|
2010
|
|
|
esan zuela Rodriguez Zapaterok, beste pasarte batean. Aldaketa
|
euskal
eragile politikoen arteko akordioari buruzko pasartean egin zuen. Hitzartutako esaldia honela zen:
|
|
|
Espainiako Gobernuak
|
euskal
eragileek adosten zutena errespetatzeko konpromisoa adierazten zuen.
|
|
|
|
Euskal
eragile politikoak ere ez zeuden geldirik. ETA eta Espainiako Gobernua Oslon negoziazio ezkutuetan ari ziren bitartean, bazetorrela zirudien prozesurako prestatzen ari ziren.
|
|
|
Sabin Etxean bazekiten, ETAk adierazpena atera baino egun gutxi batzuk lehenago, su etena bazetorrela. Agiriak ez zituen ustekabean harrapatu, beste
|
euskal
eragile politikoak bezala zain baitzeuden. Eta, agiria irakurri orduko, elkarren ondoan eserita ziren Josu Jon Imaz eta Iñigo Urkullu, EBBko eta BBBko presidenteak hurrenez hurren, agiri plazaratu berriaren edukia aztertzen.
|
|
|
ETAren ustez,
|
euskal
eragile guztiei dagokie prozesu hori garatzea eta Euskal Herriaren etorkizunari buruzko akordioak adostea, Euskal Herriaren aniztasuna eta osotasuna kontuan hartuz.
|
|
|
Gatazka politikoak irtenbide politikoa behar du. Euskal Herriak eragile guztien adostasuna izango duen hitzarmen politiko bateratzailea behar du, gatazkaren gainditzea
|
euskal
eragileen arteko bazterketarik gabeko elkarrizketa eta negoziaketa politikoaren bitartez erdietsi dadin.
|
|
2015
|
|
|
Foro Sozialak bigarren jardunaldiak egin zituen 2014ko ekainaren hirugarren astean. Uztail erdialdean, Jonathan Powellek Martin McGuinness Ipar Irlandako lehen ministro orde eta Sinn Feineko buruzagia ekarri zuen berarekin Euskal Herrira,
|
euskal
eragileekin konponbide prozesuaz bilera erronda egiteko. PP ez beste alderdi nagusi guztiekin izan zituzten harremanak, baina Eusko Jaurlaritzak ezezkoa eman zion haiekin biltzeko gonbitari, bisitak ezker abertzalearen estrategiari erantzuten ziolakoan eta ezer berririk ez zekarrelakoan.
|
|
|
Gobernuaren eta ETAren arteko negoziazioaren eta
|
euskal
eragile politikoen arteko elkarrizketaren esperantza izango zuen akaso Otegik, baina beste negoziazio molde batek zuen lehentasuna orduan bere buruan: ezker abertzalearen barnekoak.
|
|
|
Ez zen, ordea, ez prentsaurrekorik, ez albisterik izan. Kafea eta bizkotxoa atera ondoren, azaldu ziguten prentsaurrekoa bertan behera utzi zutela,, koiunturagatik?, baina hitzorduari eustea erabaki zutela, kazetariokin iritzi trukea egiteko, beste hainbat
|
euskal
eragilerekin egiten ari omen ziren moduan. Beraz, talde klandestino batekin bilera batean nengoen, eta hurrengo egunetan nuen ezer argitaratu, dena off the record izango zenez gero.
|
|
|
Espainiako Gobernuaren oniritzia ere bazutela ulertu zuten, ofizialki halakorik ez zutela esango ondo zekiten arren.
|
Euskal
eragileekin izandako bilera ugarietan ere harrera ona izan zutenez, Nazioarteko Egiaztatze Batzordea ofizialki eratu eta, 2011ko irailaren 28an, aurkezpen ofiziala egin zuten, Bilbon.238
|
|
|
Azkenean akordioa berretsi ez zutenez, konferentziarik ere ez zuten egin. Oraingoan, asmoa zen ETAren erabakia etorri aurretik egitea konferentzia, nazioarteko gonbidatuekin eta
|
euskal
eragileekin.
|
|
|
Aieten bertan ez zen berez ezer negoziatu. Konferentziako sei pertsonalitate nagusiek adierazpen hitzartua irakurri zuten, konferentzian presente ziren
|
euskal
eragile politiko nagusien adostasunarekin ziur aski, gatazkaren konponbiderako bide orri baterako proposamena egiteko.
