|
2001
|
|
|
Bere kanpo zorra zerbitzatuta edukiz, Mexiko oraingoz pesotan lehen bezain zordunduta egonen da dolarren kontrako pesoaren debalua zioa dela kausaeta, beraz, bere zorra interesak barne konstante edukitzea rren, soil soilik, lehen bezainbeste barne baliabide topatu ditu. Azkenik, sistema flotatzaile askea edo kontrolatua ez dira zor krisirako irtenbide egokia; azpigaraturiko herrialdeen garapena galaraziz, garaturiko herrialdeetan
|
ere
garapena oztopatzen du eta munduko ekonomia osoaren funtzionamendua mehatxatzen du sistema horrek.
|
|
2002
|
|
|
Aldaketa horien eragin ikusgarriena ondasun eta zerbitzuen produkzioan suertaturiko hazkundean nabarmendu zen, hain zuzen
|
ere
garapen ekonomiko gisa hartuzena; haren erakusgarririk handiena industrializazioa izan zen. Industrializazioalurralde jakin batzuetan, lehenbizi Bilbo inguruan eta gero Gipuzkoako alderdijakin batzuetan?
|
|
|
Bestalde, Nafarroa eta Araba
|
ere
garapen planetatik kanpo geratu ziren. Halaere, azken bi hauek ekintza propioen bitartez industrializatzea lortu zuten.
|
|
|
Erakunde erantsien printzipioarekin, presoa kartzelatik ateratzerakoan kontrolpean jarraitzeko modua bilatzen da eta honek
|
ere
garapen handia jaso duela esan dezakegu. Erakunde erantsi hauek batzuetan administrazioak berak eskaintzen dituen etxeak dira, baldintzapeko askatasunak irauten duen garairako egokituak direnak (parole edo probation houses), nahiz eta beste hainbatetan presoekin lanean diharduten gobernuz kanpoko erakundeek kudeatzen dituzten, kasu hauetan, erakunde hauek kontrolerako mekanismo baino presoaren integrazio sozialerako bitarteko diren arren.
|
|
2004
|
|
|
Duela hamabost urte inguru, txostenak jarraitzen du, nazioarteko egoera beste testuinguru batean dago. Elementu berriak agertzeak behar berriak ekarri dizkie mundu osoko gobernuei eta haien prestakuntza politikei, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan (PED) eta gutxien garatutako herrialdeetan (PMA). Nazioarteko behatzaileei ez zaie alde batera uzten herrialde garatuetan elikadura intoxikazio edo krisi kasu jakin batzuk zabaltzeak, eta, orobat, guztiek ezagutzen dituzten fenomeno berriak agertzeak (behien entzefalopatia espongiformea, genetikoki eraldatutako organismoak edo dioxinak, besteak beste) komunikabideen eta kontsumitzaileen sentsibilitate handiagoa eragin dutela elikadura segurtasunaren aldetik.
|
|
|
Telebista lokal gehienak dituen herrialdea izateaz gain, Nafarroako beste ezaugarria telebisten dispertsio geografikoa da, nahiz eta horretan ere Erriberako kable telebista txikiek duten eragina berriro azpimarratu beharra dagoen. Gipuzkoan
|
ere
garapen dibertsifikatua izan du telebista lokalak, baina Bizkaian eta Araban kontzentrazio izugarria dago hiriburuetan, lurralde haietako telebista lokalen %70 eta %60 Bilbo Handian eta Gasteizen baitaude, hurrenez hurren.
|
|
2005
|
|
|
Nazioarteko agenda politikoan lehentasuna Beherako eritasunen %88 uraren kalitate txarragatik, saneamendu zerbitzu prekarioengatik eta higienerik ezagatik sortzen dira. Uraren arazoak arazo ugari sortzen ditu herrialde askotan, batez
|
ere
garapen bidean daudenetan. Aspalditik, arazo horiek konpontzea izan da munduko erakunde nagusien helburua.
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) azken datuen arabera, 1,8 milioi pertsona hiltzen dira urtero beherako eritasunen ondorioz. Horietatik %90 bost urtetik beherako haurrak dira, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetakoak. Heriotza horietako asko edateko urik eta saneamendu zerbitzurik ez izateagatik gertatzen dira.
|
|
|
Lurra beti heze mantendu behar da, eta, beraz, etengabe ureztatu behar da, baina inoiz ez gehiegi. Lurrak eguzkitan egon behar du, baina itzal partzialean
|
ere
garapen ona erakusten dute. Izozkiek kalterik egin ez dezaten, komeni da geruza babesle bat zabaltzea azalean.
|
|
2006
|
|
|
Bestalde, liburu salmentaren murrizketa izugarria izango litzatekeenez, Euskal Herriko argitaletxeen iraupena oso kinka larrian geratuko litzateke eta, ondorioz, euskal kultura bera ere oso ahuldua, kanpoko argitaletxeen esku hartzeak eraginda. Abantaila handia izanik
|
ere
garapen bidean dugun euskal curriculumaren planteamendua finkatzea edota teknologia berriak hezkuntzaren curriculumean garatzea, arrisku handia letorkiguke ikasmaterialak, bertan sortu ordez, itzulpen hutsak bihurtzeko. Euskal curriculumaren garapena ezinbestekoa dela sinisten duten alderdi politikoek neurri hau bultzatzea ez da inolaz ere ulergarria.
|
|
2007
|
|
|
Ikusi dugu euskara ahulduz zihoala ama hizkuntza bezala urtetan zehar. Baina zorionez alor honetan
|
ere
garapen bat ageri da. orain arte bi gurasoak euskaldun zirelarik haurrak %80 ziren euskaldun, baina guraso bat euskaldun eta bestea erdaldun, haurrak %20 ziren euskaldun. Gaur egun kasu berean, haurretan %44k euskara dute ama hizkuntza euskararekin batera.
