|
2003
|
|
|
Euskaldun sendo horietatik zenbatek egin izan ditu bere ikasketak (lehen mailakoak, bigarrenekoak eta unibertsitatekoak) euskaraz? Zenbatek jaso du gainera eskola bide horretan, euskaraz zein erdaraz, curriculumaren
|
euskal
dimentsioarekiko informazio zabal, zientzi arauz kontrastaturik. Galdera horiei aski erantzun apala dagokie, normalean.
|
|
2004
|
|
|
Inoiz edo behin agertzen dira auzi honen inguruko gogoeta saioak gure artean. Geurezko dugun
|
euskal
dimentsioa ezagutzeko jakin minak eragindakoak izaten dira hizkuntzen eta kulturen arteko lotura auziok. Inor bada, jakin min horren jabe Laura Mintegi dugu aspalditik, boladaka boladaka plazaratzen baitizkigu bere iritzi eta usteak.
|
|
|
Belaunaldi berrien identitate erreferentziak ez ditugu euskal izatearen galbahetik igaroarazten, euskal espazioaren eta historiaren oihartzunik gabeko eduki esanahiak dira curriculumaren giharra taxutzen dutenak. Azal eta hezur,
|
euskal
dimentsioaren esangura mamitsurik gabeko kultur sozializazioa dauka helburu egungo eskolaren izaera nazionalak. Ez dugu ikasiko.
|
|
|
Aipagarria da, halaber, balio orokorrak bultzatu guran, azkenean justifikatu gabe geratzen dela. Euskal Herriaren historia? ikasgaiaren
|
euskal
dimentsioaren afera. Zergatik ikasi euskal historia?
|
|
|
Hizkuntzaren onespena berau mintzatzen den lurralde eremuaren ezagutzara hedatzea ere ez dirudi eskari handiegia denik (inork imajinatzen al du gaztelaniaren berri ematean Hego Amerika aipatu gabe uztea?). Hortaz, hezkuntzako arduradunek konplexurik gabe onartu eta aitortu lukete historiaren
|
euskal
dimentsioak bultzatzen dituen balioen artean (historia ikerketei lotutako beste balio orokorrez gain) euskara, euskaldungoa eta Euskal Herriaren ezagutza sustatzea ere badagoela, horrek ez duelarik inplikatzen adoktrinamendu nazionalik, ezta beste ezein ikuspegiren bazterketa esklusibistarik ere, baizik soil soilik hizkuntzatik ab iatuz definituriko mundu baten aintzat hartzea.
|
|
|
Beraz, ikasketen mamia definitzen duen programa edo egitaraua litzateke curriculuma. Eta euskal curriculuma, ikasketetako egitarauen euskal edukia edo
|
euskal
dimentsioa. Euskal dimentsio horrek hainbat irakurketa ditu.
|
|
|
Eta euskal curriculuma, ikasketetako egitarauen euskal edukia edo euskal dimentsioa.
|
Euskal
dimentsio horrek hainbat irakurketa ditu.
|
|
|
Artikulu honetan, historiari dagokionez,
|
euskal
dimentsio horren inguruko gogoeta bat egiten da, euskal subjektu historikoa definitzeko proposamen bat aurkeztuz (I. atala). Halaber euskal historiaren inguruan hezkuntza arloan dauden polemikak aztertzen dira, baita historiak eskolan izan beharreko funtzio eta transmititzeko moduez (kontzeptuak, prozedurak, jarrerak) iradokizunak aurkezten ere (II. atala).
|
|
|
Edo, alderantziz, euskararen eta bere hiztunen historia osa daiteke, Euskal Herriko gainerako giza taldeak aipatu gabe. Beraz,
|
euskal
dimentsioa bere osotasunean hartu nahi bada, Euskal Herria, euskara eta euskaldunak, hirurak bildu dira.
|
|
2005
|
|
|
Euskarazko irakaskuntzari buruzko datuez kezkatuta, A, B eta ereduetan ardaztu den politika berrikustea, curriculumaren
|
euskal
dimentsioa eraikitzea eta indarrean jartzea edota hezkuntza sistemaren esparru ez unibertsitarioa egituratzeko legezko oinarria berritzea dira, besteak beste, epe laburrera aztertu eta, ahalik adostasunik zabalenaz, bideratu beharreko erronka nagusiak.
