|
2000
|
|
|
N Ez dizuet
|
eskatzen
—horretan sartuko ez naizela argi utzi baitut— Ibarretxeren gobernuari lagun diezaiozuen," bai ordea hiru (edo zenbat behar dira? 2, 4..) legebiltzarkide bidaltzea" euskararen azpiegiturazkoak" diren bozketetan EAJ, EA eta EB/ IUrekin boza ematera joan daitezen, halakoetan gure hizkuntzaren arerioek ezin garai dezaten.
|
|
|
Gabeziei begira, antzezlanak prestatuko dituzten idazleentzako eskolarik ez izatea kezkagarria da gaur egun. Batetik idazten trebatu eta bestetik hizkuntzaren alde dramatikoa landuko duen eskola hori abiatzea oso garrantzitsua da gaur egun, oraindik ere beste generoetan aritzen diren idazle apurrak baitira dramatikoari heltzeko tentazioa izaten dutenak. Eta sarietan irabazle gertatu arren, oso urrun egoten baitira aktoreek eta zuzendariek
|
eskatzen
dituzten baldintzetatik (edo erretorikoegiak, edo erritmorik gabeak, edo hitzaren garrantzian oinarrituta interpretazioari tarterik uzten ez diotenak...).
|
|
|
Esatetik egintzara, alabaina, bada tartekorik. Eroapena
|
eskatu
behar, nonbait, egun zurrun eta estutxo irizten duguna bihar etzi nasai eta malgu dastatzeko aukera izan dezagun.
|
|
|
Lehen itzulia amaitu berri du Euskaltzaindiak, eta bigarrenak eta hirugarrenak ere aurki izango ditu aztergai. Irizpideak irizpide, badakigu horiek ere eztabaidagarri izan daitezkeela, ez baitira erraz lotzen gizartearen ibilerak
|
eskatzen
duena eta hizkuntzak eskabide horri aurre egiteko behar duena.
|
|
|
Baina taldetxo hori urriegia zen hizkuntzaren batasunaren arazoa helburu egiaz sentitu eta orokorra izan zedin. Gizarteak, egia esan, ez zuen halakorik
|
eskatzen
. Ordea, hori ez zen gertatzen euskaldunen erru soilagatik.
|
|
|
7 Interesgarria da, era berean, bere kontutik eta marxismo bidean abiatuz, Niko Marr hizkuntzalari georgiarra ere antzeko ondorioetara heldu zela jakitea, hau da, estadialismo famatura, luzaro, alderdi komunistaren laguntzarekin, SESBean ofizialki indarrean izan zen teoriara. Harik eta beste georgiar batek, Arnold Txikobavak, estadialismoak sobietar hizkuntz ikerketei zekarzkien ondorio negargarriak eta mendebaldeko ikerlariengandik gero eta aldenduagorik zebiltzala ikusita, Stalini elukubrazio horiek gaitzesteko baimena
|
eskatu
eta lortu arte bederen.
|
|
|
egunkari digitalaren atzean proiektu osoaren audientzia eta gizartean duen eragina hedatzeko asmoa agertzen da, eta helburu hori lortzeko Internet bezalako komunikazio tresna bat erabiltzea oso egokia da. Honek abangoardiako teknologien erronkari erabilpen zuzena ematea
|
eskatzen
digu, eta bidenabar, aukera paregabea dugu gizartean izen ona lortu duen komunikabide berriaren inguruan sor daitezkeen diru iturri berriak aztertzen ikasteko.
|
|
|
Proxy a Internet eta sare pribatu baten arteko trafikoa zentralizatzen duen zerbitzari berezia da; zubiarena egiten duena, alegia. Honela, sarearen erabiltzaileek
|
eskatutako
orrialdeakproxy etan grabatuta gelditzen dira, beste norbaitek erabili nahi baditu askoz azkarrago sartu ahal izateko. Baina sistema honekin sare osoko bisitaldiak bat bakarra bailiran kontatzen dira.
|
|
|
Prox y ek irakurle kopurua gutxitzen badute, nabigatzaileen kanalek eta bilaketa motoreek, aitzitik, bisitaldi zenbatekoa artifizialki handitzen dute. Nabigatzaileen kasuan automatikoki, hau da, erabiltzaileak
|
eskatu gabe
, zamatzen dituztelako orrialdeak. Eta arakatzaileei dagokienean, etengabe ari direlako orrialde desberdinetan sartzen euren edukiak sailkatzeko asmotan.
|
|
|
hamasei orrialde oso irudi gutxirekin. Apaltasun hau garaiko diru ezarekin justifikatzen zen, eta aldi berean, aldizkariaren salmentarekin lortzen zen dirua Bureau de Recensement de la Race finantzatzeko erabiltzen baitzen, eta horrek ahalik eta publikazio merkeena kaleratzea
|
eskatzen
zuen.
|
|
|
Poesiak badu bere zailtasuna, geometriak planoaren azpia ere jakin behar duen gisan azaldu nahi baitu ilargiaren ostea; are gehiago, poesia ezagupide modu berezia da. Den mendreneko ahalegina
|
eskatzen
eta bide laburrena eskaintzen duen gure egungo literatura prosaikotu honetan ez da harritzekoa" poesia hermetikoa" izeneko lelopean kokatu izana kritikoek Iñigo Aranbarriren lehen bi liburuak. Bere poesia ulergaitza zela, alegia(" Ez naiz argi min tzatzen").
