|
2000
|
|
|
Zuberoan gero eta gutxiago egiten da euskaraz gazteen artean. Ikastaro eta emankizun hauen bidez gazteria
|
euskal
hedabide honetara hurbiltzeko molde bat izan daiteke
|
|
2001
|
|
|
Espainiako hedabideen sisteman gertatu diren aldaketa hauek berak sumatu dira, antz handiz,
|
euskal
hedabideetan.
|
|
2002
|
|
|
Gainera, jakina eta neurtua da horrek irakurlearengan eraginkortasun zuzena duela, nahiz eta irakurlea literatura gutxi irakurtzen duen pertsona izan. Orduan, aztertzen badugu
|
euskal
hedabideetan zer espazio daukan kritikak, bada, apurra da, xumea. Ez da serio hartzen kritikaren atala, marjinala da erabat.
|
|
|
Inoren buruan sartzen ez dena gauzatu dute gure arteko erdaldunek. Kuriosoa, era berean,
|
euskal
hedabideren batean, inoiz, pertsona zaharrei buruz hitz egitean, zaharra agurearekin parekatzen ikustea (munduan atsorik ez balego bezala!). Berben semantika aldatzen hasita dagoenaren seinale ote?
|
|
2003
|
|
|
Indartze prozesurako,
|
euskal
hedabideen sareak bere baitan hartu behar lituzke izaera desberdineko elementuak: batetik, lurralde esparru desberdineko hedabideak (nazionalak nahiz eskualde herrietakoak), bestetik hainbat produktutako ekoizleak (prentsa, ikus entzunezkoak edo sare bidezkoak); hirugarrenik, hainbat jabego eredutakoak (publikoak nahiz pribatuak, konfesionalak nahiz herri sustapenetik sortuak); eta azkenik, hainbat banaketa eredutakoak (salmenta eta harpidetza bidezkoak, nahiz doan banatzen direnak).
|
|
|
Erakunde publikoetatik aparteko erakunde moduan jaio litzateke, nahiz eta eurekiko elkar-lana beharrezkoa den, nahiz eta diru-laguntza publikoek bermatu luketen erakundearen edo kontseiluaren biziraupena. Gaur egun ezagutzen ditugun erakunde publikoek dituzten administrazio mugak gainditu ahal izateko, erkidegoz gaindikoa luke izan
|
euskal
hedabideen kontseiluak. Erakunde horren funtzio nagusia da euskal komunitatearen kohesioa bizkortzea, indarberritzea eta gidatzea.
|
|
2004
|
|
|
Gogoan zaitut oraindik, ia irudiak abaildua, Koldo Mitxelenaren, Joseba Elosegiren, Xabier Aizarnaren eta beste lagun ahaztezin batzuen ondoan, kartelez josia, Ajuria Eneako atarian, fundatu berria zen zure alderdiarentzat, Eusko Alkartasunarentzat,
|
euskal
hedabide publikoetan tratu justuago bat eskatzen... Dena dela, deskribatutakoaren gisako episodioak episodio, eta zure etengabeko konpromisoa konpromiso, beti gorde duzu osoan zeure Herriaren kausaren aldeko langile izatearen kondizio esentziala, eta eremu euskaltzale orotan izan zara errespetatua eta maitatua.
|
|
|
|
Euskal
hedabide idatzien merkatu xume horretan bada aipatzea merezi duen datu bat: hain justu, tokian tokiko prentsa euskaldunaren fenomenoa ez da isilik gordetzekoa.
|
|
|
Bertan ekoizteko euskarazko bi estreinaldi horiek gertakizun izan behar zuketen euskaldunentzat. Batetik, estreinaldi komertzialek laguntza lukete
|
euskal
hedabideetan eta, bestetik, gutxieneko denbora bat bermatu behar zitzaiekeen zinema aretoetan, horretarako akordio bereziak erakusleekin sinatuz.
|
|
2005
|
|
|
Ostiela aldizkariaren udaberriko alean azaltzen diren gaien artean, honokoak daude: ...te egin zituen adierazpenak, aurre egin behar izan diegun hauteskundeei begira aldizkarikoek egin duten ekarpentxoa, zein da gure bizitza sexualaren gidoigilea galderari erantzunez hurrenez hurren plazaratzen dituzten lanak »Juan de Teresaren Pederastiari buruz zerbait, Fernando Anbustegiren Hitzak soberan daude eta Durex en komikia», eta orain arte sekula argitaratu ez zen gutuna, duela 14 urte
|
euskal
hedabide batean argitara zedin euskal herritar bati Caracasen eman ziotena.