|
|
|
ETAren bertsioa bat dator prozesuan esku hartu duten edo gertutik jarraitu duten hainbat iturrik, betiere isilpean, emandako informazioarekin. Iturri horietako batzuek ezker abertzalearekin dute zerikusia, eta beste batzuek, nazioarteko bitartekariekin; bestelako
|
euskal
eragile batzuek ere badute, zeharka, ETAren eta Espainiako Gobernuaren arteko harremanaren berri. Iturri hauen arabera, 2011ko udatik aurrera ETAren eta Espainiako Gobernuaren arteko mezu trukea bizkortu egin zen, Powellen eta Henri Dunant zentroko kideen bitartez, betiere.
|
|
|
Urkulluz gain,
|
euskal
eragile gehiagok ere zer esana izan zuela dio Rufi Etxeberriak. –Euskal Herrian eragile politikoez gain badaude presiorako indar handia duten beste hainbat entitate.
|
|
|
Sorturen oharra ere kritikatu zuen ETAk, zuzenean aipatu gabe izan bazen ere: . Honen harira,
|
euskal
eragile politiko eta sozialen artean zer hausnartu badagoela deritzogu. Toxikazio etengabean diharduen Espainiako gobernuak zabaltzen dituen berrien aurrean zuhurtziarekin jokatu behar da, ardurarekin eta tortura latzenak pairatu dituztenekiko errespetuarekin?. 200 ETAren azalpenak, dena den, ez du zertan esan nahi Lopez lehendakariaren aurkako atentatu planik edo asmorik egon ez zenik, baizik eta, inoiz egon baldin bazen, otsailean bertan behera gelditu zela.
|
|
|
Currinek
|
euskal
eragile politiko gehienekin egin zituen bilerak. Zapateroren gobernuaren ordezkariekin ez zen zuzenean batzartu, baina bai PSE EEko eta Patxi Lopezen gobernuko ordezkariekin.
|
|
|
Mundu guztian barreiatutako hogei pertsonalitatek euskal prozesuaren gorabeherei erantzutea ezinezkoa zela ikusirik, sinatzaile guztien ordezkari izango zirenen talde murriztua antolatu zuten. Hedabideei eman beharreko mezuak errazago koordinatuko zituzten horrela, eta
|
euskal
eragileekin harremanak zuzenean izatea posible izango zuten. Behar horiei erantzunez sortu zen Nazioarteko Harreman Taldea, 2010eko azaroaren 12an.
|
|
|
–Gure estrategiaren unerik arriskutsuena izan zen?, dio Matutek.222 Ordurako, pauso asko emanda zeuden: Gernikako Akordioa elkarrekin plazaratu berria zuten
|
euskal
eragile ugarik, eta ETAk, eraso ekintzen, etenaldia iragarria zuen.
|
|
2017
|
|
|
(2)
|
Euskal
eragileek gai izan behar dute beren eskakizunak artikulatzeko, eta, beraz, antolatu eta mobilizatzeko. [Herritarren antolakuntza gaitasuna]
|
|
|
NEBi ere esan genion kontuz ibiltzeko eszenifikazioarekin, pausoa indartsua ez bazen ez abusatzeko halako agerraldiekin?. Beste
|
euskal
eragile batzuei bezala, NEBek Jaurlaritzari abenduaren 20an iragarri zion oharra hurrengo egunean zabalduko zutela. –Beste hanka sartze bat izan zen oharra?, Fernandezen arabera.
|
|
|
Bilbon urtarrileko ekinbidea aurkeztu zuen egunean, NEBek
|
euskal
eragileei ohartarazi zien, bilera zabala hasi bezain pronto: –Elefante bat dago gelan?.
|
|
|
Hainbat eragilek 2011ko uda erdialdera bazekiten etorriko zela Aieteko konferentzia, etorriko zela ETAren jakinarazpen historikoa, eta, Manikkalingamek dioenez,, prozesuko aktore esanguratsu asko azkar ohartu ziren ez zegoela su etena modu sinesgarri eta inpartzial batean egiaztatuko zuen nazioarteko entitaterik?. DAG Dialogue Advisory Group erakundeko presidentea da Manikkalingam, eta haren ordezkari gisa etorri zen 2011ko uztailean Euskal Herrira, lehen aldiz,
|
euskal
eragileekin bilera sail bat egiteko. Han aipatu zuen NEB sortzeko asmoa zutela.
|
|
|
banan banan eta multzoan egiten zituen. Bere sorrera egunean bilkura zabal bat egin zuten Bilbon, Carlton hotelean, eta gero, 2013an zigilatzearen egiaztatze lanari ekin aurretik, alde biko bilerak egiteaz gain, beste hiru batzar zabal egin zituen Bilbon
|
euskal
eragileekin, haiek ere Carltonen: 2012ko urtarrilaren 26an eta maiatzaren 4an, eta 2013ko otsailaren 20an.
