|
2004
|
|
|
Honela ikusten zuen abertzale handi hark euskaren eta Euskal Herriaren arteko harreman hertsia: . Biharko Euskal Herria euskalduntzen ez badugu, Euskal Herriaren hizkuntza, mintzaira, hizkera, bene benetan, beheko mailetatik hasi eta goiko mailetaraino egiten ez baldin badugu,
|
esan
dezakegu hori ez dela Euskal Herria. Horretarako lokarri bat behar dugu.
|
|
|
Gutxi izaten ziren, baina zarata eta zalaparta handia ateratzen zuten noiznahi, gainerakoen kontsentimenduarekin,
|
esan
dezadan hori ere.
|
|
2006
|
|
|
Norbaitek
|
esan
dezake hori dena estetika zela. Estetika zen, bai, baina baita zerbait gehiago ere.
|
|
|
Alde batetik, kamelia lorea delikatua da oso, ez hotza eta ez eguzkiaren galda jasan ezin dituena, eta horregatik da hain zaila kamelia landarea lore ederrez su gorritan kiskali beharrean ikustea, edozein izotzek alferrik galtzen baititu oraindik erabat zabaldu gabeko kukuluak. Beste aldetik, lore horrek ez du usainik, eta
|
esan
genezake hori ere nolabaiteko akatsa dela.
|
|
2008
|
|
|
–Nola
|
esan
dezakezu hori, Ricardo. Berdinak diruditen bi ur tanta ere desberdinak badira, nola ez bi dama hauek?!
|
|
|
–Nola
|
esan
dezakezu hori, inoiz egon ez bazara Madrilen?
|
|
|
–Nola
|
esan
dezakezu hori, Ricardo. Berdinak diruditen bi ur tanta ere desberdinak badira, nola ez bi dama hauek...!
|
|
|
–Nola
|
esan
dezakezu hori, inoiz egon ez bazara Madrilen?
|
|
2009
|
|
|
hau nik gehitzen dut hemen). Auschwitz, heriotza kondena, tortura, ablazioa, egokia begitantzen bazaio norbaiti (subjektiboki), zer
|
esan
genezake horren aurka (geuk ere subjektiboki). Bestalde, baina, ezaguna da Russell, bera pertsonalki konbentzitua zegoen balioen izenean, oso konbatiboa izan dela:
|
|
|
(?) Rakel osatu bitartean egon zen Helena gurean, bi hilabetetan, eta ni zelatan egoten nintzen, Helena noiz ikusiko. Baina, atzetik nenbilkion arren, ez nenbilkion atzetik, modu nabarmenean ez behintzat,
|
esan
dezadan hori ere, nigan sortu zèn amodioaren mundu ezezagun hura, Helenaren edertasuna abiapuntu zuena, neuretzat bakarrik banu bezala, senetik zetorkidàn jarreran. Edo ustez senetik zetorkidana hitzak baldintzatua ote zetorkidan?, zeren gogoan bainituen sendategiko kapilauari sermoi batean maitasunari buruz entzundakoak, buru buruan sartuta geratu zitzaizkidanak.
|
|
|
(...) Rakel osatu bitartean egon zen Helena gurean, bi hilabetetan, eta ni zelatan egoten nintzen, Helena noiz ikusiko. Baina, atzetik nenbilkion arren, ez nenbilkion atzetik, modu nabarmenean ez behintzat,
|
esan
dezadan hori ere, nigan sortu zèn amodioaren mundu ezezagun hura, Helenaren edertasuna abiapuntu zuena, neuretzat bakarrik banu bezala, senetik zetorkidàn jarreran. Edo ustez senetik zetorkidana hitzak baldintzatua ote zetorkidan?, zeren gogoan bainituen sendategiko kapilauari sermoi batean maitasunari buruz entzundakoak, buru buruan sartuta geratu zitzaizkidanak.