|
|
|
Bigarrenari dagokionez, ostera, hasteko, hezkuntza kontuetan eskuduntza ia esklusiboak ditugun Erkidego honetan, urteetan, curriculumaren
|
euskal
dimentsioa eraikitzeko nola baita indarrean jartzeko unean ere, utzikeriaz jokatu dugula eta gure lehentasunen artean ez dugula kokatu onartu genuke, lehenbizi. Orain, aurrekoetan bezala, Madrilen burutzen ari diren erreformari begira ibiliko ote garen, edo Madrilen ekoitziko dutena gorabehera, herri legez jokatzeko prestutasunik dugun erakutsi egin da, ezen, guk geuretik eta mundura irekita curriculuma euskal dimentsiotik eraikitzen badugu, eta gizartean adostasun zabala erdiesteko gauza bagara, indarrean jartzeko urrats erabakigarriak egiteko aukera guzti guztiak izango baititugu, guretik mundura eta mundutik geurera joan etorriak egiteko gauza diren pertsonak heztea ahalbidetuz.
|
|
|
Bigarrenari dagokionez, ostera, hasteko, hezkuntza kontuetan eskuduntza ia esklusiboak ditugun Erkidego honetan, urteetan, curriculumaren euskal dimentsioa eraikitzeko nola baita indarrean jartzeko unean ere, utzikeriaz jokatu dugula eta gure lehentasunen artean ez dugula kokatu onartu genuke, lehenbizi. Orain, aurrekoetan bezala, Madrilen burutzen ari diren erreformari begira ibiliko ote garen, edo Madrilen ekoitziko dutena gorabehera, herri legez jokatzeko prestutasunik dugun erakutsi egin da, ezen, guk geuretik eta mundura irekita curriculuma
|
euskal
dimentsiotik eraikitzen badugu, eta gizartean adostasun zabala erdiesteko gauza bagara, indarrean jartzeko urrats erabakigarriak egiteko aukera guzti guztiak izango baititugu, guretik mundura eta mundutik geurera joan etorriak egiteko gauza diren pertsonak heztea ahalbidetuz.
|
|
2010
|
|
|
IX.2.3 Curriculumaren
|
euskal
dimentsioa, landu arin 174
|
|
|
batzuk euskara bera aberastera etortzen dira, dela ikuspegi globaletik (R300 ikastaro mota) edo dela praktikotik (R400). Beste batzuk, aldiz, curriculumaren
|
euskal
dimentsioa lantzera (R600) 152 Batean zein bestean behar handia dago, aldian behingo ebaluazio saioek argi adierazten dutenez.
|
|
|
Edozein lekutan antzekoak diren arazoak sortzen ditu, batetik, euskarazko ikasmaterialgintzak. Berariazko ezaugarriak ditu, bestetik, bere neurri txikiagatik, erdal munduarekin batera jardun beharrak dituen baldintzengatik, curriculumaren
|
euskal
dimentsioaren lanketak berekin dituen korapiloengatik eta euskarak berak bere egituran (fragmentazio dialektalaz, grafia aldetik, terminologia teknikoan eta azalpen prosa landuan) dituen argi itzalengatik.
|
|
|
Konkretuki 1998ko azaroaren 3ko 295/ 98 dekretua (EHAA,). Curriculumaren
|
euskal
dimentsioa ongi aplikatzen dela bermatzeko bidea da, besteak beste, edukiaren onespen azterketa hori.
|
|
|
IX.2.3 Curriculumaren
|
euskal
dimentsioa, landu arin
|
|
|
Alor honetan ere ez da gaizki etorriko, egindako bidearen aitortzatik abiatzea. Euskal Hizkuntza eta Literaturako alorrean askotxo egin da, hasteko, eskola curriculumari
|
euskal
dimentsioa txertatzeko: mende laurden honetako aurrerapen nagusietakoa da hori.
