|
2002
|
|
|
Halaber, euskal ekonomian azken hogei urteetan izan diren aldaketa garrantzitsu batzuei buruzko hainbat ondorio jasotzen ditu azterketak. Kontuan hartzen dugun denboraldi honetan urritu egin du
|
euskal
ekonomiak kanporantz egiteko zuen joera: hala, inportazioei zegokien 1981 urtean barne eskariaren %89, baina 1999 urtean batez besteko hori 25 portzentaia puntutan jaitsi zen, %64ra iristeraino.
|
|
|
hala, inportazioei zegokien 1981 urtean barne eskariaren %89, baina 1999 urtean batez besteko hori 25 portzentaia puntutan jaitsi zen, %64ra iristeraino. Hortaz, esan daiteke, azterlan honen arabera beti ere,
|
euskal
ekonomia kanpora zabaldutako ekonomia dela, eta, hortaz, kanpoko ekonomien mende dagoela; mendekotasun hori, nolanahi ere, gutxitzen ari da gaur.
|
|
|
Datu horrek, azterlan honen arabera, euskal enpresen merkatu lokal naturala, neurri batean, estatuko merkatua izatetik, Europako Batasunaren merkatua izatera igaro dela adierazten du. Hala eta guztiz ere, 2000 urtean oraindik izugarria zen
|
euskal
ekonomiak kanpokoarekiko zuen mendekotasuna: hain zuzen ere, estatuko ekonomia baino bi bider mendekoago zen.
|
|
|
Nazioarteko testuinguru ekonomikoan euskal ekonomiak duen kokapena aztertzen du Mikel Zurbanokazken kapitulu horretan. Horretarako, eta beste daturik ezean, kanpo merkataritzada azterketa gunea, horrek eskaintzen baititu
|
euskal
ekonomiaren kanpo loturenzenbatekoa eta nolakoa.
|
|
|
Horrela, Europako Batasuna da gaur egun euskal ekonomiarentzat integrazio ekonomikorako naziozgaindiko esparrua, eta baita araugintza ekonomikorako gorengo eremua ere. Hots, EBda ekonomiaren globalizazio prozesuaren eskualdeko adierazpena eta
|
euskal
ekonomiaren kanpo sarbiderako esparrua.
|
|
|
Testuinguruhorrek izugarrizko eragina du euskal ekonomiaren bilakaeran, gutxienez bi alorretan: bertako eragile ekonomikoak eszenatoki berria berenganatu dute eta lankidetza zein lehia harremanak gero eta gehiago gauzatzen dituzte kontinentera begira; gainera, dagoeneko ikusgarria da
|
euskal
ekonomiaren kanpo fluxuek EuropakoBatasunerako duten berrorientazio indartsua.
|
|
|
|
Euskal
ekonomiaren kanpo kokaera aztertzean, estaturik gabeko herria denneurrian, nabarmenak diren mugen aurrean gaude. Lehena, datu ekonomikoenurritasuna eta heterogeneitatea.
|
|
|
Horiek horrela, euskal ekonomiak nazioarteko esparruan duen tokia aztertzeko aldagai nagusia salkarien joan etorriak dira, zeren, ezinbestez, aipatutakomugak direla tarteko,
|
euskal
ekonomiaren kanpo arloko datu sistematizatuak iaerabat horietara mugatzen baitira, eta, gainera, han hemenkako kanpo loturenadierazpenerako lehen mailako informazioa eskaintzen baitute. Hego EuskalHerriko esportazioen zein inportazioen bilakaeraren berri 13.1 irudiak eskaintzendu.
|
|
|
Bi aldagaien, esportazioen zein inportazioen? bilakaerak elkartuz, bi indize eraiki daitezke
|
euskal
ekonomiaren kanpoarekiko lotura adierazteko. Lehena, kanporako irekitasun maila da, zeinak esportazio eta inportazioen baturak BPGarekiko duen ehunekoa azaltzen duen.
|
|
|
lehena 1992 urtera artekoa, zeinean saldoanahikoa orekatua izan zen, superabit eta defizit apaleko urteak elkarrekin izanik; bigarrena 1993tik aurrerakoa da, eta ikus daitekeenez, 90eko aldi horretan superabita egonkortu egin zen, nahiz azken hiru urteetan superabitaren joera beherakorraizan zen. Beraz,
|
euskal
ekonomiaren kanpo saldoaren joera gorakorra izan da, aregehiago 1985 urtearen aurreko saldoak defizitarioak izan ohi zirela kontuanhartuz. Behin eta berriro, Europako Batasuneko merkatu bateratuaren sorrera dataerabakiorra begitantzen zaigu, gertakizun hori euskal ekonomiaren kanpo bilakaera berri eta azkarraren giltzarritzat har baitaiteke.
