaren eraginez, askoren ustez leuntzen ari ziren ezberdintasun sozioekonomikoak, txinatarrak eta brasildarrak hasiak zirelako okela gehiago jaten, besteak beste?. Komeni, pertzepzioak errealitate errealera atxikitzea, kontrakoa gertatu baita, bai
|
euskal
herritarron artean, mundu aberatsean, oro har, aberastasuna gero eta esku gutxiagotan pilatzen ari da 1970etik hona?, nola munduan oro har. 2008ko krisiak tendentziok sortu ez, biziagotu egin ditu.
|
|
2012
|
|
|
Eusko Legebiltzarreko kontrol saioan egin ditu adierazpenok Lopezek, Aralarrek eta PPk egindako galderei erantzunez. Legealdia amaitzeko urtebete eskas gelditzen denean,
|
euskal
herritarren arteko elkarbizitzarako itun berria lortzeko ekimenik hartu ez izana leporatu dio Aralarrek lehendakariari. «Legebiltzar honek lan egin behar du Euskal Autonomia Erkidegoko euskal herritar guztiok eroso sentituko garen itun berri bat lortzen.
|
|
|
300 bat lagun hil ziren. Molak Bizkaia desegingo zuela esan ondorengo lehen aire eraso bortitza izan zen, eta
|
euskal
herritarren artean beldurra eta etsipena zabaltzeko asmoa zuen.
|
|
|
Euskarak, gaur arte iraunarazi badu, herritarrok gure hizkuntzarekiko izan dugun maitasunari esker izan da. Maitasun hori, nolanahi ere, babes instituzional eta sozial sendoaren bidez zabaldu behar dugu, sendo eta konplexurik gabe, euskararen ezagutza
|
euskal
herritarren artean zabaltzen jarraitzeko eta euskaraz bizitzeko gero eta arnasgune gehiago sortu ahal izateko.
|
|
|
Euskal Herriko barne kohesioa da sartu garen fase politiko berri honetanestatugintzaren prozesu demokratikoak izango duen beste zutabe bat; izan ere, Euskal Estatuaren xede izanik Euskal Herriko barne kohesioa (kultura aldetik, ekonomia aldetik eta gizarte aldetik), independentzia formalaren aldarrikapenalortu bitartean
|
euskal
herritarren arteko harremanak indartuz eta sendotuz euskalkohesioa lantzen da eta herri bezala bizirauten lagunduko digu. Garai berri honetan, beraz, garrantzi berezia hartuko dute Euskal Herriko barne kohesioa lantzekotresnek eta baliabideek.
|
|
|
Egiaztatuta dago zenbat eta kohesio handiagoa izan gizarte batean, gero etaindar gehiago duela gizarte horrek bere garapen ekonomiko, kultural eta sozialalortzeko. Gaur egun, ordea, euskal kohesioa mugatu eta baldintzatzen dute Espainiaeta Frantziako kohesioek; izan ere, haien kohesioak maiz euskal kohesioarengainetik ezartzen zaizkigu eta hainbat traba ditugu (legezkoak, ekonomikoak, kulturalak...)
|
euskal
herritarron artean naturaltasunez harremanak izateko kulturarloan, ekonomia arloan, hezkuntza arloan, etab.
|
|
|
Independentzia materialaren helburua
|
euskal
herritarren arteko harremanaktrinkotzean datza eta helburu hori hainbat tresnaren bidez lor daiteke.
|
|
|
Euskal kultura ez ezik,
|
euskal
herritarren artean badira egoera ahuleandaudenak, immigranteez gain. Emakumeez mintzo gara, jakina.
|
|
2013
|
|
|
Patxi Gargantua. Erabakitzeko eskubidea eskubide inklusibo gisa ikusten dugu,
|
euskal
herritarron arteko elkargune bezala, eta uste dugu Euskal Herri osoan badirela pertsonak Euskal Herriaren etorkizunaz galdekatuak izatea nahi dutenak. Erabakitzeko eskubidea erabili nahi ez duenak ez du zertan parte hartu, baina Euskal Herri osora zabalduta aukera ematen diegu ekimenean parte hartu nahi dutenei parte hartzeko.
