|
2000
|
|
|
Jatorriz, bidaiatzeko bermea ematen zuen dokumentua zen; izan ere, toki batetik bestera joateko, Erdi Aroko jauntxo feudalen eta Elizaren lurraldearengaineko kontrola ziurtatzen zuen zergaren ondorengo omen zen, iragabide eskubide? delakoa ordaindu beharra baitzegoen oraindik
|
ere
XIX. mendean zehar. Beraz, hasiera batean erresumaren barnetik bidaitzeko ere beharrezkoa zen pasaportea.Hortaz, pasaporteak bi funtzio betetzen zituen:
|
|
2002
|
|
|
Aduanen lekualdatze horrek eragin berezia izan zuen IparEuskal Herrian, Hegoaldearekiko merkataritza trafikoa garestitu baitzen: hartara, antzinako merkataritza korronte garrantzitsu batzuk gutxitzen gutxitzen joan ziren, leku sinboliko bat baizik ez izateraino, hain zuzen
|
ere
XIX. mendearen bukaeraaldeko politika estatal protekzionisten ondorioz.
|
|
|
Ekonomiaz edo instituzioeta lurraldeen egiturez diharduten lanetan egindako aipamentxoez gain, monografikoki gai hau ukitu duten lanak oso gutxi dira, eta gainera, nahiko zaharkitutadaude. Izan
|
ere
XIX. mendearen amaierako eta XX. mendearen hasierakoartikulutxo batzuek baino ez dira egin1.
|
|
2006
|
|
|
Kapitalismoari egin zaizkion analisi kritikoetan kointzidentzia azpimarragarri batzuk hauteman daitezke. Egia bada
|
ere
XIX. mendeko kapitalismoari langileen ongizate materiala bazterrean uztea egotzi zitzaiola, hori ez zen behin ere kritika nagusia izan. Owen eta Proudhon, Tolstoi eta Bakunin, Durkheim eta Marx, Einstein eta Schweitzer gizakiaz mintzo dira, eta gure erregimen industrialean gertatzen zaionaz.
|
|
2007
|
|
|
Hizkuntza bakoitzak nola bere betaurrekoak paratzen dituen, koloreen betiko argumentu errazarekin azaltzen digu: bassa hiztun batek Liberian ez du bi kolore baino bereizten, shona hiztunak Rodesian lau, europarrok gaur sei egin ohi dugu (baina alemanek
|
ere
XIX. mendera arte lau bakarrik bereizten zituzten). Hizkuntzak, ikuste fisiologikoa baldintzatu gabe, zein ezberdintasun kontuan hartu eta ezberdintasunok nola artikulatu eginda ematen die.
|
|
2011
|
|
|
Asko izan dira kanpora emigratu dutenak eta, aldi berean, asko izan dira hona etorri direnak. Baina batez
|
ere
XIX. mendearen bukaerako industrializazio prozesua dela-eta, Hego Euskal Herria Espainiako estatuko immigrazioa jasotzen hasiko da (Aramaio, 2004). 80ko hamarkadatik aurrera, berriz, beste jatorri batzuetako populazioa nagusituko da, Afrika eta Latinoamerikako populazioa, hain zuzen ere.
|
|
|
Hizkuntza horien erabilera handitzea eta garapena bultzatzea izan dira eskolaren helburuak, eta ondorioz, hizkuntza txikiek ez dute izan, XX. mendera arte behintzat, hizkuntza handiek lortutako lekurik hezkuntza sisteman (Idiazabal, 2003; Martí eta beste, 2005). Dena dela ere, Skutnabb Kangasek (2008b) dio batez
|
ere
XIX. mendearen erdialdean hasten dela eskolak hizkuntza gutxituak erabat baztertzeko joera. Ordura arte, eta mendeetan zehar, eskolan hizkuntza klasikoak eta erlijio hizkuntzak (latina, sanskritoa) nagusi izan baziren ere, ohikoa zen eta onartua zegoen irakasle zein ikasleak elebidun edo are eleaniztunak izatea.
|