|
2000
|
|
|
Baina zuen garaian
|
ere
ez al zenuten eskola moduko bat osatu. Tabernaren batean edo biltzen zineten, ezta?
|
|
|
Gaiari buruz zuzen zuzenean esan behar duzunaz gain, esaldi horiekin ia puntu oso bat jaten duzu, poetikoki ordurarte landu ez ziren bezalako formulazioak sartzeko. Gaiari erantzuteko, horrek berak
|
ere
ez al zizun ekartzen lau puntukoa baino gehixeago behar izatea?
|
|
|
Edota, oraindik okerrago: haiek
|
ere
ez al ziren, akaso, makinazio beraren beste atal bat baino izango. Ez al zen hura guztia ni berriz ere suntsitzeko antolaturiko konplot beldurgarri bat?
|
|
2001
|
|
|
Mundu fisikoan jokatzeko arauak edonork ditu ezagunak (zuk zeuk
|
ere
ez al duzu arraina fresko dagoen egiaztatzen?); kontua da, orain, mundu berriko klabeez jabetzea, mundu digitalean sartzeko.
|
|
|
(Angelari) Lehen
|
ere
ez al duzu gorria hartu?
|
|
|
Ziutateaz nobelatik Etiopiara bitartean, abangoardien eraginpean lehenengo, eta Borges-en galbahetik pasatako geroagoko Pottekoen ikuspegiak
|
ere
ez al duaurreko mendearen bukaerako jokaldia errepikatu gurean, ia bakarrik protagonistak aldatuz: han Flaubert eta Zola direlarik eta gurean Saizarbitoria (gutxiago J. A.Arrieta) eta B. Atxaga eta J. Sarrionandia bestetik?
|
|
|
Hitzek, literatura idatziarenkasuan, gauzak agerrarazteko eta, nork daki? biziarazteko ahalmena ote dute. Izan
|
ere
ez al zuen unibertsoa bera ere berba jainkotiarrak sortu?
|
|
|
Hik
|
ere
ez al duk nahi, Tasio, eskaini dio Patxik orduan, triste ikusten haut eta, on egingo dik. Tasiok ukatu egin du.
|
|
2002
|
|
|
Abererik
|
ere
ez al da ageri?
|
|
|
Jostailuak adinka sailkatzen dira dendatan. Hori
|
ere
ez al da kontsumorako beste amu bat?
|
|
|
botere zaletasunak, izen onak, espiritu publikoak eta ontasunak zuhur bihur ditzake eta zaintzaile fin egin. Hala ere, kontratatutako enpresaburuak
|
ere
ez al du, ba, arrazoi horiek bultzatuta lan egiten. Arrazoi berri batek gainerakoak aldentzea ekarriko al luke?
|
|
|
Hori horrela, espetxera itzularazi behar ote litzaioke dagoeneko zor guztiak kitatu dituenari? Hori
|
ere
ez al da bidegabekeria bat. Ez al du, ba, gizalegeak agintzen zorrak kitatu dituenari bakean utzi behar zaiola?
|
|
2003
|
|
|
Eskuzko pilotak arrakasta izugarria du telebistan. Zesta punta
|
ere
ez al da egokia telebistarako?
|
|
2004
|
|
|
Bertaraino iristea bera
|
ere
ez al litzateke pozgarri izan?
|
|
|
–Gizona, gizona! Bizitzak emozio pixka bat
|
ere
ez al du merezi. Zer bizi nahi duzu, zuri beltzean?
|
|
|
Oraindik
|
ere
ez al dakizu noren hantza dudan, Misae.
|
|
|
" Han
|
ere
ez al dago. Ai, ama!
|
|
2005
|
|
|
Bizitza bizi egin behar da, eta bizitzeko, gorputzari ere pox pixka bat eman behar zaio, ez ideia zurrun batzuekin ito. Loreak
|
ere
ez al dira, bada, petalorik ederrenekin janzten. Beste jantzi alaiago batzuk erosi zenituzke, bai:
|
|
|
Besteen antzera nenbilen. Haiek
|
ere
ez al ziren ba mezetan ibili txikitan. Ez al nituen nik ere haien bakero eta kamiseta berdinak janzten?
|
|
|
– Elizondoko hotel handia
|
ere
ez al duk horrelaxe deitzen?
|
|
2006
|
|
|
Bestalde, Paya, Silveira eta zu txapelketako punkiak omen zarete, eta azkenean ez bata, ez bestea... bat bera ere ez zarete finalera pasatu. Hau
|
ere
ez al da kospirazioa izan?
