|
2001
|
|
|
Okabe mendia, Iratiko ikuspegirik politenetakoa eskaini dezakeen 1.466 metroko gailurra izateaz gain, bere magalean
|
Euskal
Herrian aurki dezakegun kromletx multzorik garrantzitsuena erakusten du, Illarritakoa hain zuzen ere.
|
|
2002
|
|
|
Garai berean, Jose Maria Basabek, Euskal Herriko Unibertsitateko Antropologia irakaslea izango zenak, hasi zituen bere ikerketak. Berak eginiko lanen artean,
|
Euskal
Herrian aurkitu den giza hezur antzinakoenaz egindako azterketa nabarmentzen da,. El humero premusteriense de Lezetxiki (Mondragon)? (Basabe, 1966) artikuluan argitara eman zuena.
|
|
|
|
Euskal
Herrian aurkitutako lehenengo zen trikuharria, 1831 urte aldera, Agurain inguruko Aizkomendikoa dugu. Idorokuntza horren ondoren, beste berrogeibat urtetan ez zen berririk ezagutu; orduan agertu ziren beste batzuk Araban (Kuartangokoak 1870ean,. Arrizala?
|
|
2003
|
|
|
Victor Hugo idazlea ekarri dugu gogora segidan, idazle frantziar erromantiko handiak
|
Euskal
Herrian aurkitu zuen mundua agertu baitigu Koldok «Idi orgaren karranka» (Euskal Herrian gaindi, 1843) liburuan (Elkar). Hugoren idazlanen nolabaiteko bertsio osatua da Izagirrerena.
|
|
|
" La Vanguardia"," Interviu" eta beste hainbat tokitan lan egindako kazetaria dugu Antonio Alvarez Solis, baina azken urteotan arazoak izan ditu Espainiako komunikabideetan bere iritziak agertzeko. Eta
|
Euskal
Herrian aurkitu du aukera.
|
|
2004
|
|
|
Gai honetan uste dut, iaiorik bada inon,
|
Euskal
Herrian aurki daitezkeela idazlerik iaioenak. Beti urrutiko intxaurrak abonatzen aurren puntakoak:
|
|
2005
|
|
|
Halaber Gorrotxategiren lanak zehatz ezarritako akitaniar stock onomastikoa (1984), Hego
|
Euskal
Herrian aurkitutako zenbait izenekin bat dator, hala nola, Abisunhari, Dusanharis, Edsuri, Naru[/] eni, Narhungesi, Serhuhoris, Ummesahar, eta] eihar pertsona izenak, eta Errensae, Larrahi, Losae, Loxae eta Selatse jainko jainkosa izenak. Bestalde badaude ere jatorriz iberierazko izenak direnak baina
|
|
2007
|
|
|
Tribuak euskaldungoaren tribuan beraz. Honek balio du Euskal Herri osorako bainan Ipar
|
Euskal
Herrian aurkitzen ahal diren tribu ezberdinei soako bat emanen diegu eskatutakoari jarraikiz.
|
|
2008
|
|
|
45
|
Euskal
Herrian aurkitzen den kelonio bakarra Emis> > da, Nafarroa eta Arabako urmael batzuetan basa bizi dena. Horren euskal izen klasikoa, gutxienez XIX. mendearen erdialdetik dokumentatua, apoarmatua> da, alemanezko Schildkröte>(=, ezku tu (dun) apoa?) antzera osatua, eta, berez, gaztelaniazko galápago ren kidea da esanguraz.
|
|
|
«Ni ez naiz erresuma honetakoa» idatzi zuen.
|
Euskal
Herrian aurkitu zuen Espainian ematen ez zioten aterpea.
|
|
2010
|
|
|
Ondoren,
|
Euskal
Herrian aurki daitezkeen lau elkarteen datuak eskaintzen dira:
|
|
|
|
Euskal
Herrian aurkitu zuen sosegua ez zuen iraganeko fantasma batek astindu eta dardarka jartzea nahi, beraz, gauzak zeuden bezala uztea egoki zeritzon. Hasiera gogorra egin baldin bazitzaion ere, Montefloridoko lanean hasi zenetik bizimodua berriro bideratzen ari zela iruditzen zitzaion eta aurreko guztia gertatu ez balitz bezala bazuela etorkizunari begiratzea.
|
|
|
Hiru sala, hiru giro.
|
Euskal
Herrian aurkitu espazioen hiru interpretazio berezi. Philippe Herbet belgikarrak, adibidez, jendeak eta eguneroko bizitza osatzen duten memento galdu horiek ditu gustuko.
|
|
2011
|
|
|
99. Grabaketa gehienok hedapen txikiko zigiluetan grabatuak izan dira beti, eta egun sareak ia dena eskuratzeko aukera ematen badigu ere, ez dute zirkulu espezializatuetatik aparteko oihartzunik izan. Hego
|
Euskal
Herrian aurkitzekotan Eresbilek Errenterian duen gordailuan baino ez ditugu aurkituko (www.eresbil. com).
