|
2010
|
|
|
Hocevaren lehen hipotesiaren arabera, kapitalismoaren lehen fasean konkurrentzia perfektuak ahalbidetzen du enpresek eskala errendimenduak limiteraino erabiltzea, eta ondorioz, hizkuntza nagusiko produktuek eskari handiagoa dutenez, oreka prezio txikiagoak edukitzea, ekoizpen honetara bultzatuz
|
ere
hizkuntza gutxituko kontsumitzaileak, azken hauek beren baliagarritasuna hobetuko dutelako hizkuntza nagusiko produktuak erosiz. Egileak dioenez, kapitalismo modernoan nagusitu den konkurrentzia monopolistikoan, enpresek diferentziatu egiten dituzte beren produktuak, eta orduan hizkuntza gutxituetako produktuek, bereziak izanik, beren merkatu propioan bere prezioak dituzte, eta prezio hauek txikiagoak izan daitezke.
|
|
2011
|
|
|
Horretarako, Munduko Hizkuntza Ondarearen Unesco Katedrak Azkue Fundazioaren bidez eskura jarri dituen hizkuntza leihoak tresna baliagarria dira (http://www.azkuefundazioa.org/web/ hizkuntz gutxituak/ hasiera). Gurean, adibidez, oso ohikoa izango da euskaraz gain, ikasleen etxeko hizkuntzak
|
ere
hizkuntza gutxituak izatea jatorrizko lurraldean. Hor ere proposamen konparatzaileak egin litzake irakasleak, ikasleengan hizkuntza aniztasunarekiko sentsibilitatea bultzatuz eta horrela eskolako hizkuntzaren ikaskuntza erraztuz.
|
|
|
Blanchetek (2005) laburbiltzen du biztanleriaren proportzioa, biztanleriaren banaketa edo hizkuntzaren erabilera bezalako irizpide kuantitatiboak kontuan hartu behar direla hizkuntza gutxituak definitzerakoan. Baina halaber, gizartearen antolaketarekin edo irizpide soziopolitikoekin zerikusia duten alderdiak
|
ere
hizkuntza gutxituen definizioan integratu beharra azpimarratzen du. Hala nola hizkuntzaren estatusa, bazterketa, balioa galtzea, gutxiagotasuna, menderakuntza, dominazioa eta boterea.
|
|
|
Zehatz mehatz aipatzen da hezkuntzaren esparruan
|
ere
hizkuntza gutxituei lekua egin behar zaiela (12.1 eta 13.1) eta hezkuntzaren bidez ere bermatu behar dela hizkuntza gutxituen transmisioa eta garapena (14.1 eta 14.2).
|
|
|
Beste aukera bat izan liteke hizkuntza indartzeko eskolaren zeregina ikasgelara mugatu beharrean, ikastetxea osotasunean hartzea eta ikasgelaz kanpoko esparruetan hizkuntzen erabileran eragiten saiatzea (Osa, 2003). Halaber, ziur asko eskolaz kanpoko bestelako gizarte erakundeetan
|
ere
hizkuntza gutxituaren erabilerarekiko kontzientzia sendotzeak ere lagun dezake (Aldasoro eta Elorza, 2004). Hala eginda, poliki poliki erabilera informalen ereduak garatu eta hedatu litezke, modu horretan hizkuntza ikasten ari direnei bestelako erabilera motak ikasteko esparru gehiago eskainiz.
|
|
|
Eskola ez dadin bihurtu «mehatxupeko hizkuntza bigarren hizkuntza da» moduko erakundea, beharrezkoa da helduek
|
ere
hizkuntza gutxitua ikastea, eta horrela, hizkuntza hori etxeko hizkuntza bihurtzea. Modu horretara, belaunaldi berrietako ikasleak eskolara joango lirateke hizkuntza txikia lehen hizkuntza dutela.
|
|
|
Egon izan naiz gerora
|
ere
hizkuntza gutxituetako kideen arteko topaketetan. 2007ko negu minean, berbarako, Cymru Galesko mendebalde urrunean izan ginen Txema eta biok, Aberystwythen.
