|
2010
|
|
|
Luis Villasanterentzat," la obra de Moguel es original, no tiene otra fuente que la vida vasca, tal como se vivia en Vizcaya a fines del XVIII". Koldo Mitxelenarentzat, berriz, misiolariek entziklopedistei emandako" salbaia onaren" mitoaren
|
euskal
bertsioa zen, baina bertsio" oso euskaldun eta oso konkretua". Juan Antonio Moguelen aburuz, baserrietan gordetzen ziren benetako gizalegea eta hizkuntza garbia, kalean fundamentu gutxi eta zabarkeria asko zegoen artean.
|
|
|
53. [Leopold de Cherance], Aita San Franzisko Asiskoaren bizitza Manuel Antonio Antia Urnietako erretorearen
|
euskal
bertsioa, Ainhoa Beolaren edizioa, Klasikoen Gordailua, 1996.
|
|
2011
|
|
|
Lehenengo arazoa gainditzeko, hots, pertsonaien perfilak eta kontakizunaren egitura eraikitzeko, Ingalaterrako tradizioari erreparatu zion, eta Arthur Conan Doyleren edo Agatha Christieren kontakizunak eredutzat hartuta, Sherlock Holmes edo Hercules Poirot detektibeen antzerako
|
euskal
bertsioa egin nahi izan zuen. Baina, gure Martin Garaidi ez da aurrekoak bezain sofistikatua eta hurbilago dirudi.
|
|
|
Fikziozko euskaldun izugarri hauen aurrendari gehienak erraz topa daitezke erdarazko testu eta filmetan. Baina, ikusiko dugunez, zenbait kasutan
|
euskal
bertsioak aurrekariak hobetzen ditu.
|
|
2013
|
|
|
Sentsibilitate post-modernoak ibilbide luzea egin du jadanik, eta aspaldi hasi zen obsesio moderno batzuen eustazpia zulatzen. Euskal iritzi gidari gehienak oraindik, honetan eta zuzentasun politikoari dagokion beste gauza askotan, modernitateko oharkabeko obsesioen
|
euskal
bertsioan daude.
|
|
2015
|
|
|
Klasiko horren euskal itzulpenean ere badago zer aipatu franko hemen darabilgun ikuspegitik, baina bizpahiru oharretara mugatuko dut oraingo hau. Esaterako, Darwinen txontak, zorionez, txontak dira
|
euskal
bertsioan, eta, kasurako, hautespen naturalari hautespen natural esaten zaio. Baina, bestalde, struggle for Lfe klixe famatuaren ordez, ez duzu kanoniko bilakatu zaigun" bizitzagatiko burruka" aurkituko, beste ordain bat baino.
|
|
|
Kontua da, nire ustez, sarri askotan, sarriegitan, demaseko urruntasuna dagoela jatorrizkoaren eta euskarazko bertsioaren artean. Badirudi euskararen ederra erakustea izan dela helburu nagusia itzulpenean, eta alboratu egin dela jatorrizkoaren eta
|
euskal
bertsioaren arteko itzulgarritasun biunibokoa. Alegia, euskarazkotik abiatuta ezinezkoa da asmatzea hor frantsesez zer dagoen.
|
|
|
Alegia, euskarazkotik abiatuta ezinezkoa da asmatzea hor frantsesez zer dagoen. Ez da aintzat hartu
|
euskal
bertsioaren homologagarritasuna.
|
|
|
Lo zeudenak esnatu egin ziren, eta bakoitza bere lanean harrapatu balute bezala zutitu zen." Horrelaxe euskaratu zuen Patxi Apalategik ezinbestekotzat jo ohi den Madame Bovary nobelaren hasiera.
|
Euskal
bertsioa 1993an argitaratu zen Literatura Unibertsalaren bilduman, baina neuk ez nuen irakurri.
|
|
|
Hartu nuen bigarren kafea, irakurri nuen" Marixor" ipuina osorik, eta, zer poza! Aparta zen, Charles Perrault ek jasotako" Cendrillon" edo" Cenicienta" haren
|
euskal
bertsio barne barnekoa. Gau hartan bertan bukatu nuen liburuaren irakurketa.
