|
2001
|
|
|
Iruñeako Gobernutik ezin espero Madrilekin bat egite besterik, baina, zer dela eta Gasteizekoaren isiltasuna? Kapitala eta burgesia ikutzen dituzten gaietan fiskalitatea, Kontzertu Ekonomikoa…\ berehala erreakzionatzen dute, baina euskal langileriaren eta
|
Euskal
Herriaren burujabetzaren aurkako tamaina honetako eraso baten aurren, txintik ere ez! Eta, euskal enpresariak?
|
|
2002
|
|
|
Zer gertatuko zen
|
Euskal
Herriak burujabetza lortuko balu. Gauza on askorik ez, Luis Haranburu Altunak «Kandido edo Euskadi independientearen ukronia» nobelan agertzen duenagatik.
|
|
2004
|
|
|
Autonomia, autodeterminazioa, independentzia, gainontzeko herri iberiarrekin federazioa... ziren orduan plazaratzen ziren nazionalitate bati zegozkion egitasmoak. 1977ko udaberrian, esate baterako, Euskal Erakunde Herritarrak"
|
Euskal
Herriaren burujabetza nazionalaren onespena" aldarrikatzen zuen legez, Euskadiko Alderdi Sozialistak PSEk bere estraineko biltzarrean" Euskadiren autodeterminazio eskubide eta Estatu federalaren eraketa" oihuztatu zuen. Programak programa eta aldarrikapenak aldarrikapen, 1977ko ekainaren 15ean izandako hauteskundeen emaitzek Autonomia Estatutuaren errebindikazio gunera eraman zituzten amets abertzaleak.
|
|
2009
|
|
|
EAren kasuan, alderdia hauteskundeetatik indartuta ateratzea espero duela esan du Unai Ziarreta lehendakarigaiak, EAJk eta PSEk euskal gizartea denboraren tunelean sartzea eragozteko. Era berean,
|
Euskal
Herriarentzat burujabetza eta autogobernuaren beharra azpimarratu du, krisiari aurre egiteko armarik onena delako.
|
|
|
|
Euskal
Herriarentzat burujabetza aldarrikatu zuen EAko lehendakarigaiak mitinean. Krisialdiari aurre egiteko, gainera, politika progresistak martxan jartzea ezinbestekotzat jo zuen; besteak beste, enplegua sortzeko, zerga politika solidarioa sustatzeko eta gizarte gastua handitzeko inbertsio publikoa bultzatzea proposatu zuen.
|
|
|
Martxoaren 1eko hauteskundeetatik EA indartuta ateratzea ezinbestekoa da euskal gizartea EAJ eta PSEren eskutik iraganeko garaietara bueltatu ez dadin, Ziarretaren esanetan. Izan ere, EAko burua ziur da jeltzaleek eta sozialistek bat egiten badute Ardanzaren garaietan sartuko dutela atzera euskal gizartea, eta Lizarra Garaziko akordiotik
|
Euskal
Herrian burujabetzaren alde egindako ibilbide guztia bertan behera utziko dutela. Gainera, autonomismora itzultzeak ez duela bakea ekarriko ohartarazi du:
|
|
|
Arrano beltza, Nafarroako kateak eta ikurrina
|
Euskal
Herriak burujabetza lortzeko daraman borrokaren sinbolo dira. Gaur egun, Euskal Herri osoa ofizialki ordezkatzen duen nortasun ikur ofiziala ikurrina da.
|
|
|
Euskal Herriaren historian dugun azken erreferentzia instituzionala Nafarroako Erresuma da, eta ukaezina da gaur egun Euskal Herri osoa biltzen duen instituzio nazional bakarrak Udalbiltza izena duela.
|
Euskal
Herriaren burujabetza lortzeko bidean pausoak ematearren epaitu, eta zergatik ez aurreratu, laster kartzelatuko dituzte Udalbiltzako ordezkariak. Gainera, espainiarren Auzitegi Nazionalak ez du aulkien zozketarik egin, toki sobera izango da denontzat.