|
|
|
|
Euskal
dimentsioa landu arin egotearen kontua ez da, askok hala deitoratzen badu ere, curriculum dokumentu ofizialetara mugatzen. Beteago edo ahulago, esplizituago edo inplizituago, aspaldidanik heldu izan zaio gai horri curriculum dekretuetan eta Sailaren dokumentazio ofizialean.
|
|
|
a) Curriculumaren
|
euskal
dimentsioa ikasmaterialetan. Landu arin dago euskal dimentsioa, oro har, EAEko Lehen eta Bigarren hezkuntzako testu-liburu eta ikasmaterial gehienetan.
|
|
|
a) Curriculumaren euskal dimentsioa ikasmaterialetan. Landu arin dago
|
euskal
dimentsioa, oro har, EAEko Lehen eta Bigarren hezkuntzako testu-liburu eta ikasmaterial gehienetan. Landu arin eta, berariaz lantzen denean, hainbaten ustez desegoki landua.
|
|
|
Alde horretatik aski onargarriak iruditzen zaizkit ondoko bi baieztapenok: a)
|
euskal
dimentsioa landu arin dago, oro har, ikasmaterialetan282; eskolak bere funtzio soziokulturala osorik beteko badu leku nabariagoa zor zaio curriculumaren euskal dimentsioari; b) dimentsio hori esparru zabalagoko dimentsioekin batera lantzeak mesede egingo dio EAEko ikasle jendeari, ez kalte. Adibidez, Azkoitiko zalduntxoen fenomenoa eta Bergarako Erret Mintegia ez dago zertan Azkoiti Bergaretara mugatu, ez eta euskal fenomeno isolatutzat hartu.
|
|
|
Alde horretatik aski onargarriak iruditzen zaizkit ondoko bi baieztapenok: a) euskal dimentsioa landu arin dago, oro har, ikasmaterialetan282; eskolak bere funtzio soziokulturala osorik beteko badu leku nabariagoa zor zaio curriculumaren
|
euskal
dimentsioari; b) dimentsio hori esparru zabalagoko dimentsioekin batera lantzeak mesede egingo dio EAEko ikasle jendeari, ez kalte. Adibidez, Azkoitiko zalduntxoen fenomenoa eta Bergarako Erret Mintegia ez dago zertan Azkoiti Bergaretara mugatu, ez eta euskal fenomeno isolatutzat hartu.
|
|
|
Labur bilduz, posible da euskaldunon jatortasun etnokulturala eta elkartasun soziohistorikoa zaindu eta apreziatzea, alde batetik, eta gizarte berrikuntzaren aldi eta alde orotako joerak eta gertakariak perspektiba zabalagoetan txertatzea bestetik, kultura eta gizarte bizitza osoaren dimentsio guztiak atxikiz. Eginkizun dago, hein batean, curriculumaren
|
euskal
dimentsioaren zehaztapen eta aplikazio integratu hori. Testu-liburuetan, euskal?
|
|
|
b) Curriculumaren
|
euskal
dimentsioa irakasleen formazioan. Horretan dago bigarren korapiloa:
|
|
|
Horretan dago bigarren korapiloa: bai unibertsitate alorreko formazioan, eta bai etengabeko prestakuntzan, leku meharra du curriculumaren
|
euskal
dimentsioak. Ondorioak ere begien bistakoak dira.
|
|
|
Norbanakoaren afizio hobby hutsean ezin oinarritu liteke prestaera hori: bere lekua behar du curriculumaren
|
euskal
dimentsioak, unibertsitatean eta etengabeko prestaera programetan, gainerako dimentsioekin itxura batean txertatuz bere lekua eskuratuko badu EAEko eskolagintzan. IRALE (bertako R600 ikastaroa) eta Mondragon unibertsitateak abiatu berria duen ikastaroa dira gaurkoz, oker ez banago, gai horiek osoen eta sistematikoen lantzen dituzten guneak.
|
|
|
c) Curriculumaren
|
euskal
dimentsioa irakasletarako sarbide probetan. Oso berrikitara arte ez da, alor horretan, ezer asko egin.
