|
2004
|
|
|
irakaskuntzak gaztelaniaz izan behar zuen derrigorrez. Zelangura, mende hasiera hartako lege betearazleak ez bide ziren geroagokoak bezain zorrotzak izan, eta hala, abertzaleak »ez eurak bakarrik» gauza izan ziren Bizkaian eta Gipuzkoan »Nafarroan bakanen bat ere bai» nolabaiteko
|
euskal
eskola sortzeko.
|
|
2008
|
|
|
Euskalzale aldizkaria zein Ibaizabal mota horretako testuz beteta daude, nagusiki euskararen egoerarekin lotutako auzien inguruan eskakizunak eta soluzioak aurkeztuz: seminarioetan euskara irakats dadin,
|
euskal
eskolak sor daitezen, hizkuntza jazarpenak gaitzetsiz, Euskal Akademiaren alde, etab. Inoiz salaketak zuzenki politikoak ere badira,. Tertzadun, ezizenez Bermeoko jauntxokeriaren aurka idatzitakoak adibidez.
|
|
|
Korporazio horren xede formala umezurtzez arduratzea bazen ere, era guztietako proiektu euskaltzaleetarako plataforma izan nahi zuen:
|
euskal
eskolak sortzeko, euskal irakasleeskola sortzeko, Azkuek berak bakarrik amaitu ezin izan zuen erdaraeuskara hiztegi modernoa ateratzeko, Euskalzale aldizkaria argitaratzeko berriro, gipuzkoar oinarridun euskara eredu normatibo bat zabaltzeko, etab. Ohargarria da hiztegiaren segidari buruz esaten duena (gutuneko 3 puntua).
|
|
|
Hau da, Azkuerentzat
|
euskal
eskolak sortzea, bere baitan pozgarri ez ezik, Akademiaren jarduera bera baldintzatzen zuen zerbait zen, Euskaltzaindian egindako lana ikastetxeetara helarazteko perspektiba baitzuen. Izan ere, Akademia, ikastetxea, hiztegia, Estatutua eta gainerako arloak, euskaltzainburuak lotuta ulertzen zituen, guztiak ere euskara bultzatzeko bitarteko gisa.
|
|
|
Euskalzale aldizkaria zein Ibaizabal mota horretako testuz beteta daude, nagusiki euskararen egoerarekin lotutako auzien inguruan eskakizunak eta soluzioak aurkeztuz: seminarioetan euskara irakats dadin,
|
euskal
eskolak sor daitezen, hizkuntza jazarpenak gaitzetsiz, euskal akademiaren alde, etab. Inoiz salaketak zuzenki politikoak ere badira, Tertzadun ezizenez Bermeoko jauntxokeriaren aurka idatzitakoak adibidez. Artikulu hauek iritzi publikoa sentsibilizatzera begira eginak daude, boteredunei zerbait eskatzera zuzenduta baino gehiago.
|
|
2009
|
|
|
Edonola ere,
|
euskal
eskolak sortzeko asmoak oso goiz agertu ziren Amerikako euskal kolektibitatean. 1922an La Baskonia aldizkarian onartu zenez, euskal ikastetxe bat sortzea «es una aspiración vieja, de muchos entusiastas coterraneos, que hace medio siglo actuaron en Montevideo:
|
|
2010
|
|
|
Azkue ez zen salaketetara mugatu eta, 1896 urtean, lehendabiziko
|
euskal
eskola sortu zuen Bilbon, Kolejio Ikastechea izenarekin. Mutilentzako eskola zen, bertan ez zuten euskaraz irakasten, euskara irakatsi baizik.
|
|
|
Bilbon, halaber, Plaza Barriko
|
Euskal
Eskolak sortu ziren 1908 urte inguruan, eta Colon de Larreategiko Euskal Eskolak 1914an.
|
|
|
|
Euskal
Eskola sortzeko borondate politiko eza eta eskola publiko berria egiteko traba politikoak ikastolen kezka izanik ere, erabat ulergaitza zitzaien ikastolei Ikastola proiektua desegiteko Eusko Jaurlaritzak zuen estrategia. Zenbait unetan, kezka amorru bihurtu zen, eta oso gertaera larriak eragiteko kinkan egon zen.
|
|
|
Oteizaren lanek eta ideiek eragin handia izan zuten bereziki gazteen artean, garaian" euskal kultura" deitzen zenaren mugak ireki eta zabaldu zituelako, horrek zituen ondorio guztiekin. Horrela, Arte Garaikideko
|
Euskal
Eskola sortu zuen eta honen itzalean artista askok, talde ugarik Ez dok hamairu, Atgia dantza taldea, Jarrai antzerki taldea, arkitektoak, poetakjardun zuten.
|
|
2016
|
|
|
Esan dezagun oraingoan, ur sakonagoetan sartu gabe, Europan (eta gero bestetan) hedaturiko hainbat ekimen konkretu437 aplikatu izan dela hemen ere, azken 120 urtean: hizkuntza" xaharkitua" eginkizun berri modernoetarako egokitzea (bateratze ortografikoa, euskalkiz gaindiko batasun eredua lantzea, ohiko hitz altxorra eguneratzea, zabalkunde terminologikoa,..), euskal literatura indartu eta hedatzea, euskarari buruzko informazio linguistikoa eta soziokulturala landu eta aberastea, helduak alfabetatzea,
|
euskal
eskola sortu eta zabaltzea, euskara komunikabideetara, administraziora eta, hein batez, lan esparrura eramatea, euskararen aldeko marko juridikoa eskuratzea,.. Ez dago dudarik lan handia egin dela azken 120 urtean.
|
|
2017
|
|
|
Iparraldean, dena den, XVIII. mendetik aurrera elizak bideratu zuen herri guztietan
|
euskal
eskolen sortzea. Helburu nagusia dotrina irakastea bazen ere, nolabaiteko oinarrizko euskal irakaskuntza segurtatzen zuten.
|
|
2018
|
|
|
" Erraza izan aurretik dena oso zaila da". Ez dezagun ahaztu euskal eskolarekin ere berdin gertatu zitzaigula, baina,
|
euskal
eskolatik sortutako erranairuak dion bezalaxe," ezina ekinez egina", izan ohi da.
|