|
|
|
Aranbarrirenean mitologia desberdinez elikatzen da sinboloa, aipu kulturalak anitzak dira, arte desberdinekiko erreferentzia ugari dakar, esangurak berriz aberasten ditu hitzak... Honek guztiak testuaren indar konnotatiboa areagotzen du eta, beraz, irakurle adoretsua
|
eskatzen
. Zailtasun hori, erran gabe doa, poetaren beraren hautu kontziente baten ondorioa da(" Ez naiz argi mintzatzen, eta badakit").
|
|
|
Abertzaletasunaren eta euskaltzaletasunaren demonizazio etengabean dihardute Madrilen, bai komunikabideek bai Espainiako Gobernuak. Demonizazio mediatikoaren aurrean erantzun estrategia bateratu baten beharra
|
eskatzen
irakurri nion lehengoan artikulua Martxelo Otamendi Egunkari a-ko zuzendariari, Historia Akademiaren txostenaren harira. Arrazoi du Otamendik, baina asmatuko ote dugu?
|
|
|
liburutegien jardun osoari helBiblinleka du zaio eta irtenbide bateratsuak proposatu dira. Proiektu hau bultzatu dutenen artean, ezbairik gabe, Hezkuntza eta Kultura Departamentuko zenbait goi kargudun aipatu beharra dago, autokritika serioa egin, gure iragana arretaz aztertu eta norabidea ezartzea
|
eskatzen
zutenei —Elkartetik nola beste arlo batzuetatik— entzuteko behar adina adore eta sentsibilitatea erakutsi dutelako.
|
|
|
Hilabeteetan zehar, CDNko Javier Chorraut (Iruñeako aurreko alkatea) eta Miguel Sanz Nafarroako Gobernuko presidentea ezin izan ziren Nafarroako Liburutegi Nagusia kokatzeko akordio batera heldu. Izan ere, Sanzek horretarako Intendentziako orubea
|
eskatzen
zuen; Chorrautek, aldiz, Liburutegiak hiriaren Alde Zaharra ez zuela utzi behar azpimarratzen zuen. Honela, bada, UPNko Yolanda Barcinak Chorraut jaunari alkatetza kendu dionean, eta, beraz, Miguel Sanzen tesiek aurrera egiteko aukera guztiak zituztenean, egoerak biraketa ulertezin bat izan du:
|
|
|
Erabaki gabe dago zeintzuk izango diren artxibo formatu egokiak, edo zein dokumentuei eman geniekeen lehentasuna. Horretaz gain, honek guztiak diru kantitate handiak
|
eskatzen
ditu.
|
|
|
Gaur egun martxan dauden digitalizazio prozesuak erabiltzaileei kontsulta errazteko pentsatuak daude eta ez preserbazioari begira. Hau da, antzinako liburu oso batzuen digitalizazioa CD ROMean saltzeko edo web orri batean kontsultatu ahal izateko egiten da, baina ondare historikoko kudeatzaileek
|
eskatzen
dituzten medioak, herri batentzako inportanteak diren dokumentuak kontserBiblinleka batzeko beharrezko planifikazioak egitea eta diru kopuruak beste kontu bat dira.
|
|
|
Hau da, erabiltzailea informazio zentrora bertara fisikoki joan gabe hari zerbitzuak emateko gai dena. Etxetik edo lantegitik, Internetek eskaintzen dituen medioak erabiliz, erabiltzaileak katalogoak kontsulta ditzake, dokumentuen kopiak
|
eskatu
, dokumentu osoen kontsulta egin, eta abar.
|
|
|
' Biblioteka bat suposatzen du. Ez da ikuspegi teknologikotik bakarrik egokitze bat
|
eskatzen
duen egoera, antolakuntza mailan ere badago zeregina.
|
|
|
Desideratak (erabiltzaileen eskaerak eta iradokizunak) eskuratzeko, liburutegiak web orria edukiz gero, noski medio egokia da. Honen bidez erabiltzaileak liburu berriak
|
eska
ditzake, liburutegira posta elektronikoa erabiliz hurbildu. Ondorioz, liburuzainak desiderata guztiak antolatuak jaso ahal izango ditu, beharrezkoak diren balorazioak egin ahal izateko.
|
|
|
Gaur egungo komertziozko bibliografia gehienek (ISBN kasu, http://www.mcu.es/bases /spa/isbn/ISBN.html), argitaletxeek, banatzaileek, liburutegiek, baita administrazio publiko gehienek ere, web orriak dituzte beraien informazioa eskaintzeko. Bide honi esker eskaerak egiteko informazioa azkarrago eskuratzen da eta
|
eskatzeko
bideak errazten ditu. Kasu batzuetan, eta zerbitzu interesgarria da hau, nobedadeak posta elektronikoz igortzen dituzte.
|
|
2001
|
|
|
a) ezkerraren aldetik haiek bertokotzeko errazpide guztiak eskaintzea —" Euskal Herrian lan egiten duen guztia euskal herritarra da" —, Europa zabalean atzerrikoei bertoko naziotasuna eskuratzeko beste inon onartuko ez litzatekeenes kuzabaltasunarekin (adibidez, Espainia Frantzietan aspaldidanik lanean ari direnei, hizkuntza ofiziala ongi jakinarren ere, ez zaie" espainiar frantsestasuna" besterik gabe ematen, azken urteotan atzerritartasun legeek behin etabe rriro erakusten digutenez), edota b) gure eskuinak praktikatua, arazotik ihes egin, bera garbi planteatu gabe, denborari denbora emanez, nolabaiteko laissez faire, laissez passer hura gogoan, jatorrizko etorkin zaharren bigarreneta hirugarren belaunaldiak berez bertokotuko zirelako esperantza isilaz. Kasu batean zein bestean, ez zaie inoiz barkamen argirik
|
eskatu
iragan denboretan haiekin izandako jokabide desegokiagatik, ez eta behialako arrazismo horren kritikarik egin ere, guk geure bularra jotzeko darabilgun harria etsaiak gure kontra duela jaurtikiahantziz. (Eta inork uste balu arazo hori jada modatik pasea dela, on luke gogoratzea ez zaigula falta trapu zikin horiek aldizka, eta behin eta berriro, aurpegiratzen saiatzen zaigunik, Adolfo Careagaren hitzaurre mamitsuarekin jadanik bigarren edizioan doan Paginas de Sabino Aranalibu ruan, adibidez, behiala Manuel de Eguileor abertzale" sutsu" hark atera zigun De su alma y de su pluma deitoragarri haren isla.
