2002
|
|
Argi eta garbi diogu:
|
Euskal
Herriari eskubide horiukatzen dion planteamendu oro gaitzesten dugu, eta herri gisa ditugun eskubideenaurkako eraso modura salatzen dugu. Argi diogu, beraz, espainiar eta frantziaradministrazioetatik eta legeetatik egiten diguten ukapena gure eskubideen aurkakoa dela, eta Euskal Herriak bere hezkuntza sistema propioa izan dezan jartzendiren oztopo legalak, beti ere espainiar eta frantziar legeen bidez egiten direnukapenak?
|
2004
|
|
Europako Konstituzioaren prozesuak aukera paregabea eskaintzen dio Espainiari
|
Euskal
Herriaren eskubide historikoen egoera konplikatua aztertu eta konpontzeko, europar zuzenbidea egin, garatu eta aplikatzeari dagokionez; eta batez ere Europako Konstituzioaren Proiektuari begira bertako 2 eta 5 artikuluak oinarrizkoak dira kontu honetan.
|
2005
|
|
Bere ustez, euskal etxea? sortzeko,?
|
Euskal
Herriaren eskubide subjektutasuna, lurraldetasuna eta euskararen berreskurapena, dauden lekuan, zutabe hauek gabe ezin da euskal etxea eraiki eta?. Azken puntu bat azpimarratzeko, Iztuetak berak honela deritzo autodeterminazioari eta bere eskubidetasunari:
|
|
Hori horrela izanik, antza denez nahikoa ez eta,
|
Euskal
Herriaren eskubide eta askatasunen kontrako oldarraldi politiko errepresiboak azken urteotan (98az geroztik) orain arteko defizit demokratikoa gutxi balitz, ilegalizazio prozesuekin hauteskundetan parte hartzeko eskubidea ukatu diote herri honetako sektore inportante eta klabe bati. Azken deialdietan, harrokeria eta inposaketa ezin haundi eta larriagoz egin eta berretsi dutena.
|
|
Euskal Herrian apaiza euskararen aldeagertu behar da, hizkuntza hori baztertua eta desegina dagoelako. Eta lau hegaletara aldarrikatu behar du
|
Euskal
Herriak eskubidea duela bere etorkizuna erabakitzeko, hots, autodetermin azioaren eskubidea aldarrikatu be" Apaiz bat beti saiatu behar da giza eskubideen alde ateratzen.
|
2006
|
|
" Euskal Herriko eskubideen ikurra den Gernikako arbolaren kimuaren azpian bildu gara memoria historikoa berreskuratu nahian. Ozen aldarrikatu nahi dugu
|
Euskal
Herriaren eskubideak zapalduak jarraitzen dutela, eta gatazka historiko hau konpontzeko giltza autodeterminazio eskubidea aitortzean datzala, orain 70 urte bezalaxe gaur ere".
|
2007
|
|
Bidelagun makurtuak izan dituzte historia guztian zehar. 77an, Txibertan,
|
Euskal
Herriaren eskubideen aldeko bideari uko egin, bide hori trabatu eta Espainian integratzeari ekin zion EAJk. UCDrekin hasieran eta PSOErekin bat eginik ondoren, Espainiaren berregituraketari ekin zioten.
|
|
" estatutuarekin independentzia"," estatutuarekin presoak kalera" eta horrelakoak.
|
Euskal
Herriaren eskubideak beraien hitz jarioan integratu eta produktu ustela saltzen saiatu ziren.
|
|
|
Euskal
Herriaren eskubideak ez onartzea erabakita zeukan espainiar estatuak negoziazio politikorako prozesuari ekin zionean. Eta, PNV bidelagun izan du erabaki horretan.
|
|
Eskubide horien gauzapenaren inguruan definiziorik egin nahi ez eta eskubide horiek egikaritzeko metodologiari eutsi nahi ez ziotelako hautsi zuten prozesua aipatu alderdiek.
|
Euskal
Herriaren eskubideak onartu beharrean, Euskal Herriarenak diren Erabakitze Eskubidea eta Lurraldetasuna onartu beharrean, asimilazioaren eredua eutsi diote berriro ere, errepresioaren bideari alegia.
|
2008
|
|
Laburbilduz:
|
Euskal
Herriaren eskubideen aitortza edo zapalkuntza inposatzailea; izan ala ez izan.
|
|
«Ezkerraren erakundeentzat funtsezkoa izan da beti elkartasuna agertzea herri guztiekiko, eta baldintzarik gabekoa da euskaldunekiko dugun elkartasuna. Horregatik, PRDn Euskal Herriaren autodeterminaziorako eskubidea aldezten dugu; argi utzi nahi dugu, ordea, ez dugula inolako erakunderik babesten, zehatz mehatz, ez eta ETA ere; aitzitik,
|
Euskal
Herriaren eskubideak babesten ditugu».
|
|
AAMren kontrako epaiketan hiru gauza frogatu dituzte, bere arabera: «Gu AAMko kide garela, eta hori geuk esan genuen hasieran;
|
Euskal
Herrian eskubide bortxaketa orokorra ematen dela gatazka politikoaren inguruan, tortura, espetxe politika eta abar; eta AAM hori guztia salatzen ibili dela». Legez kanporatu dutena salaketa hori dela nabarmendu zuen, eta ohartarazi zuen horrek, errepresioari «txeke zuria» ematen diola.