|
|
|
Nazioaren beharren eta interesen perspektibatik,
|
Euskal
Herria burujabetzara eramango duen estrategia nazional eraginkorra artikulatzeko unea da. Euskal Herriaren burujabetza lortzeko urrats estrukturalak ematea ahalbidetuko duen estrategia zabala antolatzea, alegia.
|
|
|
Nazioaren beharren eta interesen perspektibatik, Euskal Herria burujabetzara eramango duen estrategia nazional eraginkorra artikulatzeko unea da.
|
Euskal
Herriaren burujabetza lortzeko urrats estrukturalak ematea ahalbidetuko duen estrategia zabala antolatzea, alegia. Gure nazioak bere osotasunean behar dituen tresna eta baliabide politiko, instituzional, ekonomiko eta kulturalez hausnartu, adostu, bultzatu eta egingarri bilakatzeko gai izan behar duen estrategia artikulatzea da behar duguna.
|
|
|
Nazio estrategia baten beharra azpimarratu zuten, zehaztuz eragile politiko, sindikal eta sozialetan oinarritu behar zela, baina batez ere herritarrengan.
|
Euskal
Herria burujabetzara eramango duen bidea herritarrek ireki behar dute, Nazio Eztabaida Gunearen arabera. Eta horretan ezinbestekoa jotzen du tresnak, baliabideak eta gaitasunak eskuratzea arlo guztietan, politikoan, kulturalean zein ekonomikoan.
|
|
|
Funtsezko hiru arrazoi zituen borrokarako. Emakumea izanda bere askapenaren alde borrokatzeko eskubide osoa zeukan, euskalduna izanda
|
Euskal
Herriaren burujabetzaren aldeko borroka zuen bere berea, eta gaztea izanda, gazteen aldarrikapenak. Horiek guztiak borroka bakar batean eraman zuen aurrera:
|
|
|
Lehenengo alean zera nioen besteak beste: Euskal Herria Espainia gatazkarekin ez nagoela pozik, baina bai
|
Euskal
Herriaren burujabetzarako borrokarekin. Bigarren alean, berriz, zera nioen:
|
|
2011
|
|
|
mezua zeraman banderola baten gibelean.Dergiren erabakia «euroaginduen aplikazioaren geldiarazteko, Frantziako Estatua interpelatzeko, hemengo eta estatuko agintari politikoak beren arduren aitzinean ezartzeko eta euroaginduaren aurkako herri harresia azkartzeko» hartua dela azaldu zuen Elixirik. Euroagindua onartua izanez gero ostegunean Donibane Garazin eginen den elkarretaratzera deitu zuen, eta agorrilaren 20an Baiona eta Cahors hirietan eginen diren mobilizazioen berri ere eman zuen.«Aro berriaz baliatu behar»Dergiren aurkako euroaginduak agerian uzten du «Espainiako eta Frantziako estatuek ez diotela
|
Euskal
Herriaren burujabetzari eta autodeterminazio eskubideari lekurik utzi nahi», Elixiriren hitzetan. Ezker abertzalea Ipar Euskal Herriko mapa politikotik «desagerrarazteko eta ahultzeko» xedearen isla ere badela gehitu zuen.
|
|
2012
|
|
|
Behar horrek bakarrik arrazoitzen du indarrak batzeko xedea daukan akordio estrategikoa, zeinen helburua izan litzatekeen produktu sozialaren birbanaketa solidarioaren eredua ezartzea, bereganatze murriztaile eta kontrol gabekoaren ondorio traumatikoak zuzentzeko. Alternatiba horren balizko arrakasta
|
Euskal
Herriaren burujabetzaren bidean eman beharreko jauzi kualitatiboarekin oso lotua dago. Krisi sozioekonomikotik modu solidarioan ateratzeko alternatibak Espainiako eskuinak bere adar politiko guztietatik egindako erasoaldi sozialetik babesteko izaera izango luke hastapenetan, baina behin lehen erresistentzia aro hori modu arrakastatsuan gaindituta, proiektu subiranista gauzatzeko beharrezkoa den gizarte kohesioa egonkortu eta zabaldu egingo litzateke.