|
|
|
Azken azkena, Nafarroako Gobernuak Durangoko Euskal liburu eta Diskoaren Azokan parte ez hartzeko harturiko erabakia da. Nafarroako administrazioaren langile hautaketetarako prozesuetan alemanak euskarak berak baino puntuazio gehiago merezi izatea, edo gero eta administrazio gutxiagotan lanpostuaren profilean euskalduna ere izatea ez
|
eskatzea
, harritu eta tristetzeko moduko berri txarrak dira.
|
|
|
Diru kontu guztiak blokeatu, irakasleak soldatarik gabe utzi, euskalduntzea eta alfabetatzea helburu dituen erakunde bat susmopean jarri... baina emaitza: Manuel de los Santos Alvarez administratzaile judizialak azterketa sakona eginik —nork pentsa dezake Garzonek berak
|
eskatutako
administratzaileak hala egingo ez zuenik— diru kontuetan irregulartasunik ez dagoela esan zuen.
|
|
|
Orain dela hogei bat urte Zuberoako abertzale zenbaitek gogoan hartu zuten Paristik edo Pauetik gure hizkuntza ren alde zerbait igurikatzea alferrikakoa zela eta euskararen alderat tokiko hautetsien herabea astindu beharra zela. Baikorki jokatu zuten, nahikoa lan
|
eskatu
zieten zurezko pankarta politak ezarrita Atharratzeko kantonamenduko herrien euskarazko izenekin. Ez zen ekintza gaiztoa, zikina, bortitza, bortxatzailea izan, beraz.
|
|
|
Gaur egun, berriz, zuberoako udalak biltzen dituen Xibe roaHerri Elkarteak
|
eskaturik
, euskarazko izenen esaera eta idazkera egokientzako laguntza eskatu didate eta pozik eman diet baietza. Hogei urtez egin du bide urak, baina konbentzituta nago gogor egileak, sasi tindatzaileak ez balira izan, oraindik ere, Zuberoako eta oro har Ipar Euskal Herriko bide, karrika eta plazak erdara hutsez izango liratekeela.
|
|
|
Gaur egun, berriz, zuberoako udalak biltzen dituen Xibe roaHerri Elkarteak eskaturik, euskarazko izenen esaera eta idazkera egokientzako laguntza
|
eskatu
didate eta pozik eman diet baietza. Hogei urtez egin du bide urak, baina konbentzituta nago gogor egileak, sasi tindatzaileak ez balira izan, oraindik ere, Zuberoako eta oro har Ipar Euskal Herriko bide, karrika eta plazak erdara hutsez izango liratekeela.
|
|
|
Biziraupena behar du euskarak. Horrek esparru desberdinen jorraketa
|
eskatzen
du. Euskararen etorkizuna bide horretatik ikus daiteke, alegia, gure premien esatari eta bidegile egiten dugun neurri horretan.
|
|
|
Bainan Frantzia bat kraskatua, duda mudetan sartua. Frantziaren peko ziren koloniak, mugitzen hasi ziren Berengaintasuna
|
eskatuz
. Ipar Eskual Herrian ere sortu zen nor bera bere buruaren jabe izaiteko giro berezi bat.
|
|
|
Ipar Eskual Herrian ere sortu zen nor bera bere buruaren jabe izaiteko giro berezi bat. Etcheverry Aintchart jauna, deputatu sartu zen Pariseko Deputatuen Ganberan eta liburuxka bat argitaratu zuen,
|
eskatuz
Eskual Herria destinkatua izan zadien, Pariseri loturik zaukaten lokarrietarik. Etcheverry Aintchart jaunaren lege saila ez zen onhartua izan, Deputatuen Ganberan.
|
|
|
hor ditugu, besteak beste, M. Aizpuru ren Eta tiro baltzari..., edo historia lan bikaina kontsideratzen dudan K. Altonagaren Folin markesa. Ondare horri etekina ateratzen saiatzea baino ez zuen
|
eskatzen
P. Gartziak, eta nik gauza bera aldarrikatzen dut.
|
|
|
Berehala hasi ziren Quebeceko eta Kanadako gobernuei beren erantzukizunak bete zitzatela
|
eskatzen
. Ahaleginak alferrikakoak zirela ikusita, arazoari nazioarteko dimentsioa ematea deliberatu zuten.
|
|
|
Esan Europako jendeari zer ikusi duzuen Quebecen!",
|
eskatu
zigun John Pashagameskum ek 1999ko irailaren 8an elkarri agur esan genionean, eta horixe da artikulu honen helburua. Quebec hainbat tokitako mugimendu abertzaleen eta hizkuntza biziberritzeko ahaleginen eredu moduan agertu ohi da.
|
|
|
Lehenengo kartaz hasi nintzen biltzen: nire ezagun batzuei
|
eskatu
, alegia. Balendin Enbeita zenari ereXabierretik egin nion eskutitz bat, bertsoak eskatuz; eta bai berak bidali ere.