|
|
|
–eta Goiok ez zuen buruaz ezetz esateko lanik ere hartzen, garbi bai garbi baitzen galdera erretorikoa zela–, prestakuntza, prestakuntza, prestakuntza da beharrezkoa alternatiba bat eratzen dugun bitartean, eratuko dugun egunerako, kostako da baina, hori ez dago ukatzerik, errealitatea konplexua eta aldakorra delako, horrexegatik beragatik hain zuzen, eta gero fabrikako lankideen eta sekzioko sugegorrien komentarioak, begira urliaren semea, lau urte baizik ez ditik eta lehengoan, nagusi izatean zer izan nahi duen galdetu eta ez al zian erantzun, ba, Hipertrolako ingeniari aurrez jubilatua soldataren ehuneko laurogeita hamarrarekin, Hi per tro la ko in ge nia ri au rrez ju bi la tua sol da ta ren ehu ne-ko la ro ta ha ma rra re kin, dena braust, baina silabak ongi markatuz eta silaba bakar batean zalantzarik edo tostorrik egin gabe, hori ez duk galduko, bizi bizi zetorrek, edo sandiaren aita hil berriarena, aita ona izan zuan, eta norbaitek inozoki galdetu, zer, seme alabekin mintzatzen zuan, seme alaben edukazioaz arduratzen zuan, kariñosoa zuan, edo zer, eta erantzuna labana kolpe bat bezala, ez, motel, ez, azkar hil zuan eta diru pixka bat utzi zian, dena zetorren ondo egun kloniko horiek iragateko, katean tapizeria jarri berriari errepasoa egiten, jostura bat tokiz kanpo han eta olio orban bat hemen, jardunaldi bakoitzean horrenbeste kotxe eta azkar ibili beharra orain gaueko txandan zebilen taldeak ehuneko hamarra ateratzen zielako produkzioan, Goiok ez zuen ulertzen, zertarako hainbeste presa gero handik sei hilabetera, merkatuaren egoera zela-eta, produkzioa mantsotu behar bazen eta fabrika hainbeste egunetan ixten bazuten, fabrika itxita zegoeneko egun libreak egun poltsarako, martxa hartan jubilazio egunean bi lan urteko zorra edukiko zuen enpresarekin, Armani, esplikatuzak hau, bizitza guztia lanean eta orain hauek zatozek dirua zor diedala, potroak, gero, bai, bazakiat denbora aldakorrak direla, baina ez nian uste sekula hainbeste aldatuko zirenik, lan egiteagatik ordaindu beharra, gaur jan ditudan lentejak datorren hilean pagatuko ditiat, zorretan jan ditiat, potroak gero, eta egunak joan egunak etorri, denak igual igualak, elkarrengandik bereizezinak, lenteja platerkadako bi ale bezainbeste, sikiera produkzio bitartekoak aitzurra eta pala ez diat esango baina hondeamakina eta barrenoa balira, horiek egitate kontrolagarriak zituan, ukigarriak, hurbilak, fisikoak, nire kapazitateentzako dimentsio ulergarrikoak, humanoak, baina orain dena egon zagok, baina sekula egon gabe, deabru ikusezin batek mugitzen ditik hariak hiperespazioko tokiren batetik, nonbait, mutilak, izorratu gaitiztek, esan ohi zuen Goiok, gaur egun dena duk birtuala, nire buruko soila izan ezik, igual, ez zaitez horregatik kezkatu, esaten zuen Armanik, ilea ugaritzeko genea aurkitu ditek saguetan, eta produktu bat atera ditek, funtzionatzen omen dik, baina ez hadi kezkatu, orain serio esaten diat, eta batez ere, ez hadi kexatu, sekula ez gaituk gaur den egunean bezala bizi, begiratu hire inguruan, Goio, noiz eduki ditiztek langileek horrelako kotxeak, noiz bidali ditiztek seme alabak unibertsitatera, noiz eduki ditek bigarren etxebizitza, noiz jokatu burtsan, noiz inbertitu, Armanik hori esaten zuenean Goiori bihotza jausten zitzaion lurrera, iruditzen zitzaiolako bere semeak arrazoi zeukala, bere semeak ezertarako balio ez zuen zahar bat zela uste zuelako, izan ere, pentsatzen zuen Goiok, ez nauk aita ona izan, azkar hil, auskalo, baina dirurik utziko ez dudalakoa segurua duk, nik ez zakiat burtsan jokatzen, orduan irri egiten zioten, ez dakiala burtsan jokatzen?, hori erraza duk, motel, ea: ...riek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen
|
ere
ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikus... badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak jaten segitu behar diat, hor konpon, hi, Goio, hori ez duk euren problema, jabeena, alegia, Armani, Armani, noizko alternatiba famatu hori, urteak dituk esaten duala ez dela biharko, baina ordutik bihar asko pasatu dituk, edozer baino lehen, ez gaitezen urduri jar, antola gaitezen, gainerako sindikatukook eta gainerako lankideok, orokorrean, bat datoz, egoera larria da, bai, baina guk ere indarra daukagu, manifestazio bat egingo dugu, hasteko, ezin gaituzte part botata utzi, konpromisoak dauzkate gurekin, ederki asko aberastu dira gure kontura, azken hamabost urteetan, borroka egingo dugu, negoziatu dute, negoziatzera behartuko ditugu, langileria berriro karrikaren jabe, beren ikur zaharrekin, jendea trumilka bildurik, Poliziaren karga bat edo beste, atxilotu batzuk, ez beste garai batean bezainbeste, hala ere, ez kargak eta ez atxilotuak, eta patronala eseri da sindikatuekin negoziatzera, ikusten, Goio, esaten zuen Armanik, ikusten, orain, albiste on horrekin batera badut beste bat txarra, urte on batzuen ondoren Elektrikak jaisten ari dituk, baina lanpostuei eutsi egingo zieagu, bai horixe, negoziazioak gogorrak izango dituk, negoziazioak gogorrak izaten ari dira, luzeak izaten ari dira, eta ez dirudi bide onetik doazenik, Elektrikak berriro behera, potroak, hi, negoziazio luzeak eta korapilatsuak eta halako desanimo orokorra zabaldu da fabrikan, aldez aurretik sentitutako derrota batena, kalean ere gero eta jende gutxiago, Poliziak ez du kargatzeko ez inor atxilotzeko beharrik ikusten, pintura planta hemen geratuko da, berrogeita hamazazpitik gorakoak aurrejubilatuko dituzte, eta gainerakoak kalera, hiru mila, bai, hiru mila baino beste lau milarena salbatu dugu, zer nahi duzue, ez dago besterik, baina nik berrogeita hamasei dauzkat, Armani, zorte txarra, Goio, zorte txarra, ahal izan den guztia egin dugu, baina ez dago besterik, azkenak argia amata dezala.
|
|
|
badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak ...riek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen
|
ere
ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikus...
|
|
2007
|
|
|
Kazetaritza txarraren sintoma terriblea duk hori. Baina sexuan
|
ere
ez al duk hala. Bezperak ez al dituk biharamonak baino hobeak?
|
|
|
Beno, albotik Olaiak ere buruari goitik beheiti eta behetik goiti eraginez baieztatu zuen Ikerrek esandakoa. Baina, Olaiarekin
|
ere
ez al zara, ba, egoten?
|
|
2008
|
|
|
Izan ere, hain dira trumoitsuak egiten ditudan zurrungak, amak ezin du lo egin, eta amak hori baino gehiago merezi du. Nataliak eta zuk
|
ere
ez al didazue askotan esaten zer zaratatsua naizen, neure besaulki honetan jarrita siesta egiten dudanean??
|
|
|
baina maitatu ere egin behar zuen aita, aldi berean, ez bakarrik iraganeko oroitzapen onak zituelako, amari egin ziòn traizioarekin ama bera martirizatzen zuelako ere bai: amak
|
ere
ez al zuen, bada, bera ere. Natalia, martirizatu bere gaixoaldi krisialdietan?
|
|
|
Aita alabari erantzuteko moduan egon zitekeen, kargua ere har ziezaiokeen agian hargatik, neska gazte batek adulterio hitza aipatzea bera
|
ere
ez al zen, bada, gehiegitxo??, baina alabaren izena. Ernestina, errespetuaren ezaugarritzat zuelako, edo haren arrazoiak zinez konbentzitu zuelako, burua gora eta behera mugitu zuen hiru bider.
|
|
|
Ezin nuen, ordea, ulertu nola izan zitekeen hain axolagabea. Zeren, nik neuk distira hura ikusten baldin banuen, Silverrek
|
ere
ez al zuen ikusten kostaldean kanpatuta zegoen tokitik, zingira artetik?
|
|
|
AGURTZANE. Hori
|
ere
ez al da film batekoa?
|
|
|
Izan ere, hain dira trumoitsuak egiten ditudan zurrungak, amak ezin du lo egin, eta amak hori baino gehiago merezi du. Nataliak eta zuk
|
ere
ez al didazue askotan esaten zer zaratatsua naizen, neure besaulki honetan jarrita siesta egiten dudanean...?