|
|
|
Katalunian erakusten ari diren adostasun jarrera hori, oraingoz erabakitzeko eskubidearen ingurukoa dena, baina independentziaren aukerari naturaltasunez bidea zabalduz? Euskal Herrira ekarriko bagenu,
|
euskal
herritarron arteko bizikidetza sendotzeaz gain, Euskal Herriaren etorkizuna gure esku egotea lortuko genuke. Demagun baldintza guztiak daudela bi urte barru EAEn erabakitzeko eskubidea gauzatzeko.
|
|
|
Kontsultaren galdera jartzean ere lehenetsi dute kontsulta erabakitzeko eskubidearen ariketa izatea, lehenengo galderan federalistak sartzearen alde egin baitute. Euskal Herrian erabakitzeko eskubidea
|
euskal
herritarron arteko elkargune bat dela uste dugu, eta elkargunetik abiatuta hasi behar dugu bidea egiten. 100.000 euro jasoko dituzue Gipuzkoako Aldundiaren aurrekontuetatik. Bilduk eta EAJk hitzartuta?.
|
|
|
Horien ondorioz, Europan euskal estatu bat egotea posible dela ikusi dut. Gainera, tresna egokia izan daiteke
|
euskal
herritarron arteko aniztasuna kudeatzeko. Bestetik, 2013 urteak gure aitona Jabi eraman digu, elantxobetar euskalduna, zintzoa eta jatorra».
|
|
|
EH 11 Kolorek Euskal Herriko herritar guztien eskubideen, betebeharren eta aukeren berdintasuna defendatu nahi du,, haien jatorria edozein dela ere, jatorri edo identitate arrazoiengatik izan daitezkeen diskriminazio egoerak arbuiatuz, eta hura gainditzeko lan eginez?. Euskal gizartearen kultur aniztasuna ere babestu eta sustatu nahi ditu herri erakunde berriak eta jatorri askotako
|
euskal
herritarren arteko topaketako, elkarrekintzako eta elkarlaneko esparruen alde lan egingo du,, gure aniztasuna ikusgai bihurtuz eta elkar ezagutzako dinamikei bide emanez, elkarrekiko errespetua eta onarpena lortzeko?. Azkenik, gogoeta, elkarrizketa eta etengabeko eztabaida bultzatu nahi dute euskal jendartean,, bizikidetza eraikitzeko asmoz, geure aniztasunetik abiatuta, denok parte sentituko garen gizartea osatuz?.
|
|
|
Frantzia 18 postuan ageri da eta Espainia, berriz, 22.enean. Hortaz, hegoaldeko eta iparraldeko
|
euskal
herritarren artean aldea badago, nahiz eta txikia izan. Nolanahi ere, zerrendaren helburua ez da zahartzeko leku onenen eta txarrenen zerrenda osatzea, etorkizunean zahartzaroak mundu osoan izango duen garrantziaz ohartaraztea baizik, egileek jakinarazi dutenez.
|
|
2014
|
|
|
«Oro har, gure garagardoak oso arinak direla esan daiteke; alkohol gutxikoak direnez, bat baino gehiago edateko modukoak dira». Nazioarteko merkatuan tokitxoa egin badu ere, Pagoa garagardoak
|
euskal
herritarren artean du arrakasta handiena, Arbelaitzek dioenez. «Bereziki garagardo horia eta gorria saltzen ditugu.
|
|
2015
|
|
|
— Arnasguneen funtzioa, garrantzia eta balioa azpimarratzea eta beren garapen iraunkorra bermatzeko premia jendarteratzea; batez ere arnasgune horietako herritarren artean, baina baita gainerako
|
euskal
herritarren artean ere, horretarako, komunikazioedota informazio dinamikak bultzatuz.
|
|
|
Erakunde armatuaren desmilitarizazioari, egin den min bidegabea aitortzeari, presoen gizarteratze eta ETAren amaiera egiaztagarriari. Hori guztia egindakoan,
|
euskal
herritarren arteko nazio itun berria egiteari ekin diezaiogun, eta gure estatus politikoan eta gure herriaren jatorrizko subiranotasuna berreskuratzeko ahaleginean betiko jauzia eman dezagun», zioen EBBko buruak.Susmo txarra hartuaArraizek ez zion susmo onik hartu hari, otsailaren 1ean BERRIAko elkarrizketan zioenez: «Ematen du gero eta baldintza gehiago eta hesi handiagoak jarri nahi dituela EAJk.