|
|
|
nire ezagun batzuei eskatu, alegia. Balendin Enbeita zenari ereXabierretik egin nion eskutitz bat, bertsoak
|
eskatuz
; eta bai berak bidali ere. Gero, udarako oporretan Loiolara joan eta handik saiatzen nintzen.
|
|
|
Nik nire barruan ez dut hitzik entzuten; gauzak ikusi egiten ditut. Horregatik, hizketan hasterakoan, nik nire barruan ikusi egin ditudanentzat hitzak bilatu behar ditut, eta lan horrek denbora
|
eskatzen
du; hizketak ez dit horretarako astirik ematen. Horregatik, gaur erantzun beharrak bihar gogoratuko zaizkit.
|
|
|
Eta zer balio ikusten dio genero bakoitzari? Galdera horri, ordea, bere seme alabetan gustukoena zein duen esan dezala
|
eskatzen
zaion gurasoaren gisan erantzun dio (aita) Zavalak:
|
|
|
Nola narrazioak hala ikerlanak, Sendoa argitaletxearekin argitaratu ditu Zavalak, ho rtxe aurkitu baitu bere Auspoarentzat kabia, JoakinBe rasa tegi ren suaren epelera. Erdararekiko joera horrena rrazoien berri eman diezagula
|
eskatu
diogu, beraz, Zavalari.
|
|
|
Euskara hutsean jardunda, nire liburuei oso muga estuak jarri dizkiet" tuenean, erdal itzulpena alboan jartzen die. Hori egitea
|
eskatzen
zuten liburuak badira. Adibidez, karlisten gerrateen bertso liburuak.
|
|
|
Eskutitz batean ere horixe
|
eskatu
nien etxekoei Oñatik, Burgosko probintziatik: Tolosako merkatura bertsosaltzaileren bat azaltzen bazen, kanta papera erosteko faborez, eta bidaltzeko.
|
|
|
Egia da bi estatu horien gobernuek Hizkuntza Gutxituen Europako Ituna onartu zutela, eta baita Espainiakoak —Frantziakoak ez bezala— berretsi duela ere; horrezaz gain, Europako Kontseiluko Asanblada Parlamentarioak bere kideei hizkuntza gutxituak babesteko eta sustatzeko
|
eskatu
zien, hau da, Europako herrialde guztietako kideei; baina hala eta guztiz ere aldarrikapen eta gomendio horiek errealitatean gauzatzetik oso urrun daude.
|
|
|
A rrazoi bat daJaki n en 125 zenbakian aipatzen genuena; labur esanda: gizartearen gehiengoak euskararekiko adierazten duen interesaren azpian dagoen motibazio apala ez da nahikotasun mailara iristen berreskuratu eta normaldu nahi dugun hizkuntza gutxituak
|
eskatzen
duen ahalegin mardulari erantzuteko. Gogoan izan, kasu honetan, plangintza zorrotzak proposatzen zirela.
|
|
|
Erredukzionismoa ez da fisikara mugatzen, Zientzia guztia da hein handi batean erredukzionista, eta adituak behar ditu. Erredukzionismoak espezializazio galanta
|
eskatzen
du. Etorkizunak ikuspegi globala eskatzen du, diziplina ezberdinen arteko lan komuna, hain zuzen ere.
|
|
|
Erredukzionismoak espezializazio galanta eskatzen du. Etorkizunak ikuspegi globala
|
eskatzen
du, diziplina ezberdinen arteko lan komuna, hain zuzen ere. Beraien diziplinetan adituak (espezialistak) diren generalistak ditugu.
|
|
|
Dagoeneko bazegoen egon oinarrizko ezagutza zientifikorik, eta mikroskopia elektronikoa bezalako tresnen edota metodoen garapenek aipaturiko miniaturizazioa egia bihurtu dute. Nanometro aren eskalan, berriz, kontzeptu berriak dira, eta hauek teknologia berriak
|
eskatuko
dituzte. Maila horretan, fisikak ideia berriak behar ditu.
|
|
|
Maila horretan, fisikak ideia berriak behar ditu. Ideia berriak lortu ostean, horrek loturik ekarriko duen aurrerapenak atzerakourratsa
|
eskatuko
du, hots, maila nanometrikoan ikasitakoa maila handiagoetara aplikatzea, konplexutasuna oraindikere are gehiago handituko delarik.
|
|
|
Hainbat oso kexu da informazioak gainezka egiten digulako, baina, beharbada, aurkakoa jasaten dugu. Klasifikatu gabeko informazio uholdea daukagu, berez balio gutxikoa; horrek kemena eta denbora itzela
|
eskatzen
du informazio erabilgarri bihurtzeko. Web eko aurkitzaile bat erabili duen edozeinek ongi asko daki egindako galderarekin harreman gutxi duten milaka gauza iristen zaizkiola.
|
|
|
Gure beste administrazio batean gertatzen ari denak askoz ere gehiago kezkatzen nau, eta hasiera batean Jesus Laguna kontseilaria gizon irekia zela ziotenak inolako esperantzarik gabe gelditu direla argi dago. Eskola liburuak itzultzeari ekin dio Nafarroako Gobernuak, euskaraz idatzitakoek ez omen dituzte eta Sanzen mutilek
|
eskatzen
dituzten baldintzak betetzen. Merke atera zaizkie gainera itzulpenak Laguna eta Pegenauteri (hain gutxi kobratzen al dute itzultzaileek?), eta zaila da, benetan, ankerkeria honetatik ondorio itxaropentsu txikiena ere aurkitzea.
|
|
|
Izan ere, hizkuntza gutxituabe rreskuratzea ez da txantxetako lana, ez. Euskarak, eta antzeko egoeran dauden hizkuntzek, hizkuntza nagusiekin duten eguneroko borrokan garaile irteteko, iaiotasun handia
|
eskatzen
dute: euren alde egiteko erabilgarri dituzten baliabideak oso eskasak dira, hizkuntza boteretsuek dituztenekin konparatuta.