|
|
|
Aita alabari erantzuteko moduan egon zitekeen, kargua ere har ziezaiokeen agian hargatik –neska gazte batek adulterio hitza aipatzea bera
|
ere
ez al zen, bada, gehiegitxo? –, baina alabaren izena –Ernestina– errespetuaren ezaugarritzat zuelako, edo haren arrazoiak zinez konbentzitu zuelako, burua gora eta behera mugitu zuen hiru bider. Eta orduan, Ernestina –garaipenaren irria, ez nabarmena, baina bai esanguratsua haren ezpainetan– honela mintzatu zen:
|
|
|
aita gorrotatzen zuen seguruenik, Gerardoren irudia zekarkiolako, emakumeekin desleial jokatzen zuèn gizonarena... baina maitatu ere egin behar zuen aita, aldi berean, ez bakarrik iraganeko oroitzapen onak zituelako, amari egin ziòn traizioarekin ama bera martirizatzen zuelako ere bai: amak
|
ere
ez al zuen, bada, bera ere –Natalia– martirizatu bere gaixoaldi krisialdietan. Baina ama ahizpei buruzko balorazioan ere ez zen guztia beltz, beharbada, zeren, egia zen arren ama ahizpek gurutze bide latza pasarazi ziotela, ez al zen egia, halaber, gurutze bide hura gurutze bide are gogorrago eta latzago baten eragozgarri izan zela, bere maitasuna merezi ez zuèn Gerardo bezalako gizon batekin bizitza osoan bizitzea galarazi ziolako?
|
|
|
Kanpaitxoa berriz ere... Hau
|
ere
ez al dut ematen. Antinaturala izan behar ote dut idazle izateko?
|
|
2009
|
|
|
Hor utziko dut galdera, Eiderrek planteatutako beste galdera bati erantzuteko tokirik gabe geldituko naiz bestela. " Guk
|
ere
ez al dugu, Katixa, gure izen abizenen ondotik emakume hitza mandeulia bailitzan uxatu behin baino gehiagotan?" galdetzen zuen Eiderrek orain dela bi aste. Bada, bai.
|
|
|
" Pazientzia hartu zuten eta zulora joan ziren". Gurean
|
ere
ez al da boladan dagoen hitza. Alegia:
|
|
|
Zerikusirik ba ote dute? Hari
|
ere
ez al diote kontratua berritzea eskaini ala. Klubarekin kontratua duen orok zer gehiago du eskatzeko.
|
|
|
Baboa! Gainera, lehengoan
|
ere
ez al zizun aitak esan fantasmak eta bakean uzteko, behin betiko. Are gehiago:
|
|
|
–Orain
|
ere
ez al dugu etxe honetan bakerik? –eta nola esaldia orokorregia iruditu baitzitzaion eraginkorra izateko, xehetasunak emateari ekin zion?:
|
|
|
fantasmak eta munstroak ez baitziren kontzeptu negatiboak Domingorentzat, positiboak baizik, jauregi batek, benetako jauregia izateko, derrigorrez behar zituenak; zergatik ez, beraz, Domingoren begirada kutsatu gabea bere egin edo bere egiten ahalegindu?? Ubelunez jositako haragi puskak, gainera, maitasuna behar zuen. Kristo bera
|
ere
ez al zen, bada, munstro bihurtu gurutzeko hartan, oinazearen gorputza ere beste munstro bat denez gero??, eta Domingok eman ziezaiokeen maitasun hura, maitasun garbi bezain espontaneoa, izebarena ez bezala errukiarekin zerikusirik gabea?, baldin eta berak, izeba Ernestinak. Domingok hasitako jokoa jokatzen bazuen edo jokoari jarraipena ematen?
|
|
|
–Burbuilatxo horien musika isila
|
ere
ez al da zoragarria?
|
|
|
KANDIDO. Zurea
|
ere
ez al da ba kinta berekoa?
|
|
|
Ez dago beste biderik, gainontzekoa demokraziaren aurkakoa litzateke. Mikaela Eneak bere lorategia galtzearekin, zuen balorearen zati handi bat
|
ere
ez al zuen galdu. A.: Pena ikaragarria izan zen bere garaian lorategi hori mantendu ez izana.
|
|
|
Beti ametsetan egon beharra
|
ere
ez al da muga?
|
|
|
Alderdi bakoitzaren interesak
|
ere
ez al dira eragozpen bat?