|
|
|
baina bere pisua izan behar du. Hori da bide normala, gainerako irakasgaiekin erabiltzen dena, eta hori izan behar luke
|
euskal
dimentsioak ere, gaia egungo eztabaida giro antzutik atera eta arrazoizko parametro akademikoetara eraman nahi bada.
|
|
|
Horiek gabe jai du euskarak: etxean eta auzo bizitzan, lanean eta kaleko lagunartean euskarazko bizibide jator tradizionala atzeraka ari den heinean eskolak eskaintzen du gaur egun, aski era mugatuan bada ere, erreprodukzio soziokulturalaren
|
euskal
dimentsiorako aukera gune nagusia. Zenbaitetan bakarra.
|
|
|
b) Hizkuntzaz esandakoaren pare, curriculumaren
|
euskal
dimentsioaz ere hainbat gauza esan liteke: Azkoitiko zalduntxoez ezer gutxi dakienak nekez, borondaterik onenaz ere, XVIII. mendearen azalpen historiko osoa (bertatik kanporako perspektiba eta kanpotik barrurako eragina itxura batean uztartzen asmatuko duen azalpena) eskainiko die gure ikasleei.
|
|
2011
|
|
|
Ondorioz, IRALEk hartu duen bidea ondokoa da: lehentasuna izango dute irakasleen euskalduntzeak eta hizkuntzari zuzenean lotutako guztiak, bigarren mailan geratuko da batik bat curriculumaren
|
euskal
dimentsioa jorratzeko alorra. Norabide aldaketa hobeto ulertzeko R ikastaroak aipatu behar dira, alegia, EGA edo HE2 gainditu eta gero, hobetzen segitzeko diseinatuta dauden ikastaroak.
|
|
|
" IRALEk kalitatearen aldeko apustua egin behar zuela argi zegoen eta oso ondo baloratzen ditugu R ikastaroak. R600 curriculumaren
|
euskal
dimentsioa irakasteko da eta Gobernuak eta CCOOek kolokan jarri dute murrizketen bidez". Bi ikastaro berriei buruz dio gaizki diseinatuta daudela, denbora gutxiko ikastaroak direlako eta irakasleek ikasleak ikasgelan zintzilik uzten dituztelako.
|
|
2012
|
|
|
Ahal den tokietan, eta debako egoera soziolinguistikoa kontuan hartuta ahal da, ausartago joka daitekeela esango genuke. uste dugu sakonean dagoen arazoa honako hau dela: berbazkoak ez diren kultur jardueratan zailagoa da
|
euskal
dimentsioaz jabetzea. produktua (emanaldiak) eta sortze prozesuak nahasten dira eta, euskalgintzari dagokionez, prestatzen diren jendaurrekoetan euskal" pieza" batzuk sartzearekin nahikoa dela pentsatu izan da orain arte. Gu produktuaz ez ezik (eta hori oso inportantea da), prozesuaz ere ari gara. esan nahi baita:
|
|
|
Berbazkoak ez diren kultur jardueratan zailagoa da
|
euskal
dimentsioaz jabetzea.
|
|
|
2.2 zer esan genezake kultur politiken
|
euskal
dimentsioaz, kultur politikak euskaratik pasatzen al dira?
|
|
|
Adjektibo bat, edota sustantiboa da kultura den adina? kultur politiken eta
|
euskal
dimentsioaren arteko harremana argitzeke dagoen auzia da. Administrazio askotan (denetan ez esateagatik) kultur politikak, kultura sailak," hizkuntzarik gabe" agertu izan zaizkigu. kultura da garrantzitsua, kultura da edukia.
|
|
|
Aitortu behar da lurralde mailako administrazioan eta herrietakoan, oro har Gipuzkoan, kultura arduradunen aldetik
|
euskal
dimentsioa kontuan hartzen dela, baina inon ez dagoela idatziz jasota horrela behar duenik izan. Beraz, Aldundiko eta udaletako teknikari eta arduradunen euskararekiko sentsibilitatearen (edo sentsibilitate ezaren) mende geratzen da euskarazko kulturaren aldeko politikak praktikan jartzea.