|
|
|
PSE EEko Batzorde Exekutiboak orain arteko bidearen berrikuspena
|
eskatzen
du hizkuntz politikan, eta politika hori hezkuntzara mugatzea bereziki.
|
|
|
PPk hori
|
eskatzea
normala da. Kezkagarriagoa da CES (Consejo Economico y Social) delakoaren jarrera, ez ohiko batzarrerako proposamenean agertzen denez.
|
|
|
Kezkagarriagoa da CES (Consejo Economico y Social) delakoaren jarrera, ez ohiko batzarrerako proposamenean agertzen denez. " Alta Inspeccion del sistema educativo" delakoaren esku hartze sistematiko zuzena
|
eskatzen
du hizkuntz ofizialkidetasunaren irakurketa espainolaren alde.
|
|
|
Hego Euskal Herrian noski, EAEn eta Nafarroan, batzuetan batera hartuta eta bestetan aparte, bakoitza bere aldetik. Gauzek bide honetatik jarraitzen badute, gutxi barru hizkuntz politika berezi berezia
|
eskatuko
da Arabarentzat ere.
|
|
|
Euskara Nafarroako berenezko hizkuntza gisa hartuizana ren ondorio txarrak azpimarratzen ditu. Eta astirik gabe, legea aldatzea
|
eskatzen
du, kontraesanak ezabatzeko. Bere esanetan:
|
|
|
Hori kontuan izanik, hitzak gorabehera, begien bistakoa da zer esan nahi den euskal hiztun komunitatearentzat diskriminazio positiboa
|
eskatu
ohi zenean. " Politika positiboaz" mintzatzea hobetsia dago egun.
|
|
|
Gero, izenak banan banan eman behar direnean, hiruzpalau agertzen dira, baina tira. El Mundo egunkarian (2000.06.30) Pedro Simonek idatzi zuenez, 98 ikasturtean bigarren hezkuntzako 1.750 irakaslek
|
eskatu
zuten beste komunitate batzuetara joatea, eta 51k bakarrik lortu zuen.
|
|
|
Errealitatea azpikoz gora hartzea iruditzen zait niri. Abertzaleei kritika
|
eskatu
behar zaie, hori bai. Baina, euskarari historikoki eta egunotan muzin egiten diotenei beren erantzukizuna gogoratu zaie, ezta?
|
|
|
Beste batzuek Madrilgo Gobernua ren esku hartzea
|
eskatzen
dute, gauzak bere onera ekartzeko, Espainiako batasuna babesteko. Zera gertatzeko arriskuan omen gaude, dio Pedro Muñozek, komunitate autonomo bakoitzak bere historia, bere bandera eta bere ereserkia edukitzea, eta Espainiak batere ez.
|
|
|
Alderdi politiko nazionalista espainolak Madrilgo kontrola eta fiskalizazioa
|
eskatzea
, harritzekoa ere ez da, puntu honetaraino iritsita. Kezka handiago sortzen dit niri CES (Consejo Economico y Social) delakoak gauza bera proposatzen duenean.
|
|
|
Kritika hauetatik guztietatik landa dago Nafarroa. Sanzen gobernua hain justu kontrako bidea egiten ari da, ku rrikulum propioa atontzen, Jaime Ignacio del Burgok aurretiaz
|
eskatu
bezala.
|
|
|
Javier Tajadurak Nafarroako euskararen legea kritikatzen du, %8k bakarrik hitz egiten duen hizkuntza bat, euskara, berenezko hizkuntza gisa hartzen duelako. Alderdi politikoen itun berri bat
|
eskatzen
du, legea aldatzeko.
|
|
|
berarentzat, oinarri erlijiozko nazionalismoa edo arrazazko nazionalismoa baztertzaileak eta diskriminatzaileak dira. Ez, ordea, nazionalismo linguistikoa, besteak bai bezala, honek ez duelako
|
eskatzen
ongiaren ikusmolde komuna.
|
|
|
Edozein aitzakia aski du Pedro J. Ramirezek gobernu aldaketa
|
eskatzeko
, gobernu nazionalista espainola eskatzeko:
|
|
|
Edozein aitzakia aski du Pedro J. Ramirezek gobernu aldaketa eskatzeko, gobernu nazionalista espainola
|
eskatzeko
:
|
|
|
Aldez aurretiko batzuk adierazi nahi nituzke, horrelakorik zilegi bazait. Izan ere, aurkeztu zaizkidan galderei atarikoa egiten dien testuak ikuspegi baten —ikuspegi alderotu baten, alegia— isla nabarmena iruditzen baitzait, eta, sa rrera horretatik abiatuta, badirudi erasoei kontraerasoa dela
|
eskatzen
zaiguna.
|
|
|
Azken batean, euskalgintzan ari garenok geure hizkuntzaren aldeko politika egin behar dugu, eta politika egiteak, besteak beste, aurrerabidearen eta arriskuen tasazioa
|
eskatzen
du ezinbestez, eta, ondorioz, unean uneko adostasunik zabalenaren bidean, itxaroten eta erritmoak errealit atera egokitzen ikastea da langintza horretan jardun nahi duenak ikasi beharreko lehenbiziko legea. Abiapuntu txarradira, ordea, esloganetan oinarritutako aldarrikapen legitimistak oro, eta gehiegi ari gara, euskararen aurkako erasoaren aitzakian, horretatik entzuten.
