|
2005
|
|
|
hezkuntza sistema, gurasoak... Bestetik, eskolaren funtzio nagusia da euskara ona eta ondo erakustea eta hori, ikasleek
|
etxetik
euskararik ez dakartenean, eskolak bakarrik egin dezake. Euskara ona eta ondo erakutsi horren azpitik dagoen metraila ikaragarria da.
|
|
2008
|
|
|
Garbi dago Euskara Batutik abiatu behar dugula eremu erdaldunetan, baina garbi dago, era berean, Portugaleteko euskaldun berriak bizkaitarrekin izango duela harremanik gehien, eta hala Gasteizkoak bizkaitarrekin eta gipuzkoarrekin, nafarrekin Tafallakoak, eta Lapurdi eta Nafar roa Beherekoekin Baionakoak. Horrela laburtuko zaie eta errazago egingo
|
etxetik
euskaraz ez dakien ikasle horiei inguruko euskaldunekin jardun ahal izateko bidea15 Hau da, inguru erdalduneko eskola baterako hemen proposatzen dugun ereduaren arabera, euskara batuak hartuko luke lehentasuna, nahiz eta eredu bateratzaile hori modu zabalean ulertzen dugun (tokian tokiko edo inguru hurbileko ezaugarriak biltzeko joera duena) eta ez eredu murritz, estu eta gogortu baten gisa.... Tafallan, esate baterako, ezin ditugu Bortzirietako edo Sakanako bereizgarriak erabili, baina bai Nafarroa osoan hedatuta daudenak (esan/ erran, bultzatu/ bulkatu, ezer/ deus, ibai/ ugalde, eta abar... aurreragoko baten zehaztu dira zein ezaugarri diren horiek eta zein jarraibide proposatzen den ahozko eredurako eta idatzizkorako).
|
|
2013
|
|
|
|
Etxean
euskaraz ez aritzeak gurasoei arazorik eragin ez badie ere, noizbait sumatu dute gabezia horren eraginik: " Umeek eskolako lanak egin behar zituztenean, laguntzeko edo azalpenak emateko garaian, bota izan dut faltan euskaraz jakitea", dio Lopezek.
|
|
2015
|
|
|
Hizkuntza sozializazioa kontuan izanik, proposamenaren ideia nagusia honakoa da: " nahiz eta
|
etxetik
euskara ez jaso, inguruan euskara asko entzuten bada, erreferente asko badaude, euskaraz kontsumitzeko aukera asko badaude eta euskara balio indartsu eta egokiekin lotzen bada, nahiko normala izan daiteke lagunartean eta beste hainbat harremanetan euskaraz egiteko ohitura izatea". Bere proposamenean, garrantzia berezia hartzen du haur eta gazteen inguru hurbilean eragiteak:
|
|
|
Nahiz eta
|
etxetik
euskara ez jaso, inguruan euskara asko entzun badut, erreferente asko baldin baditut, euskaraz kontsumitzeko aukera asko baditut eta euskara balio indartsu eta egokiekin lotzen badut, nahiko normala izan daiteke lagunartean eta beste hainbat harremanetan euskaraz egiteko ohitura izatea.
|
|
|
Hau da: nahiz eta
|
etxetik
euskara ez jaso, inguruan euskara asko entzun badut, erreferente asko baldin baditut, euskaraz kontsumitzeko aukera asko baditut eta euskara balio indartsu eta egokiekin lotzen badut, nahiko normala izan daiteke lagunartean eta beste hainbat harremanetan euskaraz egiteko ohitura izatea. Aldiz, etxetik euskara jaso arren, euskara balio pobreekin lotzen badut, nire inguruan euskararekiko jarrerak ahulak badira, eta ibiltzen naizen talde eta giroetan euskara
|
|
2016
|
|
|
Bere aita zen Eulogio Agerre Aezkoako Ariatik Iruñera arribatu zen zurgintzan jarduteko. Ama berriz, Benita Santesteban iruindarra zuen, erdalduna, eta horixe bide da arrazoia
|
etxean
euskaraz ez egiteko. Alabaina, eta ezagun denez, bai Anastasi eta bai Jose anaiak biak poliki euskaldundu ziren, eta gazterik gazte hasiak ziren zenbait argitalpenetan euskaraz ere haien idazkiak argitaratzen.
