|
2000
|
|
|
Marikoiak bai, baina ergelak ez.
|
Etxe
multzo hantuste honi" hiri" erraten diozue harro harro, baina nik bezain ongi dakik herri puta bat baizik ez dela. Alegia, hemen kristo guztiak dakiela auzoaren berri.
|
|
2004
|
|
|
Profezia ilun hura buruan bueltaka, karrikan gora abiatu nintzen. Hiru
|
etxe
multzo aurrerago, liburu denda ttiki bateko atea zabaltzen ari zen emakume pottolo bat ikusi nuen. Kapela erantzi eta inguruan hotel merkeren bat ba al zegoen galdetu nion.
|
|
|
Hobe nuen lehenbailehen alde egitea. Bata bestearen atzetik, atzean uzten joan nintzen
|
etxe
multzo garaiak, euri zirrintaren pean. Beldur nintzen atzera begiratzeko.
|
|
2009
|
|
|
Kontuak kontu, komunistek Nazario eta Teofilo Maria begiak benda batez estali, automobil batean sartu eta eraman egin zituzten, abokatu baten hiri inguruko landetxe bakarti batera eraman ere, hirurehun bat metrora zegoèn
|
etxe
multzo bat zen eraikuntzarik hurbilena, auzo txiki baten antza zuena?, nora joaten baitzen jabea, lagunen artean abokatua baino lehenago mutilzaharra zela aitortzen zuena, erdi txantxetan erdi serio, bizpahiru lagunekin, uso pase garaian; behin hara iritsita, erortzen ari ez zen arren, etxea ez zegoen baldintzarik onenetan, geletako kare geruza zuria altxatua baitzuen hanbat tokitan?, begietako benda kendu eta hantxe itxi zituzten bahituak, bi zaintzaile armaturen begiradapean:
|
|
|
zuhurtzat jo zutela abokatuaren iloba, osaba bezalaxe, komunista bera ere? hantxe egotea, hornizioen erantzukizuna hartzeko eta etxeari halako normaltasun itxura bat emateko, auzoko
|
etxe
multzoko bizilagunen aurrean; bestea, berriz, hiriko komunisten buruzagiaren konfiantzazko gizona zen, buruzagiaren izenean bahiketaren alderdi teknikoak, bahituak non eta nola egongo ziren eta bestelako baldintzak, finkatu eta erabakiko zituena?
|
|
|
Kontuak kontu, komunistek Nazario eta Teofilo Maria begiak benda batez estali, automobil batean sartu eta eraman egin zituzten, abokatu baten hiri inguruko landetxe bakarti batera eraman ere –hirurehun bat metrora zegoèn
|
etxe
multzo bat zen eraikuntzarik hurbilena, auzo txiki baten antza zuena–, nora joaten baitzen jabea –lagunen artean abokatua baino lehenago mutilzaharra zela aitortzen zuena, erdi txantxetan erdi serio– bizpahiru lagunekin, uso pase garaian; behin hara iritsita –erortzen ari ez zen arren, etxea ez zegoen baldintzarik onenetan, geletako kare geruza zuria altxatua baitzuen hanbat t... bata Nikolai zen, eta bestea, herren egiten zuèn beste militante komunista bat, Gregorio Mendia, gorpuzkera sendokoa, zeinari Nikolaik Grigori deitzen baitzion; zaintzaileekin batera, beste bi gizon zeuden:
|
|
|
abokatuaren ilobetako bat zen bata, hark ia semetzat zuena eta etxeko nolabaiteko ardura zeramana, hilean behin edo bitan bertara joanez: esan nahi baita erabakiaren arduradunek –tartean abokatua bera ere bai– zuhurtzat jo zutela abokatuaren iloba –osaba bezalaxe, komunista bera ere– hantxe egotea, hornizioen erantzukizuna hartzeko eta etxeari halako normaltasun itxura bat emateko, auzoko
|
etxe
multzoko bizilagunen aurrean; bestea, berriz, hiriko komunisten buruzagiaren konfiantzazko gizona zen, buruzagiaren izenean bahiketaren alderdi teknikoak –bahituak non eta nola egongo ziren eta bestelako baldintzak– finkatu eta erabakiko zituena... baita berehala erabaki ere, Nikolairen desadostasunari uste baino gogorrago aurre egin behar izan bazion ere.
