|
2002
|
|
|
Eta puntu hauei buruz ari garelarik,
|
esan
dezagun euskara eskasa erabiltzeak berarekin dakarrela, batzuetan, euskara on eta egokia baztertzea ere. Eta hemen berriz ere nire esperientziara joko dut, nire aurrean esan baitzion ama batek bere umeari oraintxe berean egingo dut edo holako zerbait.
|
|
|
Ez da, zoritxarrez, holakorik gertatzen, eta abertzale ez direnen artean euskaltzaleak ikusten ditugunean, euskaraz mintzo telebistan adibidez, orduan nabarmenago gelditzen da kontua, dagoen eskasia horretan norbaitek bere buruko kukulina ateratzen duenean. Zeren gutxi horiek bai
|
esan
dezakete euskara ere dutela" bere" hizkuntza, nola dugun guk, euskaltzale guztiok, erdara ere" gurea".
|
|
|
Ez gara, ordea, lanbrotik atera eta kontuak ez daude argi batere, nik dakidala. Jakina, batek
|
esan
dezake euskaraz ardura hartu izan duten hizkuntzalari guztiek antzeko kezkarekin ikusi dutela, azkeneko bi mendeetan gutxienez, euskararen etorkizuna. Baliteke.
|
|
2009
|
|
|
Diglosia, zenbaitek hartzen duen moduan euskararen gaztelaniarekiko mendekotasunaren zentzuan hartuta, gainditu nahiko genuke, baina euskararen historiaren argitan eta bihar etzirako euskararentzat aurreikusi litekeen egoerarik baikorrenean ere, nekez kontsidera daitezke diglosia guztiak euskararentzat heriotza bide, hori baino gehiago salbamenerako leiho izan daitezkeenean. Honetaz aurrerago jardungo gara, baina jada
|
esan
dezagun euskararen normalizazioak behar duen hazkundeak ere bere erritmoak eta denborak eta ahalbideak behar dituela: ezer onik ekarriko ez lukeen itolarria da euskarak funtzio guztiak, toki guztietan gainera, goizetik gauera bete ditzakeelakoan hizkuntza politika egitea.
|
|
|
Erratzeko beldurrik gabe
|
esan
dezakegu euskarak tokiko telebistetan, hizkuntza kuoten sistemari esker, lortu duena abiapuntu bikaina dela telebisten munduan gaztelaniaren eta euskararen artean dagoen desoreka ikaragarriari aurre egiteko; oso abiapuntu aurreratua eta indartsua, ezbairik gabe. Pozgarria da hori, euskararen erabilera soziala indartzeko eta euskararekiko atxikimendua areagotzeko esparru garrantzizkoa izan baitaiteke tokiko telebistena.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan seme alaben %86k euskara jasotzen du etxean; %71k besterik ez, ordea, Nafarroan; eta %45era ez dira iristen Iparraldean. Erratzeko beldurrik gabe
|
esan
dezakegu euskararen hiru lurraldeen arteko alde hauek lurralde bakoitzeko herritarren atxikimendu maila ezberdinen erakusle direla.
|
|
|
Aipatu dugun bigarren faktoreari dagokionez, berriz,
|
esan
dezagun euskararen bilakaera sozial honen hauspo emaile izan den hizkuntza politikak elebitasuna izan duela helburu, ahalik eta orekatuena eta harmonikoena den elebitasuna, eta hizkuntzen arteko oreka sozial hori pixkanaka lortzeko elkarrengandik bereizezinak diren bi printzipio hauetan oinarritu da: batetik herritarrei hizkuntza eskubideak aitortzea eta errespetatzea, eta, bestetik, herri aginteei euskararen aldeko politika aktiboa egiteko obligazioa ezartzea.
|
|
2022
|
|
|
Nik, aldiz, urkulluz eta satisfazioz
|
esan
dezaket euskara, gaztelania, katalana eta galegoa ezagutzen ditudala, are bizitza proiektu gisa ulertzen dudala lau hizkuntza horiek jakin, kultibatu, erabiltzea, eta beraz espainol erabatekoa naizela. Gabriel Arestik Tomás Meaberi eskainitako poemari kasu egiten badiogu, behintzat:
|