|
|
|
Horren arabera, EAEko gobernuak 2002an 4,08 milioi euro eman zizkien euskarazko hedabideei, eta 2005ean 3,80 milioi; alegia, 0,28 milioi euro gutxiago. Joanmari Larrarte EKTS eta Kontseiluko burukideak"
|
Euskal
hedabideen aldeko apusturik ez!" iritzia rtikulu gogorra idatzi zuen Eusko Jaurlaritza eta horren Kultura saila kritikatzen. Edukia hiru puntutan labur liteke:
|
|
2006
|
|
|
Ameriketako Estatu Batuetan (AEB) ere milaka euskal herritar edo euskal jatorriko bizi dira, eta hango diasporako euskal etxeak (33) eta elkarteak biltzen ditu Ipar Ameriketako Euskal Federazioak (NABO; North American Basque Organizations). Badute Euskal Herriko berri, harremanen bidez, biltzarren bidez,
|
euskal
hedabide nazionalen webguneen bidez... Asmoa,' Hitza' ren bidez ere izatea da.
|
|
|
|
Euskal
hedabideen urtekaria. Hekimen Euskal Hedabideen Elkartea.
|
|
|
Euskal hedabideen urtekaria. Hekimen
|
Euskal
Hedabideen Elkartea. Andoain.
|
|
|
2015 emakumeek
|
euskal
hedabideetan izan duten presentziari buruzko azterketa [Interneteko artxiboa. PDF].
|
|
2007
|
|
|
12 ekintza definitu ziren 5 ardatz nagusiren inguruan: euskararen eta euskarazko irakaskuntza;
|
euskal
hedabideen zabalkuntza, irratiak eta euskal telebista; euskaltzaindia eta Iker zentroari buruzko diru laguntza; euskararen erabilera zerbitzu publikoetan; hizkuntza kontseilua egitarauaren gauzatzeko. Bururatzean aldarrikapen bat egin zen" Lehentasuna duten norabide hauei esker, euskararen aldeko hizkuntza politikarako zutabeak eraik daitezke, ofizialki onartuz nortasun hizkuntzak hartze duen oinarrizko estatutua:
|
|
2008
|
|
|
Jabi Zabala: Geroz eta parekotasun handiagoa dago herritarren gaur egun edonork sor dezake bere bloga eta hedabide handien artean eta tartean
|
euskal
hedabideak daude nik euskal medioak ez ditut hedabide handi bezala ulertzen ezta blog bezala ere.
|
|
|
M. Txopitea:
|
Euskal
hedabideek beste hedabideek bezala hor erronka handia daukate, aukera asko, baina baita zailtasunak ere. Web 2.0 ez da soilik sindikazioa.
|
|
|
|
Euskal
hedabideen arteko indar zentripetu beregain bat sor lezake kala berean aritzeak. Eta, indar hori areagotzeko, euskarazko hedabideen artean sustatu litzateke euskarri askotarikotasunean aritzeko izpiritua, horrek laguntzen baitu eduki berarekin, era askotariko transformazioei esker, batetik kontsumitzaile gehiagorengana heltzea eta, bestetik, enpresa desberdinen artean joan etorriko produktuen jario adostu bat egituratzea.
|
|
|
Eskariaren arazoak islatzen dituzten beste zenbait datu ere badaude ikerketa hauetan. Esate baterako, Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak egin duen ikerketan ikus daiteke
|
euskal
hedabideak kontsumitzen dituztenen artean ere islatzen dela euskararen hizkuntza erkidegoaren ahulezia (ikus 6 Grafikoa). Adibidez, Berria irakurtzen dutenen artean %46ak erantzun du errazago irakurtzen duela gaztelaniaz (HPS, 14).
|
|
|
Baina idatzizkoak ez diren
|
euskal
hedabideen datuei erreparatzen badiegu, ikus genezake gaztelaniaz irakurtzeko erraztasun handiagoa dutenen kopurua are handiagoa dela: Euskadi Irratiaren kontsumitzaileen %66ak erantzun du gaztelaniaz errazago irakurtzen duela (HPS 46), eta ETB1 kontsumitzen dutenen artean ere %66ak erantzun du hori (HPS 59).
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak egin duen ikerketan ikus daiteke
|
euskal
hedabideak kontsumitzen dituztenen artean ere islatzen dela euskararen hizkuntza erkidegoaren ahulezia (ikus 6 Grafikoa).
|
|
|
Euskararen hizkuntza erkidegoa txikia eta ahula da.
|
Euskal
hedabideen zabalkunde txikia neurri batean egoera horren emaitza da. Arazoaren beste zatia euskal hedabideen eskaintza arazoei lotua dago.