|
|
|
Beste hainbestek diote autonomiaren eskakizuna bateragarria dela lurralde elkargoaren aldarriarekin. Funtsean, %83 ados dira autonomia estatutua «lehen urratsa» dela Ipar
|
Euskal
Herriaren burujabetza lortzeko bidean. Haatik, itxaropen gutxi sendi da militanteengan:
|
|
|
Horregatik, independentziaren prozesuakberak erakusten du antagonismoa kontrajarriak diren bi proiektu politiko hauetanfuntsatzen dela: alde batetik,
|
Euskal
Herriaren burujabetza espainiar/ frantziarestatuaren subiranotasunaren mende ulertzen dutenen, eta bestetik, espainiar/ frantziar estatutik aske ulertzen dugunon artean. Egia da borondate hori faktoresozial, historiko, linguistiko eta abarrek egituratzen dutela, borondatea ezerezetik ezbaita sortzen.
|
|
|
Askotxo dira: gure izeba, gure amona izan daiteke...". Sindikatu abertzaleen artean LABek
|
Euskal
Herriak burujabetza politikoa eta ekonomikoa beharrezko dituela aldarrikatuko du, “Euskal langileriak justizia sozialean oinarrituriko Euskal Herria eraiki behar du, estatutik datozen inposaketa eta ukazioen gainetik. ELAk agintariei kritika gogorra egingo die, “gobernuan dauden agintariak enpresa handien, bankuen eta ekonomialarien mesedetara makurtzen dira lorturiko eskubide guztiak e...
|
|
|
Bestetik, osoko bilkurako gai zerrendan egon ez arren irailaren 26ko grebaren aldeko mozioa aurkeztu zuten EH Bilduren izenean. " Krisiari eta erasoei erantzuteko greba" izango dela esan zuten, eta"
|
Euskal
Herriaren burujabetza politiko eta ekonomikoaren aldeko bidean urratsa emateko". Horregatik egun horretako ekitaldietan parte hartzeko deia egin zuten.
|
|
2013
|
|
|
borrokaren baliagarritasuna. Duela 42 urte eta gaur balio berbera duen lan tresna dugu borroka,
|
Euskal
Herriaren burujabetza lortzeko bidean, autodeterminazioa gauzatuz, independentzia lorraraziz eta sozialismoa eraikiz. Noski, euskal preso politikorik gabeko egoera buruan dudala ari natzaizue.
|
|
|
Eta ordezkaritza sindikalik ez dagoen enpresetan zer?
|
Euskal
Herrian burujabetza ariketa bat egiteagatik gu ameslaritzat hartzea (barregarri uztera arte) ez zaigu batere gustatu. Greba Orokorretan eta Aberri Egunetan esaten dituzuenak entzunda, ELAkoengandik beste jarrera bat espero genuen.
|
|
|
Honela, adibidez, aipagai izan zituen harriz egindako eraikuntza lan handiak, Egiptoko piramideak, Txinako Harresia eta Euskal Herriko gazteluak, harrizko gazteluak; eta Nafarroako Erresumaz eta
|
Euskal
Herriaren burujabetzaz jarduteko hizpidea eman zion horrek.
|
|
2014
|
|
|
Ez ginen nahikoa egiten ari galbidera baino ez ginderamatzan odol oldea gelditzeko. Eta nola
|
Euskal
Herriaren burujabetza prozesua guk geuk herriak, esan gura da zuzendu eta aurrera atera behar dugun, halakoa behar du geure akatsen aitormenak ere: geure geurea.
