|
2009
|
|
|
Ikasketak ereduan egin dituztenen %38, 5ek euskarazko hizkuntza komunikaziorako gaitasun maila aurreratua erakusten du, %38, 6k erdi mailako gaitasuna, eta %22, 9 hasierako mailan geratzen da. Etxeko hizkuntza euskara dutenen kasuan, ordea, %55, 3 dira gaitasun maila aurreratua erakusten dutenak, eta
|
etxeko
hizkuntza gaztelania dutenen kasuan, berriz, %32, 4 besterik ez dira gaitasun maila hori bera erakusten dutenak, nahiz eta, ez dezagun ahantzi, guztiak ereduan jardun ikasketak egiten.
|
|
|
Euskara gaitasunean eragiten duten faktoreak horiek guztiak izanik, kontua ez ote da geure buruari galdetzea, gaur egungo errealitate soziolinguistikoan, ahaleginak eta bi eginda ere, zein neurritaraino euskaldundu daitezkeen belaunaldi gazteak, edo zer egin behar den eta egiazki zer egin daitekeen
|
etxeko
hizkuntza gaztelania duten haur eta gazteak euskalduntzeko edo elebidun orekatu funtzionalak [68] izatera iristeko. Hori da eskolaren bidez bakarrik lortu ezin litekeena, eta hain zuzen ere horregatik ezin zaio zama hori eskolari egotzi, eta horrexegatik ezin dira ikastereduak gaitz guztien sendabelar edo petrikilo mirarigiletzat hartu.
|
|
|
Hizkuntza normalizatu eta hegemonikoen kasuan, ordea, ez da hori ezinbestekotzat jotzen, hain zuzen ere, gizarte bizitzan indar handiz erroturiko hizkuntzak direnez gero, eskolatik kanpoko faktoreek aise orekatzen baitute eskolan jaso gabe utzitakoa, horrexegatik ez da kasu horietan ezinbestekoa iraganean ama hizkuntza deituriko lehen hizkuntzan eskolatzea. Hortaz, milaka gurasok azken bi hamarralditan erakutsi dutenez,
|
etxeko
hizkuntza gaztelania dutenentzat ez da ez arriskutsu, ez desegoki, B edo ereduen aukera egitea, nahiz eta hizkuntza eredua bera bakarrik ez den besterik gabe euskal elebidun edo elebidun orekatu izatera iristeko bermea.
|
|
|
baita Eusko Legebiltzarrean ere (nahiz eta, zenbait diskurtsotan, A ereduaren babesa baino gehiago A ereduaren erabilera alderdikoi eta sasi ideologizatua sumatzen den, tamalez, A eredua B eta ereduen kontra bultzatzeraino eta gaztelania euskarari kontrajartzeraino). Kontua da
|
etxeko
hizkuntza gaztelania duenak aise eutsiko diola gaztelaniari, ez bakarrik gizartean oro har eta, besteak beste, hedabideetan duen indarragatik, baizik eta, batez ere, bere familia inguruneko hizkuntza gaztelania bera delako. Aitzitik, hizkuntza gutxiagotuentzako, euskararentzako adibidez, hil edo bizikoa da eskolan leku handia izatea.
|
|
|
Aitzitik, hizkuntza gutxiagotuentzako, euskararentzako adibidez, hil edo bizikoa da eskolan leku handia izatea. Haurren garapen kognitiboan eta psikolinguistikan adituak direnek diotenez, gainera, horrek ez dakarkie batere kalterik, onura baizik,
|
etxeko
hizkuntza gaztelania duten haur eta gazteei.
|
|
|
Euskal hezkuntza sistema elebiduna, praktikan, murgiltze sisteman oinarritzen da nagusiki, nahiz eta, tokian tokiko errealitateen arabera, beste zenbait erkidegotakoa baino mugatuagoa izan murgiltze neurria. Izan ere, B ikastereduko ikasleen proportziorik altuena
|
etxeko
hizkuntza gaztelania dutenena da, eta jadanik D ikasteredukoen artean ere, lehen hezkuntzako lehen urteetan, gehiago dira etxeko hizkuntza gaztelania dutenak euskara dutenak baino. Etxetik elebidun ez direnetako gehienak B edo D ikastereduetako murgiltze sisteman ari dira.
|
|
|
Euskal hezkuntza sistema elebiduna, praktikan, murgiltze sisteman oinarritzen da nagusiki, nahiz eta, tokian tokiko errealitateen arabera, beste zenbait erkidegotakoa baino mugatuagoa izan murgiltze neurria. Izan ere, B ikastereduko ikasleen proportziorik altuena etxeko hizkuntza gaztelania dutenena da, eta jadanik D ikasteredukoen artean ere, lehen hezkuntzako lehen urteetan, gehiago dira
|
etxeko
hizkuntza gaztelania dutenak euskara dutenak baino. Etxetik elebidun ez direnetako gehienak B edo D ikastereduetako murgiltze sisteman ari dira.