|
|
|
" ez dugu orrialde hau pasatzen utziko gaiari dagokion erantzuna ematen ez zaion bitartean" iragarri zuen Elorrietak Plaza Berriko bilkuran. ELArentzat lanbide heziketa on bat euskal ekoizpen sistemarentzako abantaila izan zitekeen; horretarako dirua behar zen, baina are beharrezkoagoa zen heziketa eredu egokia, ezin baitzen ontzat eman Forcem ereduaren
|
euskal
bertsiorik. Gogorrak ziren ELAk Forcem en eta berau kudeatzen zuten patronalen eta, batez ere, sindikatuen aurka jaurtitzen zituen ustelkeria salaketak, inor gutxik zalantzan jartzen zituenak, bestalde, sistemak barruan baitzeraman" ustelkeriaren harra". 265 Liskar giroak, bestalde, erabat hondatu zituen aurretik ere aski gaiztotuak zeuden CCOO eta UGTekiko harremanak.
|
|
2016
|
|
|
Bi hizkuntzatan, kapitulu bakoitzeko gaia berdina da, eta nondik norakoa, baina bi bertsioek desberdintasun handiak dituzte elkarren artean.
|
Euskal
bertsioan zalantzak izan ditudanean ingelesak ez du sobera laguntzen zertaz ari den. Beraz, euskaraz izkiriatu liburu hau jatorrizkotzat har daiteke inolako beldurrik gabe.1
|
|
|
Jentilen akaberaren mitoak, Euskal Herriko bertsio gehienetan, testuinguru kristauak eragindako deformazioaz, jentilen paganismoa eta kristautasunaren arteko borrokaren itxura hartzera iritsi bada ere, ez du berez gai horrekin zer ikusirik. Legendaren
|
euskal
bertsio jatorrenak eta Europan zehar aurkitu ahal izan diren hainbat aztarna ikertuz, kontakizun zaharra berreraiki ahal izan da eta haren funtzioa argitu. Legendaren gertakari hurrenkera zaharra zera da:
|
|
|
Jentilen akabera eta honen antzeko beste akabera orokor mitikoak. Bestetik, Irlandako gizartearen sorkuntza deskribatzen duen mitoan, Dumezil ek indoeuropar konparazioaz ulerbideratzea lortzen ez duen pertsonaia ageri da, Balor erraldoia, Jentilen akaberako
|
euskal
bertsioetako jentil igarlearen parekoa. Gainera, ideologia aldetik begiratuta, benetan deigarri gertatzen den zerbait ageri da mito horretan.
|
|
2020
|
|
|
Begira nire sakelakoaren pantaila erakutsiz, hiztegi honetan" zaldi arin garai" ematen dute baliokidetzat. Ez dut ikusten, zure poema horren
|
euskal
bertsio batean," zaldi arin garai kementsua" gora eta" zaldi arin garai kementsua" behera.
|
|
2022
|
|
|
Haurtzaroa Saran igaro eta gero, biek ikasi zuten jesuitek garai hartan Carrion de los Condesen zeukaten barnetegian, Palentzian, eta seguruenez ikastetxe horretan emandako garaian euskaratuko zituen Albertok Kixoteren bigarren parteko XLII. kapituluaren lehen orrialdeak. Maiatzeko edizioaren prologoan aitortzen duen bezala, Lopez Fabra izeneko koronel eta cervanteszale suharrak Albertoren osaba Jose Palacio Saenz de Viteri legutiarraren esku utzi zuen kapitulu horretako
|
euskal
bertsioa egitea, eta arabarrak enkargua ilobari pasatu zion, zeina saiatu baitzen ahalik eta hobekien euskaratzen; gero, osabak itzulpena koronelari helarazi, eta, antza, hark zenbait ale inprimarazi zituen, hain zuzen ere Julien Vinsonek erregistratuak bere Essai d’une bibliographie de la langue basque lanean.
|
|
|
Nolanahi ere, badago beste datu enigmatiko bat, alegia, dioskunez liburua euskarara itzulita egonen zela hilabete batzuen buruan. Hilabete asko eta asko igaro dira harrezkero, urte mordoa, baina ez da argitara eman
|
euskal
bertsiorik: nork jardun zuen ataza horretan eta non galdu zen haren itzulpena?
|