|
2008
|
|
|
Geroztik egin dugun txostena Euskal Herriaren egoeraren berri emateko tresna izanen da, baina argi daukagu oso lan zaila izanen dela, atzerrian onartuta baitago ezker abertzalea ETAren zati bat dela. Ni neu nire alderdi barnean hasi naiz ikusi dudana azaltzen, eta bertze begiraleekin batera Europako Batasunean
|
Euskal
Herriko gatazkari buruzko batzordea osatzea proposatuko dugu. Irtenbiderik egokiena hori da.
|
|
|
Espetxean pasatutako 15 hilabeteak gorabehera,
|
Euskal
Herriko gatazka politikoak bere horretan jarraitzen duela nabarmendu zuen Otegik espetxe aurrean zain zituen komunikabideei egindako adierazpenetan. Txistu eta danbolinarekin lagunduta, Internazionala eta Eusko Gudariak abesten zituzten bitartean mintzo zitzaien Otegi komunikabideei.
|
|
|
salatzeko asmoz, bestelako proposamen bat aurkeztuko du ezker abertzaleak, Donostiako Kursaalean, 12:00etan. Hiru argazki, hiru aldarrikapen,
|
Euskal
Herriko gatazka politikoa agerian uzten dutenak.
|
|
|
Dokumentala. 105 min.
|
Euskal
Herriko gatazka politikoaren ondorio batzuk aztertzen ditu dokumental honetan Iñaki Artetak. Gasteiz (Guridi), Bilbo (Multi), Iruñea (Olite).
|
|
|
Ba al zenuen lehenagotik
|
Euskal
Herriko gatazkaren berri?
|
|
2009
|
|
|
Ez dakit Zapateroren ahalak zeintzuk diren.
|
Euskal
Herriko gatazka bideratzen ahalegindu bazen ere, ez du ematen mota honetako demokrazia garatuz lortu duen, ezta lortuko duenik ere. Korolarioa erraza da.
|
|
|
EAko lehendakarigaiak argi dauka
|
Euskal
Herriko gatazka politikoaren konponbidea ez dela EAJ, PSOE edota PPren eskutik etorriko. Alderdi horiek konponbideak bilatu beharrean botere handiagoa lortzen saiatzen ari direla uste du Ziarretak.
|
|
|
|
Euskal
Herriko gatazka politikoaz eta bertatik irteteko moduez hitz egin zuten tarterik zabalenean. Egungo esparru politikoa gainditzearen alde agertu ziren guztiak, baina bakoitzak formula desberdina jarri zuen mahai gainean.
|
|
|
Bakearen beharra aldarrikatu du gotzainak, eta hori lortzeko ETA desagertzea eta elkarrizketa egitea beharrezkoa dela. Liburuan,
|
Euskal
Herriko gatazka politikoan kaltetu diren guztiak kontuan hartzen saiatu da.
|
|
|
Nola eragiten dio euskarari
|
Euskal
Herriko gatazka politikoak eta hizkuntzaren politizazioak?
|
|
|
|
Euskal
Herriko gatazkaren egoerari buruzko ezintasun sentipena gaindituz eta borroka armatuarekiko sentitzen duen kontraesanetik idatzi du idazle alemaniarrak Lagun armatua eleberria.
|
|
2010
|
|
|
Halere, politikaren indar harremanen esparruan ikusi behar dugu. Baikor naiz horretan, ez soilik behingoz justizia egin delako eta sententzia oso gogor batekin, gainera baizik eta, agian, erakusten duelako aukerak irekitzen ari direla
|
Euskal
Herriko gatazkari konponbide politikoa emateko.
|
|
|
Hezkuntza prozesua estatu ideologia eta logika ezartzeko baliatzen dute, hezkuntzaren berezko funtzio hezitzaile eta askatzaileak alboratuz. Gatazka ezberdinek hezkuntzan lekua izan behar dutenaren uste berekoa da Sortzen Ikasbatuaz, eta
|
Euskal
Herriko gatazka eskoletan irakatsi behar dela. Gatazka sufritu izan dutenen eta egun ere pairatzen ari diren seme alabak ditugu gure ikasgeletan.