|
|
|
Funtsezkoa arrazoi politikoa da, beraz. Hau da, Euskal Herri kontzeptua definitzeko uste baino adostasun handiagoa dagoke
|
euskal
herritarren artean, baina kontzeptu hori batzuek nazio eta besteek erregio bezala garatu gura dute; batzuek subiranotasun politiko osoa eskatzen dute, eta besteek nahikoa dute subiranotasun maila txikiagoekin. Ez dirudi, gainera, posible denik desberdintasun horiek saihestea estatubako nazioetako nazionalismoetan, horrela gertatu baita nazionalismoaren hasiera hasieratik.
|
|
|
Horrez gain, baina, hor da, batetik, SEI elkartearen ikerketa. Elkarte horrek 2001ean egindako euskararen kale erabileraren azterketaren arabera,
|
euskal
herritarren artean kalean egiten diren elkarrizketen %14 euskaraz egiten dira; hau da, 1997an baino puntu bat gehiago. Haatik, datuak xeheago aztertuz gero, erabileraren hazkundea motelduz doala ageri da.185 Horregatik hain zuzen, hau da SEIkoek ateratzen duten ondorioa:
|
|
|
ikus entzunezko narratiba eta baliabide berriak erabiltzea, tokiko informazio gehiago lantzea, eta finantzaketa bide berriak bilatzea. Hala ere, aldeak nabari dira europarren eta
|
euskal
herritarren artean. Eduki arin eta laburragoen aldeko apustuaren inguruan ez datoz bat:
|
|
|
Eta jarraian: " Ni oso ezaguna naiz hemen diren
|
euskal
herritarren artean. la guztiak daude elkarrekin Batailoi batean. Anitz dira Nafarroako Erriberakoak, eta jada errana dut beste gutun batean, goibeldura bakarra ardoaren mentsa daukate.".
|
|
|
853. ETArentzat lorpen politiko garrantzitsua zen EAJ eta EAren engaiamendua, erakunde armatuak hiru urte lehenago onartutako Alternatiba Demokratikoak, bigarren atalean"
|
euskal
herritarren artean eztabaidatu eta itundu beharrekoa", jasotako eginbidearekin bat egiten baitzuen.
|
|
|
Garazin hainbat kide berri atxiki zitzaizkion Adierazpenari.716 Foroak ETAren su etena goraipatu zuen717 eta Adierazpenaren edukia
|
euskal
herritarren artean ezagutarazteaz gain, nazioartean ere haren berri ematea erabaki zuen.718 Gehiagorako ez zuen eman Garaziko hitzorduak, besteak beste alderdi nagusiek Urriaren 25erako EAEn deituak zeuden hauteskundeen kanpainan jarrita zutelako ardura osoa.
|
|
2016
|
|
|
Ondare eta altxor handia eskura jarri zigun bizi zenean. Eta, orain, Itziarrek bere funtsa herriaren esku uztean, Imanolek bizien artean, azpeitiarren artean,
|
euskal
herritarren artean segi nahi duela egoten erreibindikatu du, nolabait. Hor dugu bere artxiboa modu publikoan, bere idatziak, bere pentsamenduaren parte handi bat.
|
|
2017
|
|
|
Ostegunean, bilera batean sartu aurretik egin zion tarte bat BERRIAri, eta eskaini zion hogei minutuko elkarrizketa bat.PPrekin loturiko ustelkeria kasuek ez dute etenik. Eta, inkesta guztien arabera,
|
euskal
herritarren artean konfiantza gutxien ematen duen alderdia da. Zein neurritan uste duzue haiekin eginiko akordioak ez dizuela kostu politikorik ekarriko. Ziur gaude horrekin.
|
|
2018
|
|
|
3 grafikoa: Bertsolaritzaren publikoan eta
|
euskal
herritarren artean euskararen erabilera. (Zubiri et al., 2018).
|
|
|
4 grafikoa: Bertsolaritzaren publikoan eta
|
euskal
herritarren artean lehen hizkuntza euskara dutenen proportzioa. (Zubiri et al., 2018).
|
|
2020
|
|
|
Ildo honetatik, EIE bera eratu aurretik, gainerako beste aurre tiko bileretan ere (1968ko Ermuko zina kasu...)
|
euskal
herritarren artean beren idazkietan euskara erabiltzen dutenak elkartu nahi izan dira.
|
|
|
|
Euskal
herritarren artean Quincocesena da izen aipagarriena. Baina ez da bakarra izango.
