|
2004
|
|
|
4.
|
Euskal
Herrian urte gutxitan zenbat kate sortu diren ikusirik, ez litzateke harritzekoa araudi berriak baimentzen duen laurainoko lizentziak agortzea. Telebista kate handiek interes handiak dituzte" lokaltasuna" saltzeko.
|
|
2005
|
|
|
Hala ere, eta beraiek oraindik modu publikoan egiten ez badute ere, merezi du gizonei zer gertatzen ari zaien eta zertaz hitz egiten ari diren jakitea.
|
Euskal
Herrian urteak dira zenbait gizon biltzen hasi zirenetik. Urtxintxa eskolako gizonak dira adibidea.
|
|
|
\ Segurtasuna eta lan osasuna: Hego
|
Euskal
Herrian urtean 100dik gora behargin hiltzen da lan istripuz. Enpresek ez dute legea betetzen, justiziarik ez dago arlo honetan eta administrazioaren jarrera (bereziki ikuskaritzarena) ez da onargarria.
|
|
|
Igorren N eskuinetara utzi eta errepide apalagoa hartu dute, Dimarantz. Naroak,
|
Euskal
Herrian urte batzuk pasa arren, ezin dio paisaia bere Argentinakoarekin erkatzeari utzi. Orain, gainera, euskal kondairak eta sinesmen zaharrak gurasoek txikitan kontatutako Mari Anbotokoari buruzko ipuinetatik harago ezagutzen dituela, inguruko berdetasunarekin ezin hobeto bat egiten duten baserri isolatu onddo zuri gorri bezalakoak han hemenka ikusterakoan, irudimena antzinako garaietan murgiltzen zaio, eta erraz gertatzen zaio erreka saltariaren ondoan laminak begitantzea bere adats luzeak orrazten, basajaun erraldoia baso itxien artetik ardiak jagoten edota galtzagorri ñimiñoak bihurrikerietan.
|
|
2006
|
|
|
Baina zenbatekoa da arazo hori? Hau da,
|
Euskal
Herrian urtean gutxi gorabehera 1.500 liburu argitaratzen badira, horietako zenbatez ari gara?
|
|
2008
|
|
|
EAE Euskal Autonomi Erkidegoan 2002an egindako ikerketa batek ondorioztatu zuen %12, 5 zela gehiegizko pisua zuten haurren indizea, eta Nafarroan bezala ehuneko hori hirukoiztu egin dela azken 30 bat urteetan. Hori gutxi balitz, neska mutil gizenen kopuruak hazten jarraitzen du Hego
|
Euskal
Herrian urtetik urtera.
|
|
2009
|
|
|
|
Euskal
Herrian urteetan zabaldu eta hedatu den kultura. Alegia, musikak ematen dituen horrenbeste aukera izanik, badirudi euskal musika rock gogorraren inguruan ataskatuta geratu dela.
|
|
|
|
Euskal
Herrian urteak eta urteak daramatzagu gurpil berean biraka. Egia da ez garela gelditzen, mugitzen ari garela.
|
|
|
Ohar gaitezen badagoela paralelismo halako bat manifestazioekiko obsesio katalan bat bateko horren eta
|
Euskal
Herrian urteetan ETAren atentatu guzti guztien ondoan jarraitu izan duten erritualaren artean. Beti da berbera gaiaren liturgia, atentatuaren ezaugarriak eta biktimen kopurua gorabehera:
|
|
2010
|
|
|
Har ditzagun lehenik
|
Euskal
Herrian urte bat edo gutiago iragan dutenak. Ohartzen gara hoietan 26 herriko badirela.
|
|
|
Bertan eztabaida taldeen teknika (partaideen iritzi espontaneoa bilatzen duen teknika, hain zuzen ere) erabili genuen 2009ko uztaila eta 2010eko otsaila bitartean antolatu ziren taldeetan. Talde horietarako,
|
Euskal
Herrian urte mordoa zeramaten etorkinak aukeratu ziren, artean iritsi baitziren bertara. Baina horrez gain, bestelako ezaugarri hauek ere bilatu genituen:
|
|
2011
|
|
|
Ez soilik zurekiko, baita ere espetxean, erbestean edo ihesik dauden milaka Euskal Herritarrekiko.
