|
2004
|
|
|
Ikus entzunezkoen sektoreak jasotzen dituen diru-laguntzak Espainiako Estatuko beste komunitateetakoekin parekatzea eskatu du Ikus entzunezkoen
|
Euskal
Ekoizle Burujabeen Elkarteak (IBAIA). Estatuan Kataluniak ematen dio laguntzarik handiena sektore honi:
|
|
|
Ez ordea, antza, behar adineko indar eta baliabideekin: zinema produkzioa diruz laguntzeko EuskoJaurlaritzaren aurrekontua murriztu egin zen; eta ETB ere, nahiz eta
|
euskal
ekoizleen elkartea rekin elkarlanerako hitzarmena sinatu tarterako, ez da hurbildu ere egin ez urte horietan ezta gerora ere legeak agintzen diondi ru sarre ren %5 zinemagintzan inbertitzea betetzera.
|
|
2005
|
|
|
Gauzak aldatzeko bidean egon daitezke, ordea.
|
Euskal
ekoizleek ETBrekin izandako negoziaketei esker, telebista publikoa urtean zazpi film luze egiteko diru-laguntza ematera konprometitu da. Horietako bat, gutxienez, euskarazkoa izango da eta 250.000 euro jasoko ditu.
|
|
|
Juanba Berasategi Ikus Entzunezkoen
|
Euskal
Ekoizle Burujabeen Elkarteko (IBAIAko) presidentearen ustez, euskal industriarentzako bultzada garrantzitsua izango da hori: «Hurrengo urtean zazpi film luze osatzea lortzen badugu, ez da neurri kaskarra izango».
|
|
|
Hala ere, «Jaurlaritza eta ETBren diru-laguntzak batuta filmeko aurrekontuaren %40 ordaintzera iristen bagara, nik uste bide onetik joango garela, ohituta baikaude beste iturrietatik dirua jasotzera». Gure mugetatik kanpo koprodukzioaren, banaketa harremanen, Estatuko telebista kateen eta diru-laguntzen bidez lortzen dute dirua
|
euskal
ekoizleek. Dena den, Jaurlaritzak hemendik aurrera ikus entzunezko ekoizpena sustatzeko interes gabeko eta interes txikiko maileguak emango dituela jakinarazi berri du.
|
|
|
Azterketa baikorra izaten ari dela dio Juanba Berasategik, jada berrogei bat sala alternatibo aurkitu dituztela Euskal Herrian eta euskaraz egindako zinemarentzako bultzada garrantzitsua izan daitekeela. Kataluniako ereduari begira, dagoeneko hainbat filmentzako zirkuitu berezia dute han eta beraiekin harremanetan jarri dira
|
euskal
ekoizleak. Zirkuitu hori aprobetxatu behar dela azaldu du Berasategik, «gure pelikulak katalanera itzuli eta zirkuitu horretan saltzeko».
|
|
2007
|
|
|
Azken urteetan Gernikako Piperrak lortu duen arrakasta dela-eta, iruzur asko izan dira bere izenari loturik, eta
|
euskal
ekoizleei kalte handia egin diete. Aurrera begira, produktu honek beste urrats bat egin du aurrera, Jatorri Izen Babestuaren maila erdietsita.
|
|
2008
|
|
|
Ekimena; Zinemaldiak, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak, IBAIAk (Ikus entzunezkoen
|
Euskal
Ekoizle Burujabeen Elkartea), Euskal Produktoreen Elkarteak eta Euskadiko Filmategiak antolatzen dute.
|
|
|
Donostiako Zinemaldiak Euskal Zinemaren Eguna ospatuko du gaur. Ekimena Zinemaldiak antolatzen du, eta baita Eusko Jaurlaritzaren Kultura Sailak, IBAIAk (Ikus entzunezkoen
|
Euskal
Ekoizle Burujabeen Elkartea), Euskal Produktoreen Elkarteak eta Euskadiko Filmategiak ere. Oraingo honetan, Nestor Basterretxea, Fernando Larruquert eta Marivi Bilbao sarituko ditu aurten jaialdiko sail honek.
|
|
|
Euskal Zinemaren eguna eta aurtengo edizioko berrikuntzak aurkeztu dituzte gaur goizean Donostiako Kursaalean. Ekimena Zinemaldiak antolatzen du eta Eusko Jaurlaritzaren Kultura Sailak, IBAIAk (Ikus entzunezkoen
|
Euskal
Ekoizle Burujabeen Elkartea), Euskal Produktoreen Elkarteak eta Euskadiko Filmategiak parte hartzen dute ekimen honetan.
