|
2000
|
|
|
Izan ere, azken bolada honetan gure artean Nafarroaren inguruko lanak ugaldu diren arren, eta LARRUN txokoan (26 zbk.) ongi erakutsi zenez, ez da ohikoa euskal historiografian honelako lan bat topatzea. Kasu honetan, berriro
|
ere
eta zoritxarrez, erdaraz idatzirik dago, elkarrizketa hau bezala. Euskarazko laburpena, hau bai berrikuntza txalogarria, amaieran eskuratzen ahal da.
|
|
|
Ekonomiari dagokionez, ODACEk ekarri du Zuberoara enpresa mindegia, lantegi berriak erakartzeko ezinbestekoa suertatzen den tresna. Zuberoako industriaren ekoizpenen kalitatearen maila goratzeko asmoa landu du
|
ere
eta emaitza esanguratsuak lortu dagoeneko, ISO 9000 izena duen agiria eta saria jaso baitu enpresa zenbaitek. Enpresa horien artean daude:
|
|
|
JAVIER Madrazo Ezker Batuko (EB) koordinatzaileak jakinarazi duenez, EBk
|
ere
ETArekiko elkarrizketetan gonbitea jaso zuen, baina EBk ez zuen onartu, beraientzat elkarrizketa politikoaren muina alderdi politikoen artean egin behar zelako. Hala ere, EBk ondo dakusa EAJ eta EA ETArekin elkarrizketatu izana.
|
|
|
Gogoan dut bertan tokatu zela egun hartan Joan Mari Irigoien
|
ere
eta bi idazleek hitz batzuk egin zizkiotela elkarri. Markek galtzarbean zekarren izenburuak harritu ere gintuen Joan Mari eta biok.
|
|
|
Inorentzat abantaila garbirik ez eta, demagogia kirats nabarmena dario testu liburuaren merkatuak pairatuko duen egoera anarkikoari. Izan
|
ere
eta hor dugu, bestela, gasolinaren prezioarekin gertatzen ari dena, bada auzi honetan irabazlerik, eta garaile horiek ez dira, hurrik eman ere, kontsumitzaileon artean bilatu behar. Irabazle bakarra, saltoki erraldoien sareak gero eta era estuagoan kontrolatzen dituen banakuntza oligopolioa da, eta ez beste inor.
|
|
|
Bertsolariak garai horretan gainera bazuen aukera eta onarpen bat ere halako diskurtso euskaltzale abertzale bateragarri bat egiteko, gainerako alorretan baimenik ez eta hor, bere zailtasunekin egin zitekeena edo egiten zena gutxienez, zigorrak zigor. Diskurtso ofizialarekiko desobedientzia modu bat bazen hura
|
ere
eta jende askok onartua. Jaialdi eta Txapelketetako jendearen erantzuna arrakastaren adierazle.
|
|
|
Bestalde, ipuin hauetan guztietan badira errepikatzen diren sentsazioak ere: bakardadea, heriotza, autosuntsipena,... Sentimendu hauetaz gain, bada ipuin gehienetan errepikatzen den elementu bat
|
ere
eta bildumari izena ematen diona: telefonoa.
|
|
|
90eko hamarkadan idazle honen hiru ipuin bilduma eskuratu ahal izan ditugu. 1992 urtean Eldarnioak lehen bilduma argitaratu zuen, eta ondoren, 1994 urtean estuki loturik dauden Zer gerta
|
ere
eta Ipuin arriskutsuak kaleratu zituen (ikus 4.3). 1999 urtean ere ipuin labur bat argitaratu zuen ipuin askeen atalean aipatuko duguna:
|
|
|
Adibidez, Suez Lyonnaise des Eaux delakoak M6 estatu mailako lurrazalekotelebista analogikoa eta TPS satelite bidezko telebista digitala menderatzen ditu. Baitakable sareak
|
ere
eta horien bidezko Internet erako sarbidea. Jerome Seydoux ek Patheikus entzunezko enpresa (zine eta telebistarako produkzioa, zine aretoak, kanal tematikoen produkzioa eta komertzializazioa) eta Liberation egunkaria kontrolatzen ditu.Boygues, eraikuntzako taldeak TF l Estatu mailako lurrazaleko telebista analogikonagusia kontrolatzen du, eta baita hainbat kanal tematikoren produkzioa ere.
|
|
|
Eta porrot horren arrazoi batzuk aipatzearren, ondokoak azpimarratu nahi genituzke: alde batetik eskolaratzea ez zen derrigorrezkoa165, ezta doakoa
|
ere
eta, beste aldetik, hezkuntza administrazioari zegokionez, Gobernuak udalen eskuetan utzi zituen sistemaren antolakuntza eta finantzabidea, zentzu horretan maila bateko inhibizioa (ezina esatera ausartuko ginateke) erakutsiz166 Lehenago esandakoaren ildotik, antzeman daitekeenez, helburu edota nahi batzuen formulazio hutsak berehalako islarik ez zuen izan, nahiz hori bidera zezaketen egiturak era... Izan ere, epealdi hartako testuinguruak gerra bat zela medio, non gizartearen aldaketaren aurkako erresistentziak gutxi ez ziren, ezta tentsio gabekoak ere, ez zuen politika liberala gauzatzeko erraztasun handirik ematen; hala ere, Estatu nazioaren markoan prozesu hori garatzeko eginahalak eta saioak eginez gobernuak eta administrazio liberalak berean gogor irauteak, eragin nabarmena izan zuen XIX. mendearen bigarren erdialdean, eta, ondorioz, Gobernua erreformei aurre egiteko egoera egokian egon zen.