|
|
Arazoa konpontzeko ezinbestekoa ikusten du
|
Euskal
Herrian eskubideak urratzen direla onartzea. «Eskubideak urratzen direnean ezin da bertze aldera begiratu».
|
|
Horretarako beharra agerian gelditu dela uste du ezker abertzaleak. Ezker abertzalearendako" gatazka konponduko bada, ezinbestekoa da inposaketaren, ukazioaren eta zatiketaren marko konstituzional hau gainditzea eta
|
Euskal
Herriaren eskubide nazionalak aitortu eta bermatuko dituen marko demokratikoa eraikitzea". Izan ere, ezker abertzalerarendako egungo markoak galarazi egiten du" Euskal Herriak bere etorkizunaren jabe izatea".
|
|
38 Horren haritik, urrats kualitatiboa izan da Anitzak Ekimena sortzea, Euskal Herrira kanpotik etorritako pertsonek osatua; lehendabizikoz eta publikoki adierazi dute gatazkaren konponbidean parte hartu nahi dutela, baita haien eskubideen eta
|
Euskal
Herriaren eskubideen alde aritu ere, herri honetan bizi direlako eta eguneroko bizitzaren zati direlako.
|
|
Demokraziaren izenean
|
Euskal
Herrian eskubide urraketak egunerokoak direnean, Bolognako prozesua nola garatu den ikustea oso adierazgarria da. ERT bezalako erakunde pribatu ez demokratikoek abiatutako eta kontrolatutako prozesuan, Europako komunitate unibertsitarioak ez du zuzeneko parte hartzerik eduki.
|
2009
|
|
–Euskal Herrian apaiza euskararen alde agertu behar da, hizkuntza hori baztertua eta desegina dagoelako. Eta lau hegaletara aldarrikatu behar du
|
Euskal
Herriak eskubidea duela etorkizuna erabakitzeko, hots, autodeterminazioaren eskubidea aldarrikatu behar du. Niretzat euskara bizitzaren ardatza da?, eta gero:
|
|
Sindikalista horien arabera, Hego Euskal Herrian indarrean dagoen egungo esparru autonomikoa agortuta dago,
|
Euskal
Herriaren eskubide nazionalak ukatzen dituelako eta menpekotasun eta kolonizazio politikoaren sinbolo delako. Euskal politikagintzan blokeoa eta konfrontazioa nabariak direla azpimarratu dute eta indarkeriaren adierazpide guztiek behin betiko amaitu behar dutela esan.
|
|
Gaur egun oraindik eskubide sozialak eta
|
Euskal
Herriaren eskubide demokratikoak murriztuta daudela azpimarratu zuen Aitor Bezares ezker abertzaleko batzarkideak. Eta, duela hiru hamarkada luze langileriak Gasteizko kaleetan aldarrikatu zuenari eutsiz, orain ere aldaketa soziala eta politikoa ezinbestekoa dela azpimarratu zuen.
|
|
Zu ongi ezagutzeko aukera izan dut, zure laguntasuna, zure borrokarako grina eta konpromisoa... eta, zurekin batera, hainbeste maite dugun
|
Euskal
Herriaren eskubideen aldeko borroka latz bezain eder honi lotu gintzaizkion, beti elkarrekin, bidean eroritako gudariak eredu.
|
|
|
Euskal
Herrian eskubideak urratzen jarraitzen dutela salatu dute NBEn
|
|
Uste dugu
|
Euskal
Herriak eskubidea duela izan nahi duena libre eta demokratikoki erabakitzeko. Herri honen subiranotasunean sinesten dugu.
|
|
Euskal Herri euskaldunaren alde lanean gabiltzan euskaltzaleok beraz indar egin behar dugu gure herriaren eskubideen alde. Honekin batera,
|
Euskal
Herriaren eskubideen alde diharduten eragile ezberdinek ere ozen aldarrikatu lukete euskaraz biziko litzatekeen herria dutela helburu. Herria eta hizkuntza, bata bestea gabe ezer ez direla alegia, eta bat bezala bizi eta eraiki behar ditugula.
|
|
Euskal Herri euskaldunaren alde lanean gabiltzan euskaltzaleok beraz indar egin behar dugu gure herriaren eskubideen alde. Honekin batera,
|
Euskal
Herriaren eskubideen alde diharduten eragile ezberdinek ere ozen aldarrikatu lukete euskaraz biziko litzatekeen herria dutela helburu. Herria eta hizkuntza, bata bestea gabe ezer ez direla alegia, eta bat bezala bizi eta eraiki behar ditugula.
|
|
Gaur egun irakasle lanetan ari zen. Hainbat lan idatzi zituen foruez eta
|
Euskal
Herriaren eskubide historikoez, esate baterako, Nacionalismo, autodeterminaci, n e independencia.
|
|
Horren adierazletzat jo dute Etxerat legez kanpo uzteko prozesu judiziala. , dute
|
Euskal
Herriaren eskubideen aldeko borroka modu militarrean garaitu?, adierazi du Compainsek. Olaizek gaineratu duenez,, arrazoiak falta direnean, soilik Estatuaren bortizkeria geratzen da?.
|
|
Non, ba? Hala bada,
|
Euskal
Herriaren eskubide demokratikoak aipatzeak sedizio kutsua barnean darama; are gehiago, nazismo kutsua. Baina, orduan, euskaldunok ez gara indibiduo subiranoak?
