|
2003
|
|
|
Eta XVI. mende bukaeratik XIX. menderaino erabat nagusi izan zen. ...ikatu zuen euskaldun bakarra Arnaud Oihenart zuberotarra izan zen, bere latinezko Notitia Utrisque Vasconiae (1638) obra zorrotz eta bikainarekin32 Latinez idaztea adierazgarria da, erakusten baitu latina zela garaian nazioarteko hizkuntza, eta gainera Iparraldean oraindik XVII. mende erdialdera frantsesak baino kultur prestigio handiagoa zuela33 Oihenartek, agirietan oinarrituz, Baskonia osoaren(
|
Euskal
Herriak eta Akitaniak osatua) historia idatzi zuen, tubalismo kantabrismoak baztertuz. Euskaraz propioki historia lanik idatzi ez arren bere gaztaroa neurtitzetan kontatu zuen.
|
|
2004
|
|
|
Horregatik, nik uste,. Frantziako Iraultza Euskal Herrian? gisa zuzendu litzateke puntu hori (edo nahiago bada, eta esplizituago esatearren,. Frantziako Iraultza Ipar
|
Euskal
Herrian eta bere ondorioak Hegoaldean?).
|
|
|
aurki ditzakegu (azken hau artxibo, museo eta gisakoei dagokiela). Beraz inon ez dira euskara,
|
Euskal
Herria eta euskaldungoa esplizituki agertzen ikasgai honen subjektu historikoa definitzen duten abiapuntu gisa, ezta beren baitako ondare eta balio gisa. Horretan, agian, zer esango duten?
|
|
|
Euskal historia ikasgaian behintzat nik ez dut proposatzen balio nazionalistarik sartzea (ezein zentzutan), baizik soilik euskal izena merezi duen historia curriculuma lantzea, euskal hitzaren esangura konbentzionala, minimoetan behintzat, errespetatuz. Horretarako ezin dira euskaldunak,
|
Euskal
Herria eta euskara ezaugarriak baino gutxiago aintzat hartu. Baina ezta gehiago ere:
|
|
|
ukaezina da euskal historia lantzeak euskal balio batzuen transmisioa lekarkeela aldean. Konkretuki, eta euskal subjektu historikoa hemen egin den moduan definituz gero, horren irakaskuntzak euskararekiko,
|
Euskal
Herriarekiko eta euskaldunekiko gertutasuna eta estimua sustatuko lituzke. Eta ez dago zertan ukatu helburu hori, azken finean jendartean, atxikimendu nazional kontrajarrien gainetik (edo azpitik), euskara babestu eta bultzatu beharreko ondare komun gisa aldarrikatzen da.
|
|
|
Aldiz honek guztiak ez du inplikazio nazionalik zertan izan, hizkuntza eta hari lotutako kontzeptu soilak baitira abiapuntu, ez leialtasun politikoak (beti ere euskara ondare komun gisa onartzen deno, ezen leialtasun nazional jakin batek euskara baztertu beharra eskatzen badu argi dago hemen proposatzen dena bateraezina izango dela proiektu nazional baztertzaile horrekin). Bestalde, euskara,
|
Euskal
Herria eta euskaldungoa balio gisa sustatzea proposatu arren ez dira historiaren bidez esentzializatuta aurkeztu nahi, baizik historia ikasgaiak haien izaera konbentzional eta aldakorraz ohartzeko balio dezake, izaera konplexu hori ulertzeak absolutismorik gabeko balio gisa estimatzen lagunduko dituelakoan. Zentzu horretan guztiz posible da euskal historia kritiko bat eraikitzea, gure egungo ikuspegiak abiapuntutzat hartuko dituena baina horregatik ez dena autokonplazentzian eroriko, baizik dogmatismorik gabe norbere ezagutzan sakonduko duena.
|
|
2005
|
|
|
Esan beharra dago, gerrillen borrokan izandako paperaz gain, emakumeek paper aipagarria jokatu zutela ere lehen greba orokorretan, batez ere, Asturiasen,
|
Euskal
Herrian eta Katalunian.
|
|
|
Gizarteko sektore ezberdinetako pertsonak elkartu zituzten manifestazio eta greba ugari egon ziren;
|
Euskal
Herrian eta Katalunian, indar polizialekin enfrentamendu oso bortitzak gertatu ziren. ETAko militanteak ziren euskaldun batzuen kontrako Burgoseko epaiketa hasi zenean, adibidez, Espainia osotik zabaldu ziren protestak.