|
|
|
Euskal hedabideen zabalkunde txikia neurri batean egoera horren emaitza da. Arazoaren beste zatia
|
euskal
hedabideen eskaintza arazoei lotua dago. Nolanahi ere, ahultasun testuinguru honetan euskal hedabideen kontsumitzaileen hainbat ezaugarri soziodemografiko kontuan hartuz esan genezake hedabide bakoitzak bere funtzioa betetzen duela, haietako bakoitza nagusiki kontsumitzaile mota batzuetara iristen baita.
|
|
|
Arazoaren beste zatia euskal hedabideen eskaintza arazoei lotua dago. Nolanahi ere, ahultasun testuinguru honetan
|
euskal
hedabideen kontsumitzaileen hainbat ezaugarri soziodemografiko kontuan hartuz esan genezake hedabide bakoitzak bere funtzioa betetzen duela, haietako bakoitza nagusiki kontsumitzaile mota batzuetara iristen baita. Euskararen ekosistema txiki eta ahulean euskal hedabide guztiak dira beharrezkoak, gutxienez gaur egun dauden guztiak, ez baikara merkatu aukerez ari, biziraupenaz baizik.
|
|
|
Nolanahi ere, ahultasun testuinguru honetan euskal hedabideen kontsumitzaileen hainbat ezaugarri soziodemografiko kontuan hartuz esan genezake hedabide bakoitzak bere funtzioa betetzen duela, haietako bakoitza nagusiki kontsumitzaile mota batzuetara iristen baita. Euskararen ekosistema txiki eta ahulean
|
euskal
hedabide guztiak dira beharrezkoak, gutxienez gaur egun dauden guztiak, ez baikara merkatu aukerez ari, biziraupenaz baizik.
|
|
|
Bada,
|
euskal
hedabideak nagusiki nukleora iristen dira. Nukleoaz kanpoko zirkulu kontzentrikoetan eragin txikia dute.
|
|
|
6 Taulan ikus dezakegunaren arabera, Euskal Herrian oro har soilik euskaldunen %17, 3ak du lehen hizkuntza euskara. Aitzitik,
|
euskal
hedabideak kontsumitzen dituztenen artean gehiengo zabalak euskara du lehen hizkuntza. Hitza, Berria eta Euskadi Irratia kontsumitzen dituztenen artean hamarretik zortzi inguru dira.
|
|
|
ETB1 eta Euskadi Gaztea kontsumitzen dituztenen artean, berriz, hamarretik sei eta zazpi artean dira. Baldin eta norbanako bat hizkuntza erkidego baten nukleoan edo zenbagarren zirkulu kontzentrikoan dagoen definitzeko lehen hizkuntza zein den kontuan hartzen badugu, esan genezake
|
euskal
hedabideak batik bat euskararen hizkuntza erkidegoaren nukleoan edo nukleotik hurbil daudenek kontsumitzen dituztela.
|
|
|
Euskararen ekosistema txiki eta ahulean
|
euskal
hedabide guztiak dira beharrezkoak, gutxienez gaur egun dauden guztiak, ez baikara merkatu aukerez ari, biziraupenaz baizik.
|
|
|
Beren kontsumo ohituretan nabarmen islatzen da hori. Orain aztergai dugun eremuan, esate baterako, oso argi ikusten da lehen hizkuntza euskara dutenek askoz gehiago kontsumitzen dituztela
|
euskal
hedabideak. Fenomeno honek gaur egungo hizkuntza transmisio prozesuaren gora-beherak islatzen ditu.
|
|
|
Nolanahi ere, azalpen honetan ez genituzke nahastu nahi hizkuntza erkidegoaren nukleoa eta
|
euskal
hedabideak kontsumitzen dituztenen nukleoa. Bi nukleo ezberdin dira.
|
|
|
Gure hipotesia honakoa da: euskararen hizkuntza erkidegoaren nukleoko kideek osatzen dute
|
euskal
hedabideen kontsumitzaileen nukleoa. Baina horrek ez du esan nahi hizkuntza erkidegoko kide guztiak euskal hedabideen kontsumitzaile handiak direnik, ezta euskal hedabideen kontsumitzaileen nukleoan ez dagoenik euskararen hizkuntza erkidegoko kide ez diren biztanleak ere.
|
|
|
euskararen hizkuntza erkidegoaren nukleoko kideek osatzen dute euskal hedabideen kontsumitzaileen nukleoa. Baina horrek ez du esan nahi hizkuntza erkidegoko kide guztiak
|
euskal
hedabideen kontsumitzaile handiak direnik, ezta euskal hedabideen kontsumitzaileen nukleoan ez dagoenik euskararen hizkuntza erkidegoko kide ez diren biztanleak ere.
|
|
|
euskararen hizkuntza erkidegoaren nukleoko kideek osatzen dute euskal hedabideen kontsumitzaileen nukleoa. Baina horrek ez du esan nahi hizkuntza erkidegoko kide guztiak euskal hedabideen kontsumitzaile handiak direnik, ezta
|
euskal
hedabideen kontsumitzaileen nukleoan ez dagoenik euskararen hizkuntza erkidegoko kide ez diren biztanleak ere.