|
|
|
Euskal Herriko Bilgune Feminista sortu eta hamabi urte beranduago, oraindik orain" 2002.urtean definitu genuen plan estrategikoa ardatz izanik, egin dugu bidea", aitortu zuen Bilgune Feministak Topaketaren aurkezpenean," baina Euskal Herria aldatu da, feminismoak aldatu dira, patriarkatuak forma berriak hartu ditu. Eta honen aurrean, gu, eta ordezkatzen dugun Euskal Feminismoak, gure helburua den
|
Euskal
Herriaren burujabetza feminista erdiesteko jarduna egokitzeko beharra sentitzen dugu". Hori dela eta, topaketari xedea jarri diote, burujabetza feminista horretaranzko" ibilbidearen edota trantsizioaren" oinarriak zehazteko eztabaida ematea, alegia.
|
|
2015
|
|
|
Gure bidea ez baita gelditzen Lurralde Elkargoan ez Herri Elkargoan, guretzat, abertzale gisa, bideak segitzen du. Ondoren Autonomia Estatutua eta
|
Euskal
Herriaren burujabetza lortzea ditugu xede. Urte bukaera bitartean Herriko Etxe guztietan izanen diren eztabaidetako lehen gaia hori da EH Bairentzat.
|
|
|
–Zergatik hautsi zen elkarrizketa? ETAk
|
Euskal
Herriaren burujabetza osoa lortu nahi zuen elkarrizketa honen bidez. Gobernuak eskakizun honi uko egin zion. Nire proposamena izan zen:
|
|
|
3 Espainiako segurtasun indarren kanporatzea 4 Langileariaren bizi eta lan baldintzak hobetzea. 5
|
Euskal
Herriari burujabetza eta autodeterminazio eskubidea aitortuko lizkiokeen autonomia estatutu berria.
|
|
|
Eta, batez ere, naziogintzan aritu beharra daukagu intentsitate handiz.
|
Euskal
Herriaren burujabetzaren bidean aurrea egin ahala, gero eta errazago mugiaraziko dugu beste aldea.Gure Esku Dago dinamikan edo Euskal Bidean lan egiten dugunean, zeharka, gatazkaren konponbidean ere ari gara.Zergatik aurkeztu zara alkategai moduan. EH Bilduk prozesu zabala egin du hautagaiak aukeratzeko eta, prozesu horren buruan, batzarrak aukeratu ninduen.Zergatik eman nion baiezkoa aukera horr... Ez dut nire bizitza herritik edo herrigintzatik aparte sentitu inoiz.
|
|
|
'
|
Euskal
Herriaren burujabetza energetikorantz joateko gida' aurkeztuko dute Bilbon
|
|
|
Udalbiltzako Euskal Garapen eta Kohesio Fondoak zenbait ekitaldi antolatu ditu azken hilabeteetan Euskal Herri osoan,'
|
Euskal
Herriaren burujabetza energetikorantz joateko gida' aurkezteko. Gaur, hilak 18, Bilbon, Ekoetxean, aurkeztuko dute, 19:30ean.
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiak Donostiako Udalarekin eta Zazpiak bat elkartearekin elkarlanean egindako ikerketa lana da'
|
Euskal
Herriaren burujabetza energetikorantz joateko gida, Xabier Zubialdek zuzendua, eta udaletxeetan abian jar daitezkeen jardunbide onen katalogoa biltzen du.
|
|
|
'
|
Euskal
Herriaren burujabetza energetikorantz joateko gida'
|
|
2016
|
|
|
Txillardegik hirugarren bideari ez zion onirizten, baina Ajuria Eneko Ituna politikaren oinarri bakartzat hartzen zutenen eta
|
Euskal
Herriarentzat burujabetza eskatzen zutenen artean hutsune politiko bat bazegoela aitortzen zuen, eta leku hori, honen aurreko atalean jaso bezala, hain zuzen honegatik zegoen:
|
|
|
Baina zer da erabakitzeko eskubidea? Zertarako balio du
|
Euskal
Herriaren burujabetza prozesuan. Nola erabiltzen da?
|
|
|
|
Euskal
Herriaren burujabetza prozesua martxan dagoela baieztatzen duen beste adierazle bat lurraldetasunaren aferaren inguruan egiten ari diren urratsak dira. Izan ere, horretan ere, mendeetan izan ez dugun egoeran gaude.
