|
2001
|
|
|
Utzi lehortzen eta sartu plastikozko poltsa batean, azkenean
|
etxeko
zaborrarekin batera botatzeko.
|
|
2002
|
|
|
Fimestic en txostenak agerian uzten duen beste datu interesgarri bat da inkestatutakoen %87 kezkatuta dagoela ekologiaz eta ingurumenarekiko errespetuaz, bereziki uraren kutsaduraz eta basoak galtzeaz. Puntu horretan, bitxia da ikustea ingurumenaren gaineko kezka egonda ere, %50 bakarrik laguntzen dela
|
etxeko
zaborra birziklatzen, %40 ura aurrezten eta %30 baino gutxiago energia aurrezten.
|
|
2003
|
|
|
Egia esatera, ez nintzen ohartu zure zainetan zebilen alkohol ibaiaz harik eta, kalean, beira birziklatzeko ontziak ipini zituzten arte. Auzategian, gizonik prakalasaienak ere arduratzen dira
|
etxeko
zaborra ateratzeaz. Gurean ez, ordea.
|
|
2005
|
|
|
Hiri hondakin solidoak (HHS), hau da,
|
etxeko
zaborrak, gaur egungo ingurumen arazo nagusietako bat dira. Hiri bateko biztanle bakoitzak kilo bat hondakin baino gehiago sortzen ditu egunero, eta kopuru hori handituz doa:
|
|
|
bere burua gaueko ordu txikietan idazmakina baten eta orrialde zuri baten aurrean aurkitzea adibidez, paradero hari buruzko inolako azalpen arrazoizkorik emateko ezgai.
|
Etxeko
zabor poltsatan ardo botila hutsak topatzea izan zen hurrena, berak kontzienteki inolaz ere halakorik edan ez zuenean. Esanguratsuak ziren, bestalde, botikineko sendagai haiek guztiak, ez Ricardo osasuntsuarentzat baizik eta Raymond Carverrek zuen minbiziarentzat behar zutenak.
|
|
2007
|
|
|
Baina hondakinetan plastikoak nahasita eta beste hainbat osagairekin batera egon ohi dira. Pentsa
|
etxeko
zaborretan zenbat plastiko mota egon daitezkeen. Plastikozko botila batean, adibidez, botila bera eta tapa desberdinak dira, eta bereizi egin lirateke.
|
|
|
– Errendimendu termiko hobea aire zirkulazio bortxatuaren eta aire beroaren berreskuratzailearen bidez. – Energia asko aurrezten da. Edozein erregai mota erabil daiteke, baita
|
etxeko
zaborretik erretzen den zatia ere. Horri esker, kutsadura gutxiago sortzen da eta etxebizitza bakoitzean zabor gutxiago sortzen da.
|
|
2008
|
|
|
Papera eta plastikoa birziklatzeko ohitura nahiko zabaldua dagoela esan liteke.
|
Etxeko
zaborrean, lorategietan, zenbait enpresatan eta abarretan sortzen diren hondakin organikoak, berriz, zuzenean zabortegira botatzen dira askotan, oraindik ere. Gauzak aldatzen ari dira, ordea.
|
|
|
Uharte ekologikoei esker,
|
etxeko
zaborrak lur azpiko edukiontzi estankoetan utz ditzakete herritarrek, lekua libre uzten dute eta azaleko edukiontzien begi inpaktua saihesten dute. Aldekoen arabera, sistemak ez du inbertsio handirik behar, batez ere bilketa pneumatikoarekin alderatzen bada, eta, dituen ezaugarriengatik, irtenbide interesgarria da leku gutxi eta integrazio zaila duten eremuetarako.
|
|
2009
|
|
|
Horren aurretik egiten dena da gakoa, ez baita onargarria erraustegietara hala nolako bilketa eramatea energia sortzeko. Horregatik iruditzen zait egokia Usurbilen martxan jarri duten etxez
|
etxeko
zabor bilketa. Badirudi jendearen kontzientziazioa eta parte hartzea bultzatuz gero, askoz hobeto sailkatzen direla zabor hondakinak, gerora berrerabilpena errazteko gisan.
|
|
|
Hori da Valentziako Unibertsitate Politeknikoko (EHU) Nekazaritza Ingeniarien Goi Eskola Teknikoko Hondakin Organikoen Nekazaritzako Aprobetxamendua (RESIAGRI) taldeko ikertzaile talde baten helburua. Zientzialariek adierazi dute
|
etxeko
zaborretatik, inausketen hondakinetatik, simaurretik eta abarretatik lortzen den konposta, eta nekazariek beren laboreak ongarritzeko erabili izan dutena, landareen elikaduratik haratago doazen ondorioak dituela. “Nekazariek berek maiz ikusten dituzte konpostaren ondorio onuragarri horiek, eta orain kontua da ikertzaileek detektatzea zein agentek egiten dieten eraso labore horien gaixotasunak eragiten dituzten organismoei”, azaldu du lanen koordinatzaileetako batek, Fernando Fornes ek.