|
|
|
Gure beharretatik formulatu behar dugu bisio bat, etorkizunerako ikuspegia. Berezitua eta lehentasunezkoa izan luke
|
euskal
dimentsio horrek, eta horrenbestez kultura sailetik egin politikak, eta ez euskara sailetik.
|
|
|
Analisi unitate ezberdinak erabili ditugu. ...naz aritu ginen; kultura eta politikaren arteko loturak ere hizpide izan genituen; baita kultur politikak ere; gizarte zibil eta administrazioaren arteko harremanez jardun genuen, bestetik; gune eta bisio adostuen beharraz solastu ginen; kultur produktuen merkaturatzeaz; kultur produktuen transmisioaz; gizarte aldaketa eta identitateaz; euskal kulturaren berogailuez; eta, azkenik, kultur politiken
|
euskal
dimentsioaz, zein hizkuntz politiken kultur dimentsioaz. Azken bi hauek izango dira idazlan honen ardatzak.
|
|
|
Xabier Paya (Getxo, Bizkaia, 1982) itzultzailea, ikerlaria, irakaslea eta bertsolaria da. Bertsoa euskararen normalizazioan ekitaldian hartuko du parte gaur, 18:00etan, Montehermoso kulturgunean, Gasteizen, Erdalguneetako bertso eskolak edo
|
euskal
dimentsiorako ate interestelarrak hitzaldiarekin. Ekitaldi berean Andoni Egañak hitz egingo du, eta, mahai ingurua egingo dute biek Juan Mari Juaristi, Oihane Perea eta Manex Agirrerekin.
|
|
|
Aspaldi idatzi nituen Euskal Herrian bi dimentsio daudela, euskalduna eta erdalduna. Bata bestearen gainean daude, baina euskaldunok erdal dimentsiora pasatzeko aukera dugun bitartean, erdaldunak ezin dira
|
euskal
dimentsiora sartu. Erdal guneetako bertso eskolek euskal dimentsioan sartzeko tresna ematen diete eskolak euskal hiztun bihurturikoei.
|
|
|
Bata bestearen gainean daude, baina euskaldunok erdal dimentsiora pasatzeko aukera dugun bitartean, erdaldunak ezin dira euskal dimentsiora sartu. Erdal guneetako bertso eskolek
|
euskal
dimentsioan sartzeko tresna ematen diete eskolak euskal hiztun bihurturikoei. Halere, bertso eskolen eragina, euskategiena baino askoz txikiagoa izango da, estatistikoki.
|
|
|
, (2004): . Euskal curriculuma lorkizun?, in B. Bilbao, G. Ezkurdiaeta K. Perez, Euskal Curriculuma ala
|
Euskal
Dimentsioa Curriculumean?, Utriusque Vasconiae, Donostia, 9
|
|
|
, (2004): . Euskal curriculuma lorkizun?, in B. Bilbao, G. Ezkurdiaeta K. Perez, Euskal Curriculuma ala
|
Euskal
Dimentsioa Curriculumean?, Utriusque Vasconiae, Donostia, 9
|
|
2016
|
|
|
• Curriculumaren
|
euskal
dimentsioa aurrez aurre lantzen du eskolak. Gure herri izaeraren eta nortasun kolektiboaren ezagutza eskura dezakete horrela, hein batean, belaunaldi gazteek.
|
|
|
Gure herri izaeraren eta nortasun kolektiboaren ezagutza eskura dezakete horrela, hein batean, belaunaldi gazteek.
|
Euskal
dimentsioa ganoraz eta neurriz lantze hori bateragarri da gurea baino esparru zabalagoetako gizarte moldaerak, aginteedo lan erakundeak, baEtxetik euskaldun diren ikasleen gaitasuna, euskaraz mintzatzeko ahalmena, sendotzen, zabaltzen eta aberasten ari da eskola:
|
|
|
Curriculumaren
|
euskal
dimentsioa aurrez aurre lantzen du eskolak.
