|
2002
|
|
|
Ghettoa edo ghettizazioa aipatzeak ematen du EuskalHe rria euskararik gabe ere izan daitekeela edo erdal hizkuntzek Euskal Herrian duten nagusigoa
|
Euskal
Herria euskaldun izatea bezain bidezkoa dela, eta, beraz, euskaraz ari diren hiztun eta eremuak direla egoera normalizatutik at ala legitimatutako egoeraren kontra, korrontearen gora, ari direnak.
|
|
2003
|
|
|
Halatan zela soka-tira txapelketa, atunaren besta, dan  tza folkloriko emanaldi, denetan kausitzen zen, auto errota  zilatzen eta murru tindatzen: " Turistak Kanpora","
|
Euskal
Herria Euskaldunentzat"," Aitzina Irabazi Arte"," Borroka Herriaren Alde" edo" Euskadi Ez Da Salgai". Iparraldeko horma zuri guztiak gorritu zituzten orduan, jadanik komando moduan konpontzen ziren Tzarko, Txoko eta Frantxisek.
|
|
|
Madrilen eta Parisen argi dute hori. Eta guk politikoki esplikatu behar diogu gizarteari egiten den hautua zein den; eta politikoki esplikatu zaio gizarteari
|
Euskal
Herria euskalduna dela, edo ez dela euskal herria.
|
|
2004
|
|
|
–
|
Euskal
Herrian euskaldunak eta abertzaleak biltzen dituen multzoa gehiengoa da eta bokazio hegemonikoa dauka?. 314 Ez dakit nola gabiltzan gehiengo izate horretan, Emilio Lopez Adan iritzi horretakoa izanagatik. Hala izango bagina ere, gure gehiengoak ez dakit zertarako balioko lukeen.
|
|
2007
|
|
|
Osasungarria da euskararentzat, berri ona, euskaldun berri gehienentzat euskara, normala den bezala, bigarren hizkuntza delako. Beraz,
|
Euskal
Herrian euskaldun berri franko euskaraz erdaraz bezain ongi moldatzen garela berri pozgarria da.
|
|
|
Nazio identitatea ez da berezdatorkigun identitate historiko bat bakarrik, baizik eta eraiki behar dugun bizitzekomundu eta modu bat, giza eta gizarte balio batzuk aukerarazten dizkigun herri bidebat.
|
Euskal
Herrian euskalduna izatea da bizitzeko eta izateko modurik etikoena, herri bakoitzak bere identitatearen arabera bizitzeko eskubiderik eta duintasunik ezbaldin badu, herri hori ezin delako izan ez demokratikoa eta ez etikoa.
|
|
2009
|
|
|
Euskal errefuxiatuei dagokienez, ez zen jaso Agirrek iragarritako bigarren euskal gelarik edo aterperik," harrera zelaia" eufemismoaren azpian ezkutatzen ziren kontzentrazio esparruak baizik. Pirinio inguruko lurraldeetan antolatzen hasi zirenean, Telesforo Monzonek, Frantziako arduradun militarra zen Fagalderekin negoziatu zuen Ipar
|
Euskal
Herrian euskaldunentzat horrelako esparru bat martxan jartzeko.
|
|
|
Zeintzuk dira bada, Ipar
|
Euskal
Herrian euskaldun bati aitortzen zaizkion hizkuntza eskubideak. Honetara, lehenik eta behin aipatu behar dugun Legea, irakaskuntza arlokokoa da; hots, 1975 eko uztailaren 11ko 75 zki.duna da (Loi Habi).
|
|
|
|
Euskal
Herrian euskaldunok pairatzen ditugun lege ezberdinek ondokoa dute komuna: euskararen estatusa gehienez menpekoa dela tokian tokian ezarri diguten erdararekiko.
|
|
2010
|
|
|
Beraz,
|
Euskal
Herrian euskaldun izatea borondatezko aukera pertsonala baizik ez da gaur egun, ia txanpon bilduma egitea edo zinezale izatea bezala, bizitzako alor guztiak legez ezagutu beharreko erdaretan eskaintzen zaizkigun bitartean. Honek kolokan jarri du milaka urtetan barna Herriak erakutsi duena:
|
|
|
Labazee frantses sozialista delako.
|
Euskal
Herriak euskaldun egoteko eskuinean behar duelako.
|
|
2013
|
|
|
" XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?" izenburupean Maria Jose Azurmendik hausnarketa egin du euskararen etorkizunean norbanakoaren arduraren, inplikazioaren eta eginkizunaren gakoak azpimarratuz.
|
|
|
Egunean, gainera, zenbait soziologok esaten dute" mundu likido, gaseoso" batean bizi garela: zalantzagarria, aldakorra, ziurgabetasunekoa, XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?