|
|
|
1. Azken urteotan, lehenbiziko aldiz Euskal Herriaren historia osoan, unibertsitatera heltzen ari den gazte belaunaldiak bere ikasketa guztiak —edo gehienak— euskaraz burutzeko aukera izan du. Horrek esan nahi du, oraintsu arte, euskararen errebindikazioa euskaldunok egiazki sentitzen genuen premia baino gehiago praktikan zerbait sinbolikoa bazen —ez dezagun ahantz, aurreko euskaldunen belaunaldiek, ikasketa guztiak erdaraz egitera beharturik, de facto erraztasun handiagoa izan dutela erdaraz ikasteko, eta
|
eskatzen
zuten euskal irakaskuntza eskaini balitzaie gorriak ikusiko zituzketela hura ulertzeko! —, orain, aldiz, euskararen eskaria zerbait normal, benetan sentitu eta egiazko premia objektiboetan oinarrituriko nahia dela, hots, ikasketa guztiak euskaraz egindako euskaldunak erraztasun handiagoa izaten duela euskaraz ikasten eta bizitzen segitzeko erdaraz baino, eta horrek zentzu eta indar logiko be...
|
|
|
1. Azken urteotan, lehenbiziko aldiz Euskal Herriaren historia osoan, unibertsitatera heltzen ari den gazte belaunaldiak bere ikasketa guztiak —edo gehienak— euskaraz burutzeko aukera izan du. ...zeko! —, orain, aldiz, euskararen eskaria zerbait normal, benetan sentitu eta egiazko premia objektiboetan oinarrituriko nahia dela, hots, ikasketa guztiak euskaraz egindako euskaldunak erraztasun handiagoa izaten duela euskaraz ikasten eta bizitzen segitzeko erdaraz baino, eta horrek zentzu eta indar logiko berria ematen diola irakaskuntza, administrazio eta bizitza publiko osoan elebitasuna
|
eskatzeari
, eta berori azken mailaraino eramateko erabakimenari ere bai.
|
|
|
Euskal intelektualei ere konpromiso handiagoa
|
eskatu
behar zaie, etengabeko eraso espainolisten ordu beltz honetan, isiltasun edo protesta hutsez gainera, ideia eta hautabide argiak eskaini, salaketa interesatuen faltsukerianaba rmendu, honen guztiaren barnean datzan erdal inperialismoa azaleratu, gureko etxekalteen jokabide kriminal eta galbidezkoa gogorki kondenatu eta euskaldun jendea argudioz hornitu eta arrazoiz arma dezaten, defentsa gabeko a... Eta beti ere, gogoan izan ageriko etsaiak askoz ere zailago lukeela sua piztea, beste puntako ustezko adiskideak bazterrak gasolinaz blaitzen ez balebiltza.°
|
|
|
Fenomeno honen jatorriari eta eraginari buruzko iritzia
|
eskatu
diogu euskal kultur unibertsoaren esparruko hainbat eta hainbat laguni. Esan bezala, batzuren eta besteren iritzia jaso nahi izan du Jakin ek.
|
|
|
Bukatzeko, Nafarroako euskalgintzaren autonomia errespetatzeko
|
eskatuko
nuke Euskal Herri mailan antolatzen diren jarduera guztietan eta hainbat adierazpenetan, non, nahiak eta errealitatea nahastuz, euskararen normalizaziorako kaltegarriak bilakatzen baitira.°
|
|
|
Behin helburuak definituta bitarteko eta tresnez baliatzea ezinbestekoa izango da. Horrek besteren artean
|
eskatzen
du, plan neurri zehatzak diseinatu eta aplikatzea, hiritarren aldekotasuna eta jarrera aktiboa lorteko gure argudio eta arrazoiak aberastu eta elikatzea, hiritar eta erakundeei euskaraz bizitzea erraztuko dien zerbitzuak gorpuztea, euskararen aldeko akordio politikoak bilatzea... °
|
|
|
Jakina, hizkuntz eskubideen urraketak ezinbestez errebindikazio azkar eta egokia
|
eskatzen
du. Baina hizkuntz politika arduratsu baten bideragarritasuna akordioan oinarritzen da; bestela, porrot egingo luke.
|
|
|
Azken hauteskunde kanpaina foralean Sanz jaunakiragarri zuen, eta Euskararen Lege berria
|
eskatzen
zuten 48.000 sinadura helaraztearen ondorioz 2000ko udaberrian sortutako eztabaida parlamentario exkaxean hasi zen erasoaren irudi adierazgarriena eszenifikatzen.
|
|
|
Aurrezki hauek korronte ekonomikoan eragiten dute eta, bukaeran, Europa eta dendetan agerikoak dira, prezio merkeetan zein txikizkarien mozkinetan. Mundu kolonizatua bukaturik ere, globalizazioaren esklabotza berriak inperialismo berria sortu du, jabetza fisikorik
|
eskatu gabe
. Balesen erranetan, XIX. mendeko Europako inperioek egiten zutena egiten dute orain konpainia transnazionalek, hau da, natur baliabide eta lan merkeaz baliatzea, baina orain herri osoa gobernatu beharrik gabe.
|
|
|
Eta jendaurrean defendatzeaz gain, UPN barruan dekretu hark astindutako hautsak baretzen ez zuen lan gehiegirik egin Sanzek. Dekretua berea zen —ia erabat berea— eta ez zegoen prest amore emateko, ezta alderdi barruan ia ospitalera bidali behar izan zuten Jesus Aizpun berak
|
eskatuta
ere.
