|
2006
|
|
|
Center for Basque Studies; ikus webgunea) batez ere ikerkuntzan dihardu. Bere euskal gaiei buruzko liburutegia oso ezaguna da
|
Euskal
Herrian eta asko dira Europatik aldi labur batean hainbat dokumentu, artikulu, eta liburu begiratzeko bertaratzen direnak. Euskal Bildumak 50.000 liburu eta 1.500 aldizkari ditu.
|
|
2007
|
|
|
Nola esplikatu haurren taldearen erabileraren beherakada txikia eta, aldi berean, gazteen taldearenaren gorakada hori? Euskararen irakaskuntza bereziki lehen hezkuntzan garatzen dela Ipar
|
Euskal
Herrian eta gutxi bigarrenean jakin behar da. Beraz, bi talde horien arteko desberdintasunaren argitasuna denbora behar dela irakaskuntzak bere emaitzak eman ditzan litzateke?
|
|
|
Beraz, epe horretan 2 puntu baino gehiago galdu dira eta beherakada handiago da 2001etik 2006ra,% 1,4 Adin talde honekin izan daitekeen gauzeen aldatzeko eragile nagusiena helduen euskalduntzea litzateke. Baina irakaskuntza honek 1000 bat ikasle hunkitzen du Ipar
|
Euskal
Herrian eta dakigun bezala hiztun osoak eskuratzeko epea luzea da. Ikasle askok ikaskuntza bidean uzten dute.
|
|
2008
|
|
|
hiru hitzarmen nagusi badira Ipar
|
Euskal
Herria eta Euskal Autonomia Erkidegoaren artean, euskararen eta euskal kulturaren alorretan: Euskal Kultur Erakundea eta Kultura Sailaren arteko hitzarmena (2003), Baionako Protokoloa (2003) eta Euskararen Erakunde Publikoa eta Hizkuntza Politika Sailburuordetzaren arteko lankidetza hitzarmena (2007).
|
|
|
hiru hitzarmen nagusi badira Ipar
|
Euskal
Herria eta Euskal
|
|
|
• Egiazko elebitasuna lortzea, elebitasun orekatua beraz, norbanako elebitasuna izan dadin ala gizartearen mailan? Kasu honetan oraiko hizkuntzaren bizi baldintzak osoki aldatzeko lirateke Ipar
|
Euskal
Herrian eta bide luze bat egiteko litzateke.
|
|
2009
|
|
|
Bertan, globalizazioaren fenomenoaren deskribapen argi bat burutzen du eta euskal komunitateak, historian, beste aldaketa batzuen aurrean hartutako jarrerak errepasatzen ditu kokapen modura. Hortik abiatuta,
|
Euskal
Herria eta mundu mailako komunikabideen panorama aztertzera sartzen da. Eta azkenik, biziraupenerako eta arrakastarako gako batzuk seinalatuz borobiltzen du artikulua.
|
|
|
|
Euskal
Herriak eta hizkuntzak ukipenegoerako menpekoaren lekua betetzen dute; alderantziz, ukipenegoerako dominatzailearen lekua hartzen dute Espainiak eta Frantziak, herri eta hizkuntzekin.
|
|
|
euskaldun elebakarrak bukatu dira, Euskal Herri osoan euskaldun elebidunak nahiko sakabanatuta daude. Neurri handi batean,
|
Euskal
Herriak eta hizkuntzak ukipen egoerako menpekoaren lekua betetzen dute; alderantziz, ukipen egoerako dominatzailearen lekua hartzen dute Espainiak eta Frantziak, herri eta hizkuntzekin.
|
|
|
Adibidez, E. Baxok-i egindako omenaldian, gure BAT Soziolinguistika Aldizkaria honetan12, honako artikulua idatzi genuen M. J. Azurmendi, N. Larrañaga eta J. Apalategi artean: " Identitate Etnolinguistikoa (IELa) Euskal Autonomi Erkidegoan (EAEan)" (131 or.). Baina identitatea deitu, edo nortasuna deitu, ugariak dira jadanik egin diren ikerketak eta argitalpenak
|
Euskal
Herrian eta euskararekiko gertatzen diren zenbait fenomeno azaltzeko; adibidez, nahiko berria den Euskal nortasuna eta kultura XXI. Mendearen hasieran/ Identidad y cultura vascas a comienzos del siglo XXI/ Identité et culture basques au début du XXIéme siècle izeneko argitalpena (2006) 13.
