|
2008
|
|
|
Ez ote dute ezagutzen Irlandako esperientzia? Beharbada, ez dira ohartzen burujabetza lortzeko bidea
|
ere
hizkuntza batean edo bestean egin behar izaten dela ezinbestez, eta hizkuntza horixe bera izan litekeela burujabetza mota hori ezaugarritzen duen nazio faktore nagusi bat?
|
|
2009
|
|
|
Hori guztia hitzen bidez egiten denez, hizkuntzek berebiziko garrantzia hartzen dute. Izan ere, erabiltzaileak erabiltzen duen hizkuntza ulertu behar du gailuak, eta horrez gain, bueltatu beharreko informazioa
|
ere
hizkuntza batean edo bestean eman behar dio erabiltzaileari gailuak. Horregatik, pertsonen eta gailuen arteko komunikazioan hizkuntzarekin lotuta sor daitezkeen arazoak konpondu ahal izateko, hizkuntza teknologiak hartzen dituzte oinarri adituek.
|
|
2010
|
|
|
Curriculuma ikaslearengan zentratua egon behar da. te hizkuntza batean berreskuratzea (Sagasta eta Sainz, 2006) eta sakontasunez lantzea. Eta azkenik, ezinbestekoa da atazetan erabilitako prozedurak
|
ere
hizkuntza batetik bestera transferitzea eta, adibidez, kontrol zerrenden bidez ebaluazio koherentea bermatzea hizkuntza ezberdinetan. Azpimarratzekoa da zein garrantzitsua den inplikatuta dauden tutore guztien koherentzia eta kontzientziazioa (Carrasquillo eta Rodriguez, 1996, Gibbons, 2002) prozesuak modu orekatuan aurrera egin dezan.
|
|
|
...euskara erdararekin" konpainia noblean" bizitzeko lekua eraikitzea, bai noski; baina lehenik eta behin euskararen beraren interesekoa dela uste dut nik. onartu behar dela uste dut, batzuentzat euskara eta beste batzuentzat gaztelania izatea lehen hizkuntza edo hizkuntza nagusia, bakoitzak gauza batzuetarako hizkuntza bat eta beste batzuetarako bestea erabiltzea, solaskide batzuekin batez
|
ere
hizkuntza batean eta beste batzuekin bestean jardutea, zonaldez zonalde aldeak egotea. ez dakit datorren mendean zein izango den hemengo bi hizkuntzen arteko erlazioa euskal gizartean, zein izango den eleaniztasunaren isla gure gizartean, baina datozen 50 urteei begira, fikzio legez planteatuta ere fikziozkoegia iruditzen zait —beraz erakarmenik eta interesik gabeko proposamen absurdoa—... eta, gainera, onargarria al da bizikidetzaren ikuspegitik?
|
|
|
Aipa ditzagun, adibide moduan, honako euren hitzak: ...ezkari bezala kontsidera daitezkeenak";" Hizkuntza bakoitzaren gramatika berez da ideien modelatzailea, alegia, gizabanakoaren jarduera mentalaren programa eta gida" 140 Egia da, bai, hortik jaiotzen den" Sapir Whorf hipotesiak" gehiegizko interpretazioak ezagutu dituela —formulazio gogorrenean hizkuntza bakoitzak ontologia propioa edukiko luke141—, baina egia da
|
ere
hizkuntza batek ez duela inoiz errealitatea objektiboki islatzen. Hementxe ikusten du Werlenek gakoa:
|
|
2013
|
|
|
Azpeitia soziolinguistikoki oso euskalduna den testuingurua da, baina hala
|
ere
hizkuntza bat baino gehiago elkarreraginean dauden testuinguru bat da, munduko toki asko bezala. Munduan zehar herrialde askotan aurki daitezke harremanetan dauden bi hizkuntza edo gehiago (Todeva & Cenoz, 2009).
|
|
2015
|
|
|
Atxagak bezala (beste optika batetik, hori bai), Mimentzak
|
ere
hizkuntza batetik besterako itzulpenak eragiten dituen arazoak planteatu dizkigu:
|
|
|
Azpeitia sozioliniguistikoki oso euskalduna den testuingurua da, baina hala
|
ere
hizkuntza bat bainogehiago elkarreraginean dauden testuinguru bat da, munduko toki asko bezala. Munduan zeharherrialde askotan aurki daitezke harremanetan dauden bi hizkuntza edo gehiago (Todeva eta Cenoz, 2009).