|
|
|
Maria Jose Azurmendi – XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?
|
|
|
Maria Jose Azurmendi – XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?
|
|
|
XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?
|
|
|
Maria Jose Azurmendi – XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?
|
|
|
XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?
|
|
|
Maria Jose Azurmendi – XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?
|
|
|
XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?
|
|
|
XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?
|
|
|
Maria Jose Azurmendi – XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?
|
|
|
XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!:
|
|
|
Maria Jose Azurmendi – XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?
|
|
|
XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?
|
|
|
...handiak izatea, euskal administrazioa ere menperatuta egotea, ekonomia ere menperatuta edukitzea, Euskara beharrezkoa ez izatea nahiz eta ofiziala izan EAEan, EHan lidergoa duten askok (gehienak?) erdaldunak izatea (adibidez, EAEko aurreko legealdian Jaurlaritzako eta Parlamentuko buruekin gertatukoa), boterea dutenak asimilazioa/ segregazioa/ esklusioa/ akaMaria Jose Azurmendi – XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?
|
|
|
XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?
|
|
|
Maria Jose Azurmendi – XXI. mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?
|
|
2014
|
|
|
Euskarak oraindik orain pairatzen duen egoera kontutan hartuta, egoera hori gainditzeko, jarrera berreskuragarriaz planteatu eta ekin behar zaio euskararen arazoari. Horrela, bada, Euskal Unibertsitateak euskalduna izan behar du osoki,
|
Euskal
Herriak euskalduna izan behar duelako.
|
|
|
Bi pankarta dakartzate, batean: " Angleterra anglesentzat,
|
Euskal
Herria euskaldunentzat". Bertzean:
|
|
|
Nolaz ez du denetan sail bera segitzen? Nolaz ez du
|
Euskal
Herrian Euskaldun bat izendatzen. Nolaz ez du, guri hemen eskatzen diguna eta denek onartzen duguna, gure Herrian berean ere egiten?
|
|
|
Iparraldeko etxeak salduko dira emeki emeki, nonbaitik jinikako ingeniari, mediku, lantegi zuzendari eta horrelakoei.
|
Euskal
Herria euskaldunez hustuko da. Horra zertaratzen gaituen gure adituek asmatu" garapenak".
|
|
2015
|
|
|
Lagunak gogoratzen zituen aldaketetatik buruz ari zen bera eta buruz ari naiz ni ere bat kontatu zidan:
|
Euskal
Herria euskaldunez, korearrez, swahili beltzez eta eskandinaviar blondez gainpopulatzeko eskatu ondoren eta Euskal Herriari izatearenekin batera ez izatearen abantailak opa baino lehen, proposamen hau desagertua zen: Euskal Herriari bere mendeetako jantzi jator zintzoa erantzi eta anekdota asmatuez jostea berri bat.
|
|
|
❖ Toskanan harro mintzo dira herri etruskoaz eta museo batera eramaten zaituzte haien arrastoak ikustera, dagoeneko inork ez duelarik etrurieraz hitzik egiten. Eraso eta debeku guztietan zehar, oraindik bizirik den
|
Euskal
Herrian euskaldunak bere hizkuntzan mintzo dira (etruriera baino are zaharragoa). Inoiz desagertuko balitz (ailedi, inoiz ez!), seguru museoetan kokatuko luketela, goratua eta ospetsua izango litzatekeela munduan zehar. zendutako kultura zatekeen heinean.
|
|
|
Bururatzean, haatik, hunkituki jakinarazi du lehendakaritza uzten duela, giderrak gazteagoek har ditzaten: ' Jo aitzina, indartsu, umoretsu, gogotsu, helburu bakar batekin,
|
Euskal
Herria euskaldun atxiki". Hitzaldi suharra, txalo zaparradarekin bururatu dena.
|
|
2016
|
|
|
Euskarak egiten gaitu euskaldun, hona, bil laburturik, Txillardegiren hizkuntzarekiko pentsaeraren funtsa. Hizkuntzaren lehentasuna, printzipio nagusi da Txillardegiren baitan(...)
|
Euskal
Herria euskaldunei ezaguterazi eta denengan Euskal Herri osoaren kezka sorterazi: Txillardegiren kazetaritzaren asmorik sendoenetakoa da hau, zalantzarik gabe(...) Txillardegiren artikuluetan beste sail handi bat kultur minorien eta nazio ukatuen arazoketak hartzen du.
|
|
|
Baina euskal herriaren etorkizuna hobetu nahi dugunontzat probetxu gutxikoak izanen lirake, haietatik ikaskizunak aterako ezpagenitu. Eta
|
Euskal
Herriak euskalduna izaten segi dezala nahi badugu, euskera bat eta bakan bat eduki behar dugu.