|
|
|
Azken finean, irakaskuntza askatasunaren arazoa nahitaez hezkuntza sistema nazionalaren eraikitze prozesuak osatzen zuen testuinguruan ulertu behar dela uste dugu. Izan ere, irakaskuntza botere tresna zen bai Estatuarentzat, eta baita Elizarentzat
|
ere
eta zentzu horretan Estatu berria eraiki nahiak botere tresna hori kontrolatzeko beharra zekarren berekin.
|
|
|
Aipatu dugunez, oinarrizko irakaskuntzan ziharduten irakasleei udalek ordaindu behar zien, eta arrazoi ezberdinak zirela medio (erreakzio politikoak
|
ere
eta arrazoi honek bere pisua izan du Euskal Herrian, adibidez) irakasle horien egoera ez zen hobetuko XIX. mendearen bigarren erdialde honetan (gogoratu zer zioen Gil de Zarate-k: –maestros ignorantes, cuasi mendigos, desprovistos de todo prestigio é influencia social, desconsiderados por la plebe y maltratados por los cacicuelos?
|
|
|
Aipaturiko arrazoiengatik gizarteko klase sozialen arteko banaketari erantzuten zion ikasketen antolaketa garrantzitsua bada
|
ere
eta ikusi besterik ez dago legearen bidez irakaskuntza maila guztietan Estatuak ezarri nahi zuen erabateko uniformizazioa, gure aldetik herritar espainiar guztiek teorian behintzategin behar izango zuten bidaia kurrikularraren azterketa laburrari ekingo diogu260 Lehenik eta behin esan genuke, zergatik hitz egin daitekeen curriculum nazionalaz Moyano legean; hots, curriculumari izaera nazionala ze...
|
|
|
...haietaz —Parisko jesuitek jansenisten kontra izan zituzten borroken ondotik bere batez— ezen ez zutela deus ere jakin nahi bekatu benialetarik harat, eta aita Bartolomek, aldiz, bekatu mortaltzat zituen kasik bekatu guztiak; eta jesuita berezia zen, orobat, bertze alde batetik, jaun inkisidorearen lagun zelako eta instituzione harekin harreman estuak izan zituelako... jesuita izanagatik
|
ere
eta jesuiten ordenakoa, erdi jesuita eta erdi dominikoa balitz bezala, nolabait erraitearren, horrelako nahaste bat gezurrezkoa balirudike ere. Bertzenaz, guztien ahotan zebilen ezen jesuita misionestak jendearen baitarat iristeko —jendea beldurtzeko, jaun André? — dohain berezia zuela, eta bazirudiela ezen spirituak —beldurraren spirituak, jaun André? — ukitua zela, zeren joaiten zen herri guztietan uzten baitzuen jendea hunkiturik eta gogo aldaturik, halako suertez, non, misioneak akabatu bezain fite, ezin konta ahalekoak izaiten baitziren konfesionea solizitatzen zioten herritarrak, beren egunorozko desbidetik bidezko biderat egiteko asmotan.
|
|
|
Zeren atake haiek, hatsarrean bi astetan behin edo izaiten bazituen ere, maizago eta usuago egin baitzitzaizkion apurka, astean behin edo astean bi aldiz. Eta haren ilunaldiek iluntzen ninduten ni
|
ere
eta goibeltzen. Izan ere, zer ginen, bada?
|
|
|
Eta bai, ulertzen dut Galileo, umiliatua izan zelako, baina ez arras umiliatua; belaunikatua, baina ez arras belaunikatua; makurtua, baina ez arras makurtua, zeren, tribunalak deliberatu bazuen ere ezen lurra ez zela mugitzen, mugitu mugitzen zen: Samosko Aristarkok mugitu zuen, Kopernikok mugitu zuen... eta Ga li leok berak ere mugitu zuen, eta are, bere baitaren baitarik mugitzen segitu zuen gero ere, zeren, sinatu nahi ez zuena sinatu behar izan bazuen
|
ere
eta halatan sentitu ezen, gorputza salbatzearen truke, itzalperat kondenatu zuela arima —eskua eta luma, alegia—, aldiz, itzalpe hartarik skribatzen eta bere skribu haiekin Lurra bulkatzen segitu zuen, eta argi berri batekin argitzen: bere Di sco rsi ekin mugitu zuen eta argitu, handik urte batzuetarat.
|
|
|
Eta, hatsarrean osaba eta ni bakarrik joaiten hasi baginen ere, handik aitzina behin baino gehiagotan ikusi izan nuen aita bera
|
ere
eta Mattin.
|
|
|
Eta ni ere, paradoxa haren aitzinean, zurturik bezala geratu nintzen... Ordea, urteak aitzina doazkidan neurrian, ongi bai ongi ohitu behar izan dut paradoxa horretarat, zeren eritasunean eta zorigaiztoan ikasi baitut ezen badirela huts hura baino hutsagoak diren hutsak, espazioa ez ezik denbora bera
|
ere
eta bizitza bera ere bete dezaketenak eta betetzen dutenak. Baina ene arimak deus guti zekien orduan hartaz, zeren gazte bainintzen eta zeren gaztetasunaren indarra bainuen, hutsaren gainean jauzi egiteko...
|
|
|
—