|
2010
|
|
Beste kontu bat da zer bitarteko erabiltzen diren. Ni ETAren kontra nago, baina
|
Euskal
Herriak eskubide osoa du independente izateko. Baina independentzia hori nola lortzen den, zer lurraldetan, nolako Euskal Herria...
|
|
Fernando Andreu Auzitegi Nazionaleko epaileak gaurko
|
Euskal
Herriaren eskubideen alde Donostian deitutako manifestazioa baimentzea erabaki du eta terrorismoa goratzen dituzten ekintzak saihestea agindu dio Herrizaingo Sailari.
|
|
Auzitegi Nazionaleko Fiskaltzak
|
Euskal
Herriaren eskubideen alde datorren larunbatean Donostian deitutako manifestazioa debekatzea eskatu du. Gipuzkoako hiriburuko hiritar talde batek egindako deialdi zuria izan arren, protestaren helburua ETA goraipatzeaF dela uste du fiskalak.
|
|
Adierazi EH ekimenak errepresioaren oztopo traketsen gainetik salto egin du gaur eta
|
Euskal
Herriaren eskubide zibilen aldeko mugimendua bihurtu da. Mugimendu honi hasiera ematen ari garen 44 taldeek eduki demokratikoak dituen akordioa gizarte, politika, erakunde, kultura, kirol eta herri instantzietara zabaldu eta partekatzeko asmoa azaltzen du bere testuan.
|
|
Aurrerantzean, borondate horren araberako urratsak egiten jarraitzeko eta
|
Euskal
Herriaren eskubideak lortu arte borrokan jarraitzeko konpromisoa berresten dugu.
|
|
Euskal herritarrei, helburu horien alde indarrak biltzeko dei zabala egiten diegu,
|
Euskal
Herriaren eskubidetan oinarrituriko egoera demokratikoa eskuratzeko bidean herri presioa eginez.
|
|
Espainiako Gobernua eta PSOE dira prozesu demokratikoari etengabe oztopoak jarriz oraingo egoera larria eragin dutenak.
|
Euskal
Herriaren eskubideak aitortuko dituen eta gatazkaren gainditzea ekarriko duen marko juridiko politiko berri baten oinarriak adostu beharrean, Espainiako Konstituzioaren eta legalitatearen mugak jarri dituzte prozesuaren tope bezala.
|
|
Egindako ekimen garrantzitsuenak hauek dira, besteak beste: Euskal Garapen eta Kohesio Fondoa; Xuberoa Garatzen ekimena; Euskal Herrian Demokrazia eta Bakeranzko Bidean ekimena;
|
Euskal
Herriaren Eskubideen Karta idaztea; Herrien eskubideen aldeko nazioarteko konferentzia 2002ko abenduan; EHNA (Euskal Herriko Naziotasun Aitormena) martxan jartzea; generoen arteko berdintasuna sustatzea; harremanak diasporarekin; Euskal Herriko Ekonomia eta Gizartearen Behategia (Gaindegia) sortzen laguntzea eta Euskal Herriko Estatistika Zentroa. Legez kanporatzeari dagokionez, Udalbiltzak nazio eraikuntza mailan egindako lan dena ez dute onartu Madrilen, eta Udalbiltza zigortu eta moztu nahi dute Euskal Herrian egiten ari zen lan guztia suntsitzeko.
|
|
Alfonsik Espainiako Estatuaren jokabidea salatu zuen;
|
Euskal
Herrian eskubideen egoera ez da batere ona. Haren arabera, Espainiak arazoa du demokraziarekin:
|
|
bizitzaren arlo ugariak, osasuna, hezkuntza, kultura, herri lanak, gizarte gastua, zerga eta finantza politikak. Kontzertu Ekonomikoa?, polizia, hedabideak... geure gizartearen beharren arabera antolatzeko ahalmena izatea. Baina gainera, Estatutuak aurreikusten duen eredu horrek ez dio uko egiten
|
Euskal
Herriaren eskubide historikoak gaurkotzeari, burujabetza politikoa eta eskumenak eguneratzeko aukerari. Hau da, atea zabalik uzten du burujabetza garatu eta eguneratzeko.
|
|
Izan ere, Espainiako Konstituzioak eskubide historikoak eguneratzeko aukera jasotzen du Xedapen Gehigarrian, eta XIX. mendeko abolizio legeak indargabetzen ditu (Bigarren Xedapen Indargabetzailea). Eta Gernikako Estatutuak
|
Euskal
Herriaren eskubideak babestea aurreikusten du Xedapen Gehigarrian.
|
|
Niretzat, Euskadiko Lehendakari nintzen aldetik, ohore handia izan zen hemen herri bat dela defendatzea. Ohorea izan zen demokratikoki eta modu baketsuan defendatzea
|
Euskal
Herriak eskubidea duela bere erabakiak hartzeko. Eta euskaldun askok eta askok harrotasunez bizi izan zuten une hura.
|
|
Urte horietako guztietako gertaera batzuk Espainiako Konstituzioan ere izan dute isla. Izan ere, Konstituzioak gatazka politiko horri egiten dio erreferentzia
|
Euskal
Herriaren eskubide historikoak errespetatu eta babesten dituela dioenean. Gatazka politikoaz ari da lehen xedapen indargabetzailea ere, 1839ko eta 1876ko lege ezeztatzaileak indarrik gabe geratzen direla dioenean.