|
|
|
|
Euskal
hedabideen kontsumitzaileen nukleoa zehazte aldera baliagarria izan liteke CIESen Euskarazko komunikabideen polikontsumoari buruzko azterlana. Ikerketa honetan euskal hedabideak kontsumitzen direnetz kontuan hartuz eta kontsumitzaileen artean zenbat hedabide kontsumitzen dituzten aintzat hartuz honako tipologia eraiki dute:
|
|
|
Euskal hedabideen kontsumitzaileen nukleoa zehazte aldera baliagarria izan liteke CIESen Euskarazko komunikabideen polikontsumoari buruzko azterlana. Ikerketa honetan
|
euskal
hedabideak kontsumitzen direnetz kontuan hartuz eta kontsumitzaileen artean zenbat hedabide kontsumitzen dituzten aintzat hartuz honako tipologia eraiki dute:
|
|
|
Nukleoan dauden euskaldunei begiratzen badiegu, ikus dezakegu ezaugarri ezberdinak dituztela. Eta
|
euskal
hedabideek zein euskaldun mota elikatzen dituzten aztertzen badugu, antzeman daiteke hedabide bakoitzak euskaldun mota ezberdinak elikatzeko joera bereiziak dituztela. Kontsumitzaileen ezaugarriak hainbat faktoreren arabera aztertzen baditugu, argi ikus ditzakegu ezberdintasunak.
|
|
|
Esan genezake
|
euskal
hedabideak batik bat euskararen hizkuntza erkidegoaren nukleoan edo nukleotik hurbil daudenek kontsumitzen dituztela.
|
|
|
telebistarengandik hurbilen irratia dago eta urrunago, berriz, argitalpenak eta are urrunago eguneroko prentsa. Izan ere, irratiaren kontsumitzaileen %34, 3ak uniberEuskararen hizkuntza erkidegoaren nukleoko kideek osatzen dute
|
euskal
hedabideen kontsumitzaileen nukleoa. Baina horrek ez du esan nahi hizkuntza erkidegoko kide guztiak euskal hedabideen kontsumitzaile handiak direnik, ezta euskal hedabideen kontsumitzaileen nukleoan ez dagoenik euskararen hizkuntza erkidegoko kide ez diren biztanleak ere. tsitate ikasketak ditu, %29, 7ak goi mailako batxilergoa edo BBB, %13, 9ak oinarrizko batxilergoa edo LH eta %16, 2ak oinarrizko ikasketak.
|
|
|
Izan ere, irratiaren kontsumitzaileen %34, 3ak uniberEuskararen hizkuntza erkidegoaren nukleoko kideek osatzen dute euskal hedabideen kontsumitzaileen nukleoa. Baina horrek ez du esan nahi hizkuntza erkidegoko kide guztiak
|
euskal
hedabideen kontsumitzaile handiak direnik, ezta euskal hedabideen kontsumitzaileen nukleoan ez dagoenik euskararen hizkuntza erkidegoko kide ez diren biztanleak ere. tsitate ikasketak ditu, %29, 7ak goi mailako batxilergoa edo BBB, %13, 9ak oinarrizko batxilergoa edo LH eta %16, 2ak oinarrizko ikasketak. Eguneroko prentsaren kontsumitzaileen artean, aldiz, %43, 8ak unibertsitate ikasketak ditu, %26, 0ak goi mailako batxilergoa edo BBB, %12, 7ak oinarrizko batxilergoa edo LH eta %14, 6ak oinarrizko ikasketak.
|
|
|
Izan ere, irratiaren kontsumitzaileen %34, 3ak uniberEuskararen hizkuntza erkidegoaren nukleoko kideek osatzen dute euskal hedabideen kontsumitzaileen nukleoa. Baina horrek ez du esan nahi hizkuntza erkidegoko kide guztiak euskal hedabideen kontsumitzaile handiak direnik, ezta
|
euskal
hedabideen kontsumitzaileen nukleoan ez dagoenik euskararen hizkuntza erkidegoko kide ez diren biztanleak ere. tsitate ikasketak ditu, %29, 7ak goi mailako batxilergoa edo BBB, %13, 9ak oinarrizko batxilergoa edo LH eta %16, 2ak oinarrizko ikasketak. Eguneroko prentsaren kontsumitzaileen artean, aldiz, %43, 8ak unibertsitate ikasketak ditu, %26, 0ak goi mailako batxilergoa edo BBB, %12, 7ak oinarrizko batxilergoa edo LH eta %14, 6ak oinarrizko ikasketak.