|
|
|
Hurrengo ikerketa lanak kutsu pertsonala izatea espero dut. Euskal Herrian dagoen pentsalari onenetakoa den Joxe Azurmendiri 2005eko urtarrilean egin nion elkarrizketaren bidez saiatuko naiz
|
Euskal
Herria eta biolentziak honekiko duen lotura aztertzen. Horretarako elkarrizketatuak berak idatzitako liburu batean oinarritu naiz, Demokratak eta biolentoak (1997) izeneko entsegua hain zuzen.
|
|
2006
|
|
|
II.
|
Euskal
Herriari eta euskaldunei buruzko Erdi Aroko genero historiografikoak
|
|
|
I.
|
Euskal
Herriari eta euskaldunei buruzko historiografia greziar eta latindarra?. .....................................
|
|
|
II.
|
Euskal
Herriari eta euskaldunei buruzko Erdi Aroko genero historiografikoak.......................................... 38 or.
|
|
|
I.
|
Euskal
Herriari eta euskaldunei buruzko historiografia greziar eta latindarra
|
|
2011
|
|
|
sakonena Asturias eta Leon iparraldean emango zen batetik, bigarren maila batean,, conatos formales de insurreción armada? zituztelako, Madril,
|
Euskal
Herria eta Katalunia topatuko lirateke bestetik, Sevilla, Kordoba, Valentzia eta Zaragozako gertakari baketsuak edukiko genituzke azkenik27 De la Granjak, David Ruiz 1934ko gertakarietan aditua denak ezarritako eskema bat jarraituz, beste azpisailkapen bat azaltzen du Euskal Herriari bakarrik begira: iraultza, izen hori merezi duena, autorearen hitzetan, Eibarren eta Arrasaten gertatu zen, udalak hartu zituzten eta bi herriak kontrolatu, hilketa politikoak gertatu ziren (Marcelino Oreja Bizkaiatik aurkeztutako diputatu karlistaren kasu famatua, aldi berean gune hartako enpresaria zena, Unión Cerrajera de Mondragónen presidentea hain zuzen, eta Carlos Larrañaga tradizionalistarena eta Unión Cerrajerako kontseilaria zen Dagoberto Rezustarena), baina goardia zibilen koartelen asaltoan ez zuten arrakastarik izan eta militarki zapalduak izan ziren; bigarren mailan, greba intsurrekzionala deitzen duena meatze gune bizkaitarrean, Bilboko gerriko industrialean eta Donostia inguruko industria eta arrantza nukleoetan (Pasaia, Errenteria, Hernani) emango zen, autorearen arabera; azken puntuan berriz greba orokor pasiboa deiturikoa legoke, Bilbon, Donostian, Balmasedan, Gernikan, Irunen, Soraluzen, Zumarragan, Beasainen, Bergaran, etab.en eman zena. Eta zerrenda hemen amaitzen da.
|
|
|
1934ko Urriarekin loturiko Tolosaren aipamenak zinez urriak dira, ia existitzen ez direla ez esateagatik. Atal bakoitzean bakoitzaren problematika aztertuko badugu ere, esan behar da bai Gipuzkoaren edota orokorrean Euskal Herriaren inguruan greba honen inguruan egin dena antzeko panoraman topatzen dela, halako punturaino ezen espreski
|
Euskal
Herriari eta 1934ko gertakariei eskeinitako lan bakarrak bi diren: Juan Pablo Fusiren Nacionalismo y revolución:
|
|
2022
|
|
|
Bukatzeko, artikulu honek iturrien eta metodoaren gaineko gogoeta bat ekarri nahi izan du, gehienean ahozkoa izan den herri honentzat.
|
Euskal
Herriaren eta haren zirkunstantzien berri historikoki eta luzaz euskaldunei arrotz zaizkien hizkuntzetan eta kodeetan eman da, hala lehen mailako iturrietan nola bigarrenetan. Zorionez, euskarazko iturriak eta ahozko tradizioaren lekukotza batzuk ere geratu zaizkigu, gure historiaren irudi osoago bat izaten lagundu dutenak.
|