|
|
|
Datu horien argitan erraz ulertuko da, gizarte hartan, elebitasuna eta ikas prozesua elkarren etsai jotzen zituen aurreiritziak pisu itzela izatea, eta euskarak eta elebitasunak ikasleen garapen kognitiboa auzitan jar zezaketela eta halako topikoak nagusi izatea. ikasturtean A, B eta D hizkuntza ikastereduak abian jarri zirenean eta ondorengo urteetan, lehen hizkuntza edo
|
etxeko
hizkuntza gaztelania zuten gurasoak ez baizik eta euskara zutenak ohartarazi behar ziren ikasketak euskaraz egiteak euren seme alaben garapen kognitiborako ez zuela inolako kalterik eragingo, onura baizik, eta, beraz, onuragarri izango zutela ereduan matrikulatzea. Euskal hiztunak euskarazko irakaskuntzara erakartzea zen urte haietako helburua, euskal hiztunen artean indar handiz sustraiturik baitzeuden euskararen eta elebitasunaren aurkako aurreiritziak.
|
|
|
zuzenean eragiten du erabileran, zuzenean eragiten baitu bai hizkuntza ohituretan, baita euskararen gaitasun erlatiboan ere. Izan ere,
|
etxeko
hizkuntza gaztelania eta euskara bigarren hizkuntza duten elebidun askoren euskara gaitasuna, arrazoi horrexegatik normala denez, gaztelaniaz duten gaitasuna baino murritzagoa da, eta, ondorioz, gaztelaniara jotzen dute oso modu naturalean. Diogunaren argitan, merezi du hamabost urtetik gorako elebidunen artean gertatzen denari arreta eskaintzea.
|
|
2011
|
|
|
Eskoletan nagusitzen diren 5 hizkuntzetatik, nagusia gaztelania da. Ikasle etorri berrien% 63ren
|
etxeko
hizkuntza gaztelania da. Ondoren,% 10 gainditzen duten hizkuntzak dira portugesa (komunitate lusofonoa:
|
|
2013
|
|
|
Euskara heldu aroan ikasi dutenen arteko askok gaztelania dutela hizkuntzarik sendo edo indartsuena pentsatzen dute, euskaraz hitz egiterakoan erratzen direla eta alde handia dagoela euren eta euskaldun zaharren hizkeren artean. Zonalde oso euskaldunetan, alabaina, belaunaldi gazteen artean hiztun berri askok euskara hizkuntza sendoagotzat edo indartsuagotzat dute,
|
etxeko
hizkuntza gaztelania izan arren. Esan daiteke, beraz, lortutako gaitasun maila ona izateak hiztunaren auto pertzepziorako oso garrantzi handikoa den arren, behin gaitasun maila jakin bat lortuz gero, beste faktore batzuk bihurtzen direla garrantzizkoagoak, esate baterako, erraztasunez hitz egiteko trebezia edo komunitateko kide izatearen kontzientzia.
|
|
2014
|
|
|
— Mikel (15 urte):
|
Etxeko
hizkuntza gaztelania. Euskararekiko atxikimendu askorik ez, egunerokotasunean erdal hiztuna.
|
|
2015
|
|
|
Erraztasuna zuen. Gutxi gorabehera, 16 urteren bueltan hasi zen euskara ikasten. Nahiz eta
|
etxeko
hizkuntza gaztelania izan, hurbilekoa zuen euskara; etxe ataritik irten bezain laster entzun zezakeen. Abandon bizi zen.
|
|
2016
|
|
|
Ikernek lagunak egin zituen herrian, horien artean gure ama. Caracasen
|
etxeko
hizkuntza gaztelania izan zuten, izan ere Txomin aitak ez zekien euskaraz, eta euskara erabiltzen Ondarroan hasi zen, aitona amonekin eta ezagutu zituen lagun berriekin. “Zure amak gaztelaniaz ez zekienez”, kontatu zidan Ikernek, “bada berarekin ikasi nuen euskara”.
|
|
|
Euskal kulturan giltzarriak izan diren ekimenak bultzatu dituzu, euskaraz mintzatu barik. Zer harreman duzu euskaragaz. Aita bertakoa nuen, albaitari euskalduna, baina ama asturiarra zen, eta
|
etxeko
hizkuntza gaztelania genuen. Frankismoko urte luzetan, gainera, zekiten askok ere ez zerabilten euskara:
|
|
2017
|
|
|
Zergatik ote? Euren
|
etxeko
hizkuntza gaztelania izateak daramatza auto perzeptzio honetara. Honen atzean, gaur egun indar handia (handiegia, akaso?) duen Ama Hizkuntzaren Ideologia dugu, non ama hizkuntza euskara dituztenak idealizatzera, mitifikatzera daramatzan.
|