|
2005
|
|
|
Elkarrizketaren azken galderan, luze eta mardul jarduten da Azurmendi intelektualak eta beren rol sozialaren gainean. Ekintzarako prestatuak ez daudela baizik eta gogoetarako; gogoetatsu baina ez irakasle, hori
|
dio
Azurmendik. Hala eta guztiz ere intelektualak, borrokan?
|
|
|
Gizartearekin konprometitua, alegia, sistematik at baina lagun batzuekin, Azurmendiren aburuz. Azken puntu hau, lagunena, hautamenezkoa dela oso
|
dio
Azurmendik, hots, intelektualak berak, gizartean dauden ikuspuntu desberdinetako jendeek osatzen duten zenbait talderen lagun izatea aukeratu behar duela. Euskal kasuan, multzo hauek zeharka bitan zatitzen ditu:
|
|
2007
|
|
|
Delegatuarentzako kopia eta Ministroarentzako jatorrizkoa Joseba Intxaustiri bidali zizkion Azurmendik, eskuz idatzitako beste gutun laburrarekin batera, hark bere iritzia eman zezan eta bi gutunekin zer egin erabaki zezan. Biei buruz zenbait ohar egin ondoren, honela
|
dio
Azurmendik eskuzko gutunean: " Si tu firmas esta carta y la envias a Madrid, inmediatamente yo firmare la otra para enviarla a San Sebastian.
|
|
2009
|
|
|
Emaitzarik eta pozik handiena funtzionamendu horrek utzi duela uste dut: irakasle bakoitzak bere eskualdeko ikuspegia eduki izana, bere eskualdeko bertso eskola guztiekin bildu izana, eskualdeko errealitatea zein den lehen eskutik ezagutu izana eta datu horien arabera aurtengo egitasmoa egin izana?,
|
dio
Azurmendik. Antolaketa berriak transmisioaren hiru ardatzen artean zubi lana egin duela uste du:
|
|
2013
|
|
|
Askotan informazio oso ona izaten zutela
|
dio
Azurmendik, eta susmo eta zantzu soilak baino gehiago izaten zutela eskura. Baina egunkarian hori argitaratu eta gero «bizkarra babestea» izaten zuten kezka.
|
|
|
Egiatan, uste dut baieztapen horien mezu nagusiari eusterik badagoela mistizismoa (transzendentzia?) aipatu gabe. " Esperientzia ‘ulergaitz’ bakoitzean Jainkoa errebelatzen da",
|
dio
Azurmendik (155). Zergatik?
|
|
2015
|
|
|
Hau da, Theophile Gautierrek ehun urte baino lehenago esandakoa," pour épater le bourgeois" hura, serioegi hartzen zutela batzuek salatzen zuen, batez ere beren ikonoklastiarako eta erlijio katolikoa kritikatzeko jaiduragatik. Joera horiek jada inor asaldatzen ez zutela
|
zioen
Azurmendik, originaletik deus ez izateaz gainera.
|
|
|
Gustuko lekuan, aldaparik ez. Hemendik ez dago aberasterik, baina lanean gustura aritzeak ere asko balio du»,
|
dio
Azurmendik. Bere artaldeko ardi guztiak ezberdinak direla dio.
|
|
|
«Nire aita ere izan zen artzain, baina utzi egin zuen, eta lantegian hasi zen. Garai hartako artzaintza oso prekarioa zen; euritan aterkiarekin ibili behar izaten zen ardien alboan»,
|
dio
Azurmendik. Aita orain oso gustura omen dago.
|
|
|
egin nahi, baina bai, historiaren ikuspegitik porrotaren eta garaipenaren kontzeptuak erlatibizatu?. . Esan litekeen gutxiena da?,
|
dio
Azurmendik,, historiaren eta balioen perspektibatik, irabazi/ galdu kategoriak anbiguoak direla?. Eta galdetzen du:
|
|
|
Sarrionandiari, azken finean, zer gara baino zertan ari gara da interesatzen zaion galdera. Eta horregatik
|
dio
Azurmendik, izatearena baino," egitearen filosofoa" dela durangarra. Eta egite horretan txertatzen duela ekarri duen esperantzaren gramatika hori.