|
|
2011
|
|
|
Herriko
|
etxe
multzoaz landara, baziren, Gaztelugoiko eta Lugoiko mendi magaletarik alde batera eta bertzera hedatutako lur aski lauetan, bertze eraikin batzuk: haietarik guti batzuk. Leon Iraizoz Jimenezen gurasoena tartean?
|
|
|
Azkenean, etxegile batek erosi zuen lur-sail hura eta etxe errenkada egin zuen. Kabi sorta jarri zion izena
|
etxe
multzoari, baina guretzat. Txintxurretaren etxeak, izan dira beti, hark altxatu eta saldu baitzituen, aurrean lehen ez zen zementuzko bide dotorea jarriz.
|
|
|
Eta orduz geroztik ez zuen autoa mugitu. Bira eman zion
|
etxe
multzo osoari. Ez zen autoaren arrastorik.
|
|
2012
|
|
|
Bidebietako
|
etxe
multzoan, seigarren solairuko apartamentuan, Mikel Urrutiaren ama alarguna maletak prestatzen ari da.
|
|
|
Mikel lotsatu egiten da Ugutz bere etxera etortzen denean. Bidebietako
|
etxe
multzo batean bizi da, seigarren solairuko apartamentuan. Ama alargunaren ekonomia ahularekin ezin txalet piszinadunik lortu.
|
|
|
«Ziur gaude orain arteko ikerketa, Barrière du Roule aldera zuzendua izan den neurrian, aztarren faltsu baten bidetik egin dela. Ezinezko gauza da Marie bezalako emakume bat, ehunka lagunek ondo ezagutzen zutena, inork ikusi gabe hiru
|
etxe
multzotatik igaro izana, zeren ikusi zuenak ondo gogoan izango baitzuen, Marie ezagutzen zuten guztiei interesatzen baitzitzaien. Kaleak jendez beterik zeudenean atera zen etxetik...
|
|
|
Premisetatik atera diren dedukzioak logikoak eta zorrotzak dira; baina premisa horiek, bi puntutan behinik behin, behaketa okerretan oinarritzen dira. Marie bere amaren etxetik ez urruti harrapatu zuela gaizkile talderen batek aditzera eman nahi du Le Commerciel ek.. Ezinezko gauza da?, hala dio,. Marie bezalako emakume bat, ehunka lagunek ondo ezagutzen zutena, inork ikusi gabe hiru
|
etxe
multzotatik igaro izana?. Parisen aspalditik bizi den pertsona baten ideia da hori, hantxe baitu enplegua, eta, hirian mugitzen denean, bulego publikoen inguruan ibiltzen baita gehienbat.
|
|
|
Akademia hura 72 ez da eraikin bat bakarra, baizik eta kalearen bi aldeetan dagoen
|
etxe
multzo bat, eremu soil bihurtzen ari zenez, erosi eta horretarako erabilia izan zena.
|
|
2016
|
|
|
Txalupa haietako batean sartu eta Pasai Donibanera eramaten dute. Berdez eta zuriz margotutako
|
etxe
multzo eder batekin topatzen da, eta lehen begiratuan toki hartaz arras maiteminduta, Donostiako ostatua utzi eta hurrengo egunetan Pasaian bizitzea erabakitzen du. Baina ez da hori gehien gustatzen zaidana, pasarte ederra izan arren, baizik eta oinez ibiltzeak sortzen dion gogoeta, eta nola kanpoko paisaia barne paisaia bihurtzen zaion, azkenean natura bere barneko espiritua bihurtuz?.