|
|
2017
|
|
|
2 Hemen azaldutakoaren adibide argia da euskaldun askok etxean euskara jaso arrengazteleraz hitz egiteko daukaten ohitura. Edo baita ere
|
etxean
euskara ez jaso arren euskaltegira doazenak euskara nahi dutelako ikasi. Ama hizkuntzak beti baldintzatzen du eta hori ez dut zalantzan jarri nahibaina ez da determinantea ondoren hiztun horrek edukiko dituen hizkuntza ohituren inguruan.
|
|
2018
|
|
|
Bost kasuetan euskarazko B2 jakite maila eskatzen zaie. Herritarren% 70 baino gehiago euskara ezagutzen duten herriak biltzen dituen Udalerri Euskaldunen Mankomunitateak, UEMAk, behin baino gehiagotan salatu du herrietako osasun
|
etxeetan
euskararik ez dakiten medikuak eta pediatrak daudela. Eta bereziki arazoa emakumeen arretarako zentroetan, emaginekin eta ginekologiarekin dagoela nabarmendu du.
|
|
2020
|
|
|
paziente euskaldunek ez dute bermaturik osasun arreta euskaraz jasoko dutenik. Aurten jakin izan dugu Aizarnazabal, Getaria, Zestoa eta Zumaiako osasun
|
etxeetan
euskaraz ez zekien pertsona bat kontratatu dutela urtebeterako; eremu honetako herritarren %80 baino gehiago euskalduna izanik.
|
|
2021
|
|
|
Euskara etxetik dakarten umeak indartuko ditu euskarari eutsi diezaioten. Eta
|
etxean
euskararik ez duten umeak lagunduko ditu.
|
|
|
Lehena, etsenplu ezaren aldetik: “kexu gara patioan erdaraz aritzen direlako, baina nork irakatsi die euskaraz jolasten,
|
etxean
euskararik ez dutenei? ”. Bigarrenaz denaz bezainbatean, ikasleak aktibatu beharra aldarrikatu zuen:
|
|
2022
|
|
|
Ez orduan eta ez orain, ereduko ikasle guztiek ez zuten euskara maila berbera. Ikasle etorkinen eta orokorrean erdaldunen kopurua(
|
etxetik
euskararik ez dakartenena) hazi egin da ereduko sare publikoan, eta gaztelera bilakatu da harreman hizkuntza nagusi eta ia bakar. Non geratzen dira ume euskal hiztunen eskubideak itsaso zabal horretan, eta konkretuki gune erdaldunduetan?
|
|
2023
|
|
|
Gaurko burasoentzat argi eta garbi izan behar luke eskoletan euskarari zonbait oren baizik ez eskaintzea ez dela aperentziarik ere aski, beharrezko gaitasunera heltzeko. Oroz gainetik
|
etxekoen artean
euskara ez baldin bada hizkuntza nagusia. Behin betikoz, denok gogoan hartu behar ginuke haurrek ongi ikasteko molde bakarra murgiltze eredua dela, euskaraz erakasteari jarraipena emanez kolegioetan eta lizeoetan.
|
|
|
|
Etxean
euskara ez duten ikasleak, ordea, eskolan bilakatuko dira hizkuntzaren jabe, murgilpen prozesua baliatuta —non etxeko hizkuntza ez baita eskolakoa—; mulgilpen hori goiztiarra da —beranduenez 3 urterekin hasita—, eta oso intentsiboa, erabatekoa. Horrek horrela behar du izan, euskarak erabateko inputa behar baitu, 3 eta 7 urte bitartean irakurketa idazketa prozesua egiten delako, eta prozesu hori eskolan euskaraz egitea da ereduaren gakoa.
|
|
|
Gutxiagotzea sentitzen jarraitzen dugu, erakunde publiko zein pribatuekin euskaraz aritu nahi eta ezezkoa jasota, lehenago ere askotan sentitu izan dugun gutxiagotzea. Asko dira artean
|
etxetik
euskara ez dakarrenak euskara ikasteari eskaini behar dizkion ordu, diru eta izerdiak...
|