|
|
|
Euskaltzale erradikala da Aresti. Gaur egun
|
euskal
herritarren artean gutxik onartuko duen baieztapen batekin frogatuko dugu noraino zen sakona Arestiren jarrera eta konpromisoa euskararekin. Euskal idazlea izatea zer den galdetu zaio:
|
|
2021
|
|
|
Herrialde arrotzak, hitzarmen arrotzak. Terrorismoaren aurkako borrokaren aitzakiapean,
|
euskal
herritarren arteko harreman kulturalak, sozialak eta ekonomikoak baldintzatu dituzte. Beste behin.
|
|
|
Halaber, EPPK-k erran du bere gogoa dela" sufrimendu oro arintzea eta aukera berriak zabaltzea, zauriak sendabidean jartzea eta
|
euskal
herritarren artean elkarbizitza sendotzea".
|
|
|
Libertario familia bat ziren, eta Angel Lucarini Pulitik bikain asmatu zuen transmisioan. 1936ko gerra mugarria izan zen, horregatik, Lucarini anaia
|
euskal
herritarren artean: ezagutu zituztelako espetxea eta erbestea.
|
|
|
Izan ere, Joquin Lucarini Makazaga (Lantaron, Araba, 1905 Burgos, Espainia, 1969) izan zen Lucarini anaia
|
euskal
herritarren artean eskultore ezagunena. Concepcion Gobantes izan zuen emazte, eta musa.
|
|
|
Ohikoa da
|
euskal
herritarren artean hainbatentzat Aberri Eguna festarako zio bat baino ez izatea, beste batzuek, aldiz, ez dute herri honetako partaidetza aldarrikatzeko beharra ere sentitzen. Herri sentimendua askea da, eta norberari dagokio bizi duen moduan adieraztea.
|
|
|
Legatzaren kuota hirugarren urtez jarraian murriztuko da hego stockeko uretan, baina aurreikusi baino gutxiago izango da —%18koa zen hasieran— Jaitsiera horrek eragin erlatiboa du Bizkaiko eta Gipuzkoako portuetan. Aurten, Hegoaldeko lonjetan saldutako arrain guztiaren %1, 4 izan da legatza (384 tona), nahiz eta
|
euskal
herritarren artean gehien kontsumitzen den arraina izan. Hegoaldeko arrantzaleek harrapatzen duten espezien artean, bosgarrena edo seigarrena izan ohi da —hegaluzea, berdela eta antxoa dira nagusiak, alde handiz— Alturako lau barku baino ez dabiltza legatzetan, eta baxurako oso gutxi.
|
|
|
Siadecok Euskal Herriko biztanleen irakurketa eta musika ohituren merkatu ikerketa bat egin zuen 2017an, Elkar Fundazioaren enkarguz. Ikerketa horren arabera, 16 urtetik gorako 2,6 milioi
|
euskal
herritarren artean (euskaradunak dira horietarik 750.000), 190.000 dira euskarazko liburuak irakurtzen eta euskarazko diskoak entzuten dituztenak (euskaradunen %25), eta 40.000k (%5) osatzen dute euskarazko kultur lanen hartzaileen nukleo gogorra.
|
|
|
Hau da, Espainia biak beren Espainia propioa eraikitzen saiatu dira, bakoitza bere aldetik, baina volksgeist nazionalaren modu esentzialista berean oinarriturik. Esentzialismo horrek izan zuen eraginik
|
euskal
herritarron artean ere, arraza eta herri gogoa oinarri izanik nagusiki, hots, arima. Zentzu horretan ezaguna da oso Unamunoren" tesi probokatzailea", Azurmendiren hitzetan.
|
|
|
" Gatazka horretan Ertzaintza, EAJren erabaki politikoz, Estatuaren estrategiaren eskutan jarri nahi dute, gure herriaren erreibindikazio politikoen kontra lehen mailako elementu errepresibo bihurtuz. Sarjentuaren kontrako atentatuaren ostean, gatazkaren benetako arrazoiak desbideratu egin nahi dute,
|
euskal
herritarren arteko arazo bihurtuz.