|
|
2017
|
|
|
Bai Casafontek baita Barrenak ere Katalunia eta
|
Euskal
Herriaren burujabetza herritar arrunten bizi baldintzak hobetzeko aukera direla aipatu zuten, Estatu justuago eta demokratioagoak eraikitzeko aukerak.
|
|
|
2014an aldarrikatu genuen hurrengo urteetarako iparra:
|
Euskal
Herriaren burujabetza feminista. Trantsizio feminista behar genuen, herritarron burujabetza bermatuko zuena, burujabetza prozesu desberdinak uztartuko zituena eta herritar desberdinak aske sentitzea bermatuko zuena.
|
|
2018
|
|
|
Elikadura burujabetza premiazkoa da ekologiarentzat, oreka sozialarentzat, berdintasunarentzat eta baita
|
Euskal
Herriaren burujabetzarentzat ere. Diseinatzen hasi behar eta, egokia da Euskal Herri osoko ikuspegitik pentsatzen hastea.
|
|
2021
|
|
|
Lasarte Oriako Gure Esku Dagoren hitzetan, COVID pandemiak" hamaika gabezia" utzi ditu agerian. " Horietako bat, guretzat oso nabarmena,
|
Euskal
Herriaren burujabetza falta da". Argi du zailtasun sanitario eta sozioekonomikoei aurre egitea dela lehentasuna, baina horrek ez duela esan nahi" arnasa luzeagoko politika" egiteari utzi behar zaionik.
|
|
|
Azkenik, azpimarratu du
|
Euskal
Herriaren burujabetza beharra" nabarmen" gelditu dela berriro ere eta LABek lantokietan enplegua eta lan baldintzen" defentsa irmoa" egingo duela" multinazionalaren balizko erasoen aurrean".
|
|
|
Apirilaren 4an, nazio gisa agertuko gara munduaren aurrean. 12:30ean, Euskal Herri osoan, une berean eta bat eginik,
|
Euskal
Herriaren burujabetza eta askatasuna aldarrikatuko ditugu, osasun neurri guztiak zainduta. Izan ere, bere burua gobernatuz herritarrak zainduko dituen herria izan nahi dugu", nabarmendu dute EH Bildutik.
|
|
|
Bilgune Feminista (2015): ‘Bagoaz
|
Euskal
Herriaren burujabetza feministarantz’, Emakume Abertzaleon VI. Topaketa Feministak.
|
|
2022
|
|
|
ETAren sortzaile ere izan zen.
|
Euskal
Herriaren burujabetzarekin amesten zuelako, nahiz eta indarkeria iraultzailearen bideak hamaika desadostasun eragin zizkion.
|
|
|
Independentziaren beharra aldarrikatu zuten ekitaldi nagusian ere. Gazteak «desjabetze bortitz bat» pairatzen ari direla salatu zuen Ane Alaba Ernaiko bozeramaileak, eta, horren aurrean, bestelako «mundu» eta bestelako «bizitza» bat eraikitzera dei egin zuen,
|
Euskal
Herriaren burujabetzatik abiatuta. Azaldu zuenez, horren beharra «inoiz baino agerikoagoa» da:
|
|
|
Gezurra badirudi ere, epe motzean burujabetza kontzeptuaren aldeko borroka egin dugu gure herri eta proiektuetatik. Izan ere,
|
Euskal
Herrian burujabetza emantzipazioarekin eta proiektu eraldatzaileekin lotzen badugu ere, gero eta hurbilago dugu Europa aldetik datorren burujabetzaren ikuspegi autoritarioa, eskuin muturrak bere egin duena, eta gutxiengo pribilegiatuen estatus materiala bermatzeko asmoa duena. Gure lurraldeetan badugu burujabetza denontzako materialtasun justuago batekin lotzeko aukera, baina, horretarako, proiektu gehiago sortu eta daudenak indartu ditugu.