|
|
|
Beraz, euskal ekonomiaren kanpo saldoaren joera gorakorra izan da, aregehiago 1985 urtearen aurreko saldoak defizitarioak izan ohi zirela kontuanhartuz. Behin eta berriro, Europako Batasuneko merkatu bateratuaren sorrera dataerabakiorra begitantzen zaigu, gertakizun hori
|
euskal
ekonomiaren kanpo bilakaera berri eta azkarraren giltzarritzat har baitaiteke.
|
|
|
Aurreko atalean, 90eko hamarkadako
|
euskal
ekonomiaren kanpo dinamikotasunaeta irekitasun gorakorra egiaztatu dugu batez ere. Orain kanpo susperraldianindustria enpresek izandako erantzukizun desberdinak aztertuko ditugu.
|
|
|
Industria enpresaren tamainak
|
euskal
ekonomiaren kanpo merkataritzarendinamikotasunean duen zerikusia aipatuko dugu, hasteko5 Datuak EAEko esparrura mugatuta egon arren, Hego Euskal Herriko ekonomia guztira zabal daitezkebere esangura gordinean.
|
|
|
Ondorioz,
|
euskal
ekonomiaren kanpo merkataritza oso kontzentratuta dagogeografikoki; gainera, Nafarroaren kasua muturrekoa dela esan daiteke. EuropakoBatasuna da euskal ekonomiaren loturagune nagusia, distantzia handiz; eta azkenurteetako joera ikusirik, egoerak ez du aldaketarako zantzurik erakusten.
|
|
|
13.6
|
EUSKAL
EKONOMIAREN KANPO LOTURAZ
|
|
|
|
Euskal
ekonomiaren kanpo loturen azterketa osatzeko, interes handiko aldagaia da atzerriko inbertsioarena. Inbertsio horiek merkataritza fluxuak osatu etaakuilatzen dituzte, batetik; eta, gainera, finkatu egiten dute merkataritzak marrazten duen ekonomia baten posizioa lanaren nazioarteko zatiketan.
|
|
|
Laburbilduz, Hego Euskal Herriko ekonomiak nazioartean duen sarbideamerkataritza harremanek determinatzen dute batez ere. Kapital fluxuek gero etagarrantzi handiagoa duten arren,
|
euskal
ekonomiaren kanpo posizioa definitzerakoan, oso modu xumean eragiten dute oraindik aipatutako fluxuek. Nolanahi ere, ekonomiaren globalizazioaren testuinguruan lekualdaketa ekinbide estrategiko bihurtu da enpresentzat, eta euskal ekonomiaren hasierako posizio murritza ikusirik, euskal kapitalek atzerriko bidea gero eta irmoago jorratuko dutela aurreikus daiteke.
|
|
|
Horiek horrela, merkataritza harremanek marrazten dituzten
|
euskal
ekonomiaren kanpo loturak sendotzen ari direla esan daiteke, batik bat azken urteetanekonomiaren globalizazioarekin eta horren adierazpen kontinentala den Europakointegrazio ekonomikoaren testuinguruan. Hego Euskal Herriko ekonomiaren kanporaketa indartsuagoaren prozesuan, Espainiako ekonomiarekin izandako ohiko loturak lausotzen ari dira, eta Europako gainerako lurraldeekin sorturikoak tinkotzen.Euskal ekonomiaren nazioartearekiko elkartruke gorakorren dinamika, batez ere90eko hamarkadakoa?
|
|
|
Nafarroan bisektore esportatzaileenetako ondasunek esportazio guztien %57 ordezkatzen zutenorduan, gaur egungo %75tik urrunduz. EAEan ekipo ondasunen eta produktumetalikoen arteko kanpo salmentek %60ko ekarpena egiten zieten esportazioei.Ondorioz, esan ahal da ezen
|
euskal
ekonomiaren kanpo irekitasun eta dinamismoaren indartzea industria sektore jakin batzuen jokabideari esker gertatu dela, eta adar hauetako enpresen erantzukizuna oso handia dela susperraldi horretan.
|