|
Euskal
Herriak urteetan zehar pairatu duen gatazka politikoak bere horretan darrai. Euskadi Ta Askatasunak orain dela hilabete gutxi hartutako erabakiak egoera berri baten aurrean kokatzen gaitu.
|
|
|
Beti kontatzen dira gauzak larros larros, dena oso erraz joan zela, eta hori ez da egia. Ez ziren gauzak erraz joan, ez ofizialtasunari zegokion aldetik, ba ofizialtasunaren kontra ginelako, erregimenaren kontra ginelako, baina bazegoen gero
|
Euskal
Herrian urte haietan, zuek, gazteagoek, beharbada ezagutu ez duzuen eta orain berriz ere badagoen izugarrizko zatiketa bat: zatiketa politiko bat eta ideologiko bat, eta bereziki abertzaleen artean.
|
|
2012
|
|
|
50emakume erail ditu genero indarkeriak
|
Euskal
Herrian urte bitartean. Datuak erakusten du arazoaren larria, baina datu horri baino ez begiratzea bera da arazo.
|
|
|
|
Euskal
Herrian urte horietan ETApm ren disoluzio prozesua gertatzen ari zen, eta horiei, asmo peioratiboz, adjektibo hori aplikatu zitzaien borroka armatuaren beharra defendatzen segitzen zutenen aldetik, nahiz eta batzuen eta besteen jarrerak eta ekintzak parekagarriak ez izan. Gero Italian beste fenomeno bat egon da, disoziazioa:
|
|
2013
|
|
|
Haur bihurriak edo irakaslea zozoegia dutelako soberan mugitzen direnak hiperaktibotzat diagnostikatzen dira, eta medikalizatzen: AEBetan aspaldi hasi zen hiperaktibitate epidemia
|
Euskal
Herrian urteotan ari da zabaltzen.
|
|
|
Euskal Herriko egoera ondo ezagutzen duen kazetari irlandar bat izanik?
|
Euskal
Herrian urte batzuk igaro zituen Irish Times egunkarian lanean?, zer dela-eta erabaki zenuen GALi buruzko liburu bat egitea?
|
|
2014
|
|
|
Salatu nahi dugu, hasiera batetik genero indarkeriarekin lotzeko jarritako erresistentziak hainbat kargu publiko, adierazpen zein komunikabideengatik. ...” esanez, edo hainbat telebista kateetan bestelako teoriei emandako pisua “gizon bakar batek hori dena ezin egin” zezakeela argudiatuz. Ba gogorarazi nahi dugu, tamalez ez dela hain arraroa eta berriz ere, ardura publikoa duten horiei prudentziaz jokatzeko ardura exijitzen diegu. Azken aste hauek gogorrak izaten ari dira emakumeon aurkako indarkeria dela medio, eta ezin dugu ahaztu
|
Euskal
Herrian urtea amaitzear doala 5 emakume erail dituztela dagoeneko, Bilboko gizon batek bere bi alabak erail zituela Asturiasen berriki eta eta egunero ditugula bortxaketa, eraso eta abarren berri. Beraz, ozen diogu: nazkatuta gaude eta ez gara isilduko!
|
|
2015
|
|
|
Zentsurak eta desinformazioak behartzen du, behartu gintuen, klandestinitatera jo eta egiazko informazioa zabaltzera.
|
Euskal
Herrian urte horietan jasaten ari ginen errepresio basatiaren aurrean elkartasun mugimenduak sortzeko beharra zegoen, eta horretarako informazioa ezkutukoa jakina sekulako tresna zen.
|
|
|
Egia da 2014ko otsailean Berriozarretik ihes egin zuela. Baina, Ipar
|
Euskal
Herrian urte eta erdi egin ondoren, atzera Berriozarren bizi da, 2015eko uztailetik. IBILen bloga geldirik dago 2014ko urtarriletik.