|
|
Euskal gatazka politikoak XIX. mendean du sorburua, espainiar Estatuak indarrez eta bere kabuz euskal lurraldeekiko harremana haustea erabaki zuenean;
|
Euskal
Herriaren eskubide historikoekiko begirunean eta askatasunezko loturan oinarritutako harremana haustea erabaki zuenean alegia.
|
|
Ehunka lagunen artean, ezker abertzaleko kide ezagunak izan ziren
|
Euskal
Herriaren eskubideen alde lelopeko ekitaldian. Besteak beste, han ziren Tasio Erkizia, Jone Goirizelaia eta Miren Legorburu, Niko Moreno Elorrioko alkatearekin batera.
|
2011
|
|
Halaber, zalantzan jarri du ezker abertzalearen jokabidea Espainiako instituzioekin. Zergatik da orain momentua
|
Euskal
Herriaren eskubide nazionalak defendatzeko eta ez lehenago?, galdetu du ekimenaren helburua zalantzan jartzeko.Arrazoibide horri beste bi erantsi dizkio Egibarrek. Batetik, ETAren faktorea (armak behin betiko uzteko erabakiaren falta), eta, bestetik, lehentasun kontu bat.
|
|
Prozesu horrek euskal gizarte osoa barne hartuko duen akordio demokratiko bat bilatuko du, eta akordio horren oinarrian egongo dira euskal nazioaren aitortza zein bere etorkizuna, indarrean dagoen egoera juridiko politikotik abiatuta, modu aske eta demokratikoan erabakitzeko eskubide zilegia.?
|
Euskal
Herria eskubide demokratiko nazionalak dituen nazio gisa aitortua izateko eskakizuna eta aldarrikapena.. Euskal subjektu nazional horren defentsa Euskal Herriak du hitza eta erabakia printzipioari jarraituz.
|
|
Hala ondorioztatu zuten mugimenduko kideek joan den azaroan egin zuten batzar nazionalean. Azken berrogeita hamar urteotan
|
Euskal
Herrian eskubideen aldeko borrokan herri mugimenduek eta gizarte adierazpenek izan duten garrantzitik abiatuta, eskubide zibil eta politikoen aldeko mugimendu berri baten beharra zegoelako sortu zen Eleak mugimendua, batzarrean adierazi zutenez. Hala, «irizpide ideologiko askotarikoak» bere barruan hartuta eta Euskal Herrian ireki den jokaleku berriaren aldeko indar metaketa helburu hartuta ekin zion lanari Eleak ek.Eleak mugimenduaren sorrerak Bateragune auziaren epaiketaren hasierarekin bat egin zuen.
|
|
Horretarako,
|
Euskal
Herriaren eskubideen defentsa eta aldarrikapena Madrilera eramango dute, azaldu duenez. Izaera historikoko gatazka politikoa gainditzeko oinarriak, hau da, Euskal Herria nazio gisa onartzea eta erabakitzeko eskubide legitimo eta demokratikoa aintzat hartzea defendatuko du Amaiurrek.
|
|
|
Euskal
Herriaren eskubideak
|
|
Bertan azaltzen da kapitalismoaren eragina bistaratzean eta patriarkatuaz ohartaraztean emakume talde haiek ausartak eta berritzaileak zirela, baita
|
Euskal
Herriaren eskubide politikoak aldarrikatzean ere; ez, ordea, hizkuntzan. Menperatzaileen hizkuntza zen ohiko hizkuntza eta, nahiz eta bertako eragileak euskaldunak izan, ez zuten euskara aintzakotzat hartzen aktibitateak antolatzerakoan.
|
|
Dibortzioa oso berandu deskubritu eta ziztu bizian jarri gara tasa homologagarrietan. 70eko hamarkadan homosexual aktiboak kartzelan izatetik, Hego
|
Euskal
Herriak eskubide zibiletan munduko lehen postua okupatzera. Hamarkada berberean, emakume ezkonduek oraindik gizonaren baimena behar zuten bankutik dirua ateratzeko, eta ginekologoak soilik senarrarekin hitz egiten zuen, solaskide biak baitziren emakumearen hankartearen jabeak.
|
2012
|
|
askatasuna eta autodeterminazioa Euskal Herriarentzat izango da leloa. Julen Zulaika Askapenako kideak azaldu du
|
Euskal
Herriaren eskubideen onarpena eta nazioarteko erakundeen elkartasun beharra aldarrikatuko direla ekitaldiotan. Euskal Herriaren ahotsa nazioartera eramatea izango dute helburutzat:
|
|
Horrez gain, martxoaren 3an Milanen (Italia) egingo den nazioarteko manifestaziora joateko deia egin du Askapenako kideak: «Eragileei eta norbanakoei
|
Euskal
Herriaren eskubideen aldeko manifestazioan parte hartzeko gonbita egiten diegu». Hilabete gutxitan Euskal Herrian aldaketa ugari egon direla nabarmendu du Zulaikak, ETAk jarduera armatua betiko amaitu izana adibidetzat jarrita.
|
|
5 eta 5,3 noten artean jaso dute hauek: «Hego Euskal Herriarekiko harremana» (5,3), «presoen eskubideen aldeko eta errepresioaren aurkako borroka» (5,3), «euskararen egoeraren hobetzea» (5,2), «nazioartearen sostengua
|
Euskal
Herriaren eskubideei begira» (5,2), «hautetsi abertzaleen presentzia» (5,1), «ingurumenaren babesa» (5,1) eta «aldarrikapen abertzaleen gizarteratzea» (5) arloek. Oso balorazio ezkorra egiten dute, haatik, espekulazioaren aurkako borrokari begira (3,1) eta gazteen bizi baldintza duinen aldeko lanari buruz (3,5).