|
|
|
Itoizen aurretik ere, eta pop estiloa hertsiki hartu gabe, pop fenomenoak egon zirela uste du Murok: . Urkoren kantuak eta hark sorturiko fenomenoa nahiko pop izan zen, eta Benito Lertxundiren kantu asko
|
ere
ez al ziren pop, nahiz eta folk jatorria izan??. Mikel Aizpurua erabat ados dago Muroren baieztapenarekin:
|
|
|
Eta kontzientzia hori duen erosleak dena jarri beharrean, administrazioari
|
ere
ez al dagokio nekazaritza mota hau laguntzea, osasunean aurreratuko duenagatik. Lanpostu berriak sortzeagatik?
|
|
|
Baboa! Gainera, lehengoan
|
ere
ez al zizun aitak esan fantasmak eta bakean uzteko, behin betiko. Are gehiago:
|
|
|
–Burbuilatxo horien musika isila
|
ere
ez al da zoragarria?
|
|
|
–Orain
|
ere
ez al dugu etxe honetan bakerik? –eta nola esaldia orokorregia iruditu baitzitzaion eraginkorra izateko, xehetasunak emateari ekin zion–:
|
|
|
hura bere problema zela ulertu zuen, esate baterako, eta ez Domingorena, garrantzitsuena ez baitzen, ausaz, begiek zeri begiratzen zioten, baizik eta nola begiratzen zioten... fantasmak eta munstroak ez baitziren kontzeptu negatiboak Domingorentzat, positiboak baizik, jauregi batek, benetako jauregia izateko, derrigorrez behar zituenak; zergatik ez, beraz, Domingoren begirada kutsatu gabea bere egin edo bere egiten ahalegindu...? Ubelunez jositako haragi puskak, gainera, maitasuna behar zuen –Kristo bera
|
ere
ez al zen, bada, munstro bihurtu gurutzeko hartan, oinazearen gorputza ere beste munstro bat denez gero? –, eta Domingok eman ziezaiokeen maitasun hura –maitasun garbi bezain espontaneoa, izebarena ez bezala errukiarekin zerikusirik gabea–, baldin eta berak –izeba Ernestinak– Domingok hasitako jokoa jokatzen bazuen edo jokoari jarraipena ematen......
|
|
|
Gaur, denak halakoak ote dira, ba? Fraile artean
|
ere
ez al degu, ba," gurean" esaten...?
|
|
2010
|
|
|
Zer kalte egiten zidan niri, eta zer kalte inori, aitak eta berak burbuila batean bizitzea erabaki bazuten? Baina ni neu
|
ere
ez al nintzen burbuila batean sartzen xakean jokatzen nuen bakoitzean, Gerharden aurka, adibidez, bere garaian. Orduan??
|
|
|
Ezer ez! Eta zu
|
ere
ez al zinen atzo arte kaiserzale itsua. Baina kaiserra erbestean dago:
|
|
|
beren zentzua hartzen zuten, harekin bizitza osorako lotzen baininduten; zer gehiago nahi nuen, bada, funtsezkoa neure esku banuen, hainbeste eta hainbeste maite nuen Helena, gertatuak gertatuta gero are gehiago?!; egia zen gazteak ginela?. Kontuz maitasun kontuetan?!? esaten zigun jende helduak eta adinekoak?, baina Romeo eta Julieta
|
ere
ez al ziren gure adinekoak, hortxe hortxe??
|
|
|
Guztiaren azpian, berriz, zenbakiak, silogismoak eta xakea nituen, neure nortasunaren oinarri, trapuzko panpina bat izatea eragotzi zidatenak, Elizaren edo botere zibilaren mende. Zu zeu
|
ere
ez al zinen, bada, trapuzko panpina bat izan, asmakeriaren haizeen mende, Gabino, Pagoagako Ama Birjinaren agerketetan. Eta han, ez zenuten tartean kokazko ardoa izan, zurigarri gisa erabil zenezaketena, ez horixe!
|
|
|
–Horregatixe lagundu behar diogu euskarari! Zu
|
ere
ez al zaude, bada, ahulenen alde. Anarkistak halakotzat nituen behintzat??;. Bai, baina pertsonak ez dira hizkuntzak, eta inportanteena, pertsonen artean, elkar ulertzea da?
|
|
|
Orain, berriz, berandu??, eta, begiak nire begietan josi eta guztiz zorrozten zituela, gehitu zuen: . Zuk
|
ere
ez al duzu ezkontzeko asmorik, Damaso??.
|
|
|
Demokraziak
|
ere
ez al dauzka eskuak odolduak Espainian bertan. Hala moduzko subjektuen eskuetan dabil demokrazia bera ere, hainbat herritan.
|
|
|
Ez al litzateke demokrazia gaitzetsi behar? Elizak eta erlijioak
|
ere
ez al lirateke gaitzetsi behar. Zeren izenean isuri ote da fedearen izenean adina odol?