|
|
|
Ez dago, ordea, nahasmen teoriko hori argitzeko gogo handirik (oraingo euskal nazionalismoan edo nazio estatuetan ez dagoen bezala), indefinizio teorikoak etekin praktiko nabaria baitakar jendearen atxikimendurako. Erreferentziazko nazioa, hortaz, euskal etniak osatzen du, baina, mugimendua hazi ahala, gero eta oztopo gutxiago ipiniko da kanpotik etorri eta
|
Euskal
Herrian urteak bizitzen daramatzana nazio horretan integra dadin, erreferentziazko nazioaren ezaugarriak onartu eta gero. Ikuskera honen ondorio modura, nazionalismoak besteetatik desberdintzeko duen beharrak zentzu espaziala hartzen du, eta Euskal Herritik kanpoko lurraldeetara mugitzen da:
|
|
|
Pertsona, komunitate, kultura edo herri zehatzekiko gorrotoa eta mespretxua “xiringa” batekin lez, sartuko baligute? Etxera begira jarriz gero, hemen
|
Euskal
Herrian urte askotan pairatu behar izan dugu (eta oraindik ere badira itsu batzuk hortik) euskaldunfobia. Ebrotik behera, askotan entzun behar izan ditugu kaletik pistolekin ez goazela ziurtatuta, harriturik geratu diren pertsonen hitzak.
|
|
2016
|
|
|
Errepideko istripuen ondoriozko kalte ordainak igo egin dituzte Hego
|
Euskal
Herrian urte berriarekin batera; batez beste, %16 handiagoa izango da diru laguntza. Espainiako Gobernuak gaurkotu egin ditu taulak? 1995ekoak ziren?, eta horren ondorio da igoera.
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herrian urte guzian aipatua izan da herri elkargo bakar baten sortzea. Hautetsien gehiengo azkar batek bere adostasuna agertu du proeiktu horri buruz, horietan gure herriak.
|
|
2017
|
|
|
Mendizaletasunaren habia izan da
|
Euskal
Herria urteetan, eta, gaur egun ere, hala izateko ezaugarri guztiak ditu. Euskal mendizale askok ukitu dituzte bertako zein munduko hainbat txokotako gailurrak, baina, azken urteetan, aldaketak izan dira goi mendizaletasunean, eta, osasuntsu badago ere, maldan gora jarri du mendi elkarteen egoera.
|
|
|
|
Euskal
Herrian urte beltza izan zen 1846koa, batez ere jende xehearentzat. Hazparnekoa aipatu dugu, baina zuberotarrak ere asaldatu ziren Mauleko bihi saltzaileen kontra.
|
|
2018
|
|
|
igandean Michelin lantegian istripua izan zuenetik koman da 43 urteko gizona eta Correosko enpresan egoera berdinean 39 urteko emazte langilea. Azken bi istripu horiekin, 41 dira
|
Euskal
Herrian urtea hasi denetik hilak, LAB sindikatuak egin kontaketaren arabera. Gasteizen Michelin multinazionalak duen lantokian gertatu den laugarren heriotza da.
|
|
|
40 urte luze, ilun eta latz horien historia hain zuzen ere. Iruñearentzat zein
|
Euskal
Herriarentzat urte horiek zer izan ziren jakin ahal izateko, hastapenetik aztertu behar ditugu, hain zuzen ere une horretan agertzen baitzaigu, Josep Fontanaren hitzak erabiliz," mozorrorik eta interferentziarik gabe", eta horrela jakingo dugulako frankismoaren ondorioak aurrerapauso ala atzerapausoak izan ziren 1936 bitartean emandako aldaketen aurrean (Fontana, 1986, 9)....
|
|
2019
|
|
|
47ek ziurtatu dutenez, “errepresioak eta espetxeak eragindako minak arintzeko eta gatazka politikoa gainditzeko lan egin dugu epaituak izango garen pertsonok. Auzipetuek gaztigatu dutenez, “gu epaitzeaz aparte,
|
Euskal
Herrian urte luzez garatu eta saretu den jarduera politiko oso bat epaitu eta zigortu nahi dute epaiketa horrekin”.