|
|
2010
|
|
|
Rakel osatu bitartean egon zen Helena gurean, bi hilabetetan, eta ni zelatan egoten nintzen, Helena noiz ikusiko; baina, atzetik nenbilkion arren, ez nenbilkion atzetik, modu nabarmenean ez behintzat,
|
esan
dezadan hori ere, nigan sortu zèn amodioaren mundu ezezagun hura, Helenaren edertasuna abiapuntu zuena, neure begiez bakarrik neureganatu nahi banu bezala, senetik zetorkidàn jarreran; edo senetik ustez zetorkidana hitzak baldintzatua ote zetorkidan?, zeren gogoan bainituen sendategiko kapilauari sermoi batean maitasunari buruz entzundakoak, buru buruan sartuta geratu zitzaizkidanak; kastitatea... zioen?, eta nik sinetsi?
|
|
|
eta arrebak esan zidan: . Nola
|
esan
dezakezu hori. Amak maite zaitu, bere erara bada ere??;. Nahiago nuke maitatuko ez banindu??
|
|
|
Nik espainiera, frantsesa eta alemana dakizkit, lehen mailako hiru hizkuntza, nik dudan kulturaren gorputzaren osagai?, eta ez dizut esango euskara jakiteak ez liokeela emango halako gatz puntu bat nire bizitzari, hori baino ez!,
|
esan
dezadan hori ere argi eta garbi?, baina orain ez nahastu gatz puntu hori kulturaren jakiaren benetako gorputzarekin, arkumea lehengai duen plater batean funtsezkoa ez baita gatza, baizik eta arkumea bera.
|
|
|
–Nola
|
esan
dezakezu hori. Zergatik izango da zure errua?
|
|
|
Rakel osatu bitartean egon zen Helena gurean, bi hilabetetan, eta ni zelatan egoten nintzen, Helena noiz ikusiko; baina, atzetik nenbilkion arren, ez nenbilkion atzetik, modu nabarmenean ez behintzat,
|
esan
dezadan hori ere, nigan sortu zèn amodioaren mundu ezezagun hura, Helenaren edertasuna abiapuntu zuena, neure begiez bakarrik neureganatu nahi banu bezala, senetik zetorkidàn jarreran; edo senetik ustez zetorkidana hitzak baldintzatua ote zetorkidan?, zeren gogoan bainituen sendategiko kapilauari sermoi batean maitasunari buruz entzundakoak, buru buruan sartuta geratu zitzaizkidanak; kastitatea... zerrien askara, alegia!" jarraitu zuen apaizak, gutxi gorabehera...
|
|
|
amak gurekin (Helena eta biokin) bihozgabe jokatu zuela, hau eta beste... eta arrebak esan zidan: " Nola
|
esan
dezakezu hori. Amak maite zaitu, bere erara bada ere...";" Nahiago nuke maitatuko ez banindu..." erantzun nion;" Memoria txarra duzu, Gabino, ama izan baitzenuen bederatzi hilabetetan gorputz eta arima, bihotz eta birika, eta gaixotu zinenean berdin.
|
|
|
Nik espainiera, frantsesa eta alemana dakizkit —lehen mailako hiru hizkuntza, nik dudan kulturaren gorputzaren osagai—, eta ez dizut esango euskara jakiteak ez liokeela emango halako gatz puntu bat nire bizitzari —hori baino ez!,
|
esan
dezadan hori ere argi eta garbi—, baina orain ez nahastu gatz puntu hori kulturaren jakiaren benetako gorputzarekin... arkumea lehengai duen plater batean funtsezkoa ez baita gatza, baizik eta arkumea bera. Espainierak, frantsesak eta alemanak, gainera, gatzetik ere ez dute gutxi...
|
|
2011
|
|
|
–La lengua española es el gran vínculo de unión de nuestros pueblos, es nuestro mejor bien, y su preservación es responsabilidad de todos los miembros de nuestra comunidad?.