|
|
|
2013ko urtarril bukaeratik egiaztatzaileen batzordeak
|
euskal
eragileei ohartarazi zien blokeoa zegoela, eta hiru aukera ikusten zituela: NEB desegitea; batzordea stand by egoeran uztea; eta NEB hastea armategiaren zigilatzea egiaztatzen.
|
|
|
batetik, ordura arte menia egiaztatzeko, seriotasuna eta profesionaltasuna? erakutsi zuelako; bestetik, euskal gizartearen eta
|
euskal
eragile nagusien aitortza zuelako. Gaiarekin, hilabeteetako prestaketak eta gogoetak?
|
|
|
Zutik Euskal Herria adierazpena plazaratu zuen ezker abertzaleak: prozesu demokratikoa; soilik bitarteko politiko eta demokratikoak; akordioak
|
euskal
eragile politikoekin eta nazioarteko komunitatearekin; estrategia eta lanabes berriak; ziklo berria indar metaketaren mesedetan?
|
|
|
1998: Lizarra Garazi akordioa
|
euskal
eragile sozial, politiko eta sindikal askoren artean, irailean. Hitza eta erabakia.
|
|
|
Asmoa esplikatzen hasi ziren
|
euskal
eragileei eta instituzioei; NEBekin kontaktuak hasi zituzten otsailean, eta ETA ere informatu zuten. –Ekarpenak jasotzen genituen, eta armagabetze osoa nola egin definituz joan ginen?, adierazi du Etxeberrik.
|
|
|
Argi dago kartzeletako giltza ez daukagula Euskal Herrian, baina, helburua lortzeko, hiru faktore behar dira aurretik:
|
euskal
eragileek elkarrekin akordioa egitea, presoen parte hartzea eta kartzela politika malgutzearen aldeko iritzi ildoa sortzea Espainiako Estatuan. Eta hirugarren helburua iraganaren azterketa egitea da:
|
|
|
Euskal Herrian bake iraunkor bat izateko gatazkak utzitako ondorioak konpontzea helburu izanik ere, bidea egiteko orduan molde, lehentasun eta ikuspegi bat baino gehiago erakutsi dituzte
|
euskal
eragileek. Alberto Spektorowski HNT Harremanetarako Nazioarteko Taldeko kideak zera nabarmendu zuen ETAren armagabetzea baino egun batzuk lehenago(, Berria), Bakegileen ekimenak Espainiako eta Frantziako gobernuen blokeo jarrera irauli zuela eta azken batean, euskal gizarte politikoak?
|
|
|
–Erabakigarria izan zen euskal instituzioen eta gizarte zibileko antolakundeen rola, aldebakarreko zigilatze prozesua desarmatze prozesurantz joan zedin. NEBek beti garbi eduki zuen
|
euskal
eragileek lidergoa hartuta bakarrik gertatuko zela hori. Euskal eragile askok konpromisoa eta ausardia erakutsi zituzten, NEBek egiztatutako prozesu bat izan zedin; hor dira Eusko Jaurlaritzak 2014an armagabetzeaz aurkeztutako plana, Foro Sozialetik bultzatutako gogoetak eta prozesuaren bukaeran Bakegileek izandako ekimena?.
|
|
|
NEBek beti garbi eduki zuen euskal eragileek lidergoa hartuta bakarrik gertatuko zela hori.
|
Euskal
eragile askok konpromisoa eta ausardia erakutsi zituzten, NEBek egiztatutako prozesu bat izan zedin; hor dira Eusko Jaurlaritzak 2014an armagabetzeaz aurkeztutako plana, Foro Sozialetik bultzatutako gogoetak eta prozesuaren bukaeran Bakegileek izandako ekimena?.
|
|
|
izan zela zioen,, azken unean kaskarkeriarik izan bada ere?. Askotariko beste
|
euskal
eragileen, borondatea, nabarmendu zuen, orobat.
|
|
2020
|
|
|
Ongi dakigu gaitza kontrolatzeak berebiziko garrantzia duela, baina Bilbo inguruko hiriguneak behar dituen arauak behar ote ditu Etxalarrek? Bizi dugun lurralde desorekari erreparatu gabe jardun dira Madrildik eta Paristik, baina
|
euskal
eragileak ez gara bizkorrago ibili. Auzi andana luzea aipa liteke.
|
|
|
Agenda berri baten atarira iritsi genuke ahalik eta epe laburrenean. COVID aroko fenomenologia zeinen bizkor hedatzen den ikusita (izan gaitza bera, izan Paris eta Madrilen inposizioak), agenda bizkor sozializatzen jakin dute
|
euskal
eragile sozial eta instituzionalek.
|