|
|
2016
|
|
|
alienatu duela. . Klase gizartearen zapalketak bortxatuta da gaiztoa gizona?,
|
dio
Azurmendik, marxismoaren tesi ezagun hori bildu nahirik. Eta Marxengan hau irakurtzen da:. Ce communisme est la véritable solution de l, antagonisme entre l, homme et la nature, entre l, homme et l, homme, la vraie solution de la lutte entre l, origine et l? être, entre l, objet et le sujet, entre la liberté et la nécessité, entre l, individu et l, espèce?.
|
|
|
Nola
|
dio
Azurmendik?
|
|
2017
|
|
|
Eskola kirolaren inguruan diharduten aditu, irakasle, hezitzaile eta begiraleek, hezkidetzaz nahikoa ezagutza ez dutela
|
dio
Azurmendik. Kontua ez da soilik neska eta mutilen parte hartze orekatua bilatzea; osagai asko dira aintzat hartu beharrekoak:
|
|
|
80 urte geroago, salbamendu jakak jantziarazten dizkiete milaka eta milaka umeri gerratik txalupetan ihes egin dezaten. Haiek bazekiten nora zihoazen; gaur egun ez dakite inora helduko diren ere",
|
diosku
Azurmendik. Horregatik, egoera horretan ihes egin beharra daukaten pertsonak, haurrak, gogoratzeko keinua ere bada.
|
|
|
Domekan, berriz, gaikako tailerrak eta esperientzia mahaiak antolatu dira," jendeak ezagutu ditzan han eta hemen egiten ari diren bestelako elkartasun ekimenak
|
dio
Azurmendik, eta euren artean ere elkarlana sustatzeko. Azken batean, bilatzen duguna da jendea inplika dadila, eta elkartasun sarea ahalik eta gehien sendotzea".
|
|
2019
|
|
|
Handik urteetara, berriz, 1996an, bitan banatu zuen Joxe Azurmendik Rikardo Arregiren gaineko aztertzea. Haren kazetari eta saiogile izaera jorratu zuen, batetik, haren euskalgintza Euskalgintza berdin gizagintza
|
zioen
Azurmendik izenburuan, bestetik.
|
|
2020
|
|
|
Baina aurki horrek bazuen ifrentzurik. Honela
|
dio
Azurmendik: " Errealitatean izan ere, Moderniarekin, bi printzipio absoluturen konfliktoa sortzen da:
|
|
|
Nolako iraultza burgesa izan zen Espainiako Independentzia gerra deiturikoa? Iraultza bat iraganaren alde,
|
dio
Azurmendik. Frantses tropek Espainia osorik hartu zutenean, Fernando VII.ak abdikatu zuen Baionan, eta ilustratu espainol puntakoenak antiabsolutistak ziren (despota ilustratuaren aldeko, baina) eta frantsestuak zeuden, eta Jose Bonaparteren kolaborazionistak izan ziren.
|
|
|
Euskal liberalismoan,
|
dio
Azurmendik, chauvinismo nazio handitarra eta euskaldunaren arlote konplexu zaharra (kolonizatuaren ezaugarria) ezkondu dira. Tradizionalista kontserbadoreentzat, euskara eskolan sartzea euskaldun jendea ideia berrien izurritik immunizatu eta bakartzeko zen, eta progreen ustetan, hezkuntza elebitasun liberalaren helburua zen euskaldunak erdaldun iaio bihurtzea.
|
|
|
Topikoa litzateke
|
esatea
Azurmendi saiakera egilearekin euskal literaturak poeta bat galdu zuela eta, aldiz, Aresti poetarekin euskal literatura kritikaria eta entsegularia galdu zela. Izan ere, bietan aurkitzen dugu garai bateko intelektual berriak, idazkera berritzaileak eta, ahalegin horretan, betiere, elkarren berri aritutako bi idazleak.