|
|
Subiranotasun ekonomiko eta politikorik gabe pobretzen jarraituko dugu, prekariotasuna handituko da eta nazio izaera gutxitzen joango da guregan.
|
Euskal
Herriak eskubidea du bere subiranotasun ekonomiko eta politikoa erabiltzeko. Fronte guztietatik eta aukera abertzale eta aurrerakoi guztietatik norabide horretan elkarren ondoan borrokatzea," herria egitea" da, Euskal Herri subiranoa eraikitzea da.
|
|
Oraingo ordenamendua Espainiako Konstituzioak ezarria da, eta bertan ezdira kontuan hartzen
|
Euskal
Herriaren eskubideak; ildo beretik, Konstituzioaren garapenean argi eta garbi geratu da (foruei buruz egiten duen aipamenean) zein den asmoa, alegia, foraltasunaren irudia gordetzea, baina loturaestuekin, edukia ez dadin asko aldendu espainiar ordenamendutik. Egoerahonek ez du inolako zerikusirik bi ente soberanoren arteko itun batekin, eta, hortaz, ez du zentzurik lege itunduez hitz egitea.
|
|
Zamorako kartzela, Konkordatuak Espainiako gobernuaren eta Vatikanoaren kartzela bihurtuta,
|
Euskal
Herriaren eskubide nazional eta sozialen alde borrokatu ziren euskal apaiz fraide errebeldeak sosegatzeko baliatu zuten.
|
|
(...) Euskadi Ta Askatasunak, borroka den bide malkartsu, gogor, batzuetan zail, baina beti eder horretan orain arteko erabakitasun berarekin jarraitzeko konpromiso irmoa berresten du.
|
Euskal
Herriaren eskubideak aitortzen ez diren artean ez da bakerik izango. Euskal Herria buru bihotzean, gure ama lurraren defentsan bizia ematerainoko konpromisoa berresten dugu".
|
|
" Espainia eta Frantziako kartzelak euskal herritarrez betetzen dira etengabe. Eta
|
Euskal
Herriaren eskubideak errespetatzen ez direno, ez da etenik izango. (...) Sakabanaketaren politika kriminala derrotatu dugu.
|
|
Hots, euskal hiritar bakoitzaren bozak berdin balio dezala Euskal Herri luze zabalean. Testuinguru horretan eta prozesu konstitugile horretatik indarrean ezarriko diren instituzio desberdinen sendotasun eta egonkortasunaren testuinguruan ETAren deliberoa da
|
Euskal
Herriaren eskubideen defentsan erabilitako arma bidezko borroka alde batera uztea. (...) Gauzak horrela, ETAk planteamendu demokratiko horretan oinarritzen zen akordio berri baterako proposamena luzatu zien PNV eta EAri.
|
2014
|
|
Eta aurrerago, etorkizunean bestelako esparru politikoei atea ez ixteko: «Elkartasun Askeko Araubide hau onartzeak ez dakar
|
Euskal
Herriaren eskubide historikoei uko egitea, eta une oro eguneratu egin ahal izango dira herriaren borondate demokratikoaren arabera». Lurraldetasuna?
|
|
batetik, Euskal Herriarentzako erabakitzeko eskubidea lortzea, eta, bestetik, murrizketen aurrean politika ekonomiko eta sozial «bidezkoak eta progresistak» bultzatzea Europan. Bi ideia horiek bateragarriak direla azpimarratu du Juaristik, eta azaldu du koalizioak Europako Legebiltzarrean eserlekua lortzen badu hango instituzioetan aldarrikatuko duela
|
Euskal
Herriak eskubidea duela «kanpoko esku sartzerik gabe» bere etorkizuna erabakitzeko. Halaber, eta gatazkaren konponbideari begira, adierazi du hango instituzioen parte hartze «aktiboagoa» eskatuko duela.
|
|
Urriaren 12an
|
Euskal
Herriaren eskubideen eguna
|
|
Independentistak sareak Bilduren sustenguarekin urriaren 12a nahi du"
|
Euskal
Herriaren eskubideen aldeko eguna" bihurtu. Untsalaz egun hortan" hispanidadea" ospatzen da espainiar estadu guzian.
|
2015
|
|
obispo euskaldunak, Eleizearen askatasuna obispo izendapenak egiteko, askatasuna politika aldetik, sindikalismoaren aldetik... hori zan eskatzen zana.
|
Euskal
Herriaren eskubideen aldeko oihartzuna be baegoan.
|
|
Hori bai, sinesgarritasun gutxi dute gure begietara beren egitasmo eta proposamenetan, Euskal Herriaren alde borroka egin dugun militanteokâ «terroristatzat» hartzen gaituztenek edota gure espetxeratzea lapur edo bortxatzaile batenarekin alderatzen dutenek.. Urrian jakitera eman zen Baionako Adierazpenak, zentzuzko planteamendua eta funtsezko proposamenak egiten ditu gatazka gainditzeko bidean, eta, guri dagokigunez, presoon egoera konpontzeari begira.Beraz, batzuek ETAk borroka armatua bertan behera uztean gatazka amaitu zela sinetsarazi nahi badigute, hori ez da egia. Eta ez soilik, gatazkaren ondorioak (kaltetuak, desmilitarizazioa, preso politikoak) konpondu gabe daudelako, baizik eta, ororen buru,
|
Euskal
Herriaren eskubideak zanpatuta daudelako.Arestian azaldu bezala, kartzelaren eremuan ez dira gutxi izan iragan den urtean mugitutakoak. Guztion borroka eta ahaleginarekin lortuko dugu biltzea ereindakoaren uzta.Egun Euskal Herrian bizi den egoera egindako borrokaren fruitua da, kartzeletan ere egindako ahaleginarena eta erresistentziarena; horretaz jakitun eta harro gaude.