|
|
|
hamar mila bezero eta hamar mila bezeroren diruak bat batean galtzea ez da gustuko platera izango Sanz Sesma bera buru duen kutxarentzat. Eta kalean egin daitezkeen adierazpen edo manifestazioez gain, ekintza konkretu eta zehatzak bultzatzen jakingo duena (euskaldunik ez, esate baterako, inprimaki elebidunak edo euskaraz soilik egindakoak
|
eskatuko
ez dituenik); euskarak indarkeriarekin zerikusia baduela esaten dutenak argumenturik gabe utziko dituen lobby bat; mediatikoki tinko eta zorrotz lan egingo duen lobby bat; ekimen judizialak aurrera atera ahal izango dituen lobby bat; eraso guztien aurrean aho batez eta segundorik galdu gabe erantzungo duen lobby bat; eta herritarrak euren hizkuntzaren aldeko apustuan buru belarri eta ilusioz murg... Ez naiz oso zalea, baina lobby hau osatu ahal izateko ia derrigorrezkoa iruditzen zait alderdi politiko eta kultur eragile handien inguruan mamitzea lehen urratsa.
|
|
2002
|
|
|
Badirudi dena unibertsitatean, publikoan, hasi zela. Errektore berriak —erriberatar peto petoa—, eta bere taldeak, mehatxua ikusi zutela euskara gero eta gehiago
|
eskatzen
duen ikasle kopuru horietan, eta atzeraka hasi zirela, gotorlekua eratu nahian. UGTren ingurukoak hauetarik asko, PSNren babesa exijitu eta honek haize guztien kutxa ireki zuen, hizkuntza politika berrazte rtu behar zela bota zuenean.
|
|
|
PP eta PSE EErekin batera ezezkoa emanez gero, proposamena ez da Gasteizko Ganberatik, ate nagusitik bederen, aterako; eta, horrela, gure" etxeko adiskideei esker" Madrilgo etsaiek buruko min ederra kenduko dute gainetik, euskaldunok geure artean autogobernu handiagoa
|
eskatzeko
ere bat ez gatozela argudiatuz. Geroak esango.
|
|
|
Ez da harritzekoa, beraz, kontsentsu eta herri atxikimendu hori nola edo hala hausteko, PPk eta PSOEk era guztietako bideez (enpresaburuen aldeko aurkaritza bultzatuz, Europako Batasunari kontura ez datozen diktamenak
|
eskatuz
, enpresek hemendik alde egingo dutelako zurrumurru presioak eta era guztietako gezurrak barreiatuz) kanpaina etengabea egitea, hortxe baitute puntu ahula.
|
|
|
Bi faseetan landuko diren hausnarketarako materialak osatzeko, aditu talde bati
|
eskatuko
zaio iritzia; galdetegi baten bidez, euskararen eta euskalgintzaren egoerari eta aurrera begira euskararen normalizazioan egin beharreko urratsei buruzko iritziak jaso dira.
|
|
|
• Lurralde batzuetan euskararen ezagutza aukera profesionalak areagotzeko faktorea da. Lan eskaintzetako iragarkien %12an euskararen ezagutza
|
eskatzen
da.
|
|
|
Aurten 1.800 bat lanpostu betetzeko deialdi publikoa egin zuen Osakidetzak eta bakar batean ez zen
|
eskatu
euskara, hizkuntza ofiziala, jakitea, gaztelania, ordea, ezinbestekoa zela. Oposizioen azterketak egiteko ere euskaldunek arazoak izan zituzten, azterketa gaztelaniaz egiteko prestatuta baitzegoen.
|
|
|
Ondorioak, bistan da, ezin epe laburrean gauzatu. Halakoek bide luzea
|
eskatzen
dute, eta, jakina, denon partaidetza. Eztabaidak, hala ere, hasiak dira, eta fruituak laster etorriko direlakoan nago.
|
|
|
Begi bistakoa da liburu asko irakurterrazak direla eta kalitate handia dutela, hizkuntza guztietan. Baina egia da, bestalde, proposamen estetiko eta literario berriek nolabaiteko esfortzua
|
eskatzen
diotela irakurleari, eta zilegia da idazleak esfortzu hori eskatzea berritasuna bereganatu nahi duenari. Eta agian liburu hauek, ustez zailagoak diren hauek, irakurzaletasun sendoagoa ereingo dute irakurlearengan.
|
|
|
Begi bistakoa da liburu asko irakurterrazak direla eta kalitate handia dutela, hizkuntza guztietan. Baina egia da, bestalde, proposamen estetiko eta literario berriek nolabaiteko esfortzua eskatzen diotela irakurleari, eta zilegia da idazleak esfortzu hori
|
eskatzea
berritasuna bereganatu nahi duenari. Eta agian liburu hauek, ustez zailagoak diren hauek, irakurzaletasun sendoagoa ereingo dute irakurlearengan.
|
|
|
Eta han hemen burututako ekimenen arabera euskalgintzak mimetismo hutsez —eta, ondorioz, era desegokian— jokatzeko zer nolako joera izan duen ikusita, gogoeta honen oinarrian estrategia soziolinguistiko egokiaren garrantzia eta horrek
|
eskatzen
duen hausnarketa nahiz malgutasuna azpimarratu nahi dira.
|
|
|
hizkuntz normalkuntzak aurrerapauso handiak eman ditu hainbat esparrutan, eta oraindik euskaldundu ez diren eremuak lantzeke ditugunak dira, horietan ere egoera iraularazi arte; oraingoa ez dugu jo behar, ez, behin betiko eta zinezko errealitatetzat. Kontua da, hizkuntz aldaketa horrek denbora luze eta ahalegin handiak
|
eskatzen
dituela, eta oraindik ezin izan dugula euskararen berreskuratze prozesua amaitu; horri segida ematea da belaunaldi abandonatuari uzten diogun herentziaeta eginbeharra.