|
|
|
Hurrengo urteetarako erronka, bai. EUS entzako eta baita euskararentzako ere, hirigune populatuenetan eta aberatsenetan euskararen erabilera 13 grafikoan dagoen itxurara hurbiltzea izango da, 6 grafikotik aldenduz. Gainera, ikusita Bilbo dela
|
Euskal
Herrian euskaldun gehien bizi diren udalerria, garrantzitsua izango da bertan euskararen erabilera eta bizi indarra areagotzea, batik bat hiri horren botere ekonomikoaz jakitun izanda.
|
|
|
Udalerri txiki horien %10 aukeratzeko, euskararen ezagutzaren araberako eta herri tamainaren araberako tipologiak kontuan hartu ziren. Ipar
|
Euskal
Herrian euskaldunen portzentajerik ezagutzen ez denez, ez zen metodo hori aplikatu.
|
|
2017
|
|
|
|
Euskal
Herria euskaldun herri gisa desagertzen joan izana bere identitate etnikoaren krisi latzean kokatu behar genuke. Esan dugun bezala, euskalduntasun etnikoak hainbestean funtzionatzen zuen eskualde batzuetan, gizartearen oinarrizko ezaugarri sozioekonomikoen, industrializazioaren eta modernizazioaren eragina jasangarria zen bitartean bederen21 Euskalduna bere euskalduntasunaren altzoan eroso eta autoestimu sendoarekin sentitzen zen orduko testuinguru soziolinguistiko hartan.
|
|
|
Komunitate etnokulturalak jatorriz elebakarrak dira. Euskaldunon herria ere jatorriz ez da elebiduna,
|
Euskal
Herria euskaldunon nazio den heinean bederen. Gaur Euskal Herriko herritar gehienen hizkuntza propioa espainiera edo frantsesa da, bistan da, baina horrek ez du esan nahi espainiera eta frantsesa herri honen hizkuntza propioak direnik.
|
|
2018
|
|
|
(1)" XXI. Mendeko
|
Euskal
Herria euskaldun!: Eta horretan, nik zer?" (BAT Soziolinguistika Aldizkaria, 87, 2013 (2), 235 or.);
|
|
|
Hori hala, zer dio"
|
Euskal
Herria euskalduna (feminista, ekologista, aurrerakoia...) izango da ala ez da izango" aldarrikatzen duenak. Milimetroka mugitzen diren konbentzioak metroka pusatu nahian dabil ala Euskal Herririk ez dela izango onartzen?
|
|
2020
|
|
|
|
Euskal
Herrian euskalduna izateko.
|
|
|
|
Euskal
Herria euskaldun herria baizik ez da. Nere ustez, gañerakoak ipuiak dira!
|
|
|
Izenburuan jarritako galderari erantzuten jarrita, botere zibila eta eklesiastikoa elkarri eskua emanda Espainiako erregeren Nafarroako erregeordea, eta Iruñeko gotzaina aritu ziren kontzienteki, aginte kasik absolutuaren inposizioz, bereziki Carlos III.aren erregetzatik aurrera,
|
Euskal
Herrian euskaldunak urritzeko eta gaztelaniadunak ugaltzeko politikak aplikatzen, eta hizkuntzen artean" nazional" eta" erregional" en arteko bereizkuntza egiten, hari prestigioa emanez eta honi kenduz, eta horren eraginez, eta horri erantsirik gerra karlisten ondoriozko foruen galera autonomia politikoa alegia, eta 1936ko gerraren eragin kaltegarri alimalekoa, etorri gara hon... Ez da lekua botere autonomikoek egoera hori leuntzeko egindako politikaren balioespena egiteko.
|
|
|
Helmuga betikoa da orain ere:
|
Euskal
Herria euskalduna eta feminista. Zein izango dira ordea estrategia berriak?
|
|
2022
|
|
|
Aipatutako erabileraren gorakada horretan, izan ere, bada 2013tik sumatzen dugun fenomeno bat.
|
Euskal
Herrian euskaldun kopuruak gora egin badu ere, kale erabileraren ehunekoak beherantz doaz adin tarte guztietan, hurrengo grafikoan ikus daitekeen bezala:
|
|
|
Duela 50 urteko
|
Euskal
Herria euskalduna eta fededuna zen. Krisialdia etorri da Eliza osora, Europan.
|
|
2023
|
|
|
Elkarteburuaren erranetan, bestalde, kulturaren inguruko «tabu anitz badira», eta horietan sartu nahi lukete: «Probokazio edo txiste gisa aipatu dut egiazki nahi dugunez Ipar
|
Euskal
Herria euskaldun izan dadin, edo elebidun. Hori galdera bat da, eta horren inguruan tabu anitz bada».
|