|
|
2015
|
|
|
Gainera, tesian eraikitako web as corpus eta corpus bilketa tresnek behar dituzten baliabideeta tresna linguistikoak nahikoa oinarrizkoak direnez (N grametan oinarritutako hizkuntzadetekzioa eta analisi eta sorkuntza morfologikoa, besterik ez), uste dugu euskarazko tresnakeraiki eta corpusak biltzeko aplikatu dugun metodologia euskararenaren antzeko egoeran daudenbeste hizkuntza batzuekin
|
ere
hizkuntza gutxitu eta morfologikoki konplexuekin ere aplikadaitekeela beraien egoera ere hobetzeko.
|
|
2017
|
|
|
Batzuetan, ofizialki onartuak badaude ere, gizarte mailan baztertuak dira. Besteetan, estatus hori berria izateagatik, oraindik
|
ere
hizkuntza gutxituak izaten jarraitzen dute. Azkenik, hizkuntzaren ofizialtasuna bere lurraldearen eremu batera soilik mugatzen duten hizkuntza gutxituak ditugu.
|
|
|
Hizkuntza gutxituen izaerari begiratuz, boterea izan da askotan aipatu den hitza: " Halaber, gizartearen antolaketarekin edo irizpide soziopolitikoekin zerikusia duten alderdiak
|
ere
hizkuntza gutxituen definizioan integratu behar dira, hizkuntzaren estatusa, bazterketa, balioa galtzea, gutxiagotasuna, menderakuntza, dominazioa eta boterea. Halaber, boterea erabiltzeko aukera, talde kontzientzia, tentsioa, erresistentzia eta gatazka.
|
|
|
euren hizkeraz lotsaturik, erabiltzeari uztea. ‘Hiztun berriekiko’ jarrera hau linguistikoki kaltegarria da oso (batez
|
ere
hizkuntza gutxituez ari garenean), hiztun berri kopurua handitzeak ez baitu askorako balio ikasitakoa erabiltzeko aukerarik ematen ez bazaie.
|
|
2018
|
|
|
Lan bat egin behar dute eta gero elkartrukatuko dute. Beraz, hizkuntza gutxituak aldarrikatzea da helburua, baina batez
|
ere
hizkuntza gutxituen artean elkarlana sustatzea.Duela bederatzi urte jaio zen. Zer nolako egitasmoak egin dituzue. Etxarri Aranatzen sortu zenean Txikiak Handi manifestua jaio zen.
|
|
|
hizkuntza gutxituetako hedabideak munduan jardunaldiak eginen dituzue. Zergatik hedabideak. Garbi daukagu ikastoletan zenbait helburu ditugula; gure hizkuntza proiektuan euskaldun eleaniztasunak sortu nahi ditugu eta garbi daukagu batez
|
ere
hizkuntza gutxituei begiratuta hizkuntza bat hezkuntzaren bidez ikasten dela, baina kanpoan egiten dela hizkuntza horren erabilera. Hortaz, kanpora begira hedabideak daude.
|
|
2020
|
|
|
Bigarren adiera: ‘Gaur egun, hizkuntza jakin baten osagaien (hotsen, formen, joskeren) azterketa eta azalpena’ Horrek ez du esan nahi gaur egun, batez
|
ere
hizkuntza gutxituen kasuan, edo estandarizazio prozesua guztiz amaitu gabe dutenetan, arauak emateko presiorik ez dagoenik. Eta, batez ere, Euskaltzaindia, Akademia bat baldin bada gramatika bat argitaratzen duena, hor azaltzen dena preskripzio edo arau moduan ulertuko ez denik.
|
|
2022
|
|
|
Irlandera bezala, euskara
|
ere
hizkuntza gutxitua da, eta, ia konturatu gabe, egoerak konparatzeko joera dugu. John Walshek ahotan du Europako Mendebaldeko beste hizkuntza gutxituen bilakaera.
|
|
|
Jakinekoa da eskolaren zeresana handia dela euskal hiztunari hizkuntza baliabideak eskaintzeko arduran. Egitekoak egiteko eta erantzukizunak erantzukizun, ikasleen hizkuntza ezagutza zabaltzeko buruhausteek itzalpean utzi ohi dute ikastetxeek hizkuntzekin, eta batez
|
ere
hizkuntza gutxituekin, duten zeresana uste positiboak sortzeko eta transmititzeko eginkizunean. Hain zuzen ere, eskolak euskararekiko atxikipen edo atxikipen ezarengune erabakigarriak dira, hots, euskara hiztun berrien autoestimuan, hizkuntzarekin hertsiki lotutako uste indargarri edo ahultzaileen harrobi izatean.
|