|
2006
|
|
|
Gero, dio," bizitzaren zurrunbiloak beste hainbat lekutara eraman ninduen, eta bost umeren ardura duenak ez du ametsetan egiteko denbora gehiegirik hartzen". Hala ere, erabaki sendoa harturik zegoela dio, euskaldun emakumeentzat
|
etxe
inguruko lorategiak zaintzeko eskuliburu bat egiteko. Gaztaroan ikasitakotik eta hainbat liburutan bildutako istorioetatik hasia zuela egiten eskuliburu horretako sarbidea, eta Jainkoa lagun liburu eder bat argitaratuko zuela noizbait.
|
|
2009
|
|
|
eguna/ gaua, argia/ iluna?, eta Gandiagak horren esperientzia potente baterako gaitasuna daukan arren, hala ere berak nola bizitza familiarrarekin asoziatua bizi duen (haren bizitza familiarra baserriko edo komentukoa izaki). Mitoa ez dago aparte; bat bat da Naturarekin (hori bera
|
etxe
ingurukoa), eta biok bat bat familiarekin.
|
|
2010
|
|
|
Gorputza zailduz gogoa ere kontrolpean errazago izaten delakoan, giltzapeko ohitura bat berreskuratu du egun horietan, kirola gogor egitekoa; denbora ere errazago betetzen du hartara, eta sasoi onean egoten lagunduko diola pentsatzen du, itzalpeko aldian galdutako kiloak berriz ez hartzen. Ziegan egon zen bitartean flexioak egiten zituen batez ere, gehiago ezin zuen arte, eta pisuak altxatu ere bai, ostatukide batek utzitako pesekin; orain, etxean, flexioak egin ditzake, noski, pisuak altxatu ere bai, pesen ordez edozer erabiliz, baina aire librean ibiltzeko gogoa piztu zaio, korrika egitekoa, espetxean izerditan zegoenean askotan pentsatzen baitzuen zenbat gustatuko zitzaion
|
etxe
inguruko mendi bideetan lasterka aritzea; orain aukera edukita ezin utziko du alde batera, eta praka motxak jantzita hor dabil saltaka, antxintxika, arineketan... Garai batean korrikalariei burlaz begiratu ohi ziela oroitzen du:
|
|
2011
|
|
|
|
Etxe
inguruko maldetan, nabariak dira iragan denboretako lanen orbain emankorrak, luiziei eusteko paretak, basora joateko bidezidorrak, baratze eremu leunak. Jakina, aitaita amamen urte gibelatu haietan, lurrak eman behar zuen merkatuak ukatua.
|
|
|
Garai batean uste genuen diglosiapean dagoen hizkuntza funtzio eremu formaletan ezartzea nahikoa izango zela hizkuntzak onera egiteko. Orain, berriz, gure arteko zenbaitek beste muturrera jo du, euskararen arazo larriena
|
etxe
inguruko transmisioan dagoela iritzita. Lehen zuzen ez bagenbiltzan, orain ez gabiltza zuzenago.
|
|
|
Eta zergatik gertatu da hori?
|
Etxe
inguruko transmisio naturalak huts egin duelako bakarrik. Ala, batez ere, eremu publikoko funtzio esparru nagusietatik erabat kanpo dagoelako euskarazko jarduna?
|
|
|
Aitzitik, jatorrizko hizkuntza etxetik eta bere bereak izan dituen esparru ez formaletatik egotzi duen indar soziala ez dago ohiko esparru horietan batez ere. Hizkuntzaren erabilera bizitza sozialaren esparru guztietan ahalbideratzen duen gune hegemoniko berrietan dago indar ordezkatzailea, ez familiaren eta
|
etxe
inguruko betiko eremuetan.
|
|
2013
|
|
|
Lortzen genuen informazioa eskuratzea hainbat bidetatik, baina argazkia Poliziak hondakin ontzira botatako orri batekin lortu genuen. Ahal genuelarik, polizia
|
etxeko
inguruko hondakinak arakatzen genituen. Eta ez ginen bakarrak.
|
|
2014
|
|
|
Baserria erabat berriztatua zegoen, lore asko,
|
etxe
inguruko belardia makinaz moztua; dena oso zaindua. Etxe aurrera ailegatzean gelditu egin nintzen, etxeari begira.
|
|
|
Bere bi behiei jateko ematen zien. Udaberria aurreratzean,
|
etxe
inguruko belar ebaki berria eguzkitara lehortzen gogoratzen dut. Orduko usainak eta orduko hego haizea gogoratzen ditut.
|
|
|
Ez zegoen haren aurpegiaren irudi bakar bat ere, beraz. Gauaren iluntasunean etxe osteko mendi magaletik oinez ailegatu eta
|
etxe
inguruko bi metroko harresia saltatu zuen. Edo bestela garajetik sartu zen txaletean Gisasolarekin kotxean iritsita?
|
|
2015
|
|
|
Egun lainotua zen, baina ez zuen euririk ari.
|
Etxe
inguruko belarditik zebilen aurrera eta atzera, zigarroak bata bestearen ondotik kontsumituz.