|
|
|
Elebitasun horrek era askotako eragozpen mugak izan ditzake, baina abantaila sendorik ere badu berekin. Eskolatik kanpora euskaraz interakzio sareetan integratu beharra, komenentzia edo gogoa baldin badute ikasle horiek," oinarrizko maila bat" eskuratua dutelarik hortik aurrera errazago egin ahal izango dute. c) Curriculumaren
|
euskal
dimentsioa (CED) aurrez aurre landu dezake eskolak. EAEk badu %45 inguruko eskumena curriculum finkapen horretan.
|
|
|
EAEk badu %45 inguruko eskumena curriculum finkapen horretan. Hainbateko eskumen espresurik gabe ere ez da hutsaren hurrengoa, eskolak
|
euskal
dimentsio horren alde egin dezakeena. Gure herri izaeraren eta nortasun kolektiboaren ezagutza eskura dezakete horrela, hein batean, belaunaldi gazteek.
|
|
|
egunero berritzen da, egunero osatzen, egunero birmoldatzen eta berregiten. Euskaldunon egungo talde izaera kontuan izan behar du eskolak, horretarako392 Belaunaldi gazteen sozializazio lanean osabetezko partaide izango bada eskola,
|
euskal
dimentsioaren berri eman behar die belaunaldi gazteei. Askok besterik uste duen arren unibertsalago egin gaitzake lan horrek, ez nor bere zilborraren miresle itsuago.
|
|
|
Ez da lan erraza, bai ordea premiazkoa: dikotiledoneoak eta Ruffiniren teorema euskaraz ikastea ezin izan liteke euskal eskolaren helburu nagusi, are gutxiago bakar393
|
Euskal
dimentsioa ganoraz eta neurriz lantze hori bateragarri da gurea baino esparru zabalagoetako gizarte moldaerak, aginteedo lan erakundeak, bateko eta besteko ohiturak, balio ikuspegi diferenteak eta ekarpen globalak aintzakotzat hartzearekin. Euskaltasunak leku zentrala izan behar du ikuspegi global horretan:
|
|
|
Curriculumaren
|
euskal
dimentsioa (CED) aurrez aurre landu dezake eskolak.
|
|
|
Atzerritar okupaziopean ziren herrietan, Euskadin gertatzen zen bezala, kontraesanik indartsuena kontraesan nazionala zela. Fronte eusko espainola ezinezkoa zen,
|
euskal
dimentsioa alde batera uzten ez bazen. Edozein jendartetako ideia nagusiak klase menderatzailearenak izan ohi direnez eta. Estatua?
|
|
|
eta hura zuritzen duen chauvinismoa deserrotzea zailena denez gero, indar politiko espainiarrak, benetako bloke gisa, bateraezinak ziren euskal finkatze nazionalarekin. Ezker espainola euskaldunen aurkakoa zen, eta, hortaz, klase frontea ezinezkoa,
|
euskal
dimentsio nazionala bertan behera utzi ezean.
|
|
2021
|
|
|
Ipar Euskal Herriko sare publikoan, adibidez, presentziarik ez du testuak eta Hezkuntza Nazionalaren L" Éducation Nationale frantsesez programak programme edo curriculuma dira erreferentziazko eta arauzko testu bakarrak. Ondorioz, ikastetxe publiko batzuetan, eta hein txikiagoan, beharbada, ikastetxe publiko elebidunetan," zailtasun handia" aitortzen dute bertan lanean eta euskaraz irakasten duten irakasleek
|
euskal
dimentsioaren ikuspegitik edozein gai irakasterakoan, besteren artean, programen zurruntasuna dela-eta, literaturan, adibidez (BIR1).
|
|
|
Euskal Curriculuma heldu da azkenik, ez eztabaidarik eta liskarrik gabe, noski. Lehenengo saiakera Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailak burutu zuen 1996an argitaratutako"
|
Euskal
Dimentsioa Curriculumean" izeneko lehen txostenarekin; lehen txosten horri jarraitu zion bigarren batek 2003an. Haatik, azken proiektu hartan parte hartu zutenen artean zalantzak eta kezkak piztu ziren, bereiziki" euskal dimentsioa" ren inguruan, kontzeptu horrek curriculum espainolaren zatia edo eranskin hutsa baino ez zela baitzioen.