|
|
|
Akusazioek esan gisara, 2002an nazioarteko konferentzia bat ere antolatu zutela aitortu zuen Odriozolak. Norbanakoen eskubideak eta eskubide kolektiboak zituzten kezka, baita
|
Euskal
Herriko gatazka politikoa ere. Beste herrien esperientziak elkartrukatu nahi zituzten.
|
|
|
Bilboko jaietan ere parte hartu du Itsasoruntz Sareak.
|
Euskal
Herriko gatazkari konponbide emateko prozesuaren alde, Bilboko itsasadarrean ekitaldiak egin dituzte. Herenegun, ikurrinaren omenaldian parte hartu zuten, ontziekin eta musikariekin Bilboko ibaian sartuta.
|
|
2011
|
|
|
«Epaiketa politikoak» amaitzeko eta
|
Euskal
Herriko gatazkari irtenbidea emateko eskatu diote Espainiako Estatuari Kataluniako hainbat pertsona ezagunek. Agiriaren sinatzaileen artean dira. Josep Luis Carod Rovira Kataluniako Generalitateko presidenteorde ohia, Joan Puigcercos ERCko presidentea, Dolors Camats ICVko kidea, Toni Strubell SIkoa, Feliu Ventura kantautorek, Josep Maria Terricabras filosofoa, Antoni Segura historialaria, Oleguer Presas futbolariak, Vicent Partal Vilaweb agerkari digitaleko zuzendaria eta August Gil Matamala jurista, besteak beste.
|
|
|
Eva Brit Svensson Suediako eurodiputatua ere antzera mintzatu da, eta bake prozesuaren aldeko urratsak eskatu ditu.Ingrid Baltzersen Norvegiako diputatu eta Gernika sareko kideak salatu du Bateragune auziko epaiketa «politikoa» dela, eta auzipetu guztien askatasuna eskatu du. Elisabeth Naucler Finlandiako diputatuak ere
|
Euskal
Herriko gatazka konpontzeko «giroa» sortzen laguntzeko eskatu dio Espainiako Gobernuari. Hala, Bilduri hauteskundeetara aurkezten uztea Espainiaren «demokratizazioan» urratsa izan dela esan du.Europako Aliantza Libreko presidente Eric Defoortek, berriz, adierazi du epaiketa «demokraziaren aurkakoa» dela eta horrek erakusten duela oraindik «aintzinako erregimeneko praktikak» existitzen direla.
|
|
|
Egunotan Bateragune auzia salatu dute Friendship taldeko eurodiputatu Bairbre de Brun irlandarrak eta Frieda Brepoels flandriarrak, Irlandako Parlamentuko diputatu Padraig MacLochlainn errepublikanoak eta Suitzako legebiltzarkide eta
|
Euskal
Herriko Gatazkaren Irtenbide Elkarrizketatuaren Aldeko Suitzako Parlamentuko taldeko kide Joseph Zisyadisek, eta auzipetuen absoluzioa eskatu dute haiei sostengua adierazteaz gain.Nazioartetik babes mezuak etenik gabe ari zaizkie iristen auzipetuei. Autodeterminaziorako Gernika Sareak ere kezka azaldu du auziarengatik; munduko hainbat herrialdetako hautetsiek osatzen dute.
|
|
2012
|
|
|
Eta PPk faltan sumatu du «autokritikarako tarte bat» haren hitzaldian. Urtezahar gauean EITBn emandako mezuan,
|
Euskal
Herriko gatazka politikoa eta krisialdi ekonomikoa izan zituen mintzagai Lopezek. Gatazka politikoari dagokionez, esan zuen euskal gizarteak duen egitekorik garrantzitsuena elkarbizitza sendotzea dela.