|
|
2016
|
|
|
Erdi Aroko sutondo bat eta 700 urteko historia biltzen dituen sekuentzia bat aurkitu ditu Aranzadik Errenterian.
|
Euskal
Herrian aurkitutako bakanetakoa da sutondoa.
|
|
|
Aurkakoa litzateke harrigarri.
|
Euskal
Herrian aurkitzen dugun kontraesan berbera, Egipto Zaharra eta Bibliako Israel bezain leku hurbilen artean aurkitzeak, bidea ematen du uste izateko bi kosmologiok indoeuroparren etorrera aurretik ere zabalduta egon zitezkeela euskaldunen artean. Azken iruzkin modura, espekula daiteke amaren baitara sartzen den eguzki amandrearen kosmologia egokiago litzatekeela agian hildakoen ehorzketan eta kultuan oinarritutako erlijio baten testuinguruan, egiptoarren hobespenak erakutsiko lukeenez.
|
|
2017
|
|
|
Gametofito fasea
|
Euskal
Herrian aurkitu zen lehendabiziko egunetik, ordea, garbi ikusi zen hortik aurrera iratzea leku gehiagotan ere aurkitzeko aukera zegoela. Izan ere, Euskal Herrian, beste leku askotan ez bezala, iratzea bere bizi zikloko bi faseetan aurkitu daiteke, bi gorputz ezberdin izango balitu bezala, eta biek gainera, bizileku ezberdinak erabili ditzakete, iratzearen biziraupenerako abantaila handia izanik.
|
|
|
Epeltasun bila iparraldetik hegoalderantz doazen hegaztiek
|
Euskal
Herrian aurkitzen dute atsedena. Urrutitik begiratzen diegu prismatikoekin, ikaratuta alde egin ez dezaten.
|
|
|
Iheslari, deportatu eta presoen itzultzea errexteko bideak aztertuko dituzte. Agustin Hernan Foro Sozialaren bozeramaileak adierazi duenaren arabera, Espainiako eta Frantziako estatuek ezartzen duten blokeoaren aitzinean, konponbidea
|
Euskal
Herrian aurkitu behar da. Adostasunek hiru eremu instituzionaletako erakundeetan oinarrituak izan behar dute:
|
|
2018
|
|
|
Hizkuntzak eta haien komunitateak era egokian sailkatzea zaila baino zailagoa da, horretarako baliatu ohi diren irizpideak zalantzazkoak eta eztabaidagarriak izaten baitira. Hemen Laakso eta bere lankideen hizkuntzen sailkapenari jarraiki, horrela laburbildu daitezke
|
Euskal
Herrian aurki daitezkeen motak: a) Estatuetako hizkuntzak (state language), frantsesa Iparraldean eta gaztelania Hegoaldean; b) Hizkuntza gutxituak (minority language, community language...), zeinak bi azpi-multzotan sailkatu ohi diren:
|
|
|
Babesa kendu, aterpea ukatu, historia erauzi. Zulo bat, edozein zulo,
|
Euskal
Herrian aurki daitezkeen zulo ugarietatik edozein, besteak bezalakoa, edozein, zulo guztiak, historia kendu, babesa ukatu, zuloa itxi mendian, eta zuloa egin gure iruditerian.
|
|
|
Egoera horri aurre egiteko parada Ipar
|
Euskal
Herrian aurkitu zuen, hein batean, euskal musikagintzak; horren erakusgarri da Iparraldetik Hegoaldera ekarri izana 60ko hamarkadan, modu klandestinoan, euskal musikagintzaren berpizkundean eragin nabaria izan zuten diskoak (Aristi, 1985: 22).
|
|
2021
|
|
|
Audreyk erraiten zaukun produktu batzuk, landare olioa bezalakoak (huile vegetal) ez dituztela
|
Euskal
Herrian aurkitu ahal izan, baina erabiltzen dituztenak biologikoak direla, beti kasu eginez ingurumenari.
|
|
2022
|
|
|
Mineralen artean, berriz, hauek dira adierazgarrienetakoak:
|
Euskal
Herrian aurkitutako septaria bikoitzik handiena, karamelu koloreko blenda, goethita irisatua, Kalkedoniako korala eta igeltsu azularra. Niloko krokodiloa, hartz arrea, kolibriak, koralen bilduma, maskorrak, tximeletak, arrainak, narrastiak, anfibioak, eta kontinente guztietako hegazti eta ugaztunak ere badituzte bilduman.
|
|
2023
|
|
|
Lezetxiki Udalatx mendiaren inguruko kobazulo bat da, eta han aurkitu dituzte, oraingoz, Euskal Herriko giza aztarnarik zaharrenak. Besteak beste, Behe Paleolitoko Homo heidelbergensis espezieko emakume baten humeroa topatu zuten han, gutxienez 164.000 urte dituena; hura da
|
Euskal
Herrian aurkitutako giza hezurrik zaharrena. Jose Migel Barandiaranek eta Jesus Altunak aurkitu zuten, duela 50 urte.
|