|
2000
|
|
|
27.700 profesional euskaldunen datuak eskaintzen dizkigu Artez Euskara Zerbitzuak kaleratu berri duen" Euskaldunon Gida eta Posta Kodeak" izenburua duen zerrendak. Beraz, dagoeneko badugu nora jo profesional baten beharra izan eta harekin
|
ere
euskaraz egitea nahi dugunok! Alde ederra dago 1990 urtean lehen alea kaleratu zutenetik, orduan 6.000 profesional ingururen datuak baino ez baitzituen eskaintzen.
|
|
2001
|
|
|
Eta nola ote daude zerbait euskeraren alde egin lezaketen gizon eta emakumezkoak? Zer nolatan ote daude
|
ere
euskeraren alde egin behar eta lezaketen bertako apaizak. Itxura danez, ez bide dago herrian kontzientzia askorik.
|
|
|
Lehenago euskararen mapa Logroñoraino zabaltzen zenean, euskaldunak ziren Arabako lautadak. Geroetan
|
ere
euskaraz egin zen Araban. Hala ere, inguru askotan eta Trebiñon batez ere, euskara galduz joan da.
|
|
|
Pasa den astean Bai Euskarari Akordioaren Jarraipen Batzordeak bilera egin zuen Bilbon eta Bai Euskarari Ziurtagiriak datorren urtetik aurrera hiru maila izango dituela erabaki zuen. Lehena, «Bidean», euskararen aldeko neurriak aplikatzen dituzten eragileentzat izango da; bigarrena, «Guk zerbitzua euskaraz», aipatu neurriak aplikatzeaz gaiz zerbitzua euskaraz ematen duten eragileentzat; eta hirugarrena, «Guk lana eta zerbitzua euskaraz», lana
|
ere
euskaraz egiten dutenentzat. Bestalde, Sakanako Plan Estrategikoa aurkeztu zuten joan den astean.
|
|
|
Azkenik bariantzaren %5.6a azaltzen duen 5 FAKTOREAn orientazio motaguztiei dagozkien itemak sailkatzen dira, eta mistoa deituko diogu (u= 0.62). Subjektu horiek euskara ikasten dute seme alabei beren ikasketetan laguntzeko, euskaldunekin komunikatu ahal izateko, euskaldunen artean erosoago sentitzekoeta seme alabek euskaraz egiteko beraiek
|
ere
euskaraz egitea beharrezkoa dela ustedutelako.
|
|
2002
|
|
|
Izan ere, Sanzen Gobernua izan ezik, beste guztiek tokian tokiko hizkuntzen aldeko urrats handiak nahiz txikiak ematen dituzte, betiere hiztunen eskubideak murriztu gabe. Europan eta Espainiako Estatuan, gainera, oso gutxik dakite Nafarroan
|
ere
euskaraz egiten dela. Horregatik Euskara Kultur Elkargoak Nafarroatik kanpo euskararen eta euskal kulturaren inguruko gorabeheren berri ematea erabaki du, bereziki EBLULi (Hizkuntza Gutxituen Bulego Europarra).
|
|
|
Informatika Fakultate horretan, beste talde Ixii/ uek
|
ere
euskaraz egiten duteikerkuntza, euskararako ahots ezagutzan eta beste zenbait arlotan. Euskarazegindako karrera amaierako proiektuak eta artikuluak ugari dira.
|
|
|
Ez nator gerrarako deirik egitera, ezta gutxiagorik ere. Esan guradudana hauxe da, alegia, alor horretan
|
ere
euskaraz egitea eta eragitea guztiz delabeharrezkoa, gero eta jende gehiago baitago, maila ertaineko unibertsitate ikasketak egitekotan dagoena nahiz eta bestelako lan batean jardun; eta geroago etajende gehiago baitago, arrazoi desberdinengatik bere etxean ikastea nahiago duena.Eta jende horiei guztiei euskaraz egiteko ahalbidea eman behar zaie. Ezin diogumerkatua erdarari libre utzi, are gehiago horretarako ahalmena daukagunean, Udako Euskal Unibertsitateak duen moduan.
|
|
|
Hamazortzi urte arteko irakaskuntza osoa euskaraz jaso dute, eta pribilegiatuenek, hortik aurreragokoa ere bai. Testuliburuak euskaraz jaso, eta derrigorrezko irakurketak zein bestelakoak
|
ere
euskaraz egin dituzte, eta naturala iruditzen zaie, jakin gabe batere naturala izan ez den prozesu baten emaitza dela, oztopoz betea eta korapilatsua.
|
|
2003
|
|
|
Eta normal antzekoa denak 16 urtean euskarazko ikastetxe batean badabil, hizketan eta idazten behintzat ikasiko du. Eta Unibertsitateko karrera
|
ere
euskaraz egin eta bukatu badu... Kontua da, ordea, gure herri maite honetan (edo hauetan) ez dagoela EGA edo antzeko hizkuntza gaitasun frogatik atera gabe libratuko denik, eta horrela bada nik sinesten dut EGA beharrezkoa izango dela eta bere lana egiten duela.
|
|
|
Gainera, parte hartzaileek" Mintzalagunen txokoa" izeneko buletina jasotzen dute non Bagerak eskaintzen dituen ekimen edota euskal hizkuntzaren inguruan izaten diren egitasmoen berri ematen zaien. Hitz egiteaz gain irakurri
|
ere
euskaraz egin dezaten, egitasmoan parte hartzen dutenek «Irutxulo» eta «Gaztetxulo» aldizkariak jasotzen dituzte.