|
|
|
Orokorrean, Espainia eta Frantziako gobernuei erranen nieke ardura politikoa duen oro negoziazioan engaiatu behar dela. Esperientziak erakusten digu
|
Euskal
Herriko gatazka politikoak, Irlandakoak, Hegoafrikakoak... konponbide bakarra dutela: elkarrizketa politikoa.
|
|
|
Lacroix ahizpak berehala askatzeko exijitu zuten gauean Senpereko herriko etxe aitzinean bilduriko 300 bat lagunek. Frantziaren «ukazio keinuak» Batasunak salatu du Frantziako Estatuak «jazarpenarekin» eta «ukazio keinuekin» segitzen duela
|
Euskal
Herriko gatazka politikoa konpontzearen alde urratsak egin beharrean. Parisi bake prozesuaren alde engaiatzeko eskatzeko Baionan abenduaren 10ean egin zen manifestazioaz geroztik, laugarren polizia operazioa da.
|
|
|
Irakaskuntzaren irizpide eta ikasleen profilaren aldaketaz ohartzen gara. Urteetan
|
Euskal
Herriko gatazkari begiratzeko modua nola mudatu den ageri da. Galdera bat egiten da:
|
|
|
Martti Ahtisaari Finlandiako presidente ohi (urteetan) eta Bakearen Nobel saridunak (2008 urtean) asteazkenean Europako Legebiltzarrean esandakoaren arabera,
|
Euskal
Herriko gatazka luzea da, eta konponbidea ez da etorriko egun batetik bestera; horregatik, haren ustez, pazientziaz jokatu behar da konponbideari begira, eta negoziatzeko prestasunari eta prestasunaren mezuari eutsi behar zaie. Ahtisaarik ongietorria eman dio ETAren jardun armatuaren behin betiko amaieraren iragarpenari, eta ezker abertzaleari esan dio jarrai dezala haren mezua igortzen:
|
|
|
Annan eta Powell Pazientzia eskatu zuen, eta ezker abertzaleari aholkua eman zion haren mezuari eusteko, «nahiz eta, itxura batean, ezer ez mugitu» haien herrian eta Europako Batasunean. Finlandiako presidente ohiak gogorarazi zuen nazioarteko hainbat eragile
|
Euskal
Herriko gatazkaren konponbideari begira engaiaturik daudela, eta haiekiko konfiantza erakutsi zuen: «Kofi Annan, Jonathan Powell eta halako jendea daukazue zuen herrian lanean; horiek badituzte beharrezko kontaktuak lagungarri izan daitezkeenak, eta ziur naiz iritsiko dela negoziazio arrazionalak hasiko diren garaia», adierazi zuen.
|
|
|
«EAEko errealitatearen ispilu desitxuratua da legebiltzarra». Ugartebururen ustez, «Lopezen gobernua ez da gai izan
|
Euskal
Herriko gatazka politikoaren konponbide prozesuak eskatzen duen tamainako parte hartzea izateko». Era berean, krisi ekonomikoak eskatzen duen eraldaketari benetan ekiteko «borondaterik gabe» ikusten du gobernua.
|
|
2018
|
|
|
Euskara soilik jakitetik frantsesa soilik jakitera pasatu zen Maite Andiazabal (Senpere, Lapurdi, 1952),
|
Euskal
Herriko gatazkak eta 1968ko mugimenduak begiak ireki zizkioten arte. Seaskan topatu zuen politikoki egingo zuen bidea.
|
|
2020
|
|
|
Espainiako Auzitegi Nazionaleko epaile ezaguna da.
|
Euskal
Herriko gatazkarekin lotutako hainbat kasutako instrukzio epaile izan zen, eta, haren agindupean egindako hainbat polizia operaziotan, atxilotutakoek tortura salaketak egin izan dituzte. Estrasburgoko Giza Eskubideen Auzitegiak ere kargu hartu dio Marlaskari behin baino gehiagotan, tortura salaketa horiek behar bezala ez ikertzea egotzita.