|
|
|
" Horregatixe lagundu behar diogu euskarari! Zu
|
ere
ez al zaude, bada, ahulenen alde. Anarkistak halakotzat nituen behintzat...";" Bai, baina pertsonak ez dira hizkuntzak, eta inportanteena, pertsonen artean, elkar ulertzea da...
|
|
|
Hurrengo egunak, bizitzako gogorrenak bezala oroitzen ditut; sendatua nengoen, baina gaixo nengoen berriro ere;" Bihotzean min dut,/ min etsia" esan zuen Lizardi handiak, amonaren heriotza gogoan zuela, eta ni ez nintzen gutxiago, nire mina beste min bat bazen ere, maitemina iturburu zuena; nire minak goia joa behar zuen, nik hala uste nuen behintzat... baina oker nengoen, oraindik ere gorago jo baitzuen berandu gabe; gaizki lo egiten nuen, eta, esnatzearekin batera, Helenaren irudia etortzen zitzaidan lehenik burura, haren elgorriagak eta haren matíaslópezak; baita haren bainilazko musuak ere, beste modu batean interpretatzen nituenak eta baloratzen; izan ere, gogoan nituen neure damuak eta gurutziltzatuaren aurrean egindako otoitzak eta erreguak, baita hari egindako promesa ere —" Behin bai, hurrengorik ez" —, baina hain guztiz aldatu ziren inguruabarrak, non beste ikuspuntu bat nagusitu baitzitzaidan: ...ia hitzaren euskarri ere bazen? — beren zentzua hartzen zuten, harekin bizitza osorako lotzen baininduten; zer gehiago nahi nuen, bada, funtsezkoa neure esku banuen, hainbeste eta hainbeste maite nuen Helena, gertatuak gertatuta gero are gehiago...!; egia zen gazteak ginela —" Kontuz maitasun kontuetan...!" esaten zigun jende helduak eta adinekoak—, baina Romeo eta Julieta
|
ere
ez al ziren gure adinekoak, hortxe hortxe...?
|
|
|
Zer kalte egiten zidan niri, eta zer kalte inori, aitak eta berak burbuila batean bizitzea erabaki bazuten? Baina ni neu
|
ere
ez al nintzen burbuila batean sartzen xakean jokatzen nuen bakoitzean, Gerharden aurka, adibidez, bere garaian. Orduan...?
|
|
|
Ezer ez! Eta zu
|
ere
ez al zinen atzo arte kaiserzale itsua. Baina kaiserra erbestean dago:
|
|
|
Guztiaren azpian, berriz, zenbakiak, silogismoak eta xakea nituen, neure nortasunaren oinarri, trapuzko panpina bat izatea eragotzi zidatenak, Elizaren edo botere zibilaren mende. Zu zeu
|
ere
ez al zinen, bada, trapuzko panpina bat izan, asmakeriaren haizeen mende, Gabino, Pagoagako Ama Birjinaren agerketetan. Eta han, ez zenuten tartean kokazko ardoa izan, zurigarri gisa erabil zenezaketena, ez horixe!
|
|
|
Orain, berriz, berandu...", eta, begiak nire begietan josi eta guztiz zorrozten zituela, gehitu zuen: " Zuk
|
ere
ez al duzu ezkontzeko asmorik, Damaso?".
|
|
|
Autokritika baita kulturaren esparruan
|
ere
ez al da helduarorantz urratsak egiteko bidea?
|
|
|
—A, zuk
|
ere
ez al dakizu. Be, hortaz, mesfida zaitez:
|
|
|
Utz nazazu bake santuan! Zepoan
|
ere
ez al dut nahi dudana idazteko eskubiderik. Ezin al ditut nahi ditudan istorioak asmatu eta idatzi?
|
|
2011
|
|
|
ezin zuen konprenitu nola zitekeen hain ordu diferentea leku batean eta bestean: . Han
|
ere
ez al da, ba, eguzkia goizean ateratzen, ala??.
|
|
|
Hasiera eta amaierarik ez duen errealitateari hasiera eta amaiera bat ipintzea da literatura. Baina, amaierarik eza
|
ere
ez al da amaiera mota bat. Errealitateak ez du amaiera punturik.
|
|
|
Gaztetan antzematen ez bada ere, adinean aurrera joan ahala kanporatu egiten dira aurrez izandako ohitura txarren ondorioak. Denboraz neurriak hartzea komeni da, beraz.Eguzkiaren aurrean
|
ere
ez al dago kontzientzia nahikorik. Orain 20 urterekin alderatuta, gero eta gehiago. Pixkanaka, eguzkiaren aurrean zaintzeko kontzientzia hartzen ari da jendea.