|
|
|
Alabaina noizean behineko euskal mintzamoldea da maizenik gertatzen den hizkuntza jokabidea adin multzo guztietan salbu 65 urte eta gehiagoetan, Nafarroa Beherean eta Zuberoan. Ipar
|
Euskal
Herrian eta konduan hartuz euskaldunak gehi elebidun hartzaileak, euskal eta erdal mintzamoldeak ponderatuz %33 solasaldi euskaraz egiten dira eta beraz %67 frantsesez. Nafarroa Beherean eta Zuberoan euskararen erabileraren neurria %45a da.
|
|
|
Aspalditik lankide eta adiskide, Jose Luis Albarez Enparantza Txillardegi nor den esan beharrik ez dago. Zure aditzea zabala da
|
Euskal
Herrian eta baita hemendik kanpo ere. Lan arlo ugaritan jorratzaile, modu nabarmenean euskararen eta euskal kulturaren eremuan aritu zara.
|
|
|
" D" ereduko ikasleek, inguru euskaldunetan bizi direnek, euskararen eta gaztelaniaren arteko botere harremanak nabarmentzen dituzte. Euskara ikastea ezinbestekotzat jotzen dute, horixe baita
|
Euskal
Herriaren eta euskal kulturaren hizkuntza; ikasle horiek euskara indartzeko eta sustatzeko konpromisoa adierazten dute. Haien ustez, Euskadin bizi diren pertsona guztiek euskararen inguruko gutxieneko ezagutza batzuk izan behar dituzte, Euskadiko jatorrizko hizkuntzarekiko errespetuagatik eta hura erabiltzen jakiteagatik.
|
|
2010
|
|
|
Laurogeiko hamarkadaren hasieran,
|
Euskal
Herriak eta Bretainiako administrazio eskualdeak ia biztanle kopuru bera zuten, baina bretoi hiztunen kopuru absolutua handiagoa zen euskal hiztunena baino, eta ehunekotan hiru puntu goitik zeuden hizkuntzaren ezagutzan. Bada, hogeita hamar urte geroago, Bretainiako eskualdean 600.000 biztanletik 200.000ra igaro dira, eta hiztunen ehunekoa 22tik 6,5era jaitsi da. men aldaketarekin batera, euskara administrazio, merkataritza, zuzenbideedo politika inguruneetatik kanpo zegoen erabat, eta hedabideetan eta hezkuntzan ere hutsaren hurrengo presentzia zuen. euskal herriko udalerri edo bailara guztietan, barruraino sartu zen gaztelania, eta hegoaldean normaltasunez bizitzeko guztiz ezinbesteko bilakatu zen. hiriingurunean, familiaren bidezko transmisioa bertan behera geratu zen, ia erabat. eta soziolinguistikan oso jakina denez, egoera horren ondoren hizkuntza erabiltzeari uztea etortzen da, eta handik gutxira gainera, baita landa eremuan ere. lehenago esandakoa errepikatu arren, esan beharra dago euskara desagertzeko prestatua izan zela, eta iragan mendearen azken laurdenak izan behar zuela azken aurreko geltokia; hau da, hizkuntza edozein familia eremutan hitz egiteari utziko zitzaionekoa. hizkuntzen galera fenomenoen arloan ikasiak ez direnei aurreko hitzak gehiegizkoak direla irudituko zaie. horregatik, prozesu hori adibide baten bidez azalduko dugu, eta oso urrutikoa ez den beste egoera batekin alderatuko dugu euskal herria.
|
|
|
Egon ote zen halakoren kontzientziarik? Ala
|
Euskal
Herrian eta Inperio espainol osoan nahiago izan genuen ondare linguistikoak zekarren eskakizun horren aurrean ez ikusi egin, eta geure hizkuntza" odol garbitzaile" gisara erabili (jatorri garbiaren tesia indartzeko, alegia), kaparetasun unibertsalaren aterbea segurtatzean norberaren eta klasearen gizartegorabidea irekiz joateko, tartean euskarari inolako proiektu kulturalik eman gabe?... ez da hori batere zuzena gaztelaniak halako baliabide aberatsak eskaintzen dituenean.
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, emakumezkoek gehiago egiten dute euskaraz gizonezkoek baino adin talde guztietan, adinekoetan izan ezik. Portaera hori ia lurralde guztietan gertatzen da, Ipar
|
Euskal
Herrian eta Nafarroan salbu.
|
|
|
Adin taldeka sexuaren eragina aztertuz gero, emakumezkoek gehiago egiten dute euskaraz gizonezkoek baino adin talde guztietan, adinekoetan izan ezik. Portaera hori ia lurralde guztietan gertatzen da, Ipar
|
Euskal
Herrian eta Nafarroan salbu.
|
|
|
Haurrak eta gazteak dira euskara gehien erabiltzen dutenak, bai
|
Euskal
Herrian eta baita lurraldez lurralde ere. Haurrek gazteek baino gehiago eta gazteek helduek baino gehiago.
