|
2009
|
|
|
Erdaldun elebakarrak gutxitu egin dira Euskal Herrian oro har. Gutxitu dira batez
|
ere
Euskal Autonomia Erkidegoan, zer edo zer Nafarroan, baina gorantz jarraitu dute Iparraldean. Esan daiteke, bada, elebitasuna gora doala Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroan; indartsu Euskal Autonomia Erkidegoan eta apalago, baina etengabe, Nafarroan.
|
|
|
Nolanahi ere, eta berriro
|
ere
Euskal Autonomia Erkidegoko perspektibatik begiratuta, euskararen bizi indarraren berri ematen diguten adierazleen argitan esan dezagun azken hamarraldiotan erabilerak ere goranzko bidea egin duela, hilzorian diren hizkuntzek ez bezala. Badakigu gauza bat dela euskaraz jakitea eta bestea euskaraz hitz egitea, eta horretan, geroago ikusiko dugunez, bada arduraz zeri erreparaturik; baina erabili ere lehen baino gehiago erabiltzen da, eta zenbait gune geografiko eta funtzionaletan asko erabiltzen da.
|
|
|
Esate baterako, Euskararen Legea espainiar Estatuaren administrazio periferikoak
|
ere
Euskal Autonomia Erkidegoan nahitaez bete behar duen legea da, baina urruti dago oraindik, aski urruti, osorik ez bada ere neurri egoki batean bederen bere zerbitzu publikoetan betetzetik.
|
|
2010
|
|
|
Oro har, batez
|
ere
Euskal Autonomia Erkidegoko isurialde atlantikoari dagokionez, nahiko degradatua eta urratua dago bertako ingurumena. Historikoki izanden giza presioa handia dela, gaur egun daukagun paisaia guztiz kulturala dela esandezakegu, alegia, Euskal Herri osoan ez dagoela gizakiaren eraginetik at geldituden lekurik.
|
|
2013
|
|
|
Dena den, ez du uste jokabide orokorra denik: «Salbuespen batzuk kenduta, Espainian, baina batez
|
ere
Euskal Autonomia Erkidegoan, politikariak nahiko tentuz ibili direla esango nuke. Europako beste lurraldeetan ez da hala gertatu:
|
|
|
Gure inguruan, eta batez
|
ere
Euskal Autonomia Erkidegoko hezkuntza erakundeen artean, TQM egikaritzeko kudeaketa ereduen artean, EFQM ereduak du lehentasuna (Arrizabalaga eta Landeta, 2008). Gure ustez, hezkuntza erakundeen informazio, plangintza eta kontrol sistema eraginkorrak diseinatzeko orduan, EFQM ereduaren adierazle sistemak aztertzea ezinbestekoa da:
|
|
2015
|
|
|
Euskara hizkuntza ofiziala izanik
|
ere
Euskal Autonomia Erkidegoan, bere ezarpenean ofizialtasuna disimetrikoa da, gaztelaniaren mesedetan. Urteotan herritarrek, eragileek eta hainbat herri erakundek ahalegin handiak eta azpimarragarriak egin ditugu euskarak bere garapen osoa lor dezan, euskara osasun betean bizi dadin bere lurraldean.
|
|
2016
|
|
|
horrelako 164.000 lagun identifikatu dira Zazpi Probintzietan. Berriro
|
ere
Euskal Autonomia Erkidegokoak dira E3 hiztun gehienak: EAEn 137.000 kontabilizatu dira, Nafarroan 10.000 eta Iparraldean 17.000 Portzentaje aldetik, euskaraz eta erdaraz bezainbat bietara berdintsu egiten duten E3 hiztunen %83, 5 EAEn bizi da, %6, 1 Nafarroan eta %10, 4 Iparraldean.
|
|
2020
|
|
|
Ez ziren horiek Gernikako Estatutua adostu zutenen izpiritua eta nahia. Bertan, bai irakaskuntzako maila guztiak eta baita ikerkuntza zientifiko eta teknikoa garatzeko eskumena
|
ere
Euskal Autonomia Erkidegoarenak direla adostu zuten, eta horrela agertzen da Estatutuaren 10.16 eta 16 artikuluetan.
|
|
2021
|
|
|
3). Bada, espazio horretan, hainbat esparru geografikotako merkatueta kultura politikek eta ideia eta balioek eragiten diote barne eremuari, hain zuzen
|
ere
Euskal Autonomia Erkidegoko eta Nafarroako kultur eta hizkuntza politikek, lurraldeotan baita euskara hizkuntza koofiziala; baina, kontuan hartzekoak dira, halaber, euskarak ukitzen dituen gainerako espazioetako eragile, erakunde eta sareak, hala nola Ipar Euskal Herrikoak eta Diasporakoak edo euskarari eta euskal kulturari buruzko interesa agertzen duten beste eremu batzuetakoak, kasurako, euska... Orobat, euskal literatura itzuliaren eremuak nazioarteko literatur espazioan ere badu bere tokia, besteak beste, euskaratik beste hizkuntza batzuetara egindako itzulpenaren bidez eta nazioarteko azoketan eta jardunaldietan hartutako posizioen bidez. Hargatik deritzogu" barne eremu transnazional" euskal literatura itzuliaren eremuari, muga nazionalak edo geografikoak ez direlako eremu baten mugak; izan ere, (barne) eremuek ez dute muga zehatzik, eta unean uneko indarren proiekzioaren araberakoa izaten da (barne) eremuaren irismena.
|
|
2023
|
|
|
EAJ eta EH Bilduren borroka estua dago iragarria berriz
|
ere
euskal autonomia erkidegoan, batez ere Gasteizen eta Gipuzkoan, Araba eta Bizkaiko zenbait udaletako lehiak ahaztu gabe. Ikustear dago lehenengoaren euste hutsa (eusten badio) nahikoa izango den bigarrenari iragarri zaion igoerari aurre egiteko.
|
|
|
Hogeita bost urtetik gora pasatu dira eta planteamenduok gaurkotasunik ez dute galdu. Saizarbitoriaren hitzen oihartzunak topa ditzakegu egungo hainbat auzitan, batez
|
ere
Euskal Autonomia Erkidegoan. Bada jada hamarkada bat normaltasun simulakroa abiatu genuenetik eta zalantza horiek geroz eta sarriagotan interpelatzen gaituzte, forma eta une ezberdinetan.
|