|
|
|
Etorkinek
|
ere
euskaraz egiten dute Josu Landeta/ irakaslea
|
|
2004
|
|
|
Hitzarmen horien bitartez, politikarien konpromiso moral eta politikoa lortu zuen lehen aldiz Iparraldean eta euskararen aldeko giro baikorra sortu zen. Lapurdin 22 langile euskara ikasteko ikastaro berezietan ari dira, lehen jarraipen batzordeak sortu dira, Herriko Etxearen irudia hobetzen ari da eta kanpo komunikazioa
|
ere
euskaraz egiten hasi dira. Gainera, planen bitartez behar berriak ere sortu dira eta horiei erantzuteko Euskal Konfederazioko aditu talde batek administrazio arloko 800 bat sarrera biltzen dituen hiztegi bat sortu du eta inprimakiak euskaratzen ere ari da.
|
|
|
Izan ere, kaputxinoek beraiek, astekariaz gain haurrentzako gehigarri bat
|
ere
euskaraz egiteko baimena baitzuten. Komiki edo tebeo tankerako bat.
|
|
2005
|
|
|
Ez zen izan amorratua, baina euskaltzalea bai, beti. Idatzi
|
ere
euskaraz egiten zuen. Ez eskutitzak bakarrik, baita kronika txikiak ere Euzkadi aldizkarirako.
|
|
2006
|
|
|
«Senarrak eta biok hezkuntza eredu honetan sinesten dugu, eta gure bi semeak ereduan eskolaratu ditugu. Gure semeek ikasketak euskaraz egitea nahi dugu, baina badakigu euskara manten dezaten etxean
|
ere
euskaraz egin behar diegula».
|
|
|
Bere ingurunea (familia eta lagunak) oso erdalduna da, eta lanean euskaraz aritzeak mesede galanta egiten dio, «nire euskara mailak nabarmen egin du gora egitasmo hau martxan jarri genuenetik. Lankideekin gero eta gehiago hitz egiten dut euskaraz, eta Udalera datozen herritarrekin
|
ere
euskaraz egiten saiatzen naiz. Garai batetik gaurdaino aurrerapauso handiak egin ditut, eta gero eta lasaiago hitz egiten dut euskaraz herritarren aurrean».
|
|
|
hiztunari, eta ondorioz baita entzuleari ere, euskara karga bihurtzen zaionean. Sarritan gertatzen da gogorik izan gabe
|
ere
euskaraz egin beharra, protokoloak aginduta edo hainbat arrazoi direla medio hala komeni delako. Horrelakoetan, esan bezala, euskara karga edo zama da hizlariarentzat, batez ere euskaraz ongi eta eroso moldatzen ez bada, eta baita entzun behar dionarentzat ere.
|
|
2008
|
|
|
irakurtzeko, telebista ikusteko, irratia entzuteko dituen ohiturak. Gustatzen zaizkion gauzetatik hasten gara eta hori menperatzen duenean, gainontzekoa
|
ere
euskaraz egingo du. Euskararekin aukera zabal bat irekitzen zaio.
|
|
|
Gure aitita amaren aita hil zenean, ni txikia nintzenean, amama Australiara etorri zen bizitzen. Gurekin bizi izan zen hil arte, eta harekin
|
ere
euskaraz egiten nuen. Gero, amama ere hil zen, Australian, baina atzera Bermeora ekarri zuten, enterratzera.
|
|
|
Ikasgu (Colegio) orretan [seminarioan] eztuela inort, sok
|
ere
euskeraz egiten!! Eta ik ire aita euskaldunari erderaz egin bear?
|
|
|
Markinaren aurrean Bilbo goi mailako ikastetxeen eta Bizkai osoko ikaslego zabalaren bilgune zen, irakaskuntza estandarraren kokaleku. Eta zentzu horretan argudiatu zuen Euskalerria Elkarteko Galartzak, Bilbo inguruko elizateetan
|
ere
euskara egiten zela erantsiz. Ohargarria da Bilbo edo Markina defendatzerakoan, alderdi politiko batekoa edo bestekoa izatea ez zela faktore erabakiorra gertatu.
|
|
|
«Aukeraketa Batzordeak du, halere, proposamenen inguruko azken hitza, eta askotariko arrazoiengatik batzuk bidean geratu ziren. Azterketa Batzordeak baietza eman eta gero
|
ere
euskaraz egitekoak ziren bi jarduera ere bertan behera geratu ziren».
|
|
|
Sailburuaren iritziz, batez
|
ere
euskarari egindako iraina da helegitea: «Gure nortasunaren ikurren aldeko ekimenak egiten ditugun bakoitzean, Espainiako Gobernuak elebitasunaren aurkako neurriak hartzen ditu».
|
|
2009
|
|
|
Ametsak izan bailitezke hizkuntzaren gaineko arau sozialek eta konbentzioek gutxien agintzen duten lurraldea; beldurrak, aurreiritziak, konplexuak, debekuak, kontzientzia… errazen gaindi litezkeen eremu librea. Eta bertan, euskara gehien gorrotatzen duen euskararen aurkako militanterik sutsuena
|
ere
euskaraz egiten imajina dezakegu. Eta, aitzitik, euskaltzalerik euskaltzaleena ere erdaraz ari daiteke gure ametsetan.
|
|
|
ametsetan, normalean, bizitza errealean erabiltzen dugun hizkuntza bera erabiltzen dugu. Alegia, bizitza errealean euskaraz egiten dugun horrekin, ametsetan
|
ere
euskaraz egiten dugu. Eta erdaraz egin ohi dugunarekin erdaraz.