|
|
|
|
Euskal
Herrian eta, zer esanik ez, EAEn," gai" oso garrantzitsua da euskara. " Euskal Herriko hizkuntza nazionala da", batzuentzat;" Euskadiko berezko hizkuntza", beste batzuentzat;" Euskadiko bigarren hizkuntza ofiziala", beste batzuentzat...
|
|
|
Azken batean, eta laburbilduz, gure ikerketa garrantzitsua eta baliagarria begitantzen zaigu, bizi dugun mundu globalizatu, hiperlehiakor eta gainkomunikatu honetan (Trout eta beste, 2010) aurrerantzean are garrantzia handiagoa izango duelako pertsuasio eraginkortasunak, komunikazioaren eta marketingaren eremuan, bai
|
Euskal
Herrian eta bai nazioartean. Testuinguru horretan, ziur gaude pertsuasio jardunetan tokian tokiko hizkuntza gutxituak (ere) erabiltzeak abantaila nabarmenak ekarriko lizkiekela alor eta maila guztietako pertsuaditzaileei.
|
|
|
Ikerketa garrantzitsua eta baliagarria begitantzen zaigu, bizi dugun mundu globalizatu, hiperlehiakor eta gainkomunikatu honetan (Trout eta beste, 2010) aurrerantzean are garrantzia handiagoa izango duelako pertsuasio eraginkortasunak, komunikazioaren eta marketingaren eremuan, bai
|
Euskal
Herrian eta bai nazioartean.
|
|
2013
|
|
|
Horretarako, graduondoa sarrera batek, hiru blokek eta amaierako proiektuak osatzen dute. Sarreran,
|
Euskal
Herriaren eta parte hartzen duten lagunen herrien aurkezpena egiten da, graduondoaren aurkezpenaz gain.
|
|
2014
|
|
|
Laburpena:
|
Euskal
Herrian eta Europan oro har gero eta gehiago hitz egiten da toki garapenaz. Ez dago maila politiko zabaletan (autonomietan, erregioetan, Estatutetan) estrategia orokor bat garapen hau bultzatzeko, baina esperientziak pilatzen dira, eta gero eta beharrezkoagoa da nolabaiteko sistematizazio lan bat.
|
|
2015
|
|
|
Fishmanen lanak
|
Euskal
Herrian eta batez ere hizkuntz plangintza eta hizkuntz politikaren arloan izan zuen oihartzuna azpimarratu da aurretik. Fishmanen planteamenduan belaunaldien arteko transmisioa ezinbesteko gakoa zen hizkuntz gutxituen berreskurapen prozesuan (Schwartz, 2010).
|
|
|
Bide horretan, neurriak jarriko dira egoera horri aurre egiteko. ereduak ere zailtasunak ditu ingurune ez euskaldunetan, eta horri begira ere bitartekoak jarri dira. rrerapauso garrantzitsua eman dela azken urteetan, egun elebidunak multzo inportantea dira
|
Euskal
Herrian eta multzo horren artean gazteak eta haurrak dira ezagutza maila altuen dutenak.
|
|
|
Gauza asko esan daitezke aditu hauekiko, gure arteko zenbaitzuk ere esan ditzakete; baina gure BAT aldizkarian badirudi nik esango ditudala, gauza batzuk bakarrik aukeratuz:
|
Euskal
Herriarekin eta Euskararekin zerikusia dutenak gehienbat.
|
|
2016
|
|
|
Euskarazko gaitasuna asko ari da hedatzen azken urteotan: 1991 urtean 529 mila euskaldun zeuden
|
Euskal
Herrian eta 2011n, aldiz, 714 mila (Eusko Jaurlaritza 2013: 20).
|
|
|
|
Euskal
Herrian eta euskarari dagokionez, bi indar soziolinguistiko nagusi daude: alde batetik belaunez belaun guregana iritsitako (oinordez etorritako) euskararen indarra, eta bestetik berregindako (berriz osatutako) euskararena.
|
|
|
arnasguneen eta gune erdaldunenen euskararen erabileraren atzean errealitate soziolinguistiko jakina ageri da.
|
Euskal
Herrian eta euskarari dagokionez, bi indar soziolinguistiko nagusi daude: alde batetik belaunez belaun guregana iritsitako (oinordez etorritako) euskararen indarra, eta bestetik berregindako (berriz osatutako) euskararena.