|
|
|
Azti Tecnaliaren sorreran helburu nagusia batez
|
ere
garapen sozial eta ekonomikoa lortzea izan zen, arrantza eta elikagaigintza sektoreetan. Horrez gain, itsas ingurunea eta itsasoko baliabideak aztertzea izan da Fundazioaren beste helburu garrantzitsu bat, garapen iraunkorra kontuan hartuta beti ere.
|
|
|
“Uraren kalitate eskasak edo baxuak ondorio garrantzitsuak ditu giza osasunean”. Hala berresten dute Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) datuek; horien arabera, 1,8 milioi pertsona hiltzen dira urtero beherako gaixotasunengatik (kolera barne), batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan. Egoera hori bereziki larria da Afrikan, landa eremuetako ur hornidurako sistemen% 30ek ez baitu funtzionatzen.
|
|
2008
|
|
|
Hori da hain zuzen
|
ere
garapenaren kritiko askok proposatzen dutena. Frantzian aspalditik da ezaguna Decroissance aldizkaria, izena mugimenduari hartu diona, giro alternatiboetan ezaguna.
|
|
|
Espainiako Gobernuko lehendakaria, José Luis Rodríguez Zapatero, energia nuklearra eskari orokorraren arabera pixkanaka murriztearen alde agertu da. Alemania
|
ere
garapen nuklear handiagoaren aurka dago. Ekologisten arbuioa Erresuma Batuak hautsi egingo du bere garaiko luzamendu nuklear ezkutua, eta 2020 baino lehen zentral nuklearren belaunaldi berri bat izaten hasiko da.
|
|
|
Histatina, listuan dagoen peptido antimikrobiar bat, organismoak patogenoen aurkako lehen defentsa lerro gisa erabiltzen duena, leishmaniasia eragiten duen parasitoa hiltzeko gai da. Zientzia Ikerketen Kontseilu Gorenaren (CSIC) aurkikuntza horrek bide terapeutiko berri bat irekitzen du eritasun tropikal horren aurka, “ahaztutako” deiturikoen aurka, eta 12 milioi pertsonari eragiten die munduan, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan. Ikerketaren arduradunek, Luis Rivas buru zutela, mikrobioen aurkako peptidoetan jarri zuten arreta, patogenoen aurrean jarduteko gaitasun handia zutelako.
|
|
|
Proba horiek frogatzen dute nutrizioak bizitzako lehen hilabete eta urteetan duen garrantzia eta elikadura egokiek osasun egoera ezin hobea lortzeko duten funtsezko zeregina. Jakina da zenbait mantenugairen urritasunak, hala nola A bitamina, burdina, iodoa eta proteinak, haurren malnutrizioaren kausa nagusiak direla, eta asaldura nahiko larriak eragiten dituztela, hala nola itsutasuna, anemia, garuneko lesio itzulezinak edo garapen psikomotor desegokia, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetako haurrengan. Elikadura egokia jasotzeaz gain, hautatutako haurrak higiene baldintza egokietan bizi ziren, bai etxean, bai eguneroko dieta osatzen duten elikagaien manipulazioan.
|
|
|
Espainian 6.400 pertsona inguru hiltzen direla kalkulatzen da (3.900 gizon eta 2.500 emakume). Nahiz eta adituek behin eta berriz esaten duten osasun publikoko arazo garrantzitsua izaten jarraitzen duela, batez
|
ere
garapen bidean dauden eta, are gehiago, Japonia bezalako herrialde garatuetan, berri ona da 50eko eta 60ko hamarkadetatik aurrera urdaileko minbiziaren intzidentziaren eta hilkortasunaren zifrak gutxituz doazela. Hori, neurri batean, elikadura ohiturak hobetzearen eta Helicobacter pylori bidezko infekzioaren kontrolaren ondorio da.
|
|
|
Malnutrizioaren gaineko ondorioen zenbatespenei dagokienez, asko aldatzen dira eskualde batetik bestera. Klimarekin zerikusia duten lesioek eta gaixotasun gehienek, hiru horiek izan ezik, 150.000 heriotza baino gehiago eragiten dituzte urtero, eta hondamendi naturalek 60.000 baino gehiago, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan. Europan, 2003ko udako tenperatura handiek 70.000 heriotza baino gehiago eragin zituzten Espainian.
|
|
|
Gainera, haurren berehalako beharrak asetzen ditu, hala nola intsulina bidezko tratamendua, xiringak, monitorizazioa eta diabetes hezkuntza. " Zoritxarrez, oraindik haur asko daude munduan, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan, eskura intsulinarik ez dutenak eta hiltzen direnak", gehitu du Feltonek. " Life for a Child", gainera, Diabetearen Nazioarteko Egunaren kanpainaren laguntza jaso du.
|
|
|
Ekosistema horiek 633 gigatonelatu gordetzen zituzten 2005 urtean, hau da, 160 tona karbono hektareako, FAOren Munduko Baso Baliabideen Ebaluazioaren arabera. Deforestazioak, degradazioak eta basoek izan dituzten beste aldaketa batzuek (%17, 4, zehazki) asko laguntzen dute berotegi efektua eragiten duten gasen munduko emisioetan, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialde tropikaletan. Kudeaketa jasangarriaren garrantzia “Basoen kudeaketa iraunkorrak eginkizun estrategiko garrantzitsua du epe luzera klima aldaketa arintzea lortzeko, eta egokitze eraginkorrerako esparru sendoa eskaintzen du.
|
|
|
Beste betebeharreko bat joan jin gehiago egitea litzateke. Tren bide bakarrekoa dela, oso murriztuak dituzte bidaiak, eta, emeki aitzinatzen denez, horrek
|
ere
garapena hertsitzen du.
