|
2004
|
|
|
Garrantzi gehiegi ematen zaio idazleari, Hermes, 2002, Sabino Arana Kultur Elkartea, 51 Mikel H. Abaitua: . Agian egia da
|
Euskal
Herria hiltzen ari dela, baina nik urtetik urtera ikusten dudana da sendotzen ari garela etengabe. Batzuetan, oraindik ere, azokan (Durango) bertan horrelakoak esaten ditudanean, Kixmiren sindromepean bizi den malenkoniatsu amorratu bat hurbiltzen zait eta esaten dit:
|
|
2005
|
|
|
Hortaratzen gaitu haurrik gabeko ezkontzak. Ezkontzarekin josteta ari garelakotz,
|
Euskal
Herria hiltzen ari da... non ez diegun imigratuei dei egiten. 2000tik 2002rat, EAEko imigratuen kopurua %261, 5ez goititu da.269
|
|
2008
|
|
|
Emakume bat labankadaz hilik aurkitu zuten atzo goizean Mañuetako (Araba) Kale Nagusiko etxebizitza batean, eta haren 72 urteko senarra atxilotu zuten ertzainek, hiltzailea zelakoan. Ustez genero indarkeriagatik aurten
|
Euskal
Herrian hil den hirugarren emakumea da.
|
|
|
Aurten genero indarkeriagatik
|
Euskal
Herrian hil den hirugarren emakumea izan daiteke Estibalitz Angulo. Urtarrilean Tatiele de Sousa Neres, 20 urteko emakume brasildarra hilik agertu zen Iruñean, eta uztailean, Nagore Laffage gazte irundarraren gorpua aurkitu zuten Orondritzen (Nafarroa).
|
|
|
Genero indarkeriagatik aurten
|
Euskal
Herrian hil diren bost emakumeak gogoratu dituzte
|
|
|
Bide horretan gizarte osoaren inplikazioa eskatu dute, baina batik bat gizonena. Protestetan aurten genero indarkeriagatik
|
Euskal
Herrian hil dituzten bost emakumeak izan dituzte gogoan.
|
|
2009
|
|
|
Euskal Herria zanpatzen dutenekin batera lanean eta tratutan aritu ondoren (azken elkarrizketa prozesua horren adibide), bidelagun izan dituenek Jaurlaritzarik gabe utziko dute EAJ. Hautestontziek, halere, euskal jendartearen zatirik dinamiko eta konprometituena
|
Euskal
Herria hiltzen uzteko prest ez dagoela erakutsi dute, milaka eta milaka izan baitira urrezko bozak.
|
|
2011
|
|
|
36ko gerran
|
Euskal
Herrian hil ziren 1.200 pertsonaren gorpuak, lurperatuta zeuden hobi komunetatik atera, eta Francisco Francok eraikitako Erorien Haranera (Madril, Espainia) eraman zituzten 1941 eta 1959 urteen artean. Espainiako Gobernuak hobi komunen mapa egin berri du, eta Memoriahistorica.gob.es webgunean jarri du.
|
|
|
Azaroaren 25aren harira, larunbatean Bizkaiko Ezkerraldeko emakume taldeek ibilaldi bat egingo dute Portugalete, Sestao eta Barakaldo artean. Antolatzaileek gogorarazi dute Portugaletekoa zela aurten emakumeen kontrako indarkeriaren ondorioz
|
Euskal
Herrian hil diren emakumeetako bat.
|
|
|
Niri zegozkidanak zuzen eta zehatz azaldu nizkion, gauza bat izan ezik: ez nion aipatu
|
Euskal
Herrian hil nuen kapitaina. Etorkizuneko asmoen gainean ere itaundu zigun.
|
|
2013
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak jakinarazi du Ertzaintzak eta Osalanek ikerketa bat hasiko dutela ezbeharraren nondik norakoak argitzeko. Iazko ostiralaz geroztik
|
Euskal
Herrian hil den hirugarren behargina da. Ostiral gauean Arrigorriagako (Bizkaia) Martiartu industrialdean Souto garraio enpresako langile bat hil zen, enpresako ate batek harrapatuta.