|
|
|
" Julio Iglesias ‘Ikusi’ko ingeniariaren bahiketa, eta Madril eta Bartzelonan izandako atentatuak, Euskal Herriaren eta Estatuaren arteko enfrentamenduaren adierazle direla esatea gezur hutsa da. Bada Estatuarekiko gatazka hori, baina ETA eta bere ekintzak
|
euskal
herritarren artekoak dira. ETAren jarduerak jarraitzen badu, erakundea osatzen dutenek eta babesten dutenek indarkeria helburu bihurtu dutelako da.
|
|
|
Baina ETA ez da gure herriaren etsaiek jarri nahi diguten tranpan eroriko, enfrentamentu zibila, bai
|
euskal
herritarren artekoa, bai euskal herritar eta espainolen artekoan.
|
|
2022
|
|
|
Sailkapen nagusian bost segundo ateratzen dizkio Remco Evenepoeli (Quick Step), eta hamasei Remi Cavagnari (Quick Step).
|
Euskal
herritarren artean, Ion Izagirre (Cofidis) dago hobekien kokaturik: zortzigarren postuan ageri da, lidergotik 20 segundora.
|
|
|
Herbehereetarra zen etapa irabazteko faborito nagusia, eta, azken estutuan Girmayren parera iritsi den arren, amore eman behar izan du. Hirugarren Vincenzo Albanese izan da (Eolo), eta,
|
euskal
herritarren artean, Pello Bilbao (Bahrain) sartu da aurrena, zortzigarren postuan. Bestalde, lidergoari aparteko arazorik gabe eutsi dio Juanpe Lopezek (Trek).
|
|
|
Gaur egun indarrean diren Euskararen legeak eta dekretuak garai hartan jarri ziren abian, eta bereizkeriak ekarri zituzten euskaldunen artean,
|
euskal
herritarren artean. Harrezkero, euskara bakar bakarrik da ofiziala legez eremu osoan Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan.
|
|
|
Arrazakeria jakin batzuk beste batzuk baino ikusezinagoak izan ohi dira, naturalizatuago daudelako, errotuago daudelako. Mendetan zehar jazarri dituzte ijitoak, Pastora Filigranak El pueblo gitano contra el sistema mundo liburuan xehe xehe azaldu duen moduan; ijitoen kontrako arrazakeria
|
euskal
herritarron artean ere oso erroturik egon da mendetan zehar, eta oraindik ere ijitoek biolentzia arrazista pairatzen dute etengabe, egunero. Jazarpen horien kontrako erresistentzia historia luzea du ijito herriak, Filigranak ere gogorarazi bezala, eta geuk ez diogu ijito herriari erresistentzia hori aitortu izan, eta gutxitan landu dugu espresuki ijitoen kontrako zer nolako arrazakeria gorpuztu dugun, arrazakeria hori zer nola deseraiki eta desgorpuztu behar dugun jakiteko.
|
|
2023
|
|
|
BERRIA zerbait gehiago da. Bere zeregina
|
euskal
herritarren artean kalitatezko informazioa hedatzea baino askoz gehiago da. BERRIA euskararen normalizaziorako aparteko eragilea ere bada, euskaraz bizitzeko eskubidea bermatzeko ezinbesteko tresna.
|
|
|
Gorka Izagirrek, berriz, Ion anaiarekin bat egingo du Cofidisen. Eta bada beste berritasunik
|
euskal
herritarren artean, World Tourrean aurrenekoz ariko baitira Jon Barrenetxea, Igor Arrieta eta Markel Beloki. Barrenetxea bikain aritu da aurten Caja Ruralen, eta Movistarren jardungo du aurrerantzean.
|
|
|
Trantsizioan inposatu ziguten administrazio eta lurralde banaketa herrialdea banatuz joan da, eta frankismoan zegoen euskal nafar elkartegintza ere desagertu egin da. Trantsizioak,
|
euskal
herritarren arteko hainbeste lokarriren etengarri, Gernikako Arbola ere zokoratu zuen.
|
|
|
Proiektu honen helburu zehatzak, STEAM Euskadi Estrategiagaz bat datozenak, honako hauek dira: hezkuntza eta prestakuntza zientifiko teknikoa sustatzea hezkuntzako etapa guztietan, horretarako, eragile sozioekonomikoak inplikatuz; STEAM eremuan helburu profesionalak inspiratzea haur hezkuntzatik, eta arreta berezia eskaintzea ikasleei, etorkizuneko erronken aurrean egoki prestatzeko; eta dibulgazioa eta kultura zientifiko teknologikoa sustatzea
|
euskal
herritarren artean.
|