|
|
|
Berriz ere utzi... eta orain Abanto Zierbenako euskaltegian ari da 2 perfila atera nahian, erizaina baita. " Askotan hanka sartzen dut, baina hala
|
ere
euskaraz egiten saiatzen naiz". Bost urteko haurrarekin, ahizpa eta nebarekin, koinatarekin egiten du euskaraz.
|
|
|
Hartan ez nuen halakorik ezagutzen, eta anitz markatu ninduen, biziki oroitzen naiz. Pentsatu genuen guk ere berdin egin genukeela, eta horrela
|
ere
euskaraz egitera animatu ginen. Izan ere, euskara berreskuratzea ez da aski, praktikatu ere egin behar da.
|
|
|
Hitz bakar edo anitzeko kontsultak
|
ere
euskaraz egiten zaizkio (ozono geruza, esnea edateko gaitasuna eboluzioan, energia iturri berriztagarrien alde onak eta txarrak...), baina kontsulta horiekin zerikusia duten gaztelaniazko eta ingelesezko dokumentuak ere bilatzen ditu, euskarazkoez gain. Gaztelaniazkoak automatikoki itzultzen ditu euskarara sistemak, eta ingelesezkoak jatorrizko hizkuntzan ematen ditu oraingoz, baina laster horiek ere itzuliko ditu euskarara.
|
|
|
Kareletik (1987) izan zen Anjel Lertxundiren bigarren lan zinematografikoa, hau
|
ere
euskaraz egina eta Irati produkzio etxeak ekoitzia. Kasu honetan ere gidoigile eta zuzendari lanak egin zituen Lertxundik.
|
|
|
Beste egitasmo berri bat sortu da duela bi edo hiru urte, herri ondarea modu sistematikoz aztertzekoa. Etnografia ikerketa da, euskaraz egina, batez
|
ere
euskara egiten den herrietan. Hainbat ikerketa egin ditugu Bizkaian:
|
|
2010
|
|
|
...en hizkuntza sozializazioa ez da familiaren esparrura mugatzen, haurraren nafarroan euskaldunak zenbakiz hazten ari dira baina euskararen erabilera oraindik urrun dago kuantitatiboki nahikoa eta kualitatiboki arlo askotarikoa izatetik. ingurune hurbil osoa hartzen du (auzoa, eskola, aisialdia...). batzuetan, inguru euskalduna lagun, etxe erdaldunetako gazteak lagunekiko harremanetan ez ezik etxean
|
ere
euskaraz egitera iritsi dira (gogoratu etxarri aranazko gaztea); edo alderantziz, etxean euskara erabiltzen ohi duten gazteei (gogoratu iruñeko batzuk edo tafallakoa) inguru erdalduneko komunikazio arauak zaildu egin die lagunekin euskara erabiltzea. edozein delarik ere gazteen jatorrizko familia (euskaldunbetea, euskaldun ez osoa edo euskaldunberritua) gazteek familia gunetik at eratzen dituzte... Fishmanek adierazi xedea gure eginez, eremu erdaldunetako gazte euskaldunek orduan bitartean izandako modus vivendi soziolinguistikoa atzean uztea eta bertze bat, demografikoki kontzentratua eta belaunez belaun jarraitua, sortzea da helburua. hala bada, ahalbidetu behar dena da" [basque] speaking young folks with additional vital opportunities for the formation of new ‘Families of procreation’ and for informal interaction outside of the confines of their ‘families of orientation’" (Fishman 1997, 93 or.). harreman eszentrikoak ezker eskuin hedatuz, gazteek gizarte harreman euskaldunak, euskararen uharte moduko bizipen atomizatua gaindituko duen sare bilbea eratzea da bidea. harreman eszentrikoen garrantzia inguruko egoera soziolinguistikoa aldatzeko duten ahalmenean datza. hori horrela, euskararen harreman sareak eratzean garrantzia duten hainbat esparrutan nafarroan dauden defizit eta gabezia estrukturalak geratzen dira agerian:
|
|
|
Orain ere, elkartzen garenean euskara erabiltzen dugu. Momentu honetan, eta ikaskuntza
|
ere
euskaraz egiten dudanez, hizkuntza honen garrantzia oso altua da, nahiz eta gero, lagunekin erdaraz aritu (karreraz kanpoko gehienek ez dakite euskararik). Uste dut euskara, eta orokorrean euskal kultura galtzen ez dela utzi behar (nahiz eta oso zapalduta egon arren)...
|
|
|
Jakina denez, Euskaltzaindiak aldiro aldiro izendatzen ditu ohorezko euskaltzainak, bere arautegiaren arabera, hain zuzen
|
ere
euskarari egindako mesede bikainengatik. Ohorezko euskaltzainen azken izendapena 2004an egin zen.
|
|
|
Auzietako paperetan garbi ageri da epaileak eta inkisidoreak, alde batetik, eta salatu gehienak, bestetik, elebakarrak zirela; azken hauek euskaldunak eta lehenengoak, kasualki, erdaldunak. Gisa berean, deabruak berak.
|
ere
Euskaraz egiten zuela garbi azaltzen da; beraz, euskalduna izateak sorgin izateko posibilitateak handituko zituzkeen epaileen aurrean.
|
|
|
"... eta euskalduna izatea ezinbestean eta batez
|
ere
euskaraz egitea denez, zilegi bekio hizkuntzalariari, sutsuki desiratzea, herri osoarentzat, bizi dadin euskara orai eta beti!"
