|
2009
|
|
|
Nolanahi ere, komeni da ez nahastea Euskal Autonomia Erkidegoan gurasoek aitortua duten irakas hizkuntza aukeratzeko eskubidearen ondorioz zilegitasun osoz A edo B edo D ikastereduak aukeratu ahal izatea, batetik, eta haurrak etxean jasotako hizkuntzan eskolatzearen egokitasuna, bestetik. Izan ere, mundu zabalean aspaldidanik kolokan baitago nahitaez" ama hizkuntzan" edo
|
etxeko
hizkuntzan eskolatzearen egokitasunaren balioa edo, hobeto esanda, ama hizkuntza deitu izan zaion hartan ez eskolatzearen desegokitasuna.
|
|
2011
|
|
|
Datu orokor horiek erakusten dutenez, beraz, hizkuntza gutxitudun komunitate askori ez zaio inolaz ere onartzen haurrak
|
etxeko
hizkuntzan eskolatzeko eskubidea, UNESCOk 1953an bere egin zuena, hain zuzen ere. Martí eta bestek baieztatzen dutenez, ama hizkuntzan eskolatzearen hatsarrea «erabakigarria da oraindik ere, munduko hizkuntz komunitate guztietan garatu behar den hezkuntza politikan, txikienetan bereziki» (2005:
|
|
|
Baina Skutnabb Kangasen arabera, «aukera»ren argudioaren atzean gurasoen erabaki huts bat baino errealitate askoz ere konplexuagoa dago. Munduko leku askotan, gurasoei ez zaie inoiz galdetu ere egin ea seme alabak
|
etxeko
hizkuntzan eskolatu nahi dituzten ala ez. Gurasoek aukeratu, aukeratzen dute etxekoa ez den hizkuntzan eskolatzea, baina sarritan bestelako irtenbiderik eskaini ere ez zaielako egin.
|
|
|
Eta hala egitean, ez dute ezer berezirik egiten. Hizkuntza handietako gurasoek egiten duten bezalaxe, haurra
|
etxeko
hizkuntzan eskolatzea aukeratzen dute.
|
|
|
Elebitasuna gutxiengo nazionalen eskubide modura aurkezten da eta estatuek ezin dezakete euren betebeharren interpretazio murrizturik egin. Halaber,
|
etxeko
hizkuntzan eskolatzea gomendatzen da, eskolatzearen maila guztietara hedatua, eta irakasleak elebidun bihurtzea estatuaren betebehartzat jotzen da. Azkenik, submertsioa edo azpiratzea bezalako hezkuntza programak nazioarteko gomendioetatik kanpo geratzen direla aldarrikatzen da (Skutnabb Kangas, 2008a).
|
|
|
Latinoamerikan gaztelania hutsezko eskolatzea edo Vietnamen Khmer, J, rai edo beste hainbat komunitatetako haurrak vietnamiera hutsez eskolatzea (Benson, 2009).
|
Etxeko
hizkuntzan eskolatuz norbere hizkuntza eta kultura gutxitua garatzeko eskubidearen urraketa argia dira, beraz, azpiratze ereduak.
|
|
|
Skutnabb Kangasen hitzetan (2008b), etxeko hizkuntza gutxituan eskolatzea komunitate txikientzat giza eskubideak bermatzeko modu bat da. Giza izaeraren garapen osoa edota duintasunaren zentzua eman diezaieke komunitate txikiei euren haurrak
|
etxeko
hizkuntzan eskolatzeak. Autore honen arabera, hizkuntza gutxitua mantentzeko helburuarekin etxeko hizkuntzan eskolatzea da hizkuntza gutxituetako hiztunak elebidun bihurtzeko biderik onena.
|
|
|
Giza izaeraren garapen osoa edota duintasunaren zentzua eman diezaieke komunitate txikiei euren haurrak etxeko hizkuntzan eskolatzeak. Autore honen arabera, hizkuntza gutxitua mantentzeko helburuarekin
|
etxeko
hizkuntzan eskolatzea da hizkuntza gutxituetako hiztunak elebidun bihurtzeko biderik onena. Eskolan arrakasta izateko biderik onena da, komunitate txikietako haurren nortasuna eta autoestimua garatzen laguntzen baitu.
|
|
|
otomiera% 40 eta gaztelania% 60 Otomieraz egiten dute eskolaldiaren hasieratik bertatik, horrela hizkuntzaren erabilera soziala eta akademikoa bultzatzeko asmoarekin eta hizkuntzaren galera saihesteko. Eta nola ez, ikasleak euren
|
etxeko
hizkuntzan eskolatzeko hizkuntza eta hezkuntza eskubideak bermatzeko ere bai. Baina hala ere gaztelania otomiera baino gehiago erabiltzen dute irakaskuntzan; izan ere, oraindik ere gurasoen nahi nagusiena eskolan haurrek gaztelania eta matematika ikastea da, eta ez hainbeste haurrek etxeko hizkuntzan idazten ikastea.
|