|
2001
|
|
|
Ez daukatplazaratzeko arazorik, nire arazoa, plazaratzeko ezer ez izatea da azken urte parehonetan. Ezin dut idatzi beste betebehar batzuk dauzkadalako, denborarik ezdaukadalako,
|
etxetik kanpoko
lanarekin eta etxekoarekin egunak dituen orduguztiak eta gaueko batzuk ere beteta dauzkadalako. Horretan antzeman dut nikemakume eta gizonezkoen arteko alderik handiena...
|
|
2006
|
|
|
Sufritu ere sufritzen dituzte arazo berdinak: gizarte laguntzaren falta eta arazoekonomikoen presentzia, ama bakarrik dagoelako (Lott Whitehead eta Tully, 1992)?,
|
etxeko
lanen eta langintzaren arteko estresa (amak biak jorratzen dituelako), gurasoen banaketa gertatuz gero, gurasoen arteko gatazkaren bizipena (gogoraekarri nahi dugu hainbat haur familia heteroparentaletatik datozela) eta abar.
|
|
2008
|
|
|
Bukatzeko, nola ez, nire emazteari eskertu behar diot artxiboetan eta ordenagailuaren aurrean igaro ditudan ordu guztietan,
|
etxeko
lanez eta gure alaba bietaz arduratu izana. Baita nire amari ere, ilobekin txanda bat baino gehiago egitea egokitu baitzaio.
|
|
2009
|
|
|
|
Etxeko
lana eta etxetik kanpokoa (lanaldi bikoitza) egitea.
|
|
|
Hala, bada, rol tradizionalenak betetzeakdepresiorako joera areagotu egingo du.
|
Etxeko
lana eta etxetik kanpokoa bateratzen saiatzen diren emakumeek, tradizionalekin alderaturik, beren energiak etapultsioak familiarengan eta etxetik kanpoko lanean bana ditzakete. Horrenbestezsatisfazio pertsonala eta ongizatea jada ez da etxeko eremura soilik mugatuko etaosasun mentala mantentzeko aukerak ere handiagotu egiten dituzte.
|
|
|
Emakumezkoek, etxez kanpoko lanaz gain,
|
etxeko
lanen eta seme alaben zaintzaren ardura hartzen dute modu nabarmenean, «lanaldi bikoitza» deitu izan denagauzatuz (Baez, 1994). Horrela, gaua iristean, arestian aipatutako estres erantzunadesberdina da generoaren arabera.
|
|
|
Hau da, emakume langabetu batenganpentsatzean ikasleek, beste gauza batzuen artean, etxekoandrea dela esaten dute.Errefusatze ordea, argi geratu da etxekoandreak ez dituela langabetutzat jotzeko beharrezkoak diren elementuak partekatzen. Izan ere, etxekoandreakez du arazo ekonomikorik, bere senarra arduratzen baita dirua etxera ekartzeaz, ezda sozialki baztertua sentitzen, gizarteak tradizionalki esleitu dion rola betetzenbaitu, eta ez du lanik bilatzen, etxean jarduten baitu
|
etxeko
lanetan eta haurrenzaintzan.
|
|
|
Absurdorantz joz, A sendi batek B sendiaren
|
etxeko
lanak eta haurren zaintzaegingo balitu eta, alderantziz, B sendiak A sendiarenekoak, BPGren hazkunde itzela ikusiko genuke aurrez norberaren etxeko lan arruntak (BPGn eraginik gabekoak) baino ez ziren tokian. EHUko Mertxe Larrañaga irakasleak sakon aztertu izan dituemakumeen lanaren gaineko hainbat gorabehera interesgarri eta BPGren hutsuneezere ekonomiako liburu oinarrizkoenak jarduten dira.
|
|
2010
|
|
|
Hainbat ikerlanek (bereziki denboraren erabilerari buruzkoinkestek) emakumeen lan jardunaldia gizonena baino luzeagoa dela erakutsi dute, emakumeek beren etxebizitzetan egiten dituzten ordainsaririk gabeko etxeko lanakbarneratuz gero. Era berean, emakumeak berriki lan merkatuan barneratu izanak ez duekarri paraleloki gizonak
|
etxeko
lanetan eta seme alaben zaintzan barneratu izana: seme alaben, adinekoen, beste familiarteko batzuen eta gaixoen zaintzan besteak beste.Lan merkatuko lanari dagokionez, bereziki emakumeei gogor erasaten dieten lauesklusio modu existitzen dira: i) langabezia; ii) lan merkatuan barneratzeko moduprekarioak edo ezegonkorrak; iii) ordainsaririk gabeko lanak, eta iv) haien potentzialitateak garatzeko aukera gabezia.