|
|
|
Zaborra Sukaldean sortzen diren hondakinak osasun arrisku handiko puntu kritikoa dira, eta arreta berezia merezi dute.
|
Etxeko
zaborra, materia organikoan aberatsa denez, kutsadura iturri garrantzitsua izan daiteke. Gainera, euskarri bikaina da mikroorganismoak (batzuetan patogenoak) eta izurriteak garatzeko.
|
|
|
Ohiko energiak baino merkeagoa den erregaia da, naturala (gizakiak parte hartu gabe naturan sortua, landareak bezala) edo hondarra (gizakiak sortua: nekazaritza, abeltzaintza,
|
etxeko
zaborra eta zerrautsa bezalako industria hondakinak). Berokuntzarako eta erregaietarako balio du.
|
|
|
Zerbait esatera hurbiltzen direnak badirudi baietz, baina denetik egongo da.Zaborra jasotzeagatik kobratzen dena garestia da. R.L.: Dena bezala ordaindu egin behar da, eta noski, ordaintzea ez zaigu gustatzen.Lan honetan aritzeak zure
|
etxeko
zaborra sailkatzerakoan kontzientziatuagoa egotea ekarri dizu. R.L.: Aurretik ere zaborra gaika banatu izan dut, baina noski, orain zuzenean bizi dudan zerbait izanik askoz ere kontzientziatuago nago.
|
|
|
Azken egunotan, hondakinak kudeatzeko modu askotarikoen inguruko informazioa irakurri ahal izan dugu hedabideetan. Hala, bada, Gipuzkoako Hondakinen Partzuergoak egindako azterketen inguruko hainbat alderdi argitu behar ditugu, behin azterturik Lapatxeko konpostatze plantak emandako datuak; horiek ondorioztaturikoaren arabera, bosgarren edukiontzia eraginkorragoa omen da Usurbilgo etxez
|
etxeko
zabor bilketa baino.
|
|
|
Kontu bat argi dago, egun, Usurbilgo etxez
|
etxeko
zabor bilketaren emaitzak ezin eztabaidatuzkoak direla: orain arte zabortegira eramaten zutenetik, %85 gutxiago eramaten dute orain, gaikako zabor bilketa bidez jasotako materia organikoari eskerrak, zeinarekin gero konposta egiten baitute.
|
|
|
Etxez
|
etxeko
zabor bilketaren sistema hedatuz gero, batetik, zeharo gutxituko litzateke hondakinen arazoaren larritasuna; eta, bestetik, agerian utziko luke zeharo kontserbadorea dela PIGRUG Gipuzkoako Hiri Hondakinak Kudeatzeko Plan Integraleko Aurrerabiderako Agiriak 2016rako ezarritako maila, %56 birziklatzea/ konposta egitea, eta neurriz gain baloratu dutela eufemismo hutsez Gipuzkoako Hondakinak Kudeatze...
|
|
|
Usurbilen etxez
|
etxeko
zabor bilketa sistema jarri eta sei hilabetera, hiri hondakinen %82 birziklatzea lortu dute
|
|
|
Hernanin eta Oiartzunen (Gipuzkoa) etxez
|
etxeko
zabor bilketa sistema udaberrirako martxan jarriko dutela iragarri dute bi udalerrietako alkateek. Horrez gain, Ricardo Ortega San Markoseko Mankomunitateko lehendakariak aurreratu duenez, Urnietan, Lezon eta Lasarten ere gaikako bilketa sistema jartzeko azterketak egiten ari dira.
|
|
|
Etxez
|
etxeko
zabor bilketa sistema abiatu duen lehenengo herria da Usurbil. –Erronka ikaragarria da hain epe laburrean%82ko gaikako bilketa lortzea?, adierazi du Xabier Mikel Errekondo Usurbilgo alkateak.
|
|
2010
|
|
|
Zuk errealitate bat ezagutzen duzu eta nik beste bat.
|
Etxean
zaborra eduki behar izatea nahi duzun denbora baino gehiagoz...
|
|
|
Prentsa idatziaren izenburu handietarako baliagarri ohi diren esaldi asko bota zituen zuzendariak. Distiratsuena,
|
etxeko
zaborra ziruditen hondakinen artean aurkitutakoak munduan parekorik ez zuela, eta, ondorioz, Iruña Veleiako aztarnategia Ponpeia, Erroma edo Vindolandakoen (Ingalaterra) maila berean jar zitekeela. Gilek bereziki nabarmendu zituen kristautasunarekin lotutako erreferentziak, batez ere kalbarioaren irudia, munduan aurkitutako zaharrena omen zelako.