|
|
|
Honenbestez esan genezake
|
euskal
hedabideak gehiago iristen direla ikasketa maila handiagoa dutenengana baina hedabide mota bakoitzaren araberako ezberdintasunak daudela. Telebista errazago iristen da edozein ikasketa maila daukatenengana.
|
|
|
Bestalde, eguneroko prentsa eta argitalpenak ikasketa maila handiagoa dutenengana telebista eta irratia baino intentsitate handiagoz iristen dira. Hortaz,
|
euskal
hedabideei dagokienez, badirudi telebistak eta, neurri txikiagoan, irratiak edozein ikasketa mailako kontsumitzaileak elikatzen dituztela eta, aldiz, eguneroko prentsak eta argitalpenek gehiago elikatzen dituztela ikasketa maila handiagoko kontsumitzaileak.
|
|
|
|
Euskal
hedabideen kontsumitzaileen datuak gizarte mailaren arabera analizatzen baditugu (ikus 9 Taula), ikasketa mailaren araberako datuetan ikusi dugun joera errepikatu egiten da, nahiz eta datuen intentsitatea ezberdina izan.
|
|
|
CIESen datuen arabera,
|
Euskal
hedabide mota guztiek dauzkate kontsumitzaile gehien erdiko altua izeneko gizarte mailan, baina ezberdintasunekin. Telebista iristen da errazen gizarte maila guztietara:
|
|
|
|
Euskal
hedabideak kontsumitzen dituztenen datuak adinaren arabera analizatzen baditugu (ikus 11 Taula), ezberdintasun nabarmenak ikus ditzakegu:
|
|
|
|
Euskal
hedabideen kontsumitzaileen datuak generoaren arabera analizatuz gero (ikus 13 Taula), hedabide mota guztietan genero bakoitzaren kopuruak parekoak dira, Interneten izan ezik: kontsumitzaileen %61, 6a gizonezkoak eta %38, 4a, berriz, emakumezkoak.
|
|
|
Honenbestez, datu hauek guztiak aztertu ondoren, esan genezake hedabide bakoitzak bere funtzioa betetzen duela.
|
Euskal
hedabide guztiak euskal hedabideak kontsumitzen dituzten ia kontsumitzaile mota ororengana iristen badira ere, batzuek gehiago iristen dira ezaugarri zehatz batzuek dauzkaten kontsumitzaileengana eta beste hedabide batzuek, berriz, kontsumitzaileak talde guztietan barreiatuagoak dauzkate.
|
|
|
Honenbestez, datu hauek guztiak aztertu ondoren, esan genezake hedabide bakoitzak bere funtzioa betetzen duela. Euskal hedabide guztiak
|
euskal
hedabideak kontsumitzen dituzten ia kontsumitzaile mota ororengana iristen badira ere, batzuek gehiago iristen dira ezaugarri zehatz batzuek dauzkaten kontsumitzaileengana eta beste hedabide batzuek, berriz, kontsumitzaileak talde guztietan barreiatuagoak dauzkate.
|
|
|
|
EUSKAL
HEDABIDEAK EUSKAL AUTONOMI ERKIDEGOAN
|
|
|
1
|
EUSKAL
HEDABIDEEN IRISMEN TXIKIA
|
|
|
Inguruko hizkuntzekin alderatzen badugu,
|
euskal
hedabideak kontsumitzen dituzten euskaldunen kopurua txikia da. Bi zentzutan da txikia:
|
|
|
Bi zentzutan da txikia: batetik, euskaldunona hizkuntza erkidego txikia delako eta, bestetik,
|
euskal
hedabideak euskaldun askorengana iristen ez direlako.
|
|
|
Hizkuntza erkidego handiekin alderatuta, euskararen hizkuntza erkidegoa askoz txikiagoa da, eta hala izaten jarraituko luke baita euskararen eremuko biztanle guztiek euskaraz jakingo balute ere. Ondorioz
|
euskal
hedabideen kontsumitzaile kopurua ere txikiagoa izan behar da. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
Gainera,
|
euskal
hedabide mota guztiak ez dira euskal hedabideen kontsumitzaile guztietara iristen. Beren kopuruak sakabanatuta daude.
|
|
|
Gainera, euskal hedabide mota guztiak ez dira
|
euskal
hedabideen kontsumitzaile guztietara iristen. Beren kopuruak sakabanatuta daude.
|
|
|
Nolanahi ere, arazo larriena ez da kontsumitzaile kopurua tamainaz txikia izatea. Askoz larriagoa da
|
euskal
hedabideen irismen txikia. Hau da, arazoa ez da euskal irratiek 173.000 entzule izatea, baizik eta irratia euskaraz euskaldunen %22ak soilik entzutea (Ikusi 1 Taula).