|
|
Agirrek eta Bikilak egoera politikoa aztertu zuten gero, eta erakundeari buruzko zenbait jakingarri ere eman zuten.
|
Euskal
Herriak eskubide politiko osoa zeukan Espainiatik banantzeko, eta ordezkaritzak mezu hori zabaldu behar zuen lehenengo eta behin Madrilgo jendearen artean, baina kontuan hartuta, era berean, instituzio politiko berak zanpatzen gintuela guztiok; beraz, Euskal Herrian eraiki beharreko langileen erakundeak harreman estuak behar zituen izan estatuko ezker iraultzailearekin, diktadura botatzeko, eta, ...
|
|
4 1960an
|
Euskal
Herriaren eskubideen aldeko idazkia sinatu zuten 339 apaizen artean, M. Lekuona zegoen. Baita gero aipatuko ditugun J. Gorostiaga edota J. Gaztañaga ere (Esnaola eta De Iturraran, 1994:
|
|
Epaiketak “Euskal Herriaren kontrako erasotzat” jo dituzte. Libre kideen iritziz “gatazkaren oinarria
|
Euskal
Herriaren eskubide zibil eta politikoak ukatzean dago. Horrelako epaiketetan disidentzia politikoa kriminalizatu eta giltzapetu nahi dutenak daude”.
|
|
Berriz ere egin zuen Trantsizio garaian. 1978 urtean
|
Euskal
Herriaren Eskubide Historikoen aitortza eta Euskal Ekonomia Ituna lortu genituen, gaur egun ezagun ditugun erakundeak martxan jarri genituen. Eta, horren ondorioz, gure historiako ongizate mailarik gorenena lortu dugu.
|
|
932. " ELA
|
Euskal
Herriaren eskubideak berreskuratzeko prozesuan eta nazio eraikuntzaren bidean zer esan handia duen eragilea da, batez ere zeregin handia duen eragilea da. Eta ELAk badaki norabide horretan bultzatzeko bada, Ezker Abertzalearen eskuak eta gogoa zabalik daudela elkarlanerako, bide horretan elkartuko garela.
|
|
Gatazkaren konponbideari dagokionean, Anoetako proposamenaren eta aliantza soberanistaren arteko bateragarritasuna —are gehiago, bateratu beharra— defendatzen du Erkiziak, ez baitago bakerik gatazka politikoari konponbidea jartzen ez zaion bitartean; 928 Lizarra Garaziko prozesutik ateratako bi irakaspen aipatzen ditu artikuluak: hartaratu ziren askok ez zutela
|
Euskal
Herriaren eskubideak konfrontazio demokratikoaren bidez aldezteko borondate eta ausardiarik, eta normalizazio politikorako prozesuak ez dituela aldez aurretik baztertu behar" obedientzia espainoleko indarrak". 929 Bukatzeko," busti" dadin eskatzen dio ELAri, bere 100.000 lagunetik gorako kidegoaren parte handi bat autodeterminazioaren alde mobilizatuz.930...
|
|
Emandako urratsaren ondotik" normalizazioa" ikusi nahi dutenei ere zuzentzen zaizkie: " ez da bakerik izango ez bada
|
Euskal
Herriaren eskubidetan oinarritzen;[...] ETAk bere urrats nagusia emana du, besterik da orain hor sortzen den tartean aurrera egitea, eta ausartki gainera; esan dugu arestian, ez da epelkeria eta kalkulu egoista edota partidistetarako garaia: Euskal Herria dugu irabazteko".
|
2016
|
|
ETAk bere kabuz su eten iraunkorra iragartzea berri ona izan da. Zeren eta orain dela hilabete asko burututako, ekintzek?, arazoak sortzen baitzizkiguten guri; eta
|
Euskal
Herriaren eskubideak ukatzen dituztenei, aldiz, mesedegarri gertatzen. Gure etsaiek bazeukaten aitzekia:
|
|
6 Udalbiltzak onartutako
|
Euskal
Herriaren eskubideen kartan honela jasotzen da erabakitzeko eskubidea: " Euskal Herriak beste herriekin izan gura duen harremana askatasun osoz aukeratzeko eskubidea du.
|
|
7 Euskadiko Erkidegoaren Estatutu Politikoaren (2004) Atarikoan honako bi aipamenak egiten zaizkio erabakitzeko eskubideari: "
|
Euskal
Herriak eskubidea du bere etorkizuna erabakitzeko, Eusko Legebiltzarrean 1990eko otsailaren 15ean gehiengo osoz onartu zen bezala, eta nazioartean onetsitako herrien autodeterminazio eskubidearekin bat etorriz, besteak beste, Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Itunean eta Ekonomia, Gizarte eta Kulturako Eskubideen Nazioarteko Itunean". " Euskal Herriak bere etorkizuna erabakitzeko eskubidea erabiltzea, egun eremu juridiko politiko ezberdinetan giltzatuta dauden herritarrek, gizonezko zein emakume, beren etorkizuna erabakitzeko kontsultatuak izateko duten eskubidea errespetatuz gauzatzen da.