|
|
|
XVI. mendean, euskarak beste enuntziazio leku bat izan zuen. Bernat Detcheparek bezala, Joannes Leiçarragak
|
ere
euskaraz egin zuen:
|
|
2011
|
|
|
Bezero askori zerbitzu guztiz euskalduna ematen zaio. Beste kasu batzuetan, bezeroekiko harremana euskaraz dugu, eta programa informatikoek uzten duten heinean
|
ere
euskaraz egiten dugu. Halere, badira euskaraz burutzea ezinezkoak diren gauza batzuk, geure esku ez daudenak.Zerbitzua euskaraz eman nahi, baina hutsuneekin topo egingo zenuten sarri. A.
|
|
|
Eskolan euskaraz egiten duteneko baieztapen hori bere neurrira eraman du gero haurren amak, ikaskideek beti eta guztiek ez baitute euskaraz egiten. Ondarroako senideekin
|
ere
euskaraz egiteko aukera dute, aldiz, Gasteizen ez," Gasteiz erdalduna da. Orain arte bezala, egunaren %20an edo euskaraz aritzeko aukera bazuten, aukera hori zer edo zer gehiago izatea lortu nahi dugu.
|
|
|
Dena den, estatistikei dagokienez, oso emaitza onak izan direla adierazi dute Buruntzaldeko Udaletako ordezkariek: 2010ean gidabaimena ateratzeko ikasketak euskaraz jaso eta azterketa
|
ere
euskaraz egin zutenen %72k gainditu zuen. Laurden batek soilik errepikatu behar izan zuen eta aipagarri da, gaztelaniazko eta euskarazko azterketen datuak parekoak direla, eskualdeko Udalek azpimarratu dutenez.
|
|
|
Ondoren, Pere katalana zutitu eta hark
|
ere
euskaraz egin zuen oihu:
|
|
2012
|
|
|
Nik uste hortik datorrela euskararen etorkizuna Bastidan, ikastolako ikasleen umeetatik. Etxean
|
ere
euskaraz egiten dute batzuek". Transmisio naturala jokoan da Bastidan.
|
|
|
Bertzalde, oro har, gurasoen hautuek ondorioak izan dituzte familiaren bertze kideengan. haurrei euskaraz egitea egokientzat eta naturalentzat ikusten delarik, haurra euskaraz eskolatu (ko) bada, aitatxiamatxi euskaldunek
|
ere
euskaraz egiten dute (nahiz eta duela hiru hamarkada beren seme alabei egin ez). hau da, hiztunek haurren hizkuntza sozializazioaren gaineko hautuak soziohistorikoak dira, ez monolitikoak, eta hizkuntzaren egoera, pertzepzioa eta hizkuntzarekin eratzen diren harremanak aldatzen badira, alda daitezke, hainbat ikerlanetan agerian utzi izan den bezala: "... language use in the home is not stable, and many interviews report changes over time" (Lamarre & rossell 2003:
|
|
|
Bertzelako jarduerak
|
ere
euskaraz egiten ohi dituzte Iruritako haurrek, hala herrian bertan antolatzen direnak (dantza, pilota, judoa, mekanografia, trikitixa, panderoa, ingelesa eta katekesia) nola elizondon eskaintzen direnak (igeriketa, futbola eta eskubaloia). Salbuespena udal Musika eskola da, euskaraz zenbait saio baizik ematen ez dituena.
|
|
|
Arinagoa irudi lezakeen beste argudio bat ere gehitzen du Oihana Etxeberriak: " umeei
|
ere
euskaraz egiten diegu. Ez dakit, da politagoa, goxoagoa...
|
|
|
Planaren xedea argia da: patioan
|
ere
euskaraz egitea eta hizkuntz ohiturak aldatzea. Helburu horrekin, Euskararen Eguna eskola orduetan ez ezik, eskola ordutik kanpo ere ospatzea erabaki zuten, guraso eta ikasleen artean hainbat jarduera eginez.
|
|
|
Momentuz azterketa teorikoa baino ezin da euskaraz egin, udal iturriek zehaztu dutenez: Baina aipatutako hainbat euskara zerbitzu lanean ari dira hemendik gutxira Bizkaian azterketa praktikoa
|
ere
euskaraz egin ahal izateko, ziurtatu dutenez. Besteak beste, aztertzaileen formazioa, hizkera bateratua eta gainontzeko heziketa betetzen denean, azterketa praktikoa euskaraz egitea ere sustatuko da.
|
|
2013
|
|
|
Eskua edo Kirola Euskaraz bezalako ekimenak asko laguntzen dabiltza kirola euskalduntzen; izan ere, arduradunek dioten moduan," futbola oraindik oso erdalduna da", eta" entrenatzaileek euskaraz egiten badute, umeek
|
ere
euskaraz egingo dute".
|
|
2014
|
|
|
Nahiz eta euskaraz gutxi egin, beharrizana sentitu dutenetan, ez dute inolako arazorik izan euskaraz egiteko. Ikasleek egin duten beste zehaztasun batzuetan esan dute dentistarenean, entrenamenduan, musikan, udalekuetan... bertako kide edo medikuek euskaraz eginez gero, beraiek
|
ere
euskaraz egiten dutela eta ez dutela arazorik.
|
|
|
Azpimarratzekoa da ekintza gehien gehienak euskaraz edo batez
|
ere
euskaraz egiten direla. Esaterako, Musika Bandak arte irakasle batekin kontzertu berezi bat antolatu zuen, eta azalpenak euskaraz izan ziren.