|
|
|
Euskal Zinemaren eguna eta aurtengo edizioko berrikuntzak aurkeztu dituzte gaur goizean Donostiako Kursaalean. Ekimena Zinemaldiak antolatzen du eta Eusko Jaurlaritzaren Kultura Sailak, IBAIAk (Ikus entzunezkoen
|
Euskal
Ekoizle Burujabeen Elkartea), Euskal Produktoreen Elkarteak eta Euskadiko Filmategiak parte hartzen dute ekimen honetan.
|
|
|
Txinako ordezkaritza batek gure herria bisitatu du euskal nekazaritzatik datozen elikagairik onenak ezagutzeko eta
|
euskal
ekoizleekin eta gastronomia kritikariekin iritziak elkar trukatzeko. Gero, gure elikagaien errealitatea Txinako merkatu gero eta indartsuagoanezagutzera emango dituzte, soberan ezagunak diren estereotipoetatik urrun.
|
|
2009
|
|
|
|
Euskal
ekoizleen ustiategiak, oro har, txikiak izan ohi dira, familia batentzako modukoak, eta produktu asko eskulangintzazekoitziak dira. Mundu globalizatu batean lehiatu behar dute, ordea; hori dela eta, euskal ekoizleak irtenbide bila dabiltza, lehia izugarria dago eta.
|
|
|
Euskal ekoizleen ustiategiak, oro har, txikiak izan ohi dira, familia batentzako modukoak, eta produktu asko eskulangintzazekoitziak dira. Mundu globalizatu batean lehiatu behar dute, ordea; hori dela eta,
|
euskal
ekoizleak irtenbide bila dabiltza, lehia izugarria dago eta. Hainbat bidetatik abiatuta ere, erronkak bi euskarri ditu denentzat:
|
|
|
BEC erakustazokak eta Slow Food ek antolatuta, Europan egiten diren goi gastronomiako bi azokarik garrantzitsuenetako bat da. Artisau teknikak erabiltzen dituzten eta produktu tradizionalekin lan egiten duten
|
euskal
ekoizle nagusiak BECen izango dira, munduko hainbat lekutatik etorritako beste 240 erakusketarirekin batera.
|
|
|
(?) azken hamarkada honetan, ordea, [EITBk] hiru akordio sinatu ditu Euskal Herriko ikus entzunezkoen ekoizleekin (lehenengoa 2000tik 2002ra egon zen indarrean, bigarrena artean eta oraingoa, 2008an sinatua, 2011ra arte luzatuko da), eta akordio horiei esker finantzazko oinarri sendoagoa izatea ahalbidetu dio euskal ekoizpenari. Hartara, 2005ean sinatutako akordioak ETBk urtean gutxienez
|
euskal
ekoizleek egindako fikziozko zazpi filmetan eta zazpi dokumentaletan parte hartuko zuela zioen; gainera, eta hau da euskararentzat esanguratsuena, urtero gutxienez fikziozko pelikula bat euskaraz ekoizten lagundu eta sustatuko zuela hitzematen zuen. Orain indarrean dagoen akordioak handitu egin ditu konpromisoak:
|
|
|
(?) Eskema horretan batetik lehentasunezko finantzatze lerroak daude, kosterik gabeak
|
euskal
ekoizleentzat, eta, bestetik, itzuli behar ez diren laguntzak, 1.720.000 koak 2008an, bi kategoriatan banatuta, egitasmoak garatzeko laguntzak eta ekoizteko laguntzak (fikziozko film luzeak, animazioko film luzeak, sortzezko dokumentalak eta film laburrak). Euskarazko ekoizpenari dagokionez, handitu egin da alderdi honen pisu egitasmoak balioesteko irizpideetan eta euskarazko proiektuek jaso litzaketen gehienezko kopuruetan, handiagoak, beraz??
|
|
|
Orain, mundu osoko patatak daude Euskal Herriko saltokietan, eta horrek Euskal Herriko patata ekoizpenaren gainbehera eragin du. Nazioarteko merkatu horretan lehiatu ahal izateko patataren prezioa jaitsi egin da, eta jada ez da hain erakargarria
|
euskal
ekoizleentzat.