|
|
Euskal Herrian Lizarra Garaziko Akordioan4 (1998) hasi ziren kontzeptu horren elementuak zirriborratzen.5 Udalbiltzak 2002an Tolosan onartutako
|
Euskal
Herriaren Eskubideen Karta n6 ere azaldu zen erabakitzeko eskubidearen kontzeptua, eta 2004an Ibarretxeren Estatutu Politiko berrian7 (2004) berariaz arautu zen. Azken testu horrek Quebecen aldebakarreko sezesioari buruz Kanadako Auzitegi Gorenaren irizpenak8 (1998) biltzen zuen doktrinaren aplikazio zuzena egin zuen euskal kasura.
|
2017
|
|
milaka herritar xintxirikatuak, hilak, betirako desagertaraziak, Gernikaren suntsitzea eta abar. 1959an ETA sortu zen diktadurak zangopetan zaukan
|
Euskal
Herriaren eskubideak errespetarazi nahiz. Burgoseko bi auziak lekuko, luzaz nazioarterainokoen sustengu zabala ukan zuen.
|
2018
|
|
badut hemen kanta bat; magnetofonoari play eman, eta Eusko Gudariak entzun zen. Eta egin nuen alegatu bat esanez ezin genuela Konstituzio horren aldeko botorik eman ez zituelako aitortzen
|
Euskal
Herriaren eskubide nazionalak. Amaieran, esan zidaten hango langileek:
|
|
Nire txanda iritsi zenean, zutitu eta esan nuen: nire erreparoa adierazi nahi dut Konstituzio honek ez dituelako aitortzen
|
Euskal
Herriaren eskubide nazionalak, eta, gainera, helegite bat jarrarazi didalako, euskal parlamentaria eta parlamentari europarra izatearen artean bateraezintasuna dagoela dioelako. Hura zalaparta!
|
|
–Oso ondo, gauzak argi!?. Eta Carmen Díez de Riverak txalotu egin zuen nire sintzeritatea, Konstituzioak
|
Euskal
Herriaren eskubide nazionalak ez dituela onartzen esateagatik.
|
|
Hemen bertan eta Madrilen aurkeztu nituen Eusko Alkartasunaren iritziz zeintzuk izan behar zuten planaren oinarriak: Estatutuaren markoa berritzea, Konstituzioan
|
Euskal
Herriaren eskubide historikoei buruz dagoen xedapen gehigarriari helduta, behar izanez gero; gerora erabakimenerako euskal esparrua deituko zitzaion horren inguruko kontsentsua, Madrilek euskal alderdien arteko negoziazioak errespetatuz, eta etorkizunari begira, egoera politikoa baretutakoan, euskal herritarrek autodeterminazio eskubidea gauzatu ahal izateko moratoria bat ere iradokitzen zen; bes... Euskadiko Ezkerra bakarrik jarri zen proposamenaren alde.
|
|
|
Euskal
Herriaren eskubideen alde, autodeterminazioa, euskara, euskal kultura eta abar, Eliza bera horretara behartuaz, borrokalari nekaezina izan ba zen, ardura berdinekin jokatu zuen eskubide sozialen alde. Gizartearekiko alderdi biak elkartu zituen “Euskal Herri Langilea” ren lelopean, Gogor Taldeak berea egin zuena, ziur ez jakin arren nork asmatu zuen, Periko Solaberriaren sotoan, ETAren fronte langilean edo Gogor taldean.
|
2020
|
|
Eliza pobrea, dinamikoa eta bertokoa eskatzen genuen, eta, bestetik,
|
Euskal
Herriaren eskubide politikoak, sozialak eta kulturalak aldarrikatzen. Eta Elizaren eta estatu frankistaren arteko konplizitatea salatu ere bai, jakina.
|
2021
|
|
Francisco Letamendiak eta Goyo Monrealek bai. Letamendiak zioen Nazio Batuen Batzar Orokorrak 1966ko abenduan onartu eta 1976ko martxoaren 23tik indarrean den Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Itunari jarraikiz —169 estatuk berretsia; tartean, Espainia—,
|
Euskal
Herriak eskubidea zuela autodeterminatzeko, eta horrenbestez, hori nola egin azaldu zuen bigarren zatian. Goyo Monrealek zioen gorago aipaturiko itun hori legedi espainolaren parte zenez gero, besterik gabe, har zitekeela autodeterminatzeko erabakia.
|
|
|
Euskal
Herriaren eskubideak aitortzen ez diren artean ez da bakerik izango.
|
|
Gure herriaren etsaiek ez digute ezer oparituko. Baina
|
Euskal
Herriaren eskubideak aitortuko dituen benetako egoera demokratikoa eskuratzeko aukera hortxe daukagu. Bultzatzen jarraitu dugu, horretarako bidea etsi gabeko borroka eta herri presioa izango direlarik, orain artean bezala.
|
|
|
Euskal
Herriaren eskubideen ukazioa errepresioaren bidez eta errepresio horren legitimitatearen bitartez egiten da, eta hori politikoz jantzita datozen asko egiten ari dira. Klase politikoak, oro har, eta, batez ere, erantzukizunak izan dituzten alderdiek, PSOEk bezala, lotura zuzena dute errepresioaren estrategiarekin.
