|
2008
|
|
|
Hirukoari, jakina, Akademia bati baino eginkizun askoz mugatuagoa ematen zitzaion, auzi ortografiko oso konkretu bat baino ez baitzuen ebatzi behar, eta gainera printzipioz soilik EuskalEsnaleri begira. Baina, egia esan, ortografiako koska garrantzitsuenetako bat hautatu zenez (ch tx t, s auzia) eta eztabaida horretan inplikaturiko autoritate nagusiak bildu zituztenez, euren arteko akordioa lortuz gero, edo bederen saiatu, batzar horretatik EuskalEsnalearentzako soluzio konkretu bat ez ezik, euskal idazle guztiek errespeta zezaketen lantalde arauemaile bat ere irten zitekeen, hau da,
|
euskal
akademia baten muina. Hau, nolanahi ere, nire interpretazioa da, ez garaiko iturrietan agertzen den zerbait.
|
|
|
Aurreko puntuan ikusi denez, Azkuek katedra eta Euskaldun Biltokia, hein batez egiazko
|
Euskal
Akademia baten ordezko gisa baliatu zituen. Baina propioki Euskal Akademia bat sortzeko saioak ere egin zituen.
|
|
|
Aurreko puntuan ikusi denez, Azkuek katedra eta Euskaldun Biltokia, hein batez egiazko Euskal Akademia baten ordezko gisa baliatu zituen. Baina propioki
|
Euskal
Akademia bat sortzeko saioak ere egin zituen. Hortaz, Azkueren lehen garaian (18881904) bere boteregune errealak katedra eta Euskaldun Biltokia izanik ere, jada ari zen etorkizunean baliatuko zuen botereplataforma sendoagoa eraikitzeko asmotan.
|
|
|
Azkue baino lehen, XIX. mendean zehar,
|
Euskal
Akademia bat sortzeko eskari sakabanatu batzuk azaldu ziren. Jose Paulo Ulibarrik, Bizkaiko Batzar Nagusien inguruan halako aiputxo bat egin zuen 1832an.
|
|
|
Beraz Azkueren 1900 urteko asmoa Abadia anderearen eta euskal Diputazioen laguntzaz
|
Euskal
Akademia bat sortzea zen, Donostia eta Hendaia artean mugituko zena, kide liberatuek osatua, euskararen batasuna egingo zuena, eredu hori sustatuko zuena (lehiaketa literarioekin), eta euskarazko hezkuntza babestuko zuena73 Ikusten denez Akademia hainbat gauza egiteko plataforma gisa erabili nahi zuen: ez soilik hizkuntza ikertzeko edo arautzeko, baizik baita euskara eredu literarioa sozializatzeko eta are irakaskuntza garatzeko.
|
|
|
Izan ere, Azkuek, berez, ez zeukan formazio filologiko unibertsitariorik, nahiz autodidakta moduan urtetan arituz euskararen jakintza sakona metatu zuen32 Azkuek, garai honetan, Euskal Akademia sortzeko gestioak ere abiatu zituen. Izatez proiektu hori aspalditik zeukan buruan, baina ordura arteko saioek huts egin zuten33 1917tik aurrera, ordea, egitasmoa errealagoa bihurtzen hasi zen, jeltzaleek Bizkaiko Diputazioaren kontrola eskuratu eta
|
Euskal
Akademia bat fundatzeko asmoa agertu baitzuten.
|
|
2009
|
|
|
Julio Urkixoren anaia eta Bizkaiko Diputazioaren lehendakaria,
|
Euskal
Akademia baten arautegia idatzi zuen. Baina egitasmoak ez zuen aurrera egin, berriro ere.
|
|
|
Alde guztietara sakabanatu ziren indarrak, baina ez zen hala ere desagertu elkargo bateratzailearen ideia, hainbat gutun eta idatzietan ikus daitekeenez. Azkuek bilera horietan
|
Euskal
Akademia baten hazia ikusten zuen. Eskarmentua pasatuta, 1913an Euskal Esnalea aldizkaria galdezka dabil ea Euskararen Akademia komeni den, posible den eta ea onurarik ekar dezakeen.
|
|
2019
|
|
|
–Je ne cesse de regretter que vos idées sur le projet de former une académie basque n, aient pu être réalisées jusqu? à ce jour? (. Etenik gabe deitoratzen dut
|
euskal
akademia bat sortzeko proiektuari buruzko zure ideiak oraindik ere gauzatu gabe egotea?).
|