|
|
|
Uholdeetan ur edangarri falta izaten da arazo nagusienetakoa. Informazio uholdeak
|
ere
ez al du antzeko zerbait ekarri. Horretaz eta kazetaritzari loturiko beste zenbait gaiz hausnarketa egitea dute xede bigarren zatiko testuek.
|
|
2012
|
|
|
berari
|
ere
ez al dagokio gehiago, hara?
|
|
2013
|
|
|
Oso desberdinak direla Senegalen edo hemen jaiotako baten bizi ibilbide eta itxaropenak. Eta, azken batean, gauza horiek denak
|
ere
ez al diren urte askotako borroken lorpenak. Eta, orduan, aipatu duzue gaur maiatzaren lehena dela.
|
|
|
Karinak irribarre. . Zeuk
|
ere
ez al daukazu irakurgai interesgarririk neuri uzteko, zeuen aitaren moduan??. (Irakurzalea zen bertako lehena).
|
|
|
–eta, nola ikusi baitzuen aitonak begiak itxuragabe zabaltzen zituela, erantsi zuen?: Hura
|
ere
ez al zen, bada, zeruan zehar ibili gau batean, zaldi hegalari baten gainean??
|
|
|
baina ez jendeaz bakarrik, bere buruaz ere bai. Berak
|
ere
ez al zuen, bada, gorrotoaren pultsioa, har tipi bat bezala irudikatzen zuena, mila bider sentitu, lagun baten kontra, emaztearen kontra edo munduaren kontra, harrokeria, inbidia edo jelosia bitarteko?, nahiz eta gero, gehienetan, pultsio haiek neutralizatzen saiatu, otoitzaren, poesiaren edo musikaren bidez?, har tipi bazuk baino ez zirenak munstro bihur ez zitezen?
|
|
|
–eta, nola ikusi baitzuen aitonak begiak itxuragabe zabaltzen zituela, erantsi zuen–: Hura
|
ere
ez al zen, bada, zeruan zehar ibili gau batean, zaldi hegalari baten gainean...?
|
|
|
Eta, bere bakardade hartan, lotsa zen... baina ez jendeaz bakarrik, bere buruaz ere bai. Berak
|
ere
ez al zuen, bada, gorrotoaren pultsioa –har tipi bat bezala irudikatzen zuena– mila bider sentitu, lagun baten kontra, emaztearen kontra edo munduaren kontra, harrokeria, inbidia edo jelosia bitarteko?, nahiz eta gero, gehienetan, pultsio haiek neutralizatzen saiatu –otoitzaren, poesiaren edo musikaren bidez–, har tipi bazuk baino ez zirenak munstro bihur ez zitezen...... Urrunera joan gabe, zer sentitzen zuen, bada, une hartan, bere buruaren aurkako gorrotoa baizik, bikiak txakur amorratu haien artean utzi zituelako?
|
|
|
Zu
|
ere
ez al zaude nekatuta,
|
|
2014
|
|
|
Bi anaia nituen Madrilen, Meategi ingeniaritza ikasten, eta etxean dena hitz egiten zen erdaraz. Baina Euskaltzaindiko bilerak
|
ere
ez al ziren, bada, erdaraz egiten garai hartan. Erdaraz zen dena!
|
|
|
Rafa hitz urriz erantzuten imajinatzen dut, patxadaz eta serio; edo agian ez: beharbada hitz juxtuz baina bekozkoz ari zaio erantzuten, nahita edo nahi gabe medikuaren hizketa modu horrek galdeketa polizial bat dakarkiolako gogora, osasungintza ere autoritatearen aldaera bilakaturik, bata zuria
|
ere
ez al da ba beste uniforme bat, aurrean duen gizajoari larderiaz zuzentzeko ahala ematen diona. Galdetzen amaitu du medikuak, gaixoaren erantzunak entzun ahala paper batean jaso ditu, eta orain ordenagailuan ari da zer edo zer idazten, Rafa, isilik, erantzun baten zain dagoen bitartean, jainko baten, orakulu baten, juje apelaezin baten epaiaren zain balego bezala; gaitzaren aurrean leku gutxi du matxinadak.
|
|
|
Rafa hitz urriz erantzuten imajinatzen dut, patxadaz eta serio; edo agian ez: beharbada hitz juxtuz baina bekozkoz ari zaio erantzuten, nahita edo nahi gabe medikuaren hizketa modu horrek galdeketa polizial bat dakarkiolako gogora, osasungintza ere autoritatearen aldaera bilakaturik, bata zuria
|
ere
ez al da ba beste uniforme bat, aurrean duen gizajoari larderiaz zuzentzeko ahala ematen diona?