|
|
|
Elementu horiek aipatutako gelaren erdialdean metatzen ziren nagusiki. Itxura batean
|
etxeko
zaborra osatzen zuten aztarna horiek berreskuratzeko eta identifikatzeko prozesuak haien balio erantsi nabaria utzi zuen agerian. Hondakin haietako asko eta asko arbel txiki gisa erabili ziren, hau da, ostraka deitua osatzen zuten (nola zeramikazkoak hala hezurrezkoak).
|
|
|
Zabalgunea, Koroatzea eta Adurtza; bertan zeuden proposatutako hiru eraikinak. ** Bartzelonan, Valladoliden, Valentzian eta Malagan, herritarrek ez dute
|
etxeko
zabor bilketaren tasa ordaintzen, zerbitzu hori zergen bilketa osoarekin finantzatzen baita, besteak beste, OHZrekin. Malagak eta Valentziak onartu dute zerga tasa bat datorrela zerbitzu horren zati bat ordaintzeko.
|
|
2011
|
|
|
Erabiltzen ez diren pneumatikoak,
|
etxeko
zaborrak, papergintzako lohiak… Hondakin horiek guztiak zementua egiteko erabiltzen dira. Hala, lehengai eta erregai fosil gutxiago gastatzen dira, karbono dioxido (CO2) gutxiago isurtzen da eta zabortegietako zaborrak murrizten laguntzen da.
|
|
|
|
Etxeko
zabor organikoa sailkatzen erakusteko saioak egingo dituzte martxoaren 24tik 26ra, Sindikatu Zaharrean
|
|
2012
|
|
|
Udal instituzio politikoek arazo larria izan dute beti zaramarekin.
|
Etxeko
zaborrak udalek kudeatu behar dituzte eta hor xahutzen da udalen aurrekontuen atal garrantzitsu bat. Hots, zaramaren inguruan diru asko mugitzen da.
|
|
|
Elikagaien erosketa planifikatzea Ikerketa hori alde batera utzita, ez da lehenengo aldia kontsumo ohitura batzuk ingurumen narriadurarekin lotuta daudela.
|
Etxeko
zabor organiko eta ez organiko ugari, batez ere sukaldeetatik eta herrialde garatuetan sortutakoa, edo milaka kilometro inguruko herrialdeetatik datozen elikagaien kontsumoaren globalizazioa, horiek dira, besteak beste, ingurunean eragin oso negatiboa duten “puntu beltzak”. Ingurumena errespetatzen duten kontsumo jokabideak dira:
|
|
|
Ekec Fundazioa da, eta hura berreskuratzeko eta birziklatzeko lan egiten du. Nazio Batuen Ingurumen Programak (NBIP) 2010ean adierazi zuen munduan 40 milioi tona zabor elektroniko sortzen direla urtean, eta txatar elektronikoaren bolumena %16 eta %28 bitartean handitzen dela bost urtean behin,
|
etxeko
zaborraren hirukoitza. Indian eta Txinan, esaterako, kalkulatzen da erabiltzen ez diren ordenagailuek bakarrik sortzen duten zaborra %500 handituko dela hurrengo hamarkadan.
|
|
|
Bidaia gehienak oinez, bizikletaz (elektrikoak eta bi edo hiru gurpileko ibilgailuak barne) eta garraio publikoan egingo dira. Energia iturri berriztagarrietatik (eguzki energia, zura, geotermikoa eta eolikoa) edo hondakinetatik(
|
etxeko
zaborra, kogenerazioa) aterako da nagusiki. Pobrezia energetikoa desagertu egingo da.
|
|
2013
|
|
|
Iaz autokonpostaren inguruko kanpaina martxan jarri zuten, eta jakitera eman dutenez, “hainbat herritar ari da euren
|
etxeetako
zabor organikoa konpostatzen”.
|
|
2014
|
|
|
Sarritan, zakarretara botatzen dugunak balioa izaten du.
|
Etxeetako
zaborraren erdia janaria izaten da, eta botatako horretatik %80 edo%90 aprobetxatu ahal genezake. Egungo gizartea kontzientziatuta ikusten al duzu hondakinen arazoaren inguruan?
|
|
2015
|
|
|
Landareek mantenugaien ekarpen berezia behar dutenean erabiltzen da, udaberrian bezala. 6 Hiriko bosgarren edukiontzia konpostatzeko erabiltzea Konpostaje sistema bat erabili nahi ez bada edo erabil daiteke, eta, horretarako, hiriko bosgarren edukiontzian
|
etxeko
zabor organikoa edo lorategiko zabor organikoa birziklatzen lagun daiteke. Espainiako gero eta udalerri gehiagok erabiltzen dute beste lau edukiontziekin batera:
|
|
|
Edukiontzi berde iluna, teorian gutxiena erabili behar zena, gainezka egoten da ia beti, beste koloreetako edukiontzietan egon beharko luketen gauzez beteta.