|
|
|
Datu honetan oinarrituta hitz egiten dugu irismen txikiaz. Azken finean,
|
euskal
hedabideek ez dute asetzen euren hizkuntza erkidegoa, eta arazo honek ez du hizkuntza erkidego txikia izatearekin zerikusirik. Arazoa funtsean hizkuntza erkidego ez normalizatua izatean datza.
|
|
|
Arazoa funtsean hizkuntza erkidego ez normalizatua izatean datza. Horrexegatik
|
euskal
hedabideak ez dira iristen beren hizkuntza erkidegoko kontsumitzaile potentzialengana gainerako hizkuntza erkidego normalizatuetako hedabideak iristen diren maila berean (ez kopuru absolutuetei dagokienez baizik eta kopuru erlatiboei dagokienez).
|
|
|
|
Euskal
hedabideek zabalpen oso asimetrikoa dute EAEko herrialdeetan. CIESen arabera (ikus 4 Taula), euskal hedabideen kontsumitzaile kopuru handiena Gipuzkoan dago (%47, 9), ondoren Bizkaian (%43, 7) eta azkenik Araban (%8, 3).
|
|
|
Euskal hedabideek zabalpen oso asimetrikoa dute EAEko herrialdeetan. CIESen arabera (ikus 4 Taula),
|
euskal
hedabideen kontsumitzaile kopuru handiena Gipuzkoan dago (%47, 9), ondoren Bizkaian (%43, 7) eta azkenik Araban (%8, 3).
|
|
|
Horrez gain,
|
euskal
hedabideek herrialde bakoitzean duten irismenaren arrakasta irregularra ere oso adierazgarria da. CIESen arabera (ikus 4 Taula), arrakasta handiena Gipuzkoan dute, bertan bizi diren euskaldunen %70, 5engana iristen baitira.
|
|
|
Suposa genezake ezberdintasun honen oinarrian euskararen ezagutza erlatiboari dagozkion ezberdintasunak daudela: euskaldunen kopuruaz gain kontuan hartu litzateke euskararen ezagutzaren kalitatea; ondoriozta genezake ezagutzaren kalitate eskasagoa dutenek
|
euskal
hedabideak kontsumitzeko joera txikiagoa dutela. Beraz, herrialde bakoitzean dagoen euskaldun kopuruari buruzko emaitzak kontuan hartzen ditugunean ezinbestekoa litzateke euskaldun motak euskararen ezagutza mailaren arabera bereiztea.
|
|
|
CIESen arabera (ikus 5 Taula),
|
euskal
hedabideen kontsumitzaile kopuru handiena 10.000 eta 50.000 biztanle arteko udalerrietan dago, %39, 3 (307.000 kontsumitzaile hain zuzen) udalerri hauetan bizi baitira. Hiriburuetan %25 bizi da (195.000 kontsumitzaile).
|
|
|
Baina datu hauetan irismena kontuan hartzea ere ezinbestekoa da: udalerriko biztanleen kopurua handitu ahala txikitu egiten da
|
euskal
hedabideen irismena. Irismen handiena, beraz, 5.000 biztanletik beherako udalerrietan dute, bertan bizi diren euskaldunen %68, 6rengana iristen baitira.
|
|
|
Aitzitik, beste muturrean, hiriburuetan bizi diren euskaldunen %41, 5engana besterik ez dira iristen. Hortaz,
|
euskal
hedabideek eraginEuskal hedabideen kontsumitzaile kopuru handiena 10.000 eta 50.000 biztanle arteko udalerrietan dago, %39, 3 (307.000 kontsumitzaile hain zuzen) udalerri hauetan bizi baitira. Hiriburuetan %25 bizi da (195.000 kontsumitzaile).
|
|
|
|
Euskal
hedabideen zabalkunde txikia azaltzeko bi kausa mota bereizten ditugu: eskariaren arazoak eta eskaintzaren arazoak.
|
|
|
• Izan ere, txikia eta ahula da. Soilik txikia balitz,
|
euskal
hedabideak hizkuntza erkidegoaren kide ia guztiengana iritsiko lirateke, nahiz eta hori lortuta ere kontsumitzaileen kopurua txikia izan.
|
|
|
3 Gainera, euskararen hizkuntza erkidegoaren ahulezia beste makina bat arlotan ere antzeman daiteke. Esate baterako, Ikerfel en azterketan zehar zenbait
|
euskal
hedabideren hizkera baloratzen denean (Ikerfel 63, 65, 238, 240 or.), itxuraz aztergai den afera ez da balorazioaren funtsa. Izan ere, erantzun horiek batik bat hizkuntzaren egoera gutxiagotua islatzen dute zeharka.