|
|
|
Espainiako Auzitegi Nazionaleko epaile ezaguna da.
|
Euskal
Herriko gatazkarekin lotutako hainbat kasutako instrukzio epaile izan zen, eta haren agindupean egindako hainbat polizia operaziotan atxilotutakoek tortura salaketak egin izan dituzte. Estrasburgoko Giza Eskubideen Auzitegiak ere kargu hartu dio Marlaskari behin baino gehiagotan, tortura salaketa horiek behar bezala ez ikertzea egotzita.
|
|
2021
|
|
|
Ez dezatela pentsa orain arte egin den guztiaren ondoren amore emanen dugunik». Bakegileek agerraldi jendetsua egin dute Hiriburun (Lapurdi), eta beste mobilizazio fase bat iragarri dute
|
Euskal
Herriko gatazkaren konponbidean Frantziako Gobernua aitzinapausoak egitera bultzatzeko. Desobedientzia zibilean oinarrituko da, «ekintza indartsuago eta ausartagoekin», eta herritarrei dei egin diete bertan parte hartu dezaten.
|
|
|
Aitortza eskatu du torturatu zuten Jon Patxi Arratibelek ere Zizurkilen: «Hori da, tamalez,
|
Euskal
Herriko gatazkaren testuinguruan gertatu diren hainbat eta hainbat eskubide urraketaren aitortzak gaur egun oraindik planteatzen duten erronka: poliziaren testigantzak edo bertsioak zeuden ebidentzien gainetik hartu dira aintzat urte luzeetan, estatuak baliatu duen indarkeriaren dimentsioa lausotzeko, ezkutatzeko, kamuflatzeko; eta, hala, gatazka politiko baten existentzia ukatzeko».
|
|
|
Hala, epaiketa iragan eta egun batzuetara, Urrutikoetxea errugabetzat jotzeko eskatu zuten nazioarteko hamar pertsona ezagunek. Sinatzaileen hitzetan, epaiketan hitza hartu zuten lekukoen eta aurkeztu ziren dokumentuen bidez, agerian gelditu zen Urrutikoetxeak
|
Euskal
Herriko gatazkaren konponbidean izan diren elkarrizketa eta negoziazio saiakera gehienetan parte hartu zuela, izan Algerren, Genevan edo Oslon, eta 2006tik aitzina ETA erakundearekin erabat moztu zuela, zuzendaritza berriarekin zituen desadostasunengatik.
|
|
|
Alde horretatik, Rodriguezek esan du atxiloketekin agerian geratu dela Espainiako Estatuan badirela sektore oso boteretsuak, «epaileen partetik eta estatuko bestelako estolda batzuetatik» lanean ari direnak Kataluniako eta
|
Euskal
Herriko gatazka politikoen irtenbide demokratikoak galarazteko.
|
|
|
Frantziako Kasazio Auzitegiko ohorezko aholkularia da, eta nazioarteko erakunde anitzetan hartzen du parte.
|
Euskal
Herriko gatazkaren konponbidea sustatzeko Frantzian osatu zen jurista taldean ere parte hartu zuen. «Ipar Euskal Herrian zinezko borondate popular eta orokorra bada.
|
|
2022
|
|
|
|
Euskal
Herriko gatazkaren konponbidean Frantziako Gobernuarekin duten «blokeo egoera» gainditzeko «ekintza azkarrago, ausartago eta ikusgarriagoetan» oinarritutako fase berri batera pasatuko direla iragarri zuten Bakegileek abenduan. Atzo, lehen ekintzaren data eman zuten:
|
|
|
«Beka honen gauza onena da, diruaz aparte, adituekin lan egin behar duzula; hobetzeko moduak proposatzen dizkizute, eta beti da aberasgarria hori», eskertu du.
|
Euskal
Herriko gatazka politiko armatuari heldu dio berriz: «Gure gaia izan da».