|
|
|
Lehenengo saiakera Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailak burutu zuen 1996an argitaratutako" Euskal Dimentsioa Curriculumean" izeneko lehen txostenarekin; lehen txosten horri jarraitu zion bigarren batek 2003an. Haatik, azken proiektu hartan parte hartu zutenen artean zalantzak eta kezkak piztu ziren, bereiziki"
|
euskal
dimentsioa" ren inguruan, kontzeptu horrek curriculum espainolaren zatia edo eranskin hutsa baino ez zela baitzioen. Bestetik, paraleloan, Ikastolen Elkarteak ere plazaratu zuen bere lehen txostena 1998an —Jaurlaritzarena baino bi urte beranduago," Ikastolen curriculumaren Euskal Dimentsioa" izenpean.
|
|
|
Haatik, azken proiektu hartan parte hartu zutenen artean zalantzak eta kezkak piztu ziren, bereiziki" euskal dimentsioa" ren inguruan, kontzeptu horrek curriculum espainolaren zatia edo eranskin hutsa baino ez zela baitzioen. Bestetik, paraleloan, Ikastolen Elkarteak ere plazaratu zuen bere lehen txostena 1998an —Jaurlaritzarena baino bi urte beranduago," Ikastolen curriculumaren
|
Euskal
Dimentsioa" izenpean. Horri bigarren txosten batek jarraitu zion 2002an, oraingoan" Ikastolen Euskal Curriculuma.
|
|
|
Item horietako puntuazioen arabera, hiru hizkuntza profil definitu genituen, aurrez esan bezala, eta artikulu honetarako hizkuntzaren dimentsioan jarriko dugu arreta bereziki. Euskal elebiduna
|
euskal
dimentsioan engaiatua (hemendik aurrera EusEle laburduraz izendatuko dugu) multzoan sailkatu genituen euskaraz gaztelaniaz baino erosoago aritzen zirenak; guraso, lagun, Whatsapp-en eta ezezagunekin beti euskaraz aritzen zirenak; euskaldun izateko euskara jakitea beharrezko zela uste zutenak; beren burua euskal herritar soilik sentitzen zutenak, eta euskal kultura euskaraz eginikoa zela uste zute... Elebidun pasiboa euskal dimentsioan engaiatugabea (hemendik aurrera Ele Pa laburduraz izendatuko dugu) multzoan sailkatu genituen euskaraz gaztelaniaz bezain eroso sentitzen zirenak; guraso, lagun, Whatsapp-en eta ezezagunekin euskaraz gaztelaniaz bezainbat aritzen zirenak; euskaldun izateko euskara jakitea zertxobait beharrezkoa zela uste zutenak; beren burua euskal herritar adina espainiar sentitzen zutenak, eta euskal kultura euskaraz eginikoa zela baina baita gaztelaniaz eginikoa ere izan zitekeela esaten zutenak.
|
|
|
Euskal elebiduna euskal dimentsioan engaiatua (hemendik aurrera EusEle laburduraz izendatuko dugu) multzoan sailkatu genituen euskaraz gaztelaniaz baino erosoago aritzen zirenak; guraso, lagun, Whatsapp-en eta ezezagunekin beti euskaraz aritzen zirenak; euskaldun izateko euskara jakitea beharrezko zela uste zutenak; beren burua euskal herritar soilik sentitzen zutenak, eta euskal kultura euskaraz eginikoa zela uste zutenak. Elebidun pasiboa
|
euskal
dimentsioan engaiatugabea (hemendik aurrera Ele Pa laburduraz izendatuko dugu) multzoan sailkatu genituen euskaraz gaztelaniaz bezain eroso sentitzen zirenak; guraso, lagun, Whatsapp-en eta ezezagunekin euskaraz gaztelaniaz bezainbat aritzen zirenak; euskaldun izateko euskara jakitea zertxobait beharrezkoa zela uste zutenak; beren burua euskal herritar adina espainiar sentitzen zutenak, eta euska... UZTARO 119, Bilbo, 2021eko urria abendua
|
|
|
Erdal elebiduna
|
euskal
dimentsioan engaiatugabea (hemendik aurrera ErdEle laburduraz izendatuko dugu) multzoan sailkatu genituen gaztelaniaz euskaraz baino erosoago aritzen zirenak; guraso, lagun, Whatsapp-en eta ezezagunekin beti gaztelaniaz aritzen zirenak; euskaldun izateko euskara jakitea beharrezkoa ez zela uste zutenak; beren burua euskal herritar bezain espainiar edo euskal herritar baino espainiarrago sentitzen...