|
|
|
Liburua irakurri eta geroko hausnarketetan murgilduta nengoela, bertan irakurritako esaldi bat zetorkidan behin eta berriz burura, aurretik nituen hainbat pentsamendu bildu eta era biribilean formulatzen zituen esaldi bat, hain zuzen ere. Biolentzia ‘on’ baten aukera fedeak soilik ematen duela
|
dio
Azurmendik (1997). Gizarte honek azken hamarkadetan zerbait galdu badu, ordea, fedea izan da.
|
|
|
Lehen adibide honetan, unibertsaltasun abstraktuak dakarren alde negatiboa agertzen zaigu. Demokrazia modernoetako hiritartasunak familia, auzoa edo herria bezalako elkargo naturalak ezabatu dituela
|
dio
Azurmendik (1997). Paperezko gizabanako abstraktuak sortu.
|
|
|
Eta ez da nire burutazioa. Azurmendik esan digu nazioa prepolitikoa dela, erabaki bat dela(" Nazioa ez da berez politikoa, baina politika beti inplikatzen eta konplikatzen duen errealitatea bai";" identitate nazionala prepolitikoa da",
|
dio
Azurmendik (2017: 89)).
|
|
|
Baina Arantzazu, lehenik, jakina, Ama Birjinari kultua ematen zaion tokia da. Arantzazu proiekzio bat dela
|
dio
Azurmendik, eta bertako basilika unibertso baten sintesia, pasarte honetan laburbildua:
|
|
|
Ez dugu
|
esango
Azurmendiren lagun zaharrak, batez ere poesia arloan, ez direnik aipatzeko modukoak. Zer esan, bestela, berak eskainitakoa Bitoriano Gandiagari, ez poemetan, baina bai pentsamendu poetiko batean?
|
|
|
Literatura eskaintzarekin zerikusia duten gogoetak dira beste bi artikulu hauetako gaiak. Nazioartean arrakasta handia zuten Chaim Potok eta Joseph Jofforen nobelen harira (ale asko saldu zituzten, filmak ere egin ziren), hauxe
|
dio
Azurmendik:
|
|
|
Azkenean, alferrik zela etsirik, utzi zioten ura edaten; alabaina, heroiak urez betetako edalontzia isuri egin zuen, sakrifizio handi hori Jainkoari eskainiz. Erdi Aroko monje bat bezala hil zela
|
dio
Azurmendik. Espiritu errenazentista?
|
|
|
Iraultza bat iraganaren alde,
|
dio
Azurmendik. Frantses tropek Espainia osorik hartu zutenean, Fernando vii.ak abdikatu zuen Baionan, eta ilustratu espainol puntakoenak antiabsolutistak ziren (despota ilustratuaren aldeko, baina), frantsestuak zeuden, eta Josef Bonaparteren kolaborazionistak izan ziren.
|
|
|
" Iragan intelektual pobretik gatoz",
|
dio
Azurmendik. Pentsatzen jarrita, ez da gutxi gaur arte iraun izana.
|
|
|
Literatura eskaintzarekin zerikusia duten gogoetak dira beste bi artikulu hauetako gaiak. Nazioartean arrakasta handia zuten Chaim Potok eta Joseph Jofforen nobelen harira (ale asko saldu zituzten, filmak ere egin ziren), hauxe
|
dio
Azurmendik:
|
|
|
Gorago adierazi dugunaren haritik, estatu nazio hori errotik erlijiosoa dela
|
diosku
Azurmendik. Sakratutasunaren erritu, bandera eta liturgia guztiekin; eta fedea eta debozioa exijitzen digu.
|
|
|
Eta euskal zuhaitzaren karraska hots hori,
|
diosku
Azurmendik, Gandiagaren poesiatik ETAraino doa: " Gernikako arbola zaharra idortu da, haren aldamenean arbola berri gaztea goititu nahita borrokan ari da" (Ibid.).
|
|
|
Ebidentzia pertsonaletatik familiarretara igaroz, honela
|
dio
Azurmendik:
|