|
Etxean
zaborra sailkatzea deserosoagoa da, leku gehiago eskatzen du, lan gehiago... Horregatik da hain erraza sortutako zabor guztia poltsa batean sartu, badaezpada bi aldeetara begiratu, eta zast!
|
|
2016
|
|
|
Eta hala ere, Erroma oso hiri zikina zen.
|
Etxeetako
zaborra, animalien gorotzak eta gorpuzkiak, eta orotariko hondakinak kaleetan pilatzen ziren. Stercorari edo zabor biltzaileak hirian barrena ibiltzen ziren, zaborra gurdietan bildu eta puticulum edo kanpoaldeko zabortegietara garraiatzeko.
|
|
|
Haurraren bilaketak ez du oraingoz emaitzarik izan.
|
Etxearen inguruko
zabor kontainer guztiak miatu dituzte udaltzainen laguntzaz. Ez dute ezer aurkitu.
|
|
|
Irudia: Ecoembes 5
|
Etxeko
zabor guztia poltsa bakar batean biltzea Etxeko hondakinak bereiztea eta gero birziklatzeko edukiontzian uztea alferrikako ahalegina dela eman dezake, ingurumen onurak ezagutzen ez badira. Birziklatzen den bakoitzean, hondakindegiak betetzea eta lehengai berriak ateratzea ekiditen da, baita energia kontsumoa eta BEGen emisioa murriztea ere.
|
|
2018
|
|
|
Planetarekin atseginagoa izatea, zabor gutxiago sortzea, elikagaiak alferrik galtzea proposatzen den bezala, esan du Negro k kontsumo ohiturei buruz kontzientzia hartzea. Eta zein da
|
etxean
zabor gutxiago sortzeko biderik garrantzitsuena? «Plastikorik ez, material horietako bat degradatzeko eta desagertzeko, eta ingurumenean eta osasunean dituen ondorioak konponezinak dira», adierazi du.
|
|
|
Horri berrerabiltzeko artea esaten zaio, eta Gabonetan, eta beti, zaborra murrizteko funtsezko keinua da. 3 Erosketak kontzientziaz eta oihalezko poltsan Gabonetan
|
etxeko
zaborra murrizteko, beste ideia bat da etxetik eramatea erosketak egiteko oihalezko poltsa, otarra edo orga. Eta ez bakarrik poltsa, erosketa guztiak jasangarriagoak izan baitaitezke: opari ekologikoak, erosketak… zero kilometroko elikagaiak, gertukoak eta artisauak, kutsadura minimizatzen eta tokiko ekonomiari laguntzen diotenak.
|
|
|
|
Etxeko
zaborrak
|
|
2020
|
|
|
Debabarrenako Mankomunitateak jakinarazi du alarma egoeran ere lanean jarraitzen duela, oinarrizko zerbitzu publikoen artean dagoelako hiri hondakinak jasotzea, eta horren barruan, etxeko hondakinak. " Taberna eta establezimenduak itxi arren,
|
etxeetan
zaborra sortzen jarraituko da eta edukiontzietan jasotzea ezinbestekoa da etxeetan ez pilatzeko", esan du Iosu Arraiz Debabarreneko Mankomunitateko presidenteak. Jarduera hau egiteko, Debabarrenako Eskualde Mankomunitateko hiri hondakinak jasotzeko zerbitzuko langileak, Mallabia, Ermua, Eibar, Soraluze, Elgoibar, Mendaro, Deba eta Mutrikuko udalerrietan, lanean jarraituko dute, baina lanorduak hiru txandatan banatu dituzte, kutsatzeko arriskua gutxitzeko.
|
|
2021
|
|
|
Eta okerrena zaborrarena zen!
|
Etxeko
zaborra poltsetan sartzen genuen eta ilunabarrean kalera jaitsi, horretarako udalak propio markaturiko tokira. Baina amona, goiz samar oheratzen zen antza, eta bere zaborrak, poltsarik gabe, noski!, egunero botatzen zizkigun gure terrazara guk bildu eta jaitsi genitzan.
|
|
2023
|
|
|
Ez du magia erabili. Emaitza hori lortzeko,
|
etxeko
zabor organikoaren atez ateko bilketa sistema bat (AAB) ezarri du, eta errefusaren edukiontzia itxi du. Horrez gain, konpostaje eremu bat sortu dute herrian, eta etxez etxekoan jasotako biohondakin guztiak bertan kudeatzen dituzte.
|