|
|
|
Argi dago, nire ustez, ikasketa horiek eskaintzeko ardura nagusia herri erakundeei egokituko litzaiekeela; herri erakundeek, beraz, unibertsitatearen autonomiarekiko begirunerik ez lukete izan honelako kasu batean. Eman dezagun, bestalde, EuskalHe rriko unibertsitate batek ere ez duela euskarazko ikasketarik eskaintzen edo ez duela egiten gizarteak
|
eskatzen
dion neurrian. Kasu horretan ere, herri erakundeen ardura izan litzateke euskarazko ikasketen eskaintza bermatzea.
|
|
|
Eta eragin hori gauzatu ahal izateko, jakintza erabilgarria sortu eta bereganatzeaz gain, gizarte eragileei helarazi behar die unibertsitateak. Gaur gizarte eragileek horixe
|
eskatzen
diote unibertsitateari. Izan ere, kontu hau ez da berria.
|
|
|
Aukera desberdinak egon daitezke ikerketa mota hori bideratzeko, baina nire ustez, institutu berriak sortu lirateke estrategiazkotzat hartu edo hartuko diren lerroetan lan egiteko. Horrek, jakina, ahalegin berezia
|
eskatuko
luke, ikertzaile gazteak gai horietan trebatu eta beste herrietatik ikertzaile prestuak erakarri bailirateke; baina beste herrietan egin da hori, eta emaitza onak erdietsi dira. Institutu horiek, bestalde, ez lirateke unibertsitateen parte izan, nahiz harreman egonkorrak mantentzeko bideak egon liratekeen.
|
|
|
Gainera, eskaintza oso aldagarria izan litzateke, jakintza bera eta gizartea ren beharrak aldagarriak diren bezala. " Master" izeneko ikasketak, enpresa jakin batzuek
|
eskatutako
prestakuntza espezifikorako ikastaro bereziak, herri erakundeekin adosturiko gaurkotze ikastaroak eta abar sartu lirateke era honetako eskaintzaren barruan.
|
|
|
Balizko unibertsitario euskaldunak —20.000 inguru—, hutsaren hurrena dira unibertsitario erdaldunen eremu zabalean. Gainera, unibertsitario euskaldunei euskarazko eskaintza duina egiteak izugarrizko inbertsioak
|
eskatzen
ditu (irakasleak, ikasmateriala eta abar). Horrela, bada, unibertsitateei, ez publikoei eta gutxiago pribatuei, ez zaie interesatzen unibertsitario euskaldunen merkatua.
|
|
|
1. Suomitar mugimendua XIX. mendean abiatu etaazka rtu ahala (1865etik aitzina, eman dezagun), Unibertsitatearen suomitartzea izan zen xede nagusietako bat. Eta suomieraren" ulerkuntza" bederen hasi zen
|
eskatzen
; eta gerora ezaguera osoa.
|
|
|
XIX. mendean flandriar abertzaletasuna piztu zenean, irakaskuntza nederlanderatzeko asmoa indartuz eta hedatuz joan zen. Eta 1890etik aurrera, nederlanderaren aldeko elkarteek gero eta ozenkiago
|
eskatzen
zutenGanteko Unibertsitatea nederlanderatu beharra.
|
|
|
Erdal irakasleek ahaleginak eta bi egingo dituzte barruan gelditzeko, estudianteek euskal irakasleak
|
eskatzen
badituzte ere. Soldata tartean dagoenean, gauza harrig arriak ikusten dira.
|
|
|
Euskaradesage rtzeko arriskutik ateratzeko unibertsitatea, Euskal Unibertsitatea hain zuzen, funtsezko tresna da. Euskararen komunitateak lortzear duen garapen mailak, hezkuntzan, hedabideetan, lan munduan eta abarretan,
|
eskatzen
du aurrera urratsak egitea. Bestela gerta liteke abiatutako normalkuntza prozesua tupustean geldiaraztea eta zikiratzea.
|
|
|
Euskal Unibertsitatearen ereduak izan dezakeen arriskurik nagusiena frantses —Iparraldean— edo gaztelania —Hegoaldean— teknikoa menderatzen ez duten profesionalak ateratzea da. Bere ikasleak euskara tekniko txukun eta akademiko bat erabiliko duten profesionalak izango dira, euskal gizarteak
|
eskatzen
duen modura. Baina gure lan esparruan, oroko rrean, Euskal Herria banaturik dagoen bi estatuetako hizkuntzekin elkar bizi behar dugu, eta arlo tekniko horretan ezin gara alfabetatugabeak izan.
|
|
|
unibertsitatean euskaraz ari diren ikasleen ezta erdiek ere ez dute EGA mailarik. Ikasle horiek unibe rtsitate mailako buru lanak
|
eskatzen
duen zorroztasunez eta fineziaz hitz egin eta idazteko gaitasuna izatea, ez da batereprobable irakur daiteke urtez urteko emaitzen txostenetan. Oso zalantzazkoa da, beraz, ikasle gehienen gaitasun linguistikoa, unibertsitateko jardunak eskatzen duen abstrakzio mailan erosotasunez aritzeko.
|
|
|
Ikasle horiek unibe rtsitate mailako buru lanak eskatzen duen zorroztasunez eta fineziaz hitz egin eta idazteko gaitasuna izatea, ez da batereprobable irakur daiteke urtez urteko emaitzen txostenetan. Oso zalantzazkoa da, beraz, ikasle gehienen gaitasun linguistikoa, unibertsitateko jardunak
|
eskatzen
duen abstrakzio mailan erosotasunez aritzeko. Hori horrela delarik, zer da, ba, benetan jazotzen ari dena euskal lerroetako irakaskuntzan?
|