|
2008
|
|
|
Pentsetakoa da zelako garrantzia izango eban argizariak, elektrizidaderik ez egoanean.
|
Etxekoren
bat hilten zanean be beharrezkoa zan argizariaren emendioa, hilkutxaren atzetik zenduari laguntzeko. Argizariaren negarrak aurrez egindako lanaren izerdia irudikatzen eban orduan.
|
|
2011
|
|
|
etxe bakotxari jarleku bat jagokon, bere zenbaki eta guzti, eta etxea saltzen bazan, kasurako, eleiz barruko hilobia be batera saltzen zan.
|
Etxekoren
bat hilten zanean, zamaua edo eleizako mantela esaten jakon painelu edo zapia eta kandeleru bi ipinten ziran jarlekuaren ganean. Koadrudun painelu baltza ipinten eben azpian, puntiladun zuria ganean, eta azkenez kandeleruak.
|
|
|
|
Etxekoren
bat hilten zanean, hurreko senitartekoak baltzik janzten ziran, erropak baltzez tintauta askotan. Lutue esaten jakon horri, eta lutuak hildakoagazko senidetasuna hurragokoa edo urrunagokoa izan, luzaroago edo laburrago irauten eban.
|
|
2013
|
|
|
Etxekoek aparteko babesa behar zutenean (tximista edo oinaztuak zirela edo, pizti txarren bat bazterretatik zebilela edo), kandela piztu eta parte txarreko denak uxatu egiten zituela sinistuta zeuden. Bedeinkatutako kandela eta argizari horiek
|
etxekoren
bat hiltzen zenean ere erabiltzen ziren, gaubeilan eta gorpua etxean zegoen bitartean haren alboan ipinita. Horrez gainera, igandero etxeko hildakoen elizako hilarriaren gainean isiotzen zituzten.
|
|
|
Etxekoak aparteko babesa behar ebenean (tximista edo oinaztuak zirala edo, pizti txarren bat bazterretatik ebilela edo), kandelea biztu eta parte txarreko danak uxatu egiten zituala sinistuta egozan. Kandela bedeinkatua eta argizari horreek
|
etxekoren
bat hilten zanean be erabilten ziran; gaubelan eta gorpua etxean egoan bitartean haren alboetan ipinita. Horrez gainera, domekero etxeko hildakoen eleizako sepulturearen gainean isiotzen ebezan.
|
|
|
Gure lekukoen denporan,
|
etxekoren
bat hiltea ez da bizi izan gaurko moduan, beste era bateko errituak egin izan dira joan dan mendean.
|
|
|
|
Etxekoren
bat hilten zanean, urtebetean edo lutua eroaten eben, horretarako erropea tintau egiten eben, baltzitu. Andrek gizona hil ezkero betiko ipinten eben lutua; kasu horretan, erropea eta buruko painelua be baltza zan.
|
|
2015
|
|
|
Urigunetik aldenduta dagozan auzuneen kasuan, eta ostantzekoetan be bai, ezinbestekoa zan auzo berean bizi ziranen arteko hartu emona; beharrizana egoanean, laguntzino eske, eurakana joten zalako: umeren bat jaioteko egoanean,
|
etxekoren
bat hilten zanean, solo beharretan...
|
|
2023
|
|
|
Aparteko babesa behar zanean, ekatxa zanean esaterako, kandela bedeinkatuak bizten ziran. Kandela bedeinkatuak erabilten ziran
|
etxekoren
bat hilten zanean be, edo domekaro etxeko hildakoen eleizako sepulturearen gainean isiotzeko. Lehenago, parte txarrekoak urruntzeko eta ekatxa sanean edo trumoiak joten ebanean be babesteko pizten ziran kandelok.
|