|
|
2011
|
|
|
Euskal Telebistak, IBAIA eta EPE APV
|
euskal
ekoizleen elkarteekin adostutako akordioaren arabera, elkarte horietan eta EIKEN Euskadiko Ikus entzunezkoen Klusterrean parte hartzen duten ekoiztetxeek egindako film laburrak dokumentu honetan biltzen diren baldintzetan erosteko konpromisoa hartu zuen.
|
|
|
Eta sos kontuez nahi baino gehiago daki Berasategik, egoerak behartuta enpresari bihurtu zelako aspaldi. Negozioaren erraietan zuzendaritza lanetan aritu da sarri, hainbat erakunderen bidez(
|
Euskal
Ekoizleen Elkarte Burujabea, Espainiako Ikus entzunezko Ekoizleen Elkarte Federazioa, ASIFA Euskadi Animazio Filmen Nazioarteko Elkartea, EGEDA Eskubideen Kudeaketarako erakundea, IBAIA Ikus Entzunezkoen Euskal Ekoizle Burujabeen Elkartea?). Animazioaren mundura artista izan gurak erakarri zuen, baina bokaziorik eta prestakuntzarik gabe enpresari ere izatea egokitu zitzaion, aurrera jarraitu ahal izateko:
|
|
|
Eta sos kontuez nahi baino gehiago daki Berasategik, egoerak behartuta enpresari bihurtu zelako aspaldi. Negozioaren erraietan zuzendaritza lanetan aritu da sarri, hainbat erakunderen bidez (Euskal Ekoizleen Elkarte Burujabea, Espainiako Ikus entzunezko Ekoizleen Elkarte Federazioa, ASIFA Euskadi Animazio Filmen Nazioarteko Elkartea, EGEDA Eskubideen Kudeaketarako erakundea, IBAIA Ikus Entzunezkoen
|
Euskal
Ekoizle Burujabeen Elkartea?). Animazioaren mundura artista izan gurak erakarri zuen, baina bokaziorik eta prestakuntzarik gabe enpresari ere izatea egokitu zitzaion, aurrera jarraitu ahal izateko:
|
|
|
Lehenengo aldiz antolatu zenetik,
|
euskal
ekoizleek beti hartu dute parte Gourmetâ?, s azokan, sukaldaritzako jaki onak preziatzen dituztenen artean izen oneko ekoizpenak merkaturatzen laguntzen die eta.
|
|
2012
|
|
|
Eiken Euskadiko Ikus entzunezkoen Klusterrak eta EITBk proiektu berritzaile bat jarriko dute martxan, programa aitzindarien bidez euskal ikus entzunezkoen sektorea bultzatzeko asmoz. Ekimenari Innova Basque Audiovisual izena jarri diote; horren bidez,
|
euskal
ekoizleek formatu berriak sortzea lortu nahi dute. Gero, ETBn emango dituzte, saio berezi batzuetan, eta ikusleek parte hartuta.
|
|
|
Gero, ETBn emango dituzte, saio berezi batzuetan, eta ikusleek parte hartuta. Telebista publikoaren eta
|
euskal
ekoizleen arteko lankidetza aukera sortuko dituela adierazi dute sustatzaileek. Alberto Surio EITBko zuzendari nagusiak eta Juan Mari Gurrutxaga Eikeneko lehendakariak azpimarratu dute egitasmoa« win win» estrategian oinarrituta dagoela.
|
|
2013
|
|
|
Baina Hego Euskal Herriko, Herrialde Katalanetako, Galiziako eta Espainiako kasua larriagoa izan liteke, ekoizleak esne litro bakoitzeko jasotzen duen baino %20 edo %30 gutxiago jasoko luketelako. Gaur egun, litro bakoitzeko 0,36 euro ordaintzen zaie
|
euskal
ekoizleei; azken boladan zerealak izan duen beherakadak eraginda 2009tik esneak duen preziorik altuena da. Baina aurreikuspenak ez dira onak, eta egun apurka hobera egin duen egoera ilusio hutsean geratzeko arriskua aipatu du Iñaki Goenagak, Enba baserritarren sindikatuko Gipuzkoako lehendakari eta esne ekoizleak:
|
|
|
Kontuak kontu, azken urteetan Hegoaldeko lau lurraldeetako errealitatea kuotaren arabera murriztuz joan da, egun ezarritako muga baino %13, 7 gutxiago ekoizteraino. Egoera berrirako erronkak
|
Euskal
ekoizleen artean beldurra agerikoa da, baina, Goenagak azaldu duenez, «sektorea beti egon da krisian, nahiz eta azken urteetan abiadura handiagoa hartu duen egoerak». Kuotak kentzean beheranzko joera handitu daitekeela dio, baina «agian ez da ezer izango, beste gauza batzuekin gertatu den bezala».