|
|
2009
|
|
|
Eta, askotan, ildo kontzeptual honen atzetik justifikazio argi bat dago ere: hazkunde ekonomikoa da, epe luzera, beste arlotan
|
ere
garapena eta ongizatea ziurtatzeko biderik ziurrena. Arrazoitzeko norabide hau onartuz gero, ekonomia arloko helburuei garrantzi handia edo txikia ematea, neurri handi batean, agintari politikoen helburuak epe motzekoak edo epe luzekoak izatearekin dago loturik.
|
|
|
Basoei egozten zaizkien ingurumen onurak, funtzio ekonomiko zein sozialarekin uztartzeko helburua du planak. Bestalde, baita NEBen politikak
|
ere
garapen garrantzitsua ezagutu zuen garai horretan. Politika horren azpian dagoen filosofia naturaren ikuspegi ekonomikoarena dugu.
|
|
|
Munduan 50 milioi epileptiko inguru daude, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan.
|
|
|
GKE horren arduradunek gogorarazi dute Itsasartean legez kanpoko arteak erabiltzen jarraitzen dutela, eta araudiak agintzen duena baino tamaina txikiagoko arrainak merkaturatzen dituztela. Bestalde, FAOko arduradunek onartzen dute legez kanpoko arrantza kontrolatzeko neurriak garestiak eta zailak direla, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeentzat, baliabide gutxi eta itsas eremu handiak kontrolatzeko. Imagen:
|
|
|
Bestalde, Europako zuzentarau batek pestizidak ekoizteko orain arte baimendutako 800 substantzia aktiboak erdira murriztera behartuko ditu estatu kideak. Hala ere, ekologistek gogoan dute produktu horiek ordezkatzeko laguntzarik gabe debekuak ez direla nahikoak izango, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan.
|
|
|
Herrialde aurreratuenetan duela urte asko debekatu ziren substantzia arriskutsuenak; garatze bidean dauden beste batzuetan, berriz, erabiltzen jarraitzen dute. Era berean, debeku horiek aurrerapauso bat badira ere, ez dira nahikoak produktu horiek ordezteko inbertsiorik eta laguntzarik ez badute, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan. Alde horretatik, neurri horiek agerian uzten dituzte, berriro ere, herrialde aberatsen eta pobreen arteko desberdintasunak:
|
|
|
Kalkuluen arabera, 700 milioi pertsonari eragiten die, gehienak garapen bidean dauden herrialdeetan. Iodo faltak mundu osoko 700 milioi pertsonari baino gehiagori eragiten diela kalkulatzen da, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan. Amaren nutrizio egoera desegokiaren ondorioz fetuak duen defizita lotuta dago bat bateko abortuen, sortzetiko anomalien, heriotza perinatal eta haurren hilkortasunaren, garapen psikomotorraren akatsen eta, akats larrien kasuan, kretinismoa (atzerapen fisikoa eta mentala ezaugarri dituen gaixotasuna).
|
|
2010
|
|
|
L. Tabar. Baina hori ez da bidea, berriz
|
ere
garapenaren mitoa dugulako aurrez aurre. Badirudi zerbitzuetan oinarritutako gizartea industriala baino aurreratuagoa dela, eta industriala nekazaritzan oinarritutakoa baino aurreratuagoa.
|
|
|
Azken adierazpenean, EB Latinoamerika eta Karibe VI. Goi bilerak krisiak saihesteko neurriak adostea, G20k finkatutako helburuak kontuan izatea eta inpaktu ekonomiko eta sozialari arreta berezia ematea erabaki du, batez
|
ere
garapen bidean diren herrialdeetan.
|
|
|
Nazioartekoekonomiak behin da berriz ezagutu ditu krisialdi larriak.{ App: 16/ 10:02:39: 12/ KONTALARIA} Duela hamar urte uste zen batez
|
ere
garapen bidekoherrialdeak zirela krisiaren arriskuan zeudenak.{ App: 17/ 10:02:48: 01/ KONTALARIA} Baina orain mendebaldeak jarri du, ta ez Asiak, mundukoekonomia kolokan.{ App:
|
|
|
2050 urterako proiekzioak ere datu esanguratsuak eskaintzen dizkigu. Munduko populazioaren urte bitarteko hazkundea% 33,97koa izango da, bainabilakaera hori batez
|
ere
garapen bideko herrialdeetan gauzatzen da, garatutakoherrialdeen hazkundea oso txikia izanik(% 3,39). Gauzak horrela, 2050 urterakomunduko populazioaren% 86,1 garapen bideko herrialdeetan biziko da etaGGHetan,% 18,3 Lurraldeei begiratuz, Afrikako hazkundea oso nabarmena da: populazioa bikoiztu eta ia 2 mila milioi biztanle izatera helduko da (1.998,5 milioipertsona).
|
|
|
Hori bai, erreskate horretan bi gauza azpimarratuko genituzke; aldebatetik erantzun azkarra, eta bestetik tamaina. Presa horrek agerian utzi du bestekasu batzuetan izandako nagia, batez
|
ere
garapenerako laguntzan, pobreziarenaurka eta aldaketa klimatikoaren aurrean.
|
|
|
Nazioarteko kapital mugimenduetan fluxu pribatuak eta publikoakbereizten dira. Publikoak aurrekontu publikoetatik, nahiz administrazio zentraletik, nahiz autonomia erkidegoetatik nahiz udaletatik, emandakoak dira eta garrantzihandia daukate batez
|
ere
garapen bideko herrialdeentzat. Fluxu publiko hauekmerkatuko baldintza baino nabarmen baldintza hobeetan ailegatzen direnean (etaez da beti horrela izaten), kontsesionalak direla esaten da eta Garapenerako Laguntza Ofiziala (GLO) ia guztia osatzen dute.