|
Esan
dezake hori euskarari buruz Lehendakari batek?
|
|
|
...n egun hartara arte, inteligentea kontsideratzen ninduen, hori zen nitaz Josebak zuen estereotipoa, eta ez nuen maila eman gorputzez gorputzekoan, bat batean hitzei esanahi ezberdina ematen genielako, inteligentea ez zen gauza bera beretzat eta niretzat, gero eta gehiago nire norabidean ikasi, bilakatu, gero eta urrunago nintzelako beragandik, hamalau urte nituenetik berdina pentsatzen dut, gutxik
|
esan
dezake hori, ez aldatzea zen garaipena orduan, esentziari eustea, hartatik urruntzen zuten bidezidorrak erasokor kritikatuz, horretarako ikasiz, ez dena aldatzeko; ni nerabezaroa amaitu orduko hasi nintzen. Hija de puta momentura iritsita, iraintzen ninduen bitartean irten nintzen tabernatik, ez ditugu zu bezalako bozkaemaileak behar.
|
|
2013
|
|
|
Aitortzen dut dinamika horretan nik ere neure kontraesanak ditudala, gauza bat da teoria, beste bat praktika?, baina, Utopiaren aldeko borroka honetan, edo Hobbesen aurkakoan: otsoak hobbestegietan hobe?, gogaideagoak sentitzen ditut Gandhi eta Martin Luther King, Che Guevara eta borroka armatuaren aldeko gerrillariak baino, nork bere sentiberatasuna baitu, eta nork bere bidea; eta nork bere inguruabarrak,
|
esan
dezadan hori ere: miseriak jotako herri batean jaio izan banintz, izan ere, ez al litzateke nire sentiberatasuna diferentea izango, baita nire balizko bidea ere, ondorioz??
|
|
|
–Zelan
|
esan
dezaken hori, guk geure pelikula egin dezakegunean. Batera izan gaitezken, gainera, aktore eta zuzendari?
|
|
|
Aitortzen dut dinamika horretan nik ere neure kontraesanak ditudala –gauza bat da teoria, beste bat praktika–, baina, Utopiaren aldeko borroka honetan –edo Hobbesen aurkakoan: otsoak hobbestegietan hobe–, gogaideagoak sentitzen ditut Gandhi eta Martin Luther King, Che Guevara eta borroka armatuaren aldeko gerrillariak baino, nork bere sentiberatasuna baitu, eta nork bere bidea; eta nork bere inguruabarrak,
|
esan
dezadan hori ere: miseriak jotako herri batean jaio izan banintz, izan ere, ez al litzateke nire sentiberatasuna diferentea izango, baita nire balizko bidea ere, ondorioz...?
|
|
|
–Zelan
|
esan
dezaken hori, guk geure pelikula egin dezakegunean. Batera izan gaitezken, gainera, aktore eta zuzendari...
|
|
2014
|
|
|
Mamasutra?
|
esan
dezadan hori ere.
|
|
|
Berdintasunaren izenean, ezin uka batzuk behintzat berdindu zituenik, lurpean bada ere? Beste batzuk, berriz, erbesteratu egin zituen, frantses iraultzako gobernuak gure Iparraldeko Sarako herritarrak deserriratu zituen bezala,
|
esan
dezadan hori ere bide batez. Stalinek, baina, bere jokabide harekin ez zituen etsai guztiak akabatu, beste batzuk irabazi bai?
|
|
2015
|
|
|
Axolarik gabeko gauzak ziren haiek denak, pentsatu zuen. Gizon bikaina, liburu bikaina, ospea... nork
|
esan
zezakeen hori. Berak ez zekien ezer horretaz.
|
|
|
–Baina, baina, nola
|
esan
dezakezu hori. Ez zait buruan sartzen.
|
|
2016
|
|
|
Baina umea! Nola
|
esan
dezaken hori hire izebarengatik! Bururatzea ere!
