|
2008
|
|
|
Lehenagotik
|
ere
bagenekien euskaraz dakigunak gutxi garela Euskal Herrian (herritar guztien laurdenak baino apur bat gehiago besterik ez gara elebidunak), eta erdarazko hedabideak baliatzen ditugula hein oso handian. Hedabideen audientzien ikerketek aldika aldika eskaintzen dituzten datuetan ere horixe ikusten da:
|
|
|
Lehenagotik
|
ere
bagenekien euskaraz dakigunak gutxi garela Euskal Herrian (herritar guztien laurdenak baino apur bat gehiago besterik ez gara elebidunak), eta erdarazko hedabideak baliatzen ditugula hein oso handian. Hedabideen audientzien ikerketek aldika aldika eskaintzen dituzten datuetan ere horixe ikusten da:
|
|
2010
|
|
|
zeren behetik gora egitea zorionekoa den, eta goitik behera egitea zoritxarrekoa. Bai, badakit euskarak berpizkunde baten antzekoa izan duela; garatu ere, garatuko zenuten tresna gisa; badakit, halaber, ikastolak ere hor daudela eta ikastolen aldeko mugimenduan buru belarri sartuta zaudela, eta ni ez nago, printzipioz, ez ikastolen aurka, ez euskal kulturaren aurka. Bibiren bi semeek
|
ere
badakite euskaraz, eta niri ongi iruditzen zait, nahiz eta susmoa dudan Ernesto zu bezain sutsua ez ote den??, baina ezin dena da espainiera ahaztu eta euskararekin ordezkatu nahi izatea, neurriaren zentzua guztiz galduta, batzuetan halakoa ikusten baitzaitut, edo halakoa imajinatzen. Euskal Herria zeure mende bazenu, euskara ezarriko zenukeela, alegia, baita ez dakigunok ikastera behartu ere?, eta hori, inposizio onartezin bat izateaz gain, sekulako atzerapena izango litzateke.
|
|
|
zorte handitzat hartzen dut —hobeto geundeke, bada, baserritarkume erdi analfabetoak bagina...! —.. zeren behetik gora egitea zorionekoa den, eta goitik behera egitea zoritxarrekoa. Bai, badakit euskarak berpizkunde baten antzekoa izan duela; garatu ere, garatuko zenuten tresna gisa; badakit, halaber, ikastolak ere hor daudela eta ikastolen aldeko mugimenduan buru belarri sartuta zaudela, eta ni ez nago, printzipioz, ez ikastolen aurka, ez euskal kulturaren aurka —Bibiren bi semeek
|
ere
badakite euskaraz, eta niri ongi iruditzen zait, nahiz eta susmoa dudan Ernesto zu bezain sutsua ez ote den... —, baina ezin dena da espainiera ahaztu eta euskararekin ordezkatu nahi izatea, neurriaren zentzua guztiz galduta... batzuetan halakoa ikusten baitzaitut, edo halakoa imajinatzen —Euskal Herria zeure mende bazenu, euskara ezarriko zenukeela, alegia, baita ez dakigunok ikastera ... " Si alguno hubiese de hablar con Dios, debería ser en español, por la majestad de la lengua" esan zuen Manuel Ayalak noizbait, eta, Jainkoaren aipua eta esaldiari darion harrokeri kutsua atsegin ez ditudan arren, esanahiarekin —balizko Jainkoari espainieraz edo euskaraz hitz egin ote genion... — ados nago funtsean:
|
|
|
Hain ongi nola handia, xumea ez da lotsa nahi du haren mihia mintza dadin franzesa; latina
|
ere
badaki Eskararekin lotzen; izan naiz, dio ederki, Kaiean anbulatzen. (ambulare= paseatu)
|
|
2011
|
|
|
Menéndez Pidali. Honek
|
ere
bazekien euskara pixka bat eta erabaki zuen, volver, dejándose llevar de su apego a España y también de su afán de ser útil a su patria en un momento difícil... En un momento crítico, cuando se veía inevitable la segunda guerra mundial, resolvió don Ramón, contra la opinión de amigos y colaboradores, volver a España a instalarse en casa de Chamartín?.... Tovar. Instituto Nebrija?
|
|
2012
|
|
|
Neure farmazia eduki nuenean, banekien euskaraz, banekien gaztelaniaz," bietara ahal dut egin", esan nuen. Errotulazioa euskaraz eta gaztelaniaz jartzen saiatu nintzen, langileak ere euskaraz zekitenak kontratatzen… Auzoan ere jende asko dago gure moduan, Gipuzkoatik eta Bizkaitik etorriak, eta Gasteiz bertoko jendeak
|
ere
badaki euskaraz. Dena dela, gaitzena izan da farmaziako behargin euskaldunak topatzea.
|
|
|
Eskolaz kanpoko ekintzetan, Gorputz Hezkuntzako irakaslea dute begirale eta arduradun. " Horrek asko laguntzen du, euskararekiko sentsibilitatea landu beharrik ez dago harekin, eta ikasleek
|
ere
badakite euskaraz ariko direla han".
|
|
2013
|
|
|
Dena dela, ikaragarri ari naiz haurra disfrutatzen. Senarra
|
ere
dakien euskara apurra erabiltzen saiatzen da, eta etxean gune euskalduna osatu dugu. Tira, egin daiteke, zalantzarik gabe.
|
|
2015
|
|
|
Ez batak ez besteak zekiten gaztelaniaz, eta euskaraz egiten zioten berba elkarri. Gure ama zenak
|
ere
bazekien euskaraz, aitak ez ordea, eta guk ere ez genuen ikasi.
|
|
|
Euskaldun guztientzat idazteko ardura hori aspaldiko idazle laphurtar denetan nabari da, eta izan
|
ere
hekien euskara hemengo euskaldunentzat egungo laphurtarrena baino errezago ta adikorrago bihurtzen zaiku. (...) Egungo idazle laphurtarrek, aspaldikoen oro ardura eta zabaltasun hori ahantzirik, nor bere zoko ta eskualdeko berezitasunei lothuak hari direla dirudi, baino nahi dugun xederat heltzeko bide okherra litzateke hau.
|
|
|
Adour Navarre irratiari zor dio euskarak, lehen aldikotz izan duen leku ederra irrati batean. Bertzalde, irrati horri esker, erdaldunek
|
ere
badakite euskara bizi dela; euskara entzuteari jartzen dira. Gehiegi ez entzutekotan hargatik!
|
|
2016
|
|
|
Euskaraz egingo bada euskaraz jakin behar da: hiztun direnek jakin
|
ere
badakite euskaraz, egiteaz gainera. Hori horrela izanik ere, hiztun hitzaren OEHko adiera hurbilago dago egitetik jakitetik baino.
|
|
2018
|
|
|
Euskarazkoa, italikoz eta frantsesezkoaren ondotik datorrela. Irakasle batzuek
|
ere
badakite euskaraz. Baina ez da iragartzen.
|
|
2019
|
|
|
Arabako Mendialdean horixe behar dugu, aitzakia bat, gure iraganari begira jarri eta garbi esateko: " Arabarrok
|
ere
badakigu euskaraz".
|
|
|
" Arabako Mendialdean horixe behar dugu, aitzakia bat, gure iraganari begira jarri eta garbi esateko: ' arabarrok
|
ere
badakigu euskaraz'"
|