|
|
|
Horrela, ikasleen anonimotasuna mantendu baina aldi berean ezaugarritu ahal izateko, honela izendatu ditugu, adibidez: (Ikasle 7, Eus Ele, Gabiria, G); kasu honetan 7 ikaslea da, euskal elebiduna
|
euskal
dimentsioan engaiatua, gabiriarra eta gizonezkoa.
|
|
|
Multzo bakoitza hainbat azpikategoriatan antolatu dugu eta horietako bakoitzean ikasleen tipologia ezberdineko emaitzak jaso ditugu. Emaitzak aurkezteko, Euskal elebiduna
|
euskal
dimentsioan engaiatua (Eus Ele), Elebidun pasiboa euskal dimentsioan engaiatugabea (Ele Pa) eta Erdal elebiduna euskal dimentsioan engaiatugabea (Erd Ele) ordenari jarraituko diogu.
|
|
|
Multzo bakoitza hainbat azpikategoriatan antolatu dugu eta horietako bakoitzean ikasleen tipologia ezberdineko emaitzak jaso ditugu. Emaitzak aurkezteko, Euskal elebiduna euskal dimentsioan engaiatua (Eus Ele), Elebidun pasiboa
|
euskal
dimentsioan engaiatugabea (Ele Pa) eta Erdal elebiduna euskal dimentsioan engaiatugabea (Erd Ele) ordenari jarraituko diogu.
|
|
|
Multzo bakoitza hainbat azpikategoriatan antolatu dugu eta horietako bakoitzean ikasleen tipologia ezberdineko emaitzak jaso ditugu. Emaitzak aurkezteko, Euskal elebiduna euskal dimentsioan engaiatua (Eus Ele), Elebidun pasiboa euskal dimentsioan engaiatugabea (Ele Pa) eta Erdal elebiduna
|
euskal
dimentsioan engaiatugabea (Erd Ele) ordenari jarraituko diogu.
|
|
2023
|
|
|
fokua, batez ere, titulartasunaren gaian dago. «Ikusten dut horretan jartzen ari dela azpimarra, eta, bitartean, pentsatzen dut ekainean, sei hilabete barru, derrigorrezko hezkuntzatik berriro aterako dela belaunaldi oso bat euskaldundu gabe,
|
euskal
dimentsio horretaz jabetu gabe. Eta inor ez da horretaz hitz egiten ari».
|
|
|
Auzia bada, Urberen arabera, zer esparru gailentzen den, zerk zedarritzen duen eztabaida. Izan ere, «euskal kulturatik edanagoak» eta
|
euskal
dimentsioaz bustiagoak egonez gero, egun eztabaida gogorrak direnetako asko, tartean titulartasunarena, askoz errazago ebatziko liratekeela konbentzituta dago.
|
|
|
|
Euskal
dimentsioa faltan
|
|
|
«Euskal curriculuma, euskal kulturaren transmisioaren ingurukoak...
|
Euskal
dimentsioa duen horrek oso toki txikia du lege honetan»
|
|
|
Ez bakarrik Euskal Herria kontzeptu bezala aipatzea, baizik eta euskal curriculuma, euskal kulturaren transmisioaren ingurukoak...
|
Euskal
dimentsioa duen horrek oso toki txikia du lege honetan.
|
|
|
Sormenean hezi, kulturan hazi ikastarotik hezkuntzarako sortutako proposamena izango du mintzagai Amundarainek. Hezkuntza marko berrian, era berean, berrikuntza egoerak
|
euskal
dimentsiotik sortzeaz arituko da.
|