|
|
2017
|
|
|
Istoriotxo bat ere kontatzen du, nola gizakien eta herrien auto/ nomia pertsonal edo botere natural hori Estatuaren eskuetara etorri omen den: . Botere laikoa, naturazkoa baita, molde naturalean, tipitik eta eskasetik abiaturik, erran daiteke aitzinatuko dela, etxe soiletik
|
etxe
multzora(...), eta gero, baratxe baratxe, erdi mailakoetan haziz, hau da, gaztelu eta hirietan, iganen da goihen beteginera, erran nahi da, hiri askoren batasuna den Erreinura eta erreinu anitzen biltzarra den Inperiora. Eta hori bera digu irakasten munduaren historiak:
|
|
|
Hiztegiak dio kalea definitzerakoan: . Euskal gizarte antolaketan, elizaren inguruan biltzen diren
|
etxeen
multzoa, baserriari kontrajarriz erabiltzen dena?. Baina baserriaren kontrajarpen horretan, nekazaritzaren elementu soziologiko asko dago ezkutuan nahiz agerian.
|
|
|
|
Etxe
multzoari hirugarren buelta eman ostean, Oskar Artiedak telefonoa atera eta deitzeko plantak egin zituen.
|
|
2019
|
|
|
Eta bi hiru bihurgune eta lau
|
etxe
multzo pasatutakoan elizaldera ailegatu dira: histu bat errepidearen erdian, albo batera taberna, txin txaunak eta frontoia, eta bestera hilerria, eliza eta udaletxea dituela.
|
|
|
Ihes egiteko grinak abuztuaren hondarrera arte giltzapetuta zuela deliberatu nuen.
|
Etxe
multzoa besterik ez zen herri hartan egokitu zitzaizkidan lanak burutu eta itzultzeko eguna iritsi artean behintzat, hobe nukeela ahal bezala iraun.
|
|
|
Tarteka, automobilen bat pasatzen zen, eta Txefek, orduan, geldiarazi egiten zuen, baita esku keinuka zuzentzen eta bideratzen ere, gidariak gurpilak arrasto zurietatik eraman zitzan. Hartan ari ziren, bada, bere
|
etxe
multzoko hirugarren solairuko etxebizitzetako gizonetako bat, Andoni Urreta zeritzana, balkoira irten zenean:
|
|
2020
|
|
|
Gure ingurukoek, lagunek, ezagunek, hurbil izaten zituzten aitona amonak, bat ez bazen bestea. Etengabe aipatzen zituzten, beren
|
etxeko
multzoaren parte ziren, onerako eta txarrerako. Gurean ez zegoen inolako loturarik, ezta interesik ere.
|
|
2021
|
|
|
Garaiko Donostiarako errepidearen albo batean kokatu zen auzo hau, Boluetatik haratago. Hiru
|
etxe
multzo zeuden. Guztira 108 etxebizitza ziren.
|
|
|
Are urbanoagoa aintzat hartuz gero hainbat bide zeudela harri beltz eta zuriz zolatuta, alde banatan zintarri apal batekin, txukun txukun ordenaturik batera eta bestera. Herriaren erdian zeuden etxeek ez zuten inolako antzik berak ezagutzen zituen mendi herrixketako batere antolatu gabeko
|
etxe
multzo nahasiekin; ilara jarraituan kokatuta zeuden harrigarri garbi zegoen erdiko kale baten alde banatan; tarteka, ateek zulatzen zituzten etxeen fatxada koloretsuak, eta leiho bakar bat ere ez zeukaten aurrealde lauetan. Oso irregularki zeuden koloreztaturik igeltsu moduko batekin, hemen gris, hor arbel kolore eta han marroi ilun.
|
|
|
Inguratzen duten
|
etxe
multzoetan aurkitzen dituen argiei begira gelditzen da. Beharbada, hauetako argiren bat adineko emakumearen edo enbor gabeko bi hanken zain egongo da, kezka eta nekea nahasturik.
|
|
2022
|
|
|
Isabelek ez zekien desagerturiko neskatoaren helbidea, soilik Geltokiko auzoan bizi zela. Trenbidearen ondoko
|
etxe
multzo txiki bat zen hura, hirigunetik pare bat kilometrora. Berehala ohartu nintzen nekez aurkituko genuela neskatoaren etxea izena bakarrik ezagututa:
|