|
|
2018
|
|
|
Hizkuntza multzo eta azpi-multzo horien presentzia begi bistakoa da egungo
|
Euskal
Herrian eta, hortaz, elebakartasunaren paradigma dagoeneko ez da egokitzen gure errealitatera. Are gehiago, Hegoaldeko lurralde batzuetan indarrean dagoen elebitasun ofizialak ere ez du ongi islatzen gure errealitatearen aniztasuna eta, ondorioz, ez die erantzunik ematen egunerokoan agertzen diren premiei.
|
|
|
Euskarak 365 egun: hizkuntzaohiturak eta gizarte aktibazioa
|
Euskal
Herrian eta elkarrekin lantzeko proposamen berria. Aktibazioarena" lan ildo bat" izatea nahi dute.
|
|
|
Izan ere, urte haietan
|
Euskal
Herria eta euskal herritarrak goitik behera aldatu ziren, munduaren parte zabal bat eta mundutarren parte zabal bat aldatu ziren noranzko eta hein bertsuetan. " Gerra osteko urte amiltsu haietan gizakia eta bizitza bera ulertzeko modua aldatu zen", idatzi du Alaitz Aizpuru garai eta gertakari haietan aditu den filosofia arloko ikerlariak (2015).
|
|
2021
|
|
|
|
Euskal
Herria eta bere kultura ezagutzeak Euskaraz hitz egiten duten atzerriko pertsonak
|
|
|
hizkuntza, emozioak, jolasa eta ludikotasuna. Horien bitartez balore hezitzaileak lantzen dira, hezitzaile eta ikasleen arteko konfiantza sustatuz eta hura baliatuz,
|
Euskal
Herria eta euskara erdigunean kokatzen dira, guztiok desio dugun jendarte eredua eraikitze aldera. Horrenbestez, esan dezakegu izaera integrala duen egitasmo pedagogikoa dela.
|
|
|
Ipar Euskal Herriak (IEH) Bearnorekin batera Pirinio Atlantikoetako departamendua osatzen du. 2021ean (01) 312.750 pertsona inguru bizi dira Ipar
|
Euskal
Herrian eta kopuru hori handitzen da etengabe. Euskarari buruz datu anitz eta aski zehatz baditugu Eusko Jaurlaritzaren 5 urtetarik behinko inkesta soziolinguistikoei esker.
|
|
|
Gauza bat bai aipatu nahi dugu: oso egitasmo gutxi egongo da, ez
|
Euskal
Herrian eta ez Europa osoan, horrenbeste denboraz, publiko zabalaren interesari eutsi dionik. Guk behinik behin ez dugu halakorik ezagutzen.
|
|
2022
|
|
|
Guztira 520 gizarte eragilek hartu zituzten konpromiso minimoak, 435ek Hego
|
Euskal
Herrian eta 85ek Ipar Euskal Herrian.
|
|
|
Lehen emaitzak 2000ko ekainaren 13an jaso ziren Hego Euskal Herrian; 2001eko ekainaren 20an, Ipar Euskal Herrian: guztira 520 gizarte eragilek hartu zituzten konpromiso minimoak, 435ek Hego
|
Euskal
Herrian eta 85ek Ipar Euskal Herrian. Oso entitate gutxi izan ziren konpromisoak hartu arren, minimoetara iritsi ez zirenak.
|
|
|
Ondorengo grafikoan ikus daitekeen bezala, gazteek helduek baino euskara gehiago erabiltzen dute Gipuzkoan, Ipar
|
Euskal
Herrian eta Araban eta helduek gazteek baino gehiago erabiltzen Nafarroa Garaian eta Bizkaian. Nabarmendu behar da, lurralde guztietan, haurrek hitz egiten dutela gehien euskaraz, eta gutxien adinekoek.
|
|
|
• Helduen eta adinekoen erabilerek behera egin dute Ipar
|
Euskal
Herrian eta Nafarroa Garaian. Gainerako lurraldeetan, ez da aldaketa esanguratsurik gertatu.
|
|
|
• Helduen erabilerak behera egin du Ipar
|
Euskal
Herrian eta Nafarroa Garaian; Bizkaian erabilerak igoera apala izan du. Araban eta Gipuzkoan ez da aldaketa esanguratsurik gertatu.
|
|
|
• Adinekoen erabilerak behera egin du Ipar
|
Euskal
Herrian eta Nafarroa Garaian. EAEko lurraldeetan, erabilera maila berdintsu mantendu da.
|
|
|
• Gazteek helduek1 baino euskara gehiago erabiltzen dute Gipuzkoan, Ipar
|
Euskal
Herrian eta Araban. Nafarroa Garaian alderantziz gertatzen da; baita Bizkaian ere, baina lurralde horretako bi adin multzoen arteko aldea ez da estatistikoki esanguratsua.
|
|
|
•% 5etik% 6ra Nafarroan, Ipar
|
Euskal
Herrian eta Araban.
|