|
|
|
Nola
|
esan
dezakezu hori. Zer da ETA zuretzat?
|
|
2017
|
|
|
–Nola
|
esan
dezakezu hori? –aurpegiratu zioten besteek?.
|
|
2018
|
|
|
–Nola
|
esan
dezakezu hori! –esan zion Lindaren aitak?.
|
|
2019
|
|
|
–Eta, hala ere, urteak eta mendeak ez dira alferrik joaten, eta nola, modernitatearen izenean, guztia eguneratu beharra dagoen eta berregokitu, horixe ere egin genuke? geure himnoarekin ere egin dugun bezala,
|
esan
dezadan hori ere, bide batez: izan ere, gure himnoak baditu, dagoeneko, bi bertsio:
|
|
|
Telmo, izan ere, leku haietan mezuak idazten espezialista zen? bere burua idazletzat ez zuen arren,
|
esan
dezadan hori ere. Baina hori ere gerta zitekeen.
|
|
|
–moztu zion amak, besoak bular aldetik kendu eta atzamarrarekin oharkabean bezala umearen bularra seinalatuz. Ekainek burua jaso eta Edurnek ikara antzeman zion begietan, une hartan ez zuen ulertu zer
|
esan
zezakeen horrek. Zerbait esatera zihoala zirudien, baina Ekain aho zabalik gelditu zen?.
|
|
|
...itxi batean bizi gaitun, eta gelako paretetan margotzen ditinagu mundua eta unibertsoa, Gogoan har ezak gizonak ilargia zapaldu duela, Eta berarekin bere gela itxia eraman zinan, Ezkorra haiz, Ez naun hainbestera iristen, errotik eszeptiko izatearekin konformatzen naun, Eszeptiko bat ez duk maitatzeko gauza, Alderantziz, maitasuna dun eszeptikoari sinesteko gelditzen zaion azken portua, Balitekek,
|
Esan
dezagun horren behar gorrian dagoela. Kafea bukatu zuten, Raimundo Silvak kontua eskatu zuen, baina Maria Sarak, keinu azkar batez, kreditu txartela platertxoaren gainean paratu zuen, Hire zuzendaria nauk, ezin diat onartu afaria hik ordaintzea, hierarkiarekiko errespetua bukatuko lukek menpekoak hasiko balira hortik zehar harrokeriatan beren agintariekin, Behingoz onartuko dinat, edonola ere gogorarazi nahi dinat egile bihurtzeko bidean nagoela, eta orduan, Orduan bai ez duala ezer ordainduko, non ikusi duk horrelako aldrebeskeriarik, egileak editoreari afaria ordaintzea, ez dakik ezer harreman publikoez, Beti entzun dinat egile errukarriei esker bazkaltzen eta afaltzen dutela editoreek, Horiek kalumniak dituk, klase gorroto baten barne adierazpen zikinak, Ni ez naun gerra horretakoa, zuzentzaile xumea baizik ez naun, Horren bihotzez hartuko baduk, Ez ez, heuk ordaindu, baina bestelako arrazoi batzuk zeuzkanat hik ordaintzea onartzeko, Eta zein dira, Bada, setioaren historia makal honekin guztiarekin, ez dudala ia zuzentzaile lanik egin, eta, hortaz, nire ekonomiaren egoera periklitantearen arduraduna haizenez, bidezko dun hik ordaintzea, eta nolabaiteko trukea egitearren, bihar ogi xigortuak prestatuko dizkinat gosaltzeko, Horrela zorretan geratuko nauk berriz ere.
|
|
2021
|
|
|
–Nola
|
esan
dezakezu hori?
|
|
2022
|
|
|
Hilketa bat burutu balu bezala sentitu arren, anaia zen hiltzailea, ez bera. Nola
|
esan
ziezaiokeen hori. Nola utz zezakeen bide bazterrean?
|
|
|
|
esan
dezadan hori ere.
|