|
|
|
14 Euskarazko hedabide baten kontsumitzaile direnak beste
|
euskal
hedabideen kontsumitzaile izateko joera handiagoa dute. Kontsumo askotarikoaren fenomenoa
|
|
|
Euskarazko eskaintza hain urria izanik, eta oraingoz hipotesi gisa planteatuko dugun arren, pentsa daiteke beste
|
euskal
hedabide bat plazaratzeak euskarazko kuota igotzea ekarriko duela. Hipotesi hori frogatzeko, egia esan, bi azterketa ildo landu ahal izango lirateke:
|
|
|
Hipotesi hori frogatzeko, egia esan, bi azterketa ildo landu ahal izango lirateke: batetik, eremu jakin bat hartu eta urtez urte audientzien bilakaera zein izan den aztertu litzateke, eta
|
euskal
hedabide berriak plazaratu izan direnean euskarazko kontsumoan horrek zer aldaketa eragin dituen neurtu litzateke. Bestetik, eta helburu beraren atzetik, euskal hedabide berriak sortu izan diren guneetako eta horrelakorik sortu izan ez den tokietako herritarren ohiturak alderatu ahal izango lirateke.
|
|
|
batetik, eremu jakin bat hartu eta urtez urte audientzien bilakaera zein izan den aztertu litzateke, eta euskal hedabide berriak plazaratu izan direnean euskarazko kontsumoan horrek zer aldaketa eragin dituen neurtu litzateke. Bestetik, eta helburu beraren atzetik,
|
euskal
hedabide berriak sortu izan diren guneetako eta horrelakorik sortu izan ez den tokietako herritarren ohiturak alderatu ahal izango lirateke.
|
|
|
Badago, beraz, herritarren sail handi bat
|
euskal
hedabideak ikusteko eta irakurtzeko inolako ohiturarik ez duena. Eta badago, halaber, beste mutur bat euskarazko hedabideak oso maiz ikusten eta irakurtzen dituena.
|
|
|
Prentsa eta marketin bulego ezin apartagoa du inondik ere. Amua bota dute, eta
|
euskal
hedabideek (ez bakarrik) irentsi.
|
|
2009
|
|
|
J:
|
Euskal
hedabideentzat oso inportanteak dira instituzioen diru-laguntzak; baita publizitatea eta harpidetzak ere. Urte zailak datoz.
|
|
|
Aldaketa ekonomiko handi baten aurrean gaude, eta Interneti lotutako ekonomia berria dator. Hor dago
|
euskal
hedabideen erronka. Euskal prentsak behera egingo du, prentsa guztiek bezala, baina jendearen informazio dependentzia inoiz baino handiagoa da.
|
|
|
Sarrera bat erosteko Internetera jo behar da, zure portaleko autobusaren ordutegia zein den jakiteko ere bai...
|
Euskal
hedabideok horretan egon behar dugu.
|
|
|
I:
|
Euskal
hedabide lokalak iritsi gara eta sustraitu gara, baina orain zailena lortu behar dugu: irakur gaitzatela.
|
|
|
Ikerketa beharraren premia, hori bai, denek aitortzen dute: bai HAKOBAk, bai Euskara XXI gogoeta prozesuko Itun berritu baterantz txostenak, bai
|
Euskal
hedabideak EAEn txostenak... Izan ere, premia argia da... a)... bai edozein komunitateren arrazoi existentzialak direla medio (imajinario sinboliko propioa jorratu eta biziberritzearen garrantzia, mundu erreferentzial beregainaren estrategikotasuna)... b)... bai arrazoi pragmatikoagoak direla tarteko (ba ote dago produktuak hobetzerik ikerketa barik?
|
|
|
ZENBAIT EGILE (2008):
|
Euskal
hedabideak EAEn. Eusko Jaurlaritzak agindutako txosten argitaragabea.
|
|
|
Beste
|
euskal
hedabide batzuek ere sari bat jaso dute; besteak beste, Hezkuntza Sailaren hiru.com atariari zilarrezko sari bat eman diote euskal herri kirolaren inguruan egindako infografia dela eta. Halaber, consumer.es ek brontzezko 3 sari hartu ditu gidatu modernoen, etxe aurrefabrikatuen eta fotodepilazioaren gaineko lanengatik.
|
|
|
Krisi ekonomikoak EITBn izan dezakeen ondorioez galdetu diotenean, Suriok esan du bere lehen nahia eta lehentasuna zuzendari nagusi bezala
|
euskal
hedabide publikoko langileen murrizketa ekiditea izango dela.
|
|
|
12
|
Euskal
Hedabideen Ordainsarien Analisia. 23 or.
|
|
|
Era berean,
|
euskal
hedabide pribatuetako langileak banaka afiliatzen dira sindikatuetan eta, oro har, sindikatuen presentzia ahula dela esan daiteke sektore honetan. Alde batetik, langile kopuruak enpresan bertan sindikatuek presentzia izatea ahalbidetzen duen kasuetan, ez dagoelako sindikaturik.