|
|
|
LABeko ordezkariak kritika gogorrak egin dizkie estatistikei,
|
Euskal
Herrian hiltzen den langilea beste erkidego batekoa edo atzerritarra denean ez baitu bertako istriputzat hartzen.
|
|
|
Postu horretan jarraitu zuen harik eta 1776an, osasun arazoak zirela eta, Josefa Gregoria Anza emaztearekin eta bi alabekin jaioterrira, Elexabeitiara, itzultzeko baimena eman zioten arte.
|
Euskal
Herrian hil ziren biak, gizona 1778an eta andrea 1800ean. alaba, Josefa Gregoria, Santa Barbara arrantxoan bizi ziren, baina Vildosola Anza familiaren Sopori arrantxoan zen matxinada hasi zen egunean. Hogeita bederatzi urte zituen, emazteak hemeretzi, eta ia bost urte zeramatzaten ezkonduta.
|
|
2014
|
|
|
Hiztegiak bi aldeetako diozesiarrak gogoratu nahi ditu, bereziki bi eremuetan desarrazoi politiko erlijiosoengatik hildakoak. Hor daude frankistek
|
Euskal
Herrian hildako apaizak10, eta era berean Errepublikaren aldean nonahi hil zituzten euskal apaiz diozesiarrak11.
|
|
2016
|
|
|
Horretan amaitzen dira parekotasunak: Ipar
|
Euskal
Herrian hilean 1.143 euro garbi sakelaratu ahal izango ditu sari hori eskuratzen dutenek, baina 655 euro baizik ez Hego Euskal Herrian. PPren lau urteko legealdian ez da 14 eurora (%2, 1) iristen sari horren emendatzea:
|
|
|
Jose Maria Lidonen hilketa «mugarri bat» izan zen Espainiako epailetzako kideentzat, eta haren izena beti nabarmentzen da ETAk
|
Euskal
Herrian hildako lehen magistratu modura. Atentatu horrekin batera, eta 2000 hamarkadaren hasieran, hasi ziren sistematizatzen eta derrigortzen alor horretako profesionalentzako segurtasun neurriak Hego Euskal Herrian.
|
|
2017
|
|
|
Duela gutxi sortu zuten Basanderiek gazte feministen taldea, eta ostiralean protesta egin zuten plazan. Azken asteetan eta hilabeteetan
|
Euskal
Herrian hil eta bortxatu dituzten emakumeak izan zituzten gogoan. Era berean, gizartea aldatu beharra dagoela aldarrikatu zuten musikaz eta antzezpenez lagunduta.
|
|
|
Eragile horiek guztiek gogorarazi dute ez direla bi hilabete igaro Azpeitian bi langileren heriotzaren" berri latzek kolpatu" dituztenetik. " Tarte honetan, zoritxarrez, beste hainbat dira
|
Euskal
Herrian hil diren langileak. Karrantzan, Durangon nahiz beste zenbait txokotan zortzi langilek galdu dute bizitza zortzi aste hauetan.
|
|
2018
|
|
|
Eta argi dugu, era berean, zeregin hori mugimendu feministarekin elkarlanean egin behar dugula", dio azaroaren 25eko Emakumeenganako Indarkeriaren Aurkako Egunaren harira, udal gobernu taldeak plazaratu duen adierazpenak. Astebururako iragarriak zeuden deialdiekin bat egin dute.Adierazpenak gogoan hartu ditu, azken urtean
|
Euskal
Herrian hil dituzten 9 emakumeak," aspaldiko estatistikarik dramatikoena utzi du indarkeria matxistak". Arazoa ordea sakonagoa dela ohartarazten dute.
|
|
2019
|
|
|
Badakigu ez direla bakarrak, baina arazo larri honen erralitatea ezkutatu egiten da oraindik, enpresen onurarako”. Elkartearen arabera, 1993tik hona 2.428 dira Hego
|
Euskal
Herrian hil diren pertsonak minbizia eragiten duen mineral horren ondorioz.
|
|
2020
|
|
|
Azken egunak, Barakaldoko (Bizkaia) Gurutzetako ospitalean eman zituen ingresatuta hildako langileak.
|
Euskal
Herrian hildako bigarren osasun langilea da.