|
|
|
«Agian ez da halako ezer aurreikusten, baina ohitura falta da». Alde horretatik, gogoratu du Emmiren proposamena lekuan lekuko enpresekin lan egitea dela, eta, horregatik, ez du uste
|
euskal
ekoizleen esnea esportatuko denik, baina ohartarazi du garatze bidean diren lurraldeetan gero eta esne gehiago dela. «Badirudi, gainera, esnea munduko merkatuan erosi dutela, eta hori, agian, gure onerako izango da».
|
|
|
Halaber, Basque Audiovisual markarekin, gero eta gehiago ateratzen dira nazioarteko azoketara, eta ia denak elkartuta daude. Eiken ek (Euskadiko Ikus Entzunezkoen Kluster r a), E g e d a k (I k u s E n t z u n e z k o E k o i z l e e n E s k u b i d e e n Kudeaketa Erakundea) eta Ibaia k (Ikus entzunezkoen
|
Euskal
Ekoizle Burujabeen Elkartea) sendotasuna eta babesa ematen diote sektoreari.
|
|
2014
|
|
|
Halaber, Basque Audiovisual markarekin, gero eta gehiago ateratzen dira nazioarteko azoketara, eta ia denak elkartuta daude. Eiken ek (Euskadiko Ikus Entzunezkoen Klusterra), Egeda k (Ikus Entzunezko Ekoizleen Eskubideen Kudeaketa Erakundea) eta Ibaia k (Ikus entzunezkoen
|
Euskal
Ekoizle Burujabeen Elkartea) sendotasuna eta babesa ematen diote sektoreari.
|
|
2015
|
|
|
Antolatzaileen arabera, produktu ekologikoen, bioeraikuntzaren, energia berriztagarrien eta kontsumo arduratsuaren azokak «erantzun bikaina» jaso du, eta 167 erakustokik beteko dituzte azokaren hiru pabiloiak. Atzo hasi zen azokan, «inoiz baino ordezkaritza handiena» izango dute aurten nekazaritza ekologikoko
|
euskal
ekoizleek eta langileek, antolatzaileen arabera.Askotariko tailer eta hitzaldiak izango dira bi egunetan. Naturall izeneko guneak osasuna eta ongizatea izango ditu ardatz; esaterako, Trager metodoaren doako erakustaldiak egingo dira:
|
|
|
Halaber, Basque Audiovisual markarekin, gero eta gehiago ateratzen dira nazioarteko azoketara, eta ia denak elkartuta daude. Eiken ek (Euskadiko Ikus Entzunezkoen Klusterra), Egeda k (Ikus Entzunezko Ekoizleen Eskubideen Kudeaketa Erakundea) eta Ibaia k (Ikus entzunezkoen
|
Euskal
Ekoizle Burujabeen Elkartea) sendotasuna eta babesa ematen diote sektoreari.
|
|
|
Behi esne kuotak desagertuko dira:
|
euskal
ekoizleak kexu
|
|
|
Europa iparreko edo Holandako ekoizpen erraldoia Hegoaldeko merkatuan sartu eta esnea gehiegi merkatuko den beldur dira euskal behizainak.
|
Euskal
ekoizleentzat, liberalizazioaren" mehatxu haundiena" esne litroaren prezioak behera egitea da. Otsailean 35 zentimotan saldu zuten pinta esnea.
|
|
|
Ohi bezala, Paliseko euskaldunek jolas eta besta eguna antolatu zuten Helli Ullats kali eta maiatzalen 30ean egunpasa edella oblatu zuten euskal musika, kanta, janari edariak, filmak, dantzak,, jolasak haur eta helduendako, eta besta giroko beste hainbat osagai tarteko, bildutako sosa Seaskako ikastolentzat. Pasa den igandean ere, ekainaren 13 eta 14an," Paris Basque" besta ederra ospatu zuten, Chiquito de Cambo trinket aldean, hemen ere euskal pilota, joko garbi eta xistera,
|
euskal
ekoizleen mozkin eta janaliak, soka tila, bandak, kolalak eta musika, eta baita euskal garagarnoa ere tarteko. Parisen diren euskaldunek, haatik, ez ahantz Bertso Eguna ere eginen dela Euskal Etxean ekainaren 27an, larunbata.