|
|
|
Azken hamarkadako bilakaera argigarria da Nogueraren eskema ulertzeko; erabakitzeko eskubidearen aldeko dinamika gai izan da une jakin batzuetan
|
Euskal
Herriaren burujabetzaren aldeko borondate politiko bat adierazteko: 2014ko maiatzaren 29an Eusko Legebiltzarrak autodeterminazioaren aldeko adierazpen bat onartuta, eta 2017ko uztailean estatus berriaren oinarri eta printzipioak ezarrita; lehena, Gure Esku Dago k 150.000 bat herritarrez osatutako giza katea egin baino egun batzuk lehenago, eta bigarrena, dinamika berak 175.000 lagun inguruko giza katea egin eta aste gutxira.
|
|
|
Hispanitatearen Eguna ospatzeko Madrilen egin zuten desfile militarrarekin desberdindu zuen
|
Euskal
Herriaren burujabetzaren aldarrikapena. «Haien proiektu nazionalak hizkuntza, bandera, estatu eredua eta nazionalitatea inposatzen ditu.
|
|
|
Euskal Herriko zazpi lurraldeetan «errealitate administratibo eta erritmo ezberdinak» izanik ere, nazio ikuspegia eta estrategia partekatua dagoela dio EH Baik. «Harremanak sendotzeko» beharra ikusten dute,
|
Euskal
Herriaren burujabetzaren bidean aitzinatzeko. «Nazio mailako askotariko dinamika sozial, kultural, ekonomiko eta politikoak» sustatu nahi ditu, eta, alde horretatik, EH Bildurekin duen akordio estrategikoari «bizia» emanen dio.
|
|
|
EH Baik
|
Euskal
Herriaren burujabetza eta autodeterminazio eskubidearen defentsa helburu dituen emantzipazio proiektua duela erran dute. Munduko edozein eskualdetan independentziaren alde borrokatzen diren herrien aldean izanen gara beti», adierazi du Blainek.
|
|
|
Haatik, «sakabanatze» bat ikusten dute, «paraleloan» lanean ari diren eragile eta dinamikak «elkar gurutzatu» gabe. Era berean, aldaketa globalek «mehatxu berriak» dakartzatela uste dute, baina
|
Euskal
Herriaren burujabetzaren «beharra eta garrantzia» baieztatzen duten aukerak sortzen dituela ere. Ororen buru, belaunaldi berriak «kuantitatiboki eta kualitatiboki» sortzen ikusteko beharra azpimarratu dute.
|
|
|
Nola agertu gezurra dela kanpoko emakumeak* bertako emakumeentzat* mehatxu garela, euskararentzat, lan aukerentzat… Gu euskaltzaleak eta abertzaleak gara! (EHBF, 2015eko otsaila, “Bagoaz
|
Euskal
Herriaren Burujabetza Feministarantz! ” txostena).
|
|
|
EHBF (2015): Bagoaz
|
Euskal
Herriaren Burujabetza Feministarantz!, 2015eko otsaila.
|
|
|
Burujabetzaren errezetan subjektu eta osagai berriak sartu ditugu (minen osatze kolektiboa, zaintza lanak edo desira eta autodefentsa, kasu), nazio askapenerako borrokaren edota nazio eraikuntzaren markoa irekitzeko ahaleginean; (euskal) herrigintza dibertsifikatzeak bidea emakume* gehiagorentzat irisgarria egingo zuelakoan. Hauxe adierazi genuen 2014ko Emakume* Abertzaleon Topaketa Feministetan, Ondarroan, aurkeztu genuen Bagoaz
|
Euskal
Herriaren burujabetza feministarantz! ponentzian, trantsizio feminista ezaugarritzean:
|
|
|
Nazio gatazkari irtenbide emango dion proposamena izan behar du. Intersekzionalitatetik abiatuta, irekia eta dinamikoa, adostuta eta elkarlanean oinarrituta, erakunde publikoetan zein herritarren autoantolakuntza eragitera bideratuta (EHBF, 2015eko otsaila, Bagoaz
|
Euskal
Herriaren Burujabetza Feministarantz! txostena).
|