|
|
|
Mendia Optika aitzindari da Gasteizen eta bertako ugazaba Kepa Mendia sarituko du elkarteak euskara optikaren munduan barneratzeagatik eta arlo komertzialean
|
ere
euskararen alde egindako apustuagatik. Mendia gasteiztarra optikari ikasi zuen Madrilen.
|
|
|
euskaldunen artean ere gaztelaniaz hitz egiten da. motibazio ekintzak, konpromiso kanpainak, jolasak, kartelak, kanpainak… 4 Euskaldunen hiperleialtasuna: euskaldunak eta ez euskaldunak elkarrekin egonda
|
ere
euskaraz egitea. TELP tailerrak, hausnarketa saioak, euskaldun eragileen sareak… 5 Bikotekako elkarrizketa kopurua:
|
|
|
Iparralde honetan dugun euskararen transmisio kakolarekin antzerkia ia beti frantsesez muntatua da. Helburua bazen
|
ere
euskaraz egitea urgentziak geroko menturaren menturara igortzen ditu asmo sainduak. Gezurra hurrupatzen dugu emanaldi denboran.
|
|
2015
|
|
|
Albizuren aburuz, hasiberriak ezagutzera emateko eta erakusleiho gisa aukera onak dira halako lehiaketak. " Egunerokoan euskaraz aritzen naiz, eta ez litzateke arraroa izango hurrengo proiektua
|
ere
euskaraz egitea". Gaineratu du film labur dezente egiten direla euskaraz, baina komunikabideetan ez dutela hainbeste oihartzun lortzen.
|
|
|
Joera hau aldatzea da eskualdeko euskara zerbitzuen nahia, euskaldunek pixkanaka erakundeekin egin behar dituzten tramiteak
|
ere
euskaraz egiteko.
|
|
|
Umeek
|
ere
euskaraz egiten dute orain eta esan zuen" menos mal" pentsatzen duela bere baitan entzuten duen bakoitzean, jendea kontzientzia hartzen ari delako. Euskararen bilakaera positiboan ikastolek eta Arrasate ingurukoek eragin handia izan dutela azaldu zuen, eta asko pozten dela egoera berriarekin.
|
|
|
Esaterako, ni euskalduna naiz, eta euskararekiko jarrera positiboa dut, baina erdaraz bizi naiz. Nire inguruan euskaldun aktiboak topatzen baditut, nire sinesmenean eragina edukitzen du, eta, agian, nire portaera ere aldatu egingo da, eta nik
|
ere
euskaraz egingo dut. Horrela, bi elementuetako bat aldatu egin da.
|
|
|
" Teatro honen azterketa interesanteagoa da segur aski haren poesia sozial guztiarena baino, eta beronen irakurketa berdin". Lehenago idatzia zuen Hernandez Abaituak Cátedrako liburu haren kritika Argian, 1980ko martxoan, eta han ere Atienzaren hitzaurrea kritikatzen zuen, batez
|
ere
euskarari egiten zion gutxiespenagatik.
|
|
|
Orain bezala arituko dira: batez
|
ere
euskaraz egingo dute, itzultzaileekin. Garitano:
|
|
|
Arrantzaleen bizimodua egiten zuen berak ere. Esaten zuen hirurogeiko hamarkada hartan bi mila lagunetik gora zebiltzala Bermeon arrantzan, eta kanpotarrek
|
ere
euskaraz egiten zutela ontzietan.
|
|
|
–Nik ez diot gaztelaniaz
|
ere
euskararen alde egin ezin daitekeenik. Bistakoa da, erdaraz ere euskararen aldeko lana egin behar dela.
|
|
|
Zein sentimendu pizten dizu euskararen aldeko lasterketak. Gure hizkuntzari eusten saiatzen gara, azken batean aberastasuna baita hizkuntza mantentzea, nahiz eta askok eta askok ez diguten askorik laguntzen. Aurrera begira
|
ere
euskararen alde egiten jarraitu behar dugu Korrika bezalako ekimenak bultzatuz, bestela zail samarra baitaukagu aurrera egitea. Korrika lagunak gara okindegian, laguntza emateko modua baita hori ere.
|
|
|
Sail elebidunean, euskara" eskualdeko hizkuntza" gisa irakatsia den ikastetxetan, hiru edo lau oren dira 6.enean eta hiruna oren 5.enean, 4.enean eta 3.enean, hots 12/ 13 oren. Eta, beti sail elebidunean, beste irakasgai batzu
|
ere
euskaraz egiten dira, frantsesezko irakaskuntzarekin oren kopuru berdintsura emeki emeki heltzeko esperantzarekin. Eta kolegio bukaerako brebetan, elebidun saileko ikasleek Historia Geografia Herritar Heziketako etsamina euskaraz iragaiten dute.
|
|
2016
|
|
|
Zentzu berean, Donostia 2016 Europako kultura hiriburuaren kari, aukera ezin hobetzat jo dute aurtengo kongresua bertaratzea tarte batentzat: " Horri esker ohartu dira bestaldean
|
ere
euskaraz egiten dela eta, beraz, ez dugula mugarik ematen Hego eta Iparraldearen artean. Gauza txikiak dira, lorpen txikiak, baina baikorrak".
|
|
|
Harridura ere izan da: gure solaskideak harritu egiten ziren lehendabiziko hitza ez ezik bigarrena eta hirugarrena
|
ere
euskaraz egiten genuenean, eta gu ere harritu gara ikustean noraino iritsi garen, erdarara jotzen dugula eta ez dugula zertan erabili askotan"
|
|
|
Oso sorpresa politak izaten dituzu. Joan okindegira, lehenengo hitza euskaraz egin, eta konturatu zure atzeko gizonak ere entzun duela eta hark
|
ere
euskaraz egin duela. Kristoren poza da.