|
|
|
Nahikoa da ostiraleko BERRIA egunkariak zekarren datu bat gogoratzea, horretaz jabetzeko: COVID Hego
|
Euskal
Herrian hildako guztien ia erdiak zahar etxeetako egoiliarrak ziren.
|
|
|
Daturik txarrena, gaur, hildakoena da: 51 lagun zendu ziren atzo COVID ondorioz, azken egunetan baino gehiago, eta, guztira, 1.578 dira gaixotasunak
|
Euskal
Herrian hildakoak. Gainontzeko datuak azpimarratu ditu Nekane Murga Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak:
|
|
|
Errepidea ere itxi dute herrirako sargunean eta irteeran. Pankartarekin batera, aurten
|
Euskal
Herrian hil diren bederatzi langileak irudikatzen zituzten txotxongiloak ere utzi dituzte errepidean, eta pintura gorria bota dute.
|
|
|
LABen zenbaketaren arabera, iaz 44 lagun hil ziren Euskal Herrian beharrean ari zirela, 2018an baino 24 gutxiago (%35). Berez, 42 dira
|
Euskal
Herrian hildakoak, baina sindikatuak zenbatu egin ditu lan bidaietan hildako beste bi, bata Kemperlen (Bretainia) eta bestea Tolucan (Mexiko).
|
|
|
Lan osasuna bermatu, bizitza defendatu lelopean jarraitu zuen aurrera elkarretaratzeak. 2020an, ELAren eta LABen arabera,
|
Euskal
Herrian hildako 29 langileak gogoratu zituzten, eta, horiekin batera, zabortegian galdutako beste biak ere bai. LABeko Lan Osasuneko arduradun Lurdes Erasok azaldu zuen lan osasunak «okerrera» egiten jarraitzen duela, «azken asteotako gertaeren lekuko».
|
|
|
Gipuzkoan zendu den emakumearekin, sei dira
|
Euskal
Herrian hildakoak
|
|
|
Abanton hildako bi emakumeak indarkeria matxistagatik aurten hildako lehendabizikoak dira, eta, haiekin, 2003tik 104 emakume dira jada
|
Euskal
Herrian hildakoak. Mutil laguna edo senarra izaten da hiltzailea kasurik gehienetan (%47, 1), eta mutil lagun edo senar ohia kasuen %22, 1etan.
|
|
|
Lan osasuna bermatu, bizitza defendatu lelopean egin dute elkarretaratzea. ELAren eta LABen arabera 2020an
|
Euskal
Herrian hildako 29 langileak gogoratu dituzte, eta, horiekin batera, zabortegian galdutako beste biak ere bai. LABeko Lan Osasuneko arduradun Lurdes Erasok azaldu du lan osasuna «okerrera» egin eta egin ari dela, «azken asteotako gertaerak lekuko».
|
|
|
Paris mundu osoko artearen hiribirua zen (1959 urtea zen) eta bertara joatea erabaki nuen. Maila horretan Espainia eta
|
Euskal
Herria hilda zeuden, informazio gutxi eta zentsura asko baitzegoen. Parisen beste arnasa hartzen zen.
|
|
|
Azken egunak, Barakaldoko (Bizkaia) Gurutzetako ospitalean eman zituen ingresatuta hildako langileak.
|
Euskal
Herrian hildako bigarren osasun langilea da.
|
|
|
Hildakoen kopuruak ere gora egin du beste egun batez, azken 24 orduetan 22 lagun zendu direla jakinarazi baitute Eusko Jaurlaritzak eta Nafarroako Gobernuak. Aurretik Hego
|
Euskal
Herrian hildakoak eta Paueko erietxean zendutako zuberotarra kontuan izanda, guztira 189 dira Euskal Herriak COVID gaitzak jota hil diren herritarrak.
|
|
2021
|
|
|
Bigarren olatuan edo dagoeneko hasia den hirugarrenean gauden ezin jakin. Bai, ordea, pandemia hasi denetik
|
Euskal
Herrian hildakoak ez direla gutxi izan, COVID kudeaketa negargarria izan dela eta osasun eta zaintza sistema publiko eta indartsuak behar ditugula. COVID jadanik krisian zegoen sistema heteropatriarkal kapitalistan sakontzea besterik ez du egin, egiturazko zapalkuntzen ondorioak azeleratuz; horregatik, pandemiaz baino, sindemiaz aritu behar dugu.