|
|
|
Beste alde batetik,
|
euskal
hedabideen sektore pribatua ez delako oso erosoa. Horixe uste du Inazio Arregi Goienako gerenteak:
|
|
|
Iturria:
|
Euskal
Hedabideen Ordainsarien Analisia, Eusko Jaurlaritzako Kultura Saila. Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza.
|
|
|
20
|
Euskal
Hedabideen Ordainsarien Analisia, 44 or.
|
|
|
Goienako gerente Inazio Arregiren aburuz
|
euskal
hedabide pribatuen soldatak hobetu daitezke: «Jaurlaritzak egin duen ikerketatik eratorritako soldaten datuak kontuan hartuta, uste dut hobegarriak direla orokorrean.
|
|
|
Iritziak iritzi, hedabide bakoitzak beretzat propio eta modu indibidualean definitzen ditu ordainsariak eta gehienetan proiektua aurrera ateratzeko norberak ordaindu ahal dituen soldatak izaten dira, ez baitago
|
euskal
hedabide pribatuetan soldatak erregulatuko dituen gutxieneko marko juridikorik. Ordaindu ahal duen hori da hedabide bakoitzak markatzen duen duintasun maila Goienako gerentearen ustez:
|
|
|
32 Eusko Jaurlaritza (2009):
|
Euskal
Hedabideen Ordainsarien Analisia (argitaratu gabe).
|
|
|
Iturria:
|
Euskal
Hedabideen Ordainsarien Analisia, Eusko Jaurlaritzako Kultura Saila. Hizkuntza Politikarako
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak berriki hainbat euskal hedabideren ordainsarien inguruan eginiko datu bilduma1 abiapuntu hartuta,
|
euskal
hedabideetan ari diren profesionalen iritzia jaso eta egoeraren deskribapena egitea du helburu analisi honek.
|
|
|
1 Eusko Jaurlaritza (2009):
|
Euskal
Hedabideen Ordainsarien Analisia (argitaratu gabe), Kultura Saila, Gasteiz.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Kultura Saileko Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak batzorde berezia sortu du euskarazko hedabideak eta euskararen presentzia hedabideetan aztertzeko. Batzorde horrek, besteak beste,
|
euskal
hedabideen ordainsarien analisia burutu berri du eta gaiaren inguruan hausnarketa txostenak prestatu ditu. Era berean, Euskal Autonomia Erkidegoko erakunde publikoak koordinatzen dituen HAKOBA erakundea (Herri Administrazioen Koordinazio Batzordea) «Euskara eta Hedabideak» gaiaren inguruko hausnarketa egiten ari da azken bizpahiru urteotan.
|
|
|
Artikuluan erabili diren datu kuantitatiboek oinarria dute Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak 2009ko urtarrilaren 27an aurkeztutako
|
Euskal
Hedabideen Ordainsarien Analisia txostenean. Oro har, euskal hedabideetan ari diren langileen lan baldintza eta ordainsarien inguruan ez da lan asko argitaratu eta orain arte ez da modu sistematikoan hedabideetan ari diren profesionalen soldaten inguruko daturik inon jaso.
|
|
|
Artikuluan erabili diren datu kuantitatiboek oinarria dute Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak 2009ko urtarrilaren 27an aurkeztutako Euskal Hedabideen Ordainsarien Analisia txostenean. Oro har,
|
euskal
hedabideetan ari diren langileen lan baldintza eta ordainsarien inguruan ez da lan asko argitaratu eta orain arte ez da modu sistematikoan hedabideetan ari diren profesionalen soldaten inguruko daturik inon jaso. Hedabide bakoitzak bere datuak ditu eta oso zaila izaten da banan banan datu horiek lortzea, kasu batzuetan ez baitituzte eman ere egiten.
|
|
|
Iturria:
|
Euskal
Hedabideen Ordainsarien Analisia, Eusko Jaurlaritzako Kultura Saila. Hizkuntza Politikarako
|
|
|
Alegia, Euskal Telebistako, Eitbnet eko eta Eusko Irratiko langileei buruzko daturik ez da bertan azaltzen. Ondorioz, ezin esan daiteke
|
Euskal
Hedabideen Ordainsarien Analisia lanak egun 700dik7 gora langile batzen dituen sektorearen egoera profesionalaren errealitatea bere osotasunean biltzen duenik. Alabaina, publikoak ez diren eta Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak 2007an diruz lagundu zituen euskarazko hedabideetan ari diren langileen egoera profesionalaren erradiografia izan daitekeena osatzeko, lagungarri suerta daitezke datu bilketatik eratorritako zenbait argibide.
|