|
|
|
Geure burua non kokatu aukera dezakegula sinetsita, etikoki edo.
|
Euskal
Herriko gatazkan bertan. Baina gerraren gramatika unibertsala beste bat da.
|
|
|
|
Euskal
Herriko gatazka politiko eta armatuak min handia eragin du. Sortuk aitortu du egindako mina, EPPK-k ere bai.
|
|
|
Abokatuek bakegile horiek errugabetu ditzaten eskatu dute aste honetan,
|
Euskal
Herriko gatazkaren konponbide prozesuaren eta Esnalen eta Paroten «premiazko egoerak» blokatzeak justifikatzen zituela argudiatuz. Era berean, Ipar Euskal Herriko 50 bat hautetsik sostengua adierazi zieten auzipetuei, eta Frantziako Estatuaren «engaiamendurik ezak» bultzatu zituztela Bakegileak mobilizatzera.
|
|
|
Badira hainbat hamarkada
|
Euskal
Herriko gatazka hasi zenetik, eta, orain arte, belaunaldiz belaunaldi honen ondorioak zuzenean jasan ditugu motxiladun umeok —horrela deitzen zaigu buraso bat edo biak preso ditugun edo izan ditugunoi— Ondorio horiek jasan behar dituzten azken belaunaldia gara, astebururo motxilarekin ehunka kilometro egitera behartuak garen azkenak, edo hala espero dugu bederen.... Horretarako, Ipar Euskal Herriko hamabost bat motxiladun ume eta motxiladun ume ohi elkartu gara itzalpean utzitako bizipenak partekatzeko.
|
|
2023
|
|
|
Aitarekin ez ezik, Euskal Herriarekin ere lotura ez etetea ziurtatu zuten ama aunitzek. «Bai
|
Euskal
Herriko gatazka, eta bai gu, ez ginateke gauden lekuan egongo eta garenak izango haiengatik ez balitz. Iruditzen zait badela garaia, eta Euskal Herriko gatazkan ere, emakume horiei egiteko aitortza».
|
|
|
«Bai Euskal Herriko gatazka, eta bai gu, ez ginateke gauden lekuan egongo eta garenak izango haiengatik ez balitz. Iruditzen zait badela garaia, eta
|
Euskal
Herriko gatazkan ere, emakume horiei egiteko aitortza».
|
|
|
Lehenik eta behin, ETAren biktimei mintzatu zaizkie, eta, «orokorrean»,
|
Euskal
Herriko gatazka sufritu duten guztiei, esateko euren hitzek eta ekintzek jasandako mina ez areagotzeko konpromisoa dutela. Azpimarratu dute «hasieratik» hartu dutela parte ezker abertzalearen estrategia aldaketan, eta dudarik gabekoa dela bide politiko eta demokratikoen alde egiten duten apustua.
|
|
|
«Europako bi herri gara, Europako bi nazio, eta aitortza eta errespetua galdegiten ditugu gure geroa erabakitzeko», esan du Uribe Etxebarriak. EAJko senatariak «negoziazioa eta elkarrizketa» eskatu ditu hala Kataluniako nola
|
Euskal
Herriko gatazka politikoei aterabidea emateko. Amnistiaz ere galdetu diote kazetariek senatari jeltzaleari, eta Uribe Etxebarriak haren alderdiaren «printzipioei» erreparatu die martxan den negoziazioaz aritzean:
|
|
|
Azken urteetan, behin baino gehiagotan eskatu dute Esnal, Parot eta Haranburu askatzeko, eta mobilizazio andana antolatu dituzte preso horien sostenguz. Iazko uztailean, Ipar Euskal Herriko errepide sarea blokeatu zuten Bakegileek egun oso batez, Frantziako Gobernuari eskatzeko
|
Euskal
Herriko gatazkaren konponbidean urratsak egin ditzala. Parot eta Esnalen askatasuna onartzea lehentasun bat zela adierazi zuten orduan.
|