|
|
"
|
Euskal
Herriaren eskubide eta erabakia errespetatzean datza gakoa, eta gaur egun nahi horrek ez du espresiobiderik, ez eta espresatuko balitz errespetatua izango litzatekeen garantiarik.
|
|
"
|
Euskal
Herriaren eskubideak ezagutuz gero eta euskal herritarrok libreki geure etorkizunaz erabakitakoa errespetatuko dutela aginduz gero, gatazkaren konponbidean urrats atzeraezinak emango lirateke".
|
|
"
|
Euskal
Herriaren eskubideak onartu baino enfrentamenduak jarraitzea nahiago duenak bere egin ditzala ondorioak".
|
|
|
Euskal
Herriaren eskubide guztiak ezagutuak izatearen alde borrokatu eta Euskal Herriko Estatua eraikitzeko bidean indarrak biltzeko garaiak dira. Euskal herritarren gehiengo zabal batek Euskal Herriko Estatuaren proiektuarekin bat egiten duenaren ziurtasuna daukagu, proiektu horretan herritar guztiok lekua dugu eta helburu horren alde lan eta borroka egiteko deia luzatzen diegu euskal herritarrei.
|
|
Berriz ere eseriko dira. Berriz ere eseraraziko ditugu behingoan
|
Euskal
Herriaren eskubideak aitortzeko. Artean, Euskal Herriaren eskubideak ezagutuak eta errespetatuak ez diren bitartean, zanpaketaren kontrako erresistentziak iraungo du".
|
|
Berriz ere eseraraziko ditugu behingoan Euskal Herriaren eskubideak aitortzeko. Artean,
|
Euskal
Herriaren eskubideak ezagutuak eta errespetatuak ez diren bitartean, zanpaketaren kontrako erresistentziak iraungo du".
|
2022
|
|
Ondotik, 1980an, Baionan Suprefeturaren kontrako atentatua prestatzen ari zirela, Txomin Olhagarai eta Ramuntxo Arruiz militanteen heriotzek ainitz hunki zuten. Orduan kontzientzia hartu zuen
|
Euskal
Herriari eskubide osoak ukatuak zizaizkiola eta Euskal Herria biziarazi behar zela, ber tze militanteekin juntatzeko hautua egiten zuela.
|
|
Letamendiak eta Goyo Monrealek bai. Letamendiak zioen Nazio Batuen Batzar Orokorrak 1966ko abenduan onartu eta 1976ko martxoaren 23tik indarrean den Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Itunari jarraikiz estatuk berretsia; tartean, Espainia,
|
Euskal
Herriak eskubidea zuela autodeterminatzeko, eta horrenbestez, hori nola egin azaldu zuen bigarren zatian. Goyo Monrealek zioen gorago aipaturiko itun hori legedi espainolaren parte zenez gero, besterik gabe, har zitekeela autodeterminatzeko erabakia.
|
|
Letamendiak zioen Nazio Batuen Batzar Orokorrak 1966ko abenduan onartu eta 1976ko martxoaren 23tik indarrean den Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Itunari jarraikiz estatuk berretsia; tartean, Espainia,
|
Euskal
Herriak eskubidea zuela autodeterminatzeko, eta horrenbestez, hori nola egin azaldu zuen Goyo Monrealek, berriz, zioen gorago aipaturiko itun hori legedi espainolaren parte zenez gero, besterik gabe, har zitekeela autodeterminatzeko erabakia. Zein zen Letamendiaren proposamena?
|
|
ikastolak sortu ziren euskara salbatzeko, batez ere, nahiz eta egia den frankismoaren kontrako erresistentzia gune bilakatu zirela. Baina sorrera eta garapena ez dira berdinak eta, denboraren poderioz eta kasu askotan, ikastetxe publikoak gune hori bilakatu ziren (froga garbia, bestela, ikastetxe hauetan ikasleek zein irakasleek nola egin eta egiten dituzten mobilizazioak
|
Euskal
Herriaren eskubideen alde eta, berriz, nola mobilizaziorik ez dagoen ikastoletan). Ikastolak sortu zirenean ez zegoen arlo publikoan euskara ikasteko aukerarik, baina hori guztia aldatu zen bai Euskadin, bai eta Nafarroan ere, hezkuntza eskumena bere gain hartu zutenean.
|
2023
|
|
Minbiziaren aurka borrokan dabiltzan elkarteek urte asko daramatzate aldarrikatzen erakundeek ahanztura onkologikorako eskubidea bermatu behar dutela, hau da, pertsonek ezin dutela inolako diskriminaziorik izan minbizia pairatzeagatik. Gaur, lehen pausoa eman dute Hego
|
Euskal
Herrian eskubide hori arautzeko bidean. Gaurtik aurrera, minbizia jasan duten lagunek gainerakoen eskubide eta betebehar berak izango dituzte gidatzeko baimena berritzeko orduan.
|
|
Berriro nabarmendu du beharrezkoa dela indar politiko guztiek «argi azaltzea» zertan erabiliko dituzten datorren igandeko hauteskundeetan lorturiko botoak, eta EH Bilduk boto horiek «eskuinen kontrako bermea» izango dituela zehaztu du: «EH Bilduren aldeko botoa
|
Euskal
Herriaren eskubideak eta askatasunak defendatzeko eta zabaltzeko bermea da».
|