|
|
|
Ikaragarria zen guatekea izan ere. Arrietak eta antolatu zuten Bois de Boulogneren ertzean zuten etxean, Mendekoste bezpera aitzakia hartuta, eta Euskal
|
Etxe
inguruko jende ezagun pila gonbidatu zuten. Santu guztien jaia.
|
|
|
Hasieran katu bat zela pentsatu zuen. Gero zaila iruditu zitzaion katu bat hantxe teilatu gainean egotea, katu batek ez baitzuen haraino igotzerik,
|
etxea
inguruko bakarra izanda eta menditik erabat isolatuta egonda. Ez, ez zegoen dudarik.
|
|
|
Antza denez, Johanes honek txikitatik ekin zion bide okerrari, haurra zela geratu baitzen umezurtz; gaztetan etxetik hanka egin eta berehalaxe hasi zen beste batzuekin bideetako mausari, hurkoaren dirua eta ondasunak ebasten. Haren herrikoek kontatzen zutenaren arabera,
|
etxe
inguruko emakume batez maitemindurik ibili zen luzaroan, hark onesten zuen amodio hura eta pozik ibiltzen ziren elkarrekin, itxuraz, ze ren behin batean Johanesi egokitu baitzitzaion zerbaiterako urruti samar aldentzea eta, bueltatzerakoan, konturatu baitzen hura guztia gezurrezkoa zela: etxeratu zenerako esan zioten bere emakume hura herriko beste batekin joana zela kanpora bizitzera.
|
|
2016
|
|
|
Gero, berak igo zuen, teaser a eskutik askatu gabe.
|
Etxe
inguruko belardian, pergolarantz hasi ginen, aurretik Markus zihoala. Han ez zen ageri zakurrik, ez gizakirik, ez inolako zaratarik.
|
|
|
Aitak, ama ondoan zuela, afaltzera jaisteko agindu arren, berandutzen ari zen Oier. Zakur beltza, dobermana, berriz, libre zegoen berriro
|
etxe
inguruko belardietatik.
|
|
2017
|
|
|
Arriskuan dauden hizkuntzen kasuan, honako iritzi hau aldezten du: , etxeko eta
|
etxe
inguruko hiztun jendearen odol galtzeak gerarazi behar dira lehenik eta behin. –Folklorizazioaren arriskua?, izatekotan ere, lehen mailako etnokulturazko alor barrutiak segurtatutakoan bakarrik izan daiteke benetakoa.
|
|
|
Lenniek eta biak karrotik salto egin zuten eta Myrak uhalak tiratuz zaldia lotu zuen, alde egin ez zezan.
|
Etxe
inguruko itxitura zeharkatu eta atarian barrena joan ziren.
|
|
|
Aita bera, ezkontzaz gure etxera etorri zelarik, dozena bat urtez segurik, egunero joaten zen zapata lantegi batera, bere zortzi orenen egitera. Aitatxi, orduan, osagarri betean baitzen oraino... kanpoko sail bortitzez bezala
|
etxe
inguruko hainbeste lan mota desberdinez arduratzeko. Hark pasatzen zituen egunak bere mahastiaren inork baino hobeki artatzeko!
|
|
2019
|
|
|
Jiratu egin zen. Ondoko hormaren gainean eserita, katutzar beltz bat zegoen, bere
|
etxe
inguruko zelaietan ikusitako katutzar beltzaren berdin berdina.
|
|
|
Afari izugarria prestatuko ziela erabaki eta Hiper batera joan zen, horretarako autoa hartu beharra zegoen arren.
|
Etxe
inguruko super eta dendak ez ziren nahiko onak.
|
|
2020
|
|
|
Berak ere ez dut uste gogorik zuenik. Igeldoko
|
etxe
inguruko lur eremuetara itzuli ginen. Sagar landareak sartzeko asmoa zuen.
|
|
|
Ibaiertzetik hain gertu bizita, Ochlockonee ibaiko urek, gaindi egiten zuten bakoitzean, indarrez hartzen
|
zituzten
etxe inguruko lurrak. Gurasoek, halakoetan, arnasari eutsi baino ez zuten izaten, urak noiz jaitsiko zain, egindako kalteak zenbatetsi ahal izateko.
|
|
|
Aurrera egin du aldapan gora, orain ia hogei urte egindako bidea gogoratuz. Ustez Luisaren
|
etxe
inguruko parajeetara begiratu du igarotzean, baina ez du haren arrastorik ikusi. Paisaia erabat aldatuta dago:
|
|
2021
|
|
|
Zaku zahar, paper, kristal puska eta enbalatzeko alanbre mordoiloak zeuden atarian sakabanatuta. Granjako toki bakarra belarrik eta lorerik jaiotzen ez zena
|
etxe
inguruko lur gogortua zen, elkor eta antzu bihurtua han hustutako xaboi ur pazikadengatik. Marrazok bere fruta arbolak ureztatzen zituen, baina ez zuen arrazoirik ikusten etxe inguruan ur ona alferrik galtzeko.
|
|
2022
|
|
|
Umekeria hutsa zen: gure
|
etxea
ingurukoak baino altuagoa izanik, teilatuak besterik ez nuen ikusten leihotik, ezinezkoa zen inork ni espiatzea; hala ere, horrek ez zidan sentipen –beldur– zentzugabe hura arintzen.
|