|
|
2021
|
|
|
Iduri du
|
Euskal
Herrian urte haietan gertaturikoa ondo egokitzen zaiola Meluccik planteatzen duen ereduari. Euskal kulturgintzak XIX. mende bukaeran emanak zituen bere lehen pausoak, eta 1960ra bitartean egindako bide guztian posizio subalterno batetik aritzea tokatu zitzaionez, aurretik ere bazuen gizarte mugimenduaren traza indartsua, baina hamarkada honetan kokatu zen mugimendu modernoen parametroetan, Bigarren Pizkunde hau izango da, edo bere baitako ekimen garrantzitsuenak izango dira —ikastolena, esaterako—, gizarte mugimendu kulturgileen ezaugarriak bete betean gorpuztuko dituztenak (Torrealdai, 1977:
|
|
|
Dantza taldeak, bertso eskolak, jai herrikoien antolaketa taldeak, hezitzaile lanak aisialdi eta kirol taldeetan, eta antzeko hainbat jarduera aipatu dituzte beren ibilbide goiztiarrean. Bada,
|
Euskal
Herrian urte luzez garatutako kultura politiko kontrahegemonikoaren ezaugarrietako bat askotariko mugimendu eta organizazio sektorialen hedapena izan da.
|
|
2022
|
|
|
Ikusgarriak dira berriz ere metalgintzako sektoreko grebak Bizkaian azken bi asteetan utzi dizkigun irudiak. Badago langile borrokaren amaieraz aritzen denik Euskaldunako garaiak nostalgiaz gogoratuz, baina errealitatea da lan gatazken kopuruak gora egin duela
|
Euskal
Herrian urtez urte, eta emaitzak, nahi baina mugatuagoak izan arren, hor daudela. Lan baldintzak babesteko sinatu diren hitzarmen gehienak langile borrokaren ondorio izan dira.
|
|
|
Azaroaren 13an, berriz, protestak egingo dituzte hiriburu bakoitzeko zinema batean, Zinema euskaraz, gure eskubidea lelopean. Izan ere, gogorarazi dute
|
Euskal
Herrian urte osoan eskaintzen diren zinema emanaldien %1 soilik dela euskaraz.
|
|
|
|
Euskal
Herrian urte batzuk egindako gizon gaztea ere bada tartean. Hunkituta etorri zaigu, euskaraz egin digu.
|
|
|
Beharrezkoa dugu euskarazko antzerkiaren urteko egutegi bat izatea, bai sarean eta baita etxebizitza guztietako buzoietan ere. Nahiz eta programazioa guztiz ezin zehaztu, garrantzitsua iruditzen zaigu, egutegi formatuan,
|
Euskal
Herrian urte osoan zehar emango diren antzezlanen eta jaialdien berri edukitzea. Libertimenduetatik Zurrunbilo jaialdiraino, Lekeitioko Kalekatik Gazteszenaraino, makrofestibal baten egitaraua izango balitz bezala.
|
|
2023
|
|
|
Aldak egoitza horien erregularizazioa eta jukutriak egiten dituzten enpresen eta plataformen argitasunak eskatzen ditu. Ipar
|
Euskal
Herrian urte osoko alokairu kopurua osorik atxikitzea ahalbidetzen duten kalte ordainak zorrotz beteko direla bermatu nahi du.
|
|
|
Pasaiako zinegotzia den arren nire bizitokia azken bost urteotan, esan beharra dut Bertikala podcastean ezagutu nuela Laura Re edo La Neska Murtziarra. Hori entzuteaz aspertuta egongo da dagoeneko, baina
|
Euskal
Herrian urte gutxi batzuk eramateko, ederki hitz egiten du jada gure hizkuntzan. Berak eta Sara del Riok gidatutako Bertikala podcastak bete betean harrapatu ninduen lehengo urtean.
|
|
|
Inflazioaren goraldi handiari aurre egiteko babes sozialerako neurri batzuk desagertuz joango dira Hego
|
Euskal
Herrian urte berriarekin, eta, besteak beste, datozen sei hilabeteetan modu mailakatuan handituz joango dira argindarraren gaineko BEZa eta beste zergak. Gasarekin gauzak arinago joango dira.
|
|
|
|
Euskal
Herria urte luzez" anomalia" bat izan dela adierazi zuen Arkaitz Fullaondo zure lankideak 2018an egin genion elkarrizketa batean. Gaur egun errealitate multikultural horretatik hurbilago gaudela esango zenuke?
|