|
|
|
Herritar gehienek ezagutzen eta ulertzen dute, nahiz nahi adina ez erabili. Beraz, euskaraz mintzapraktika lantzeko leku aproposa, geu
|
ere
hizkuntza bat ondo ikasteko hizkuntza hori jator eta egoki egiten den lekutara joaten baikara. Hauxe da datorren opor garai honetan gozatzeko dugun herria geuretzat, eta gozarazteko kanpotik datozenentzat.
|
|
2016
|
|
|
Hots: liburuak hizkuntza batean idatzirik egon ohi dira; gurea, euskaraz; horrez gain, baina, liburuan kontatzen diren gertakariak
|
ere
hizkuntzaren batean gertatu izan dira, edo, hobeto esanda, liburuko pertsonaien egiazko mintzaldiak hizkuntzaren batean eginak izan ohi dira; eskuarki, liburua idatzi izan den hizkuntza berean, baina ez derrigorrez eta ez beti: Txina inperialean gertaturiko ipuin bat idatz genezake orain, non Txinako enperadorearen eta bere ministroen solasaldiak agertuko liratekeen, euskaraz, jakinda ere, noski, Txina inperialeko enperadorea eta bere ministroak txineraz mintzatuko zirela, izatekotan; era berean, Pierre Loti idazle frantsesak frantsesez asmatu zituen Ramuntxo pilotari kontrabandistaren abenturak eta frantsesez idatzi haren amodio solasak Pantxika bere maiteñoarekin, istorioaren arabera bai Pantxika bai Ramuntxo euskaldun hutsak izan arren.
|
|
|
Goiko partean agintariak, gero erdiko klasea eta azkenik behereko klasea. Jakina da
|
ere
hizkuntza bat galtzen hasten da agintariek, aitzindariek, kolonialisten, menperatzaileen hizkuntza hartzen dutelarik. Erdiko klaseak goikoaren etsenplua hartzen du, eta, azkenik, beherekoa gelditzen da bakarrik herriko hizkuntza hitz egiten duena.
|
|
2017
|
|
|
Humboldt Herderren planteamendu erromantiko kulturaletara hurbiltzen da: esanahi berezia aitortzen dio ‘nazioari’, batez
|
ere
hizkuntza bat partekatzen duen ‘herriari’ bat eta gizakiak ere ez dira irla isolatuak; eta, horrexegatik, hari buruzko ikerketak erdibidean kokatuznahitaez gainditu behar ditu tentazio orokortzaileak edota erredukzio indibidualizatzaileak. Aipatutako ingurune naturalari dagokionez, adibidez, honela dio:
|
|
|
Baina zernahi dela
|
ere
hizkuntza baten egoera une historiko batean, guztiek dute AB izateko posibilitatea; hala ez bada, errua ez da hizkuntzarena/ hiztunena, testuinguratzen duten bizi baldintzena baizik. Eta hauek alda daitezke.
|
|
2018
|
|
|
Komunikabideen erabileratik hizkuntzaren ahozko erabilerara jauzi eginez, agian faktore horrek esplika lezake euskararen aldeko hautua zenbait esparrutan; izan ere, Txillardegi eta beste batzuen eredu matematikoaren arabera (Txillardegi & Isasi Balantzategi, 1994) oso gutxitan gertatuko bailitzateke euskaldun elebidunek euskara hutsez aritzeko aukera matematiko garbia. Areago kontuan hartuta euskaldunak elebidunak direla; mintzakide guztiak euskaldunak diren gune batean
|
ere
hizkuntza bat edo beste aukera lezakete, beti ere bestelako faktoreak (identifikazioa edota gaitasuna) parekoak balira. Baina oso sarritan euskararen aldekoa izaten da.
|
|
2020
|
|
|
Ignacio Bosquek eta Gemma Rigauk ere horixe aipatu zuten Jardunaldian emandako hitzaldian. Baina gaur, gramatikek batez
|
ere
hizkuntza baten osagaiak aztertu eta azaltzea izan ohi dute helburu eta eginkizun.
|