|
|
2012
|
|
|
Halaber, herritartasunaren kontzeptualizazio berri batsortuko luke estatu horrek; publiko barik, eremu biak, publiko eta pribatua, aintzathartuko lituzke eta, horrela, eskubide indibidualen ekoizpena loturik egongo litzatekejardun publikoekin eta pribatuekin: enpleguarekin, politikarekin, bizitza sozialarekin, kulturalarekin,
|
etxeko
lanarekin eta zaintzarekin. Halaber, eskubide indibidualenonura zabal liteke populazio osora.
|
|
2014
|
|
|
Eremu pribatuan aritzeko hezi ohi dira neskak, hortaz, obeditzea eta mendeko izatea erakutsi zaigu gehienbat. Familietako lanarenzatiketa sexualak, emakumeak, emazte, ama eta alaba direnez, beren gain hartu ohidute
|
etxeko
lana eta seme alabak haztea, ondorio garrantzitsua izan du kirolarenpraktikan (Scraton, 1995).
|
|
2015
|
|
|
Alde batetik, emakumeek presondegietan topatzen dutenlan egoera dugu. Izan ere, lanpostu bat lortzeko zailtasunak aipatzen ditu, oso gutxi egotearen kausaz; baita emakumeei eskaini ohi zaizkien lan motak
|
etxeko
lanekin eta zaintzarekin loturikoak direla ere hots, feminizatutakoak eta soldatak oso txikiak direla. Azken urteotako datuen arabera, ordaindutakozereginetan dauden emakume presoen zenbatekoa gehiagotuz joan da, eta, horrela, egun, gizonen etaemakumeen enplegu tasak antzekoak dira; baina desberdinkeriak ez dira amaitu, soldaten arteko aldeaareagotu denez gero, emakumeak okerren ordaindutako lanak egitearen ondorioz (Viedma eta Frutos, 2012:
|
|
|
Ez ditu kontabilizatzen, hortaz, ekonomia informaleko jarduerak, besteak beste, autokontsumoa, etxeko garbiketako lanak edota boluntario lanak. Zentzu horretan, mugimendu feministak azpimarratu du emakumezkoek batik bat egin ohi dituzten
|
etxeko
lanak eta/ edo pertsonen zaintza lanak ez direla BPGan barne hartzen, eta egongo balira, BPGak gora egingo lukeela. Bestetik, kontuan hartzekoa da herrialde askotan ekonomia informalak pisu espezifiko handia duela eta giza kohesiorako aspektu garrantzitsua izan ohi dela.
|
|
2017
|
|
|
Adierazle honen emaitza proportzio bat da, hortaz, denborari erreferentzia egiten dion neurri dezimal baten aurrean gaude. Indize hauen arabera, DAIn barnebiltzen diren ekintza multzo handien artean3,
|
etxeko
lanak eta zaintza lanak dira ekintza eremurik feminizatuenak, hots, 1 baliotik gora kokatzen diren bakarrak, aldiz, eremu maskulinizatuena lana eta prestakuntza da, urte guztietan indizea T balorearen azpitik kokatu baita, hala ere, emakumeen presentzia urteetan zehar era lotsati baina progresiboan handituz joan da (Sagastizabal eta Luxan 2015). Eta zer gertatzen da parte hartze soziopolitikoarekin?
|
|
|
Emakumeen artean, gazteenak dira lan merkatuari denbora gehien eskaintzen diotenak, izan ere, soilik adin tarte honetan adierazlea l balioaren goitik kokatu da, honen atzean emakume gazteen emantzipazio berantiarra egon daiteke5eta, beraz, etxeko eremuarekiko lotura eskasa. 35 urte artean, aldiz, adierazlea lbalioaren azpitik kokatu da emakumeen kasuan,
|
etxeko
lanen eta zaintzaren pisu handiagoaren seinale izanik. Adin tarte honetan, hain zuzen ere, zaintza lan kargak handitu egiten dira (umeen presentzia handiagoa baita).
|
|
|
Batzuetan sexismoa begi bistakoa den arren, maiz liburuen irudien eta letren barnean modu sotilagoan ager daiteke eta oharkabean pasatzen da irakurlearen adimenaren aurretik. Modu horretan, estereotipo tradizionalak(
|
etxeko
lanak eta zaintza familiarrak emakumeei zuzendutako ekintzak, botere guneetan gizonak agertzea, kolore arrosa neskentzat izatea?) indarturik geratzen direlarik. Michelek (1987) baieztatzen duenez, liburuetako estereotipo sexistek nesken eta emakumeen giza garapena (intelektuala, afektiboa...) oztopatzen dute.
|
|
|
Hiru dira azpimarratzeko aspektuak: azterketak,
|
etxeko
lanak eta jardueren haria.
|