|
2008
|
|
|
Pentsa dai teke euskal kultura oraino hatsik ezin hartuz zegoen 1950eko hamarkadako urte etsigarri haietan literaturako gaiak berriz aipatzean eta euskal autoreak aurkeztean, gogor zitzaiola Etxaideri lehen euskal idazlearen neurtitzak, kris tau kontzientziak manatzen ziokeen bezala, euskaldun irakurleen aitzinean besterik gabe gaitzestea.7 Gisa horretan egoki gertatu zitzaion, espainol litera turan bere tokia aitortzen zitzaion Ruizekilako konparantza. Hau
|
ere
apaiz izan baitzen eta denbora berean erlijiozko eta amodiozko gaiak bere lanetan franko libroki erabili baitzituen, esperientzia (Altamira eta Etxaideren ustez) biografikoak baliatuz horretarako. Libro> de> amor> delakoaren egilearen kasuan bezala, Echepareren epaitzeko ere garaiei zegokien erlatibismo bera erabil zedin galdatzen zuen Etxaidek.
|
|
2013
|
|
|
Geroago ere izan zen antzeko akusazio bat, eta hartan
|
ere
apaizen jarrera justifikatu zuen Eskualduna k. Albert De Mun ek Echo de Paris egunkari «onean» idatzi zuen artikulu bat erabili zuten akusazio haiei erantzuteko.
|
|
|
Ez zen hori bakarrik; Eskualduna k azpimarratzen zuen apaizak inplikatuak zirela gerlan; ez zen astekariaren inplikazioa bakarrik. Jean Lestocquoy
|
ere
apaizen gerlazaletasuna eta Frantziarekiko abertzaletasuna azpimarratu dutenetariko bat da. Jacques Fontanak ere dio apaizak sutsuki ibili zirela Frantziaren defentsan, gerla hartan.
|
|
|
Batasun horretaz mintzo da Jean Jacques Becker. 1914an zatiketa politikoak ahantzi zituzten, beraz, baita
|
ere
apaizen eta irakasleen arteko erlijio borrokak. «Berradiskidetze ikusgarri» hori azpimarratu zutela dio Beckerrek, eta funtsean, hori da Eskualduna k egin zuena.
|
|
|
Laikotasunaren aldekoen eta fededunen arteko gatazkaren isla zen hainbatek ziotela apaizak lasai bizi zirela, ez zutela gerla zuzenean egiten, bakea nahi zutela eta abar. Gisa hartako akusazioek min egiten zieten Eskualduna ko idazleei, berak
|
ere
apaizak zirenez geroz. Horren kontra egiteko, etengabe erakusten zuten zenbat apaizek egin zuten gerla, zenbat hil ziren, zenbateko sakrifizioa egiten zuten gerla hartan, Frantziaren alde.
|
|
2016
|
|
|
Katxoren alde agertu ez den bezala Bordaxuriri ere ikuspuntu orekatzailea ematen dio. Larzabalentzat hala
|
ere
apaizaren papera:
|
|
2021
|
|
|
Korrelatu anaforikoa isilpean uzten da gehienetan: Noiz
|
ere
apaizak erraiten baitu meza, Jainkoari ohore ematen dio (Pouvreau); Noiz eta heldu baitziren hiriaren erdira, erregek kolkotik sartzen dio ganibeta erreginari (Barbier); Noiz eta gutxiena uste duen hiltzea, aurkitzen da berehala hil behar duelako berriarekin (Agirre Asteasukoa). Baina agerian ematen da zenbaitetan:
|
|
|
Gertakari errepikatua edo ohikoa ere adieraz dezake, eta baita geroaldikoa ere: Noiz
|
ere
apaizak erraten baitu meza, Jainkoari ohore ematen dio; Noiz ere ikusiko baituzu nire laguna, emazkiozu goraintziak.
|