|
|
2015
|
|
|
–Zer, baina butaka ziztrinik
|
ere
ez al zitean ba?
|
|
|
ez zaitut ondo ikusi, Simon, esan zidan agur egiteko orduan. Partitzeko tenorean
|
ere
ez al didazu esango zertara etorri zaren Parisa?
|
|
|
ANA. (Izututa) Ni
|
ere
ez al naiz zuen alaba?
|
|
|
Bezero bakar bat
|
ere
ez al da iritsiko gailurrera. Aurten ere Astiro ibiliz gero ez dute denborarik izango.
|
|
2016
|
|
|
Ezaugarri berak ez al zaizkio egotzi euskarari? Eta, are, gaur egun oraindik
|
ere
ez al zaizkio egozten. Eta, ze espektatiba eta aurreiritzi ditugu emakumearen gainean eta euskararen gainean?
|
|
|
146 Konprobatu beharrekoa da esaera hori, ordea: Gipuzkoan
|
ere
ez al dira kontuak horrela? (Ikus, Donostialdeko merkatalgune zabalek zein catchment area edo zein bilgune zabala duten).
|
|
|
...pertsonaiarena dela erantzukizuna, berak praktikatzen duela filmarekiko fetitxismoa, errealitate gordina fikzio faltsutzailez mozorrotzeko ariketa, harritzekoa ere ez dena kontuan hartuz gero Estatu Batuetan hazia dela, Inperioaren gune eta bihotzean, irudiaren kultura guztiz indartu eta lehiakiderik gabe zabaldu zen garaian; dena dela, ze demontre, inperioaren aldiri eta bazterretan bizi garenok
|
ere
ez al dugu berdin jokatzen. Ez al dugu Hollywoodeko ikonoz janzten geure irudimena?
|
|
|
Leku gutxitasunaren ondorioak. Behin
|
ere
ez al duzu entzun arratoiarena?
|
|
|
Neskak garrantzi handia emango zion hotela bezalako tapadera on bat lortzeari. Gainera, berak
|
ere
ez al zuen antzera jokatu. Ez al zen joan Jonerekin koartada bat izatearren?
|
|
|
Zenbat neska dauden! Hori
|
ere
ez al da harritzekoa, esan zion Guiomarrek, eta barre egin zuten biek.
|
|
2017
|
|
|
Bizitza erdigunera ekarri behar dugula diogunean, zertaz ari gara bada? Hori
|
ere
ez al da bizitza erdigunera ekartzeko pausoa?
|
|
|
Ezbairik gabe.70 Gainera, hortxe dugu paper aztertzaile narratzailea, batere fantasia kutsadurarik gabeko kokagune arrazional hutsa eskaintzen ari zaiguna erretorea seko erotu dela pentsa dezagun. Baina, berriro ere, Camiloren eroaldia hain garbia bada, narratzaile hotz hori gabe
|
ere
ez al litzateke gure sen ona aski gauza izango fantasiatik nahasmen arriskurik gabeko distantzia hartzeko. Bai, ziur aski.
|
|
|
–Baliteke Zaharias ez izatea gose, baina zer dio Josifek? Hura
|
ere
ez al da gose?
|
|
|
Beraz Amari eskuan kolpetxoak ematen eta «Arrebatxo gaixoa» esaten segitu zuen, eskuan kolpetxoak ematen eskularru beltz haietako batekin lau egun geroago jaso genuen faktura zeren hogeita seia baitzen zeren egun bera baitzen beste hilabete hartan Aita hara joan zenean eta hartu eta etxera ekarri zuenean eta hura non zegoen edo horrelakorik ez zigun esan nahi izan eta Ama negarrez eta esaten «Eta aita ez al duzu ikusi ere egin? Saiatu
|
ere
ez al zara egin umeari pentsioa pasa diezaion?», eta Aitak dio «Ez berak ez du xentimorik ere ukituko harenik», eta Amak dio «Legez behartzeko modua ere badago. Ezin du ezer frogatu non eta...
|
|
|
«Nik ez badut hazten zeinek haziko du ba? Zuek denok
|
ere
ez al zarete nik hazitakoak?»
|
|
|
Shrevek botila bat dauka bere baulean. Ireki
|
ere
ez al duzu egin behar Mr eta Mrs Jason Richmond Compsonek zera jakinarazten dute Hiru aldiz. Egun. Ireki ere ez al duzu egin behar beren alaba Candaceren ezkontza pattar horrek bitartekoak helburuarekin nahasten erakusten dizu.
|