|
|
|
Kontuan izan behar dugu enpresa hauek egiten duten atzerrikoinbertsio zuzenak bokazio iraunkorra duela definizioz eta horregatik beste dibisasarrera batzuk, zorroko maileguak, adibidez? baino egonkorragoak izan ohidira, batez
|
ere
garapen bideko herrialdeetan. Bestetik, enpresa transnazionalekhelburuko herrialdeetako enpresekin eraikitzen dituzten harremanen bidez azkenhorien ahalmen teknikoa eta ezaupideak handitzeko aukerak erraz ditzakete.
|
|
|
Garapen endogenoan, herrialdean bertan dauden baliabideak erabiltzen dira batez
|
ere
garapen politikan, martxan dauden enpresen garapena sustatuz eta enpresa berrien sorrera piztuz.
|
|
|
Horregatik guztiagatik, oso garrantzitsua da uraren kutsadura eta kalitatea kontrolatzea, ura edangarri bihurtzeko eta saneatzeko programa integralen bidez, eta baliabide hidrikoak egoki kudeatzea, kontsumorako uraren osasungarritasun egokia bermatzeko. Baliabide naturalen erabileran (eguzki argia, adibidez) oinarritutako ura desinfektatzeko sistemak garatzea eta ezartzea aurrerapauso handia da ur araztua lortzeko, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan, beste energia iturri batzuetarako edo produktu kimikoetarako sarbidea oso mugatua baita. Kalkuluen arabera, 2.500 milioi pertsona baino gehiago bizi dira ur saneamenduko sistema egokirik gabe.
|
|
|
Ura produktu kimikorik gabe desinfektatzea, modu ekologiko, azkar eta eraginkorrean, eguzki argiarekin bakarrik. Hori amets bat da askorentzat, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan edateko ur araztua eskuratzeko aukera oso mugatua ikusten dutenentzat. Diziplina anitzeko ikertzaile talde batek lortu du erronka hori, ura fotokatalizatzaileen bidez desinfektatzeko aurreko teknologia baten bidez, baina argi ultramorea besterik ez zuen erabiltzen.
|
|
|
Informazio horiek azpimarratzen dute nola eragiten dion modu negatiboan elikagaien ekoizpenari, eta lehorteak, uholdeak eta uzta galerak eragiten ditu. Horren ondorioz, lehen mailako ekoizpen modu tradizionala suntsitzen da eskualde askotan, eta, azken batean, herritar gehienek, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeek, elikagaiak eskuratzeko eskubidea dute. Baina ikerketa gutxik ebaluatu dute klima aldaketak elikagaien segurtasunean duen eragina, hau da, kalitate ona eta kaltegabetasuna.
|
|
|
Horregatik, EGEari buruz hitz egiten dugunean, jakin genuke zerk osatzen duen EGEaren mamia lanaren ikuspuntutik. Ildo honetatik, multinazional batzuek —batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan kokatuta daudenek—, sozialki arduratsuak diren praktikak jarduera filantropiko bezala zein karitatezko edo ohiko gizarte jarduera bezala definitzen dituzte. Baina definizio horrek aurrez aurre topo egiten du europar sindikatuek duten jarrerarekin, horiek ez baitituzte enpresa batek egindako kanpo jarduerak balorazio irizpide bakar bezala hartzen, barne antolaketa zein barne jarduerak kontuan hartu gabe.
|
|
2011
|
|
|
Bi proiektu ditugu: bata Euskal Herri barnealdeari begira, batez
|
ere
garapen ekonomikoari eta lurraldearen errealitateari lotua; bestea, kostaldean, beste hautagaiei konparatuz mezu xelebrea dugu; baionarren biziaren kalitate ona dugu helburu, eta uste dugu aterabideak Baiona baino haratago begiratu eta eraiki behar direla. Beste aglomerazio eta kantonamenduei ireki behar dugu, eta Euskal Herri barnealdeari begira jarri dugula diogu.
|
|
|
Adierazten du bere arrangura sakona, ukitutako biztanleria zibilen giza pairamenen larritasunagatik eta harrera herrialde askok jasan behar izaten duten zamagatik, batez
|
ere
garapen bidean eta trantsizioan dauden herrialdeak, eta nazioarteko erakunde eskudunei eskatzen die, harrera herrialdeei emandako presazko finantza laguntza eta gisa laguntza maila egokian mantentzen direla ziurta dezatela, herrialde horiek biktimei lagundu ahal izateko, eta modu ekitatibo batean euren etxeetatik kanporatuak izan diren biztanleen zailtasunei aurre egin ahal izateko, eta eskatzen ...
|
|
|
158.Aitortzen du zuzengabekeria historiko horiek modu ukaezinean bultzatu dutela munduko leku ezberdinetako pertsona askori eragiten dien pobrezia, azpigarapena, bazterketa, gizarte bazterketa, ekonomia ezberdintasuna, ezegonkortasuna eta segurtasun eza, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan. Konferentziak onartzen du gizarte horien eta diasporaren gizarte eta ekonomia garapenerako programak egiteko beharra, elkartasuna eta elkarrekiko errespetuan oinarritutako elkartze berri baten esparruan, ondorengo eremuetan:
|
|
|
Nahasteak ondoez nabaria eragiten du, batez
|
ere
garapena aurrera doanean.Nahasteak lanean eta harremanetan kalte nabarmenak eragiten ditu.