|
|
2017
|
|
|
Guztia, bost euroren truke.Elikadura ekologikoa garestia dela dioen mitoa gezurtatu nahi izan zuen Ainara Frade EHNE Bizkaiko kideak. Haren esanetan, supermerkatuetan merke erosten denaren kalitatea ezin daiteke bertako produktuek eskaintzen dutenarekin alderatu; osasunari begira, besteak beste.Altxaporrue konpartsak, halaber,
|
euskal
ekoizleen azoka ekologikoa antolatu zuen atzo goizean, parrandazaleek lo jarraitzen zuten bitartean. «Goizean txosna inguruan jende gutxi ibili arren, urtero etortzen gara», azaldu zuen Izaskun Urbaneta saltzaileak.Pasta ekologikoa ekoizten du Urbanetak, Muskizen duen baserrian (Bizkaia).
|
|
2020
|
|
|
Urteko batzarrean, sindikatuko presidenteak, Iñaki Goenagak, hartu du hitza eta Familia Nekazaritza defendatu du
|
euskal
ekoizleentzat baina baita euskal gizartearentzat ere egokiena delako. " Familia Nekazaritza da defendatu eta egunerokoan egiten duguna, kalitatezko elikagaiak eta egurra ekoiztean gure ingurunea zaindu eta herri txikiak bizirik mantentzen ditugulako", esan du dio Goenagak.
|
|
2021
|
|
|
Eta sektorearen eragile lanetan ere murgildu zen:
|
Euskal
Ekoizle Independenteen Elkartearen lehendakari izan zen 1991tik 1997ra; Espainiako Ikus Entzunezko Ekoizleen Elkarteen Federazioko zuzendaritza batzordeko kide 1993 eta 1994 urte bitartean; eta Nazioarteko Animaziozko Filmaren Elkartearen sortzaile eta lehendakari.
|
|
|
|
Euskal
ekoizleak Mipcomen
|
|
2022
|
|
|
Joan den ortziralean ENBA eta EHNE sindikatuetako abeltzainek protesta ekintza egin dute Donostiako Bretxa merkatuaren ondoan. Elkarretaratze honen bidez,
|
euskal
ekoizleen sektoreak bizi duen kinka txarra salatu nahi izan dute. Beren kexuaz ohartarazteko, hortik pasatzen ziren oinezkoei haragia kitorik banatu diete.
|
|
|
Izagirrek beste dastaketa bat prestatu zuen udaletxeko txoko batean. Dastaketara bidean, Bengoetxeak nabarmendu zuen «prozesu oso polita» iruditu zitzaiola; izan ere, orokorrean asko miresten ditu
|
euskal
ekoizleak eta haien produktuak: «Ikusgarria da bertako olibondoetatik zuku guztia ateratzea.
|
|
|
Gerran ari ziren herrialdeak eskari izugarri horri aurre egin ezinik atzerriko hornitzaileengana jo behar izan zuten.
|
Euskal
ekoizleak, beren kokapen geografikoagatik eta gaitasun teknikoagatik, egoera ezin hobean zeuden behar horiek asetzeko eta krisiaren ostean ekoizpena berriro martxan jartzeko.
|
|
|
Euskal armagintza garrantzitsua izan zen aliatuen gerra ahaleginean baina hau ez zen
|
euskal
ekoizleen hautu bat izan, egoerak behartutakoa baizik. Ikusi dugun bezala, Italiaren eta Suitzaren bitartez bideak irekiak egon ziren bitartean Alemaniarekin harremanak egon ziren eta zenbait arma bidali egin zirela jakin badakigu.
|
|
2023
|
|
|
Aldiz, Ekolurra bereizgarriaren garrantzia azpimarratu du Kontseiluak. 2021ean sortu zuten, eta
|
euskal
ekoizle ekologikoen elikagaiak identifikatzeko balio du. Haien arabera, horrek kontsumitzaileen eta ekoizleen premia bati erantzuten dio, zerari:
|