|
|
|
aurreko astean, 44 lagun hil ziren Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan. Nafarroan hildako gaixo bakarrarekin, 45 dira guztira joan den astean Hego
|
Euskal
Herrian hildakoak, aurreko astean baino hamar gehiago.
|
|
|
" Zure senarra, gizon xuxen hau, hiltzailea da.
|
Euskal
Herriarengatik hil zuen, eta sozialismoarengatik".
|
|
|
Amaitzear zen, beraz, lehen lerroko gudaldia euskal lurraldeetan eta, harekin batera, militar profesionalen eta kolore guztietako milizien joan etorriak; hegazkin alemaniarren hegaldiak; tanke italiarren burrunbak; Errepublikaren aldekoentzako konboien mugako blokeoak; gazteen erreklutamendua. Luis Fernandez izan zen, beraz, urtebete lehenago piztutako gatazka armatuaren ondorioz gerrako frontean
|
Euskal
Herrian hil zen azken gazteetako bat. Askok gero Asturiaseraino jarraitu zuten, edo Kataluniaraino, Frantziatik barrena, edo Madrileraino edo Terueleraino.
|
|
|
* Euskal Herrian ez dago demokraziarik, Espainian ez naiz sartzen;
|
Euskal
Herrian hilak, espetxeratuak eta atzerriratuak izanen ditugu Euskadiren burujabetasuna lortu arte. Euskadi ezin daiteke eraiki ezker abertzaleak gabe eta borroka harmatua gabe+.
|
|
2022
|
|
|
Hilketa matxista bat izan dela baieztatuko balitz, 2022an
|
Euskal
Herrian hil duten lehena litzateke. 2021 urtean 5 emakume hil zituzten, eta, 2003 urtetik, jada 112 dira eraildako andreak.
|
|
|
Indarkeria matxistaren eraginez 2022an
|
Euskal
Herrian hil duten lehen emakumea da Sara Pina. Iaz bost hil zituzten, eta 2003 urtetik jada 112 dira eraildako andreak.
|
|
|
Espainiako Gobernuak atzo aitortu zuen ofizialki Sara Pinarena hilketa matxistatzat. Ondorioz, 2022an
|
Euskal
Herrian hil duten lehena da. 2021 urtean bost emakume hil zituzten, eta 2003 urtetik jada 113 dira eraildako andreak.
|
|
|
Toki itxi gehienetan maskara ez da nahitaezkoa izango Hego
|
Euskal
Herrian hilaren 20tik aitzina. Garraio publikoetan, zentro sanitarioetan eta soziosanitarioetan derrigorrezkoa izango da oraindik ere.
|
|
|
Gorpua atzemanen balute, aurten migrazio bidean
|
Euskal
Herrian hildako bigarren pertsona litzateke Endarlatsan desagerturikoa. Duela hilabete izan zen azkena:
|
|
|
gehiago dira hiltzen direnak jaiotzen direnak baino. 2020ko datuen arabera, 12.410 gehiago dira
|
Euskal
Herrian hildakoak (34.842 urtebetean), jaiotzen direnak baino (22.432). Defizit hori ere negatiboa da herrialde guztietan.
|
|
2023
|
|
|
LAB, ESK, STEILAS, EHNE eta HIRU CGT sindikatuek deituta, elkarretaratzea egin dute gaur, astelehena, hilaren 11an Azkoitiko Montajes Olaizolan jazo zen lan heriotza salatzeko. Sindikatuek
|
Euskal
Herrian hildako hogeigarren langilea gogoan izan dute eta familiari, lankideei nahiz ingurukoei doluminak adierazi dizkiete.
|
|
|
Maiatzaren 28an aurkitu zuten Maialen Mazonen gorpua, Gasteizko apartamentu hotel batean. Indarkeria matxistaren ondorioz aurten
|
Euskal
Herrian hildako bigarren emakumea da.
|
|
|
Aurten indarkeria matxistaren ondorioz
|
Euskal
Herrian hildako lehen emakumea da Lourdes del Hoyo. Iaz bost andre hil zituzten; 2003tik, 118 emakume falta dira Euskal Herrian, eta 11 ume.
|