|
|
|
Eta berrikuntzaren emaitzez haratago, berrikuntza hori zabaltzean eta eragile eta gizabanakoen arteko loturan datza dinamikaren giltza. Berrikuntza sozialak eragindako aldaketa prozesuetan, gobernu sistemak eta instituzioek dituzten funtzioak
|
ere
garapen ereduaren dinamika honen erdigunean daude. Beraz, arlo publikoak jokatzen duen paper eraberritua aztertzea eta ulertzea funtsezkoa da.
|
|
2012
|
|
|
bizirik baita, behin ateak itxita, esparru pribatu ugaritan. Ohikoenak badira
|
ere
garapenerako bidean diren lurraldeetatik iritsitako berriak, emakumeen mutilazio genital eta emakume multzoenganako bortxakeria kasuak; edo harrika eraildako emakumeen albisteak?, gizarte garapenean aurrera egin duten herrialdeetan ere gertatzen dira, eta ageriko egiten, nahiz ez nahi bezainbeste, etxe barruko tratu txarren estatistika beldurgarriak.
|
|
|
Joan den mendeko 50eko urteetatik 60koetara bitarteko bi artisten obrak hautatu dituzte, biak
|
ere
garapen plastiko nabarmena ezagutu baitzuten garai horretan.
|
|
|
Agerikoadenez, etnografiaren eta soziologiaren ikuspegitik, erromatar historialarien garaitik«euskal herri» izenaz ezaguna den gizataldeari buruz ari gara. Zera gertatzen da: herri guztiek bezala, euskaldunak
|
ere
garapen sozial eta politikoa eduki du, heinbatean, ingurukoenaren komuna, baina zehatza beste alderdi batzuetan.
|
|
|
Erbestean eta errepresiopean herri baten garapena ezinezkoa egitenda. Diskurtso abertzaleari dagokionez, hau
|
ere
garapenik gabe gelditu zen. 50ekohamarkadaren bukaera eta 60ko hamarkadaren hasiera arte itxaron danaziotasunean, hau da, estrategia independentistan berrikuntzak ikusteko.
|
|
|
Erbestean eta errepresiopean herri baten garapena ezinezkoa egitenda. Diskurtso abertzaleari dagokionez, hau
|
ere
garapenik gabe gelditu zen. 50ekohamarkadaren bukaera eta 60ko hamarkadaren hasiera arte itxaron danaziotasunean, hau da, estrategia independentistan berrikuntzak ikusteko.
|
|
|
Haren loraldia Gerra Zibilak geldiaraziko du, baina horren ostean aberastasuna sortzen jarraituko du. Horrek etorkin ugari bertaratzea eragingo du, berriro
|
ere
garapena ezagutzen zuen industrian lan egitera zetozen langileak.
|
|
|
Finantzaketa eta Koordinazioa OMEk berrikuntza medikoan zeuden “kritikak” aztertzeko asmoz bildutako aditu talde batek hitzarmen lotesle bat ezartzea gomendatu zuen. MSFk esan zuen joan den astean Genevan egin ziren negoziazioek erakutsi zutela “babes handia dagoela nazioarteko hitzarmen baten ideiari, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeen artean, baina baita ekonomia berrien artean ere, zeinek protagonismo handiagoa har baitezakete osasunean I+G sisteman”. GKEak adierazi zuen gaur egun I+G sistema “interes komertzialen alde dagoela, eta ez osasun lehentasunen alde.
|
|
|
Aldaketak nekazaritzako ekoizpenean Elikadura aldatzeko arrazoi nagusietako bat berotze globala da, eta ondorio zuzenak ditu nekazaritzan eta laborantza baldintzetan. Berotze horrek ondorio kaltegarriak izan ditzake landareen errendimenduan, eta, beraz, elikagaien eskasia handiagoa izan daiteke, batez
|
ere
garapen bidean dauden eremuetan. Hori saihesteko, neurri batzuk hartu dira, hala nola, ingurumen faktoreekiko erresistenteagoak diren barietateak sortzea.
|
|
2013
|
|
|
Espainiako prentsak Charleroiko guduaz idatzi zuen, informazio hori lortu zuelako. Hain zuzen, ordurako, Espainiako prentsan
|
ere
garapen handia gertatua zen, egunkariek gero eta orri gehiago zuten, eta enpresa handiak sortu ziren egunkarien inguruan. Berriemaile bereziekin eta agentziekin, informazioa zabaltzeko aukerak izan ziren eta baita herritarren informazio goseari erantzutekoa ere.
|
|
|
Amaia Ezpeldoi. Bost eleberri hauen artean hemezortzi urte gertatu dira, urte horietan Queer teoriek ez ezik, euskal literaturak
|
ere
garapena bizi izan du. Urte horietan Euskal Herriko egoera politikoan hainbat kontu gertatu da eta horiek ere jasotzen joan da Itxaro Borda eleberri hauetan.
|
|
|
11 urteko ibilbide horretan, hastapenik somatu al duzu on line bidezko ikasketetan? Batez ere, nik uste dut ikastaroen garapena baino, ikastaroek
|
ere
garapena izan dute, noski, bai plataforma aldetik, ematen diren baliabide eta errekurtsoak garatzen joan dira, baina batez ere nik somatu dudana, azkenean nik hemen 12 urte daramatzat, hau da, fundazioa sortu baino lehen Eusko Ikaskuntzan lanean nengoen, da gizartearen jakintza. Gu hasi ginenean, Eusko Ikaskuntza hasi zen 1996an lehenengo internet bidezko masterrarekin, eta garai hartan populazioaren, hemen batez ere Euskal Herrian edo Espainian esango genuke, populazioaren ehuneko 5ak erabiltzen zuen interneta.
|
|
|
Gainera, «enplegu osoa eta produktiboa eta lan duina guztientzat», baina argi dago helburu hori lortzetik urrun dagoela. Eta gosea egoera horretan dauden pertsonen ehunekoa erdira murriztea zen helburua, baina 2009an zifra maximoak lortu ziren eta, gaur egun, 870 milioi pertsonak gosea pasatzen dute aurrerapenak gelditu egin dira, eta haur askok pisu normala baino gutxiago dute, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan, landa eremuetan eta gatazkek eragindako eremuetan bizi diren adin txikiko pobreek. 2 MGH.
|
|
|
Horregatik, eskola orduetan «irakaskuntza eta ikaskuntza prozesua» betetzeko apustua egiten du. Hala, ikasleek denbora librea izango dute eskolaz kanpoko jarduerak egiteko, «kirola, kultura edo aisialdikoak, horiek
|
ere
garapen pertsonalerako lagungarriak». Zure iritziz, etxean lan gutxiago egiteak ikasteko denbora hobeto aprobetxatzea ahalbidetzen du.
|
|
2014
|
|
|
Honetaz, adigarri diren bi testu hauek gomendatuko nituzke: D. MacCannell, Empty Meeting Grounds, Routledge, 1992, eta J. Comaroff & J. L. Comaroff, Ethnicity, Inc., University of Chicago Press, 2009 Bestalde, askotan begitantzen zait eremu libreen gerrilla estrategia dugula buruan, alegia, gotorlekuetatik igorriko dela euskalduntze orokorra. Hartan ere, euskararen galeraren urratsak oso modu linealean ulertzen ohi ditugunez, maiz euskalduntzea
|
ere
garapen lineal eta zentrifugo baten bidez lortuko dela irudikatzen dugu. Uste dut esperientzia nahikoa dugula jakiteko euskalduntzea polizentrikoa, nahasia, ez lineala edota aurrera eta atzerakoa dela.
|
|
|
«Turismo etnokulturala nahiko gutxi garaturik dago Europan. Kanadan, Australian eta Ipar Amerikan ari da batez
|
ere
garapen bidean. Tokiko komunitateetan murgiltze egonaldiak egitea ahalbidetzen du, komunitateetako bizimodua partekatzeko, komunitateen ohiturak, musika, gastronomia eta abar ezagutzeko.
|
|
|
+ 15 milako. Baina heriotza tasa baxuenak
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan daude: Oman, Qatar, Kuwait, Arabiar Emirerriak (milako bi baino gutxiago).
|
|
|
Gaixotasun hau Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) ikerketako gaixotasunen zerrendan dago. Erakunde horrek datu errealak edukitzeko zailtasuna nabarmentzen du; izan ere, munduko biztanleriaren erdiak, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetakoek, ez du kasuen berri ematen, eta, beraz, ziurgabetasun handia sortzen da bakterioaren karga zehatzaren inguruan mundu osoan. Artikulu honek MOEk listeriosiak nola eta nori eragiten dion aztertzen du, eta bere berezitasunetako bat nabarmentzen du:
|
|
|
Aimarrek burmuin perlesia eta tetra parexia du. Bere gaixotasunaren ondorioz, hanka eta besoen garapenean arazoak ditu, eta bere gorputzaren eskuineko aldean
|
ere
garapen arazoak ditu. Aimar hazten den heinean, bere giharrak txikiagotzen dira, hezurrak luzatzen dira eta desitxuratzen dira.
|
|
2015
|
|
|
gizakiek ingurumena hondatzen jarraitzen badute, etorkizuna hipotekatzen dutela. Horregatik, biodibertsitatea zaintzea
|
ere
garapen iraunkorraren alde lan egitea da. Irakurri klima aldaketari buruzko artikulu gehiago.
|
|
|
Ahotsak
|
ere
garapen handia izango du, eta, horrela, gailuekin hitz egitea gero eta ohikoagoa izango da. Horrek ‘adimen artifizial’ hobeagoarekin loturik egon du, agindu sinple batek guk nahi duguna egitea lortu nahi badugu.
|
|
|
Horrek ‘adimen artifizial’ hobeagoarekin loturik egon du, agindu sinple batek guk nahi duguna egitea lortu nahi badugu. Horregatik, arlo honetan
|
ere
garapen handia izango da hurrengo urteetan.
|
|
|
Laugarren artikuluan, galdegiten du herri garatueri (A.E.B., Europar Batasuna, Kanada, Australia...) bidea erakustea, beren gain hartuz beroa ttipitzeko helburuak xifre atsulutuan. Baina
|
ere
garapen bidean diren Txina, India eta Brasil bezalakoeri indarrak segitzea beroa ttipitzeko. Justizia klimatikoaren arabera (Aita Sainduak ere galdegina Laudato Si testuan) 2020tik goiti izango da Fondo Berde bat (100 miliar dolar) urtero laguntzeko Hegoaldeko Herriak teknologia berrien baliatzen (fotovoltaikoa, eolikoa...), lurpeko energiak (petrola, ikatza...) ez baliatzeko.
|
|
|
Ainitz pundu badauka eta ez da argi ageri ororen buru zer ekartzen ahal duen. Gobernuburuak erranik
|
ere
garapen gehiagoren moldea segurtatuko duela...
|
|
2016
|
|
|
Lehen haurtzaroko (0 urte) garapen fisikoa, haurtzaroarekin parekatuz, motelagoa da, nahiz eta oraindik
|
ere
garapenaren alderdi oso garrantzitsua izan. Hala, garapen psikikoaren eraginez, haurraren gorputzaren ezaugarriak helduen ezaugarrien gero eta tankera handiagoa hartuz doaz:
|
|
|
gaixotasun ohikoenak, Salmonellaz gain, norobirusek eta Campylobacterrek eragin dituzte. Horrelako azterketek agerian uzten dute mundu osoko milaka milioi pertsona arriskuan daudela, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan. Ur kutsatua, ekoizpen prozesu desegokiak, azpiegiturarik eza, nekazaritzako produktu kimikoen erabilera desegokia edo arauak gaizki aplikatzeak, OMEren arabera, horretan laguntzen dute.
|
|
2017
|
|
|
–Guk beti baloratu izan dugu pertsonen garapena, eta kontziliazioa
|
ere
garapen horren baitan kokatzen dugu?. Haren onurak neurtzea ez dela erraza dio, baina hor daudela.
|
|
|
Garai batean, halako prozesu bat egin zen ezinduen kasuan ere; hasieran ‘elbarrituak’ erabiltzen genuen, baina, azkenean, ‘ezintasuna daukatenak’ darabilgu. Gu
|
ere
garapen horretan gaude, bide ez iraingarriak bilatzen.
|
|
2018
|
|
|
New Age lehenbiziko diskotik Maskarak bigarrenera aldaketa egon zen bezala, lan berrian
|
ere
garapen bat antzematen dela nabarmendu du Xabier Uzin abeslariak: " Bigarren diskoarekin jauzi bat antzematen zela ikusten genuen, baina iruditzen zait oraingo honetan aldaketa handiagoa izan dela".
|
|
|
Musikalki ez ezik, diskoa sortzeko funtzionamenduak, dinamikak eta ekoizpenak
|
ere
garapena izan duela dio taldeko beste abeslari Iker Iñigo Antxusek: " Askoz ere metodikoagoa izan da oraingoan.
|
|
|
Batez ere lurralde honetan bizi direnekin. ETA erakundean
|
ere
garapen hori dago: kontsideratzea lurralde osoari dagokiola, eragile guziekin.
|
|
|
zuk jaira joanda parte hartu behar zenuen; zure ekarpena egiteko eta euskarari benetan bultzada emateko ibili egin behar zinen. Horrek gizartean
|
ere
garapen bat izan du. Gaur egun aisialdiari lotutako eskaintza anitza da.
|
|
2019
|
|
|
Gaur egun, Katalunian sistemaren inguruko hedabide handiek ere katalana erabiltzen dute. Alde horretatik
|
ere
garapen handia izan duzue.
|
|
|
Eta 250 lagunean artean helburua lortzen da. Bestetik, musikak
|
ere
garapen pertsonalean, erritmoan, irakurketan edota matematikan laguntzen duela azaldu du musika irakasleak.
|
|
|
Gaur egungo testuak askoz sakonagoak direla iruditzen zait, tarte handiagoa dut eta gaiak lantzeko aukera gehiago. Bestalde, gaien aldetik
|
ere
garapena nabarmendu dela iruditzen zait. Landareen mundura, kulturara gerturatuko gaitu zure argitalpenak ezta?
|
|
2020
|
|
|
Bai, horrela zen. Denboralditik denboraldia talde bezala hobetzen goaz eta indibidualki
|
ere
garapena nabari da. Fisikoa zaintzen degu, elikadura eta errutinak zorrotz jarraitzen ditugu eta hori jokoan nabari da.
|
|
|
Geroztik, udaletan, foru aldundietan, Eusko Jaurlaritzan baita Nafarroako Gobernuan
|
ere
garapenerako lankidetza politika eraiki da, hots, plangintza estrategikoak zehaztu dira lehenetsitako sektore eta zonalde geografikoak zehaztuz, garapenerako lankidetza legeak onartu dira, eta Eusko Jaurlaritzaren kasuan Garapenerako Lankidetzaren Euskal Agentzia martxan jarri zen 2011n. Garapenerako euskal lankidetzaren sorreratik EAEn 17.000 proiektutik gora finantzatu dira administrazio nagusietatik.
|
|
|
Aditu hauen arabera, 5G teknologiaren hedapenari esker adimen artifizialaren eremuak
|
ere
garapen handia ezagutuko du eta asko dira komunikazioaren esparruan aurreikusten zazkion erabilerak. Besteak beste, kazetarien jarduna errazteko aukerak ikusten dira, batez ere datu kazetaritzaren eremuan edota errepikakorrak izan daitezkeen zereginetan.
|
|
|
Gaur egun, arroza eta garia dira munduan gehien kontsumitzen diren zerealak, eta horien atzetik, oloa, sorgoa, artoa, garagarra edo zekalea. Dieta gehienen oinarria dira, batez
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan, non elikagai horiek, oro har, pertsonen energia kontsumoaren %70 edo gehiago ematen baitute. Hala ere, herrialde garatuetan, xurgapen geldoko karbohidratoak biztanleek kontsumitutako energiaren %40 baino gutxiago dira.
|
|
|
«Mugikortasun handiko jokoarekin, aurrelari faltsu eta guzti, baloiaren inguruan antolatu zen, 4 sisteman». Gero, Brasilen
|
ere
garapen handia izan zuen estilo horrek.
|
|
|
Moda bat bihurtzeko arriskua zegoen. Baina guk aukera hau baliatu nahi genuen gure lan eskubideak eta txapelketa indartzeko, eta hemendik aurrera
|
ere
garapen bat izaten segitzeko. Nahiz eta ikusiko dugun nola eragingo dion pandemia honek gure kirolari, gutxienez lan hitzarmenaren babesa dugu.
|
|
|
Beste alde batetik, ikusi berri dugu Kate Raworth ekonomistaren modelo zirkularrari jarraiki Amsterdamen probatu nahi dutela donutaren teoria. Hor
|
ere
garapen sostengagarriaren helburuen ardatzak zehaztuta daude, baina hizkuntzak ez du tokirik. Eredu horietan egin izan dira hizkuntza ikuspegia txertatzeko saiakerak, besteak beste Suzanne Romainen eskutik.
|
|
2021
|
|
|
Erresuma Batuko Finantza Ministerioak aginduta ongi leitu duzu, irakurle, oraingoan ez da ingurumen saileko despatxutik irtendako ekimena otsailean egin da publiko 600 orrialdeko txosten mardula. Indiarra jatorriz eta britainiar naziotasuna hartua, Dasguptak ibilbide luze eta prestigiotsua du egina zientzia sozialen arloan, batez
|
ere
garapen bidean diren herrialdeen baliabide naturalen agortzea ikertuz. Txostenean (pdf), egungo sistemaren aurrean makila altxa du:
|
|
|
«Erronka lokal eta global serio baten aurrean gaude gizarte gisa. Nazio Batuen Erakundeak
|
ere
garapenerako helburu iraunkorrak plazaratu zituen 2015ean, eta, nolabait, hor proposatzen diren hari eta gai desberdinak ere landu nahi ditugu».
|
|
|
Abenduan
|
ere
garapen bidean dauden herrialdeetan laguntzen duten elkarteen lana gertutik ezagutzeko aukera izango da Azkoitian. Abenduaren 7tik 18ra, esaterako, Azkoitiko misio taldeak Bidezko Merkataritza denda irekiko du azoka plazan.
|
|
|
Azpimarratzekoa da, bai PCSK9 proteasak hiperkolesterolemian baifurinak 2019 NCoV infekzioan duten garrantzia. Konbertasen inplikazioa batez
|
ere
garapen tumoralean aztertu da. Atxikitze molekulen, metaloproteasen eta molekula proinflamatorioen heltzean duten parte hartzea deskribatu da, horiek guztiak garapen tumoralean inplikatuta baitaude.
|
|
2022
|
|
|
● Katalana babestea eta sustatzea
|
ere
garapen jasangarriko eredu baten parte da, aniztasuna eta kultur ondarea mantendu behar baitira.
|
|
|
JULEN: Horretan
|
ere
garapena egon dela esango nuke. Alegia, hor dauden baina modu horretan erabili ez ditugun hitzen edo adierazteko modu kostunbrista horien bila jarraitzen dugu.
|
|
|
Lesioek
|
ere
garapena eten dizute?
|
|
2023
|
|
|
BioRxiv aldizkari zientifikoan argitarazi duten ikerketan duda izpirik gabe erakutsi dute energia anitzez gehiago behar dela, gutienez lau aldiz gehiago, haragi sintetikoa egiteko fase guzietan: bai laborategian ama zelulak handiarazteko beharrezkoak diren aminoazido, azukre edo beste garapen faktoreak sortzeko, bai biorreaktoreetan erreprodukzioa biderkatzeko, bai eta
|
ere
garapen sistema bakteria arriskugarrietatik hurbiletik begiratzeko.
|
|
|
Baina euskoa bera
|
ere
garapen bidean da oraino; Ipar Euskal Herrian ez da berdin erabilia gune guztietan, Carricanok zehaztu duenez: “Biztanleriarekin aski proportzionala da.
|
|
|
«Jantziek istorio bat kontatzen zuten», azaldu du Goenagak. «Nahi genuen ikusi Cristobal [Balentziaga] eboluzionatzen doan neurrian, bere diseinuek
|
ere
garapen bat izatea». Atal bakoitzean urte jakin batzuk ikusten dira, eta soineko jakin batzuk aukeratu behar zituzten.
|
|
|
Baina Txinarentzat garrantzitsuena orain ez da Mendebaldea, Mendebaldearen aspaldiko botere horri oreka egitea baizik, eta Hegoalde globalean du jarria arreta. Duela hamar urtetik, Pekin milaka milioi dolar inbertitzen ari da, mundu osoan, azpiegituretan, batez
|
ere
garapenerako bidean dauden herrialdeetan. Helburua munduko merkataritza Txinara erabat lotzea da; bestalde, inbertsio horiek onartzen dituzten herrialdeekin harreman diplomatikoak sendotzea lortu nahi du Pekinek.
|
|
|
Sustapen kanpainan, Saharaz hegoaldeko Afrikako(" Afrika pobrea", BBC Newseko lerroburu batean hitzez hitz adierazi bezala) familiei zuzendua balitz bezala aurkeztu zen Gatesen ekimena.63 Halako programa ugari dago, denak
|
ere
garapen bidean diren herrialdeetako emakumeen parekidetasun falta erlatiboa ardatz dutenak. Batzuetan, zintzotasun erakustaldi estrategikoren baten bila dabiltzan korporazioen ondorengoek finantzatzen dituzte, garapen bidean diren herrialdeetako baliabideak agortzen dituzten jarduerak ezkutatzeko; kontuan hartu behar da baliabideok herritarrak –emakumeak barne– pobreziatik ateratzeko erabil litezkeela.
|
|
|
Paradoxikoki, gaur egungo diskurtso instituzionalek sektore pribatua babestera bideratutako bigarren rol baten alde egiten dute oraindik ere, eta ez eragile ekonomiko, sozial eta instituzionalen ekosistema bat egituratzeko nodo baten alde, giza garapen iraunkorraren prismaren pean benetako balioa sortzeko (Mazzucato 2019b). Tokiko eta nazioarteko korporazioei egozten zaien protagonismoa da oraindik
|
ere
garapenaren diskurtsoaren giltzarria, ‘enpresaren geografia’ baten gainean eraikia, eragile guztiek beren zeregina betetzen duten lurraldeko geografia baten gainean eraiki ordez. Euskal Autonomia Erkidegoko politika publikoak, tradizionalki, logika postfordistaren eraginpean dagoen ikuspegi industrialari jarraiki eraiki dira, eta euskal kanporatzeak, nazioartekotzeak eta industria ekoizpenaren espezializazio adimendunak oraindik ere bere egiten dute imajinario berri hori.
|