|
|
|
Euskaraz hitz egiten, irakurtzen edo idazten jakin arren euskaraz egiten ez duena ez da, txosten honetako terminologian, euskal hiztun. a)" bai horixe: etxean, kalean eta lanean ez dut besterik egiten egun osoan; ametsetan ere euskaraz ari izaten naiz; irakurri eta idatzi
|
ere
euskaraz egiten dut oso nagusiki." b)" euskaraz hitz egiten dut maizenik, ia erabat; baina irakurri eta idatzi erdaraz egiten dut gehienetan"; c)" segun non nagoen, norekin ari naizen eta zertaz, batera edo bestera egiten dut: batzuetan euskaraz, besteetan erdaraz"; lekuak, solaskideak eta gaiak erabakitzen dute hori. d)" bietara egiten dut nahas mahas, euskaldunekin11:
|
|
|
E4 ataleko hiztunek euskaraz egiten dute nagusiki30 eta E0koak erdaraz ari izaten dira beti. Tartean daude, maiztasun handiagotik txikiagora, E3 (bietara berdintsu), E2 eta E1 Batez
|
ere
euskaraz egiten duten hiztunak (E4hiztunak) E3 multzokoak baino euskaldun aktiboago dira, definizioz: beraiek ditugu euskararen erabiltzaile trinkoenak31 Bigarren multzokoak (E3 hiztunak) ere badira aktibo, baina neurri apalagoan:
|
|
|
126 Ez dakigu, batetik, seme alabei euskara (edo euskara eta erdara) transmititu dietela aitortzen duten guraso horiek seme alabekin etxean batez
|
ere
euskaraz egiten duten, bietara, batez ere erdaraz edota, une batetik aurrera, erdara hutsean. Badakigu, bestetik, etxeko transmisioa ez dela beti belaunez belauneko jarraipenaren berme.
|
|
|
Eskolaren berezko eginkizunak eta euskara indarberritzeko dituen ahalmenak ezertan gutxietsi gabe, jakite kontuen ordez egite kontuak hartzea ardatz. Eguneroko bizi giro arruntean batez
|
ere
euskaraz egiten den (okerrenean, euskaraz egin litekeen) jardunguneak, harreman sareak, auzoak, herri herrixkak eta, ahal balitz, eskualdeak izan behar ditugu horretarako abiaburu. Eguneroko jardun arruntean euskara bizirik eta sendo dagoen espazio fisiko eta soziofuntzionalak izan behar ditugu begien aurrean, lehenik eta behin, euskal eskolak eta euskalgintza osoak bere fruitua emango badu.
|
|
|
340 Ama ETB1eko langile edota aita arrantzale izateak ez du esan nahi etxean, auzoan eta beren lagunekin batez
|
ere
euskaraz egingo dutenik seme alabek. Are gutxiago seme alaba horiek bihar edo etzi bikote euskalduna egingo dutenik, etxea herri edo auzo euskaldun batean erosiko dutenik eta euskal familia eratuko dutenik.
|
|
|
Euskaldun bihotzekook, euskaldunon komunitateak, zenbateraino aprobetxatzen ditugu guk euskaraz jarduteko ditugun aukera hauek guztiak? Besteek, euskara ikasten ari direnek egin behar al digute lehenik euskaraz (eta EGA titulua ahoan erakutsi agian), gu orduan bakarrik makurtu/ ausartu gaitezen beraiei
|
ere
euskaraz egiten. Ez gabiltza zuzen, hala baldin bagabiltza.
|
|
|
Ahal dugunok behintzat, ezin dugu jardun esaldi bat euskaraz eta bost espainolez/ frantsesez. Behingoz hasi dugu gure txisteak, txantxak, ironia eta boutadeak
|
ere
euskaraz egiten, espainolaren(/ frantsesaren) glotofagia aseezinari momentuero bide ematen, gure errazkeria, utzikeria medio. Zenbat gauza berri bitxi asmatuko dugun ezinbestean euskaraz euskañolik(/?) gabe!
|
|
|
My Mama Marien ez bezala, han ahalegina egin behar nuen zuzen jabetzeko zertaz ari zen. Liburua akitu nuelarik berriz
|
ere
euskaraz egindako sarrera testua leitu nuen, eta deliberatu nuen ohar bat egitea Lianneri: " Aizu, zuen amak ongi izkiriatzen du, eta gustatzen zaio, gainera, lan hori egitea.
|
|
2017
|
|
|
Egia esan, gaztelaniaz baino askoz hobeto hitz egiten dut euskaraz. Etxean
|
ere
euskaraz egiten dugu". Bitartean, ikastea dagokio, harako bertsolariaren aditz klase pila, hitzak beste mila...
|
|
|
18 beste adibide bat, etxeko erabileran eragiten duten faktoreen korrelazioak (berriro ere eragin gisa emanda), honako hauek omen dira: euskaldunen dentsitatea (0,755), euskaraz egiteko erraztasuna (0,720), gune soziolinguistikoak (0,629), eta lehen hizkuntza (0,587). horren arabera, euskara etxean erabiltzen da etxeko gehienak euskaldunak direnean, euskaraz egiteko erraztasuna dutenean, eta inguruan
|
ere
euskaraz egiten denean (V inkesta Soziolinguistikoa, 2013: 116). ustez, aldagaiak biltzen edo korrelazionatzen ari direlarik, praktika inguru baten ezaugarriak ematen ari dira. ondo dago praktika inguru horiek zehaztea eta neurtzea, baina ez da zuzena inguru horien ezaugarriak eragile independente gisa hartzea. bestela ere, interesgunea ez dago hor, kontrara doazen kasuetan baizik:
|
|
|
eta handitzerakoan kirola eta aisiak
|
ere
euskaraz egiten ahal dituzte, ala hein bate
|
|
2018
|
|
|
Auzia da zuri ere gustatuko litzaizukeela, zuk ulertzen duzun bezala besteen euskalkiak sentimenduak adierazteko, bizitasuna izateko, egunerokotasunean bizitzeko, solas egiteko, maitemintzeko, bertsotan egiteko eta beste balio duela… bada, ez legokeela gaizki besteek ere ulertzea Euskal Herria jada ez dela soilik eraikiko euskararen arnasguneetatik, eta periferiek
|
ere
euskaraz egiten dutela, dakiten horretan, batuan. Batuan egiten dutela bertsotan, larrutan, lanean, kalean… Demagun, euskara berezkotzat ez duen inguruneetakoei beren euskararen jatorria eta mailaren nolakotasuna ulertzeko ez diegula lehen graduko elkarrizketa bat egiten.
|
|
|
Kontua da: euskara ikasi eta gero, nola lortu, nola motibatu, bultzatu pertsona hori gurekin kalean
|
ere
euskaraz egitera. Zer elementu emozional garatu edo txertatu behar da langile horrek euskararen eremura salto egin dezan?
|
|
|
Ba herri euskalduna iruditu zait. Nirekin, behintzat, euskaraz egin dute gehienek orain arte, eta neuk
|
ere
euskaraz egiten diet. Hori bai, arreta eman dit ikusteak zenbat kanpotar dagoen.
|
|
|
Unibertsitatean burututako ikerketa lan batek agerian uzten du auzi hori. Ikasketa guztiak euskarazko ereduan burutu ostean eta unibertsitatera sartzeko sarbide froga
|
ere
euskaraz egin ostean, gaztelaniaz matrikulatzen dira hainbat ikasle. Horien motibazioak ikertuz, hizkuntza nortasunaren auzia agertzen da:
|
|
|
Hemen natza ortzirik, noizbait gozo eritzirik, herioak ustegabe dolorezki egotzirik... Mutiko ttipiak bere kolkoan eraman zuen euskara Erriberara, baina Valtierran
|
ere
euskaraz eginen zuen, eta ez soilik ahaideen etxean, plazan ere baizik; bertzenaz, ia ume mokotan hara iritsia, nekez idatziko zukeen horrelako elegiarik, Erriberan bizi izaniko garaian euskara errotu izan ez balitzaio.
|
|
2019
|
|
|
Berak jaso ez zuena ziurtatu zien, ordea, seme alabei, eta orain harro mintzo da: pentsatu
|
ere
euskaraz egiten dutelako; alabak unibertsitate ikasketak euskaraz egin dituelako; nahiz Portugaleten bizi den semeak borrokatu egin duelako bere umeak haurtzaindegian hezitzaile euskalduna izan dezan.
|
|
|
Hizkuntza bakoitzak bere kosmobisioa dauka, bere mundua, bere kultura… eta hizkuntza bat erabiltzen duzunean, mundu bat egiten duzu zeure. Guk batez
|
ere
euskaraz egiten dugu, baina badaude abesti batzuk gaztelaniaz, nik egiten ditudanak, eta niretzat unibertso desberdinak dira, baita sonoritate aldetik ere: beste soinu batzuk, beste silaba batzuk… leku desberdinetara zaramatzate.
|
|
|
Beren artean (eta beste hainbat euskaldunekin) euskaraz ari izaten dira arnasguneotako herritar gehiengehienak, zahar eta gazte, eguneroko jardun arruntean. Irakurri eta (hainbatean) idatzi
|
ere
euskaraz egiten dute eguneroko kontuez, batez ere bertako berriez. euskal literatura (prentsa barne) sarri eta zabal kontsumitzen dute, erdarazkoaz bat.
|
|
|
...rriko gazte (txo) en artean. are perspektiba zabalagoan koka liteke fenomeno hori. zerainen elena mendizabalek eta biok zenbait urtez egin genuen azterraldiaren argitan (ikus urte haietako Xaguarte aldizkaria), (orduko) 60 urtetik beherako belaunaldiak galera nabarmena ageri zuen 70 urtetik gorakoen aldean, baserri munduari loturiko hitz altxorrari dagokionez. erdarak gero eta nabarmenago erasanik
|
ere
euskaraz egiten dute ordea, beren artean, zeraingo heldu eta gazte gehiengehienek. Nagusitasun moldaera hori da kontua, hemen axola diguna.
|
|
|
Beren artean (eta beste hainbat euskaldunekin) euskaraz ari izaten dira (Bz) eko herritar gehien gehienak, zahar eta gazte, eguneroko jardun arruntean. Irakurri eta (hainbatean) idatzi
|
ere
euskaraz egiten dute eguneroko kontuez, batez ere bertako berriez. euskal literatura (prentsa barne) sarri eta zabal kontsumitzen dute, erdarazkoaz bat. gipuzkoan (eta, agian, Bizkaian eta Nafarroako euskal eremuan) daude arnasgune bete garatuok. hona arnasgune bete garatuen ezaugarri teknikoak:
|
|
|
Negu Gorriak ek abiatu zuen batasun hori, eta 1990eko hamarkadan hori hedatu zen. Lotura horren eraginez, garaiko musika taldeen artean" batez
|
ere
euskaraz egin zen" (ibid, 109). komunitate kontrakultural hori musika estilo baten eremuan sortu zela ere badio, rock erradikala deitzen duen estilo batean, hain zuzen. hamarkada horretan zehar gero eta estilo ere anitzagoak hedatu ziren, baina gehienak rockaren inguruko eremuetakoak: heavya, post hardcorea edo trash metala bezalako doinuak azaldu ziren euskal musikan. komunitate kontrakulturalean kokatu ziren, eta euskaraz abestu zuten gehienek.
|
|
|
Euskal rockaren eta bertsolaritzaren arteko harremanak Rocka puntua! liburuan aztertu dituen Alberto Irazuk
|
ere
euskaraz egitea erabaki zuten musikarien hautua nabarmentzen du behin eta berriz:
|
|
|
»Txostenak ez ezik, biltzarreko gainerako betebehar komunikatiboak
|
ere
euskaraz egitea erabaki zuen beren beregi Euskaltzaindiak, eta horregatik egin zion uko Sociedad Internacional de Azafatas SA enpresak arlo horretaz arduratzeko egindako eskaintza profesional erdarazkoari. Solasaldi eztabaidetako parte hartzaile gisa 24 lagunen izen deiturak daude jasota Euskera agerkariak argitaratutako agirietan.
|
|
|
Euskaralagun proiektuarekin, esaterako; adin desberdinetako ikasgelak elkartzen dira, euren artean euskaraz egiteko ohitura sortu dadin. Atsedenaldietan
|
ere
euskaraz egin dezaten da helburua. Ikasgelan bertan lantzen dute, eta nahiko finkatuta dute euskara dela erabili beharreko hizkuntza, baina gero kanpotik dakarten erdaraz egiteko joera aldatzea kosta egiten da.
|
|
|
Hala ere, egun hauetan gertatutakoak ez gaitu errealitatetik urrundu behar. Nahiz eta azken hamarkadetan asko aurreratu den, oraindik
|
ere
euskaraz egitea normalitatearen aurka egitea da. Ez dugu ahaztu behar euskararen herria ez dela EAEra mugatzen, eta gauden 2019an ez dela gure lurralde osoan ofiziala propio dugun hizkuntza.
|
|
2020
|
|
|
Euskara ez zekitelarik egin nuen leku batzuetan frantsesez, baina beste batzuetan ez. Erakusten nuen frantsesez banekiela, ulertzen nuela, baina berak ikusiko zuen nik hala
|
ere
euskaraz egiten nuela. Beraz, badakit frantsesa, baina ez daukat zertan egin hizkuntza horretan".
|
|
|
Halaber, Erriberriko Carlos III.a noblearen jauregian, gortean, XV. mendearen bigarren eta hirugarren hamarkadetan, erregeren goi funtzionarioen artean oso probablea dela elebidun asko egon izana, eta han euskaraz aritu izana. Segur aski funtzionario gehienak euskaldunak ziren anitz baxenabartarrak eta haiek euskaraz mintzatuko ziren eta idatzi
|
ere
euskaraz egiten zutela batzuetan, nahiz eta idazteko hizkuntza nagusia nafar erromantzea edo gaztelania zuten. Beste modu batera esanda, euskara ez zela nekazari eta abeltzain eta artisauen hizkuntza soilik, errege funtzionarioena eta eliteena ere bazela garai hartan.
|
|
|
Esaterako: egunero eskulan bat edo bizkotxo bat egin, denen gustukoa den zerbait, eta tarte horretan dena euskaraz egin seme alabei, eta adierazi haiek
|
ere
euskaraz egitea nahi dutela. Ez da hainbeste hizkuntza ohiturak goitik behera aldatzea, baina bai tarte batzuk bilatzea euskarari leku ona emateko, seme alabek erabil dezaten, eta ikus dezaten gurasoei ere interesatzen zaiela.
|
|
|
Geuk
|
ere
euskaraz egingo dugu, inoiz baino gehiago, gehiagorekin eta gehiagotan!
|
|
|
Barne arigunea bagara dagoeneko, euskaraz egiten dugulako lan guztia. Kanpo ariguneari dagokionez, bezeroei
|
ere
euskaraz egingo diegu, beti egin izan dugun bezala. Hori bai, euskaldunak ez direnekin beste hizkuntza batean hitz egin dugu.
|
|
2021
|
|
|
Eta, agian, euskaraz jakin arren, gazteleraz egingo digu. Hala ere, musika euskaraz dugu, eta kanpotarrek
|
ere
euskaraz egiten digute musika entzunda edo kartelak euskaraz ikusita.
|
|
|
Gure ustez, irizpide berberak balio luke ume euskaldunak taldekatzeko ere. Horrez gain, testuinguru erdaldun batetik datozen baina hala
|
ere
euskaraz egiteko gogoa edo joera erakusten duten umeak ere euskaldunen multzoan sartu lirateke. Ikasgela barruko behaketa zuzena tresna egokia izan daiteke sailkapen hori egiteko.
|
|
|
«Murgiltzea» Hezkuntza Kodean sartzeak brebeta eta baxoa
|
ere
euskaraz egin ahal izatea bideratu lukeela uste du Hur Gorostiaga Seaskako zuzendariak. «Irakaskuntza osoki hizkuntza gutxituan egitea bermatzen badu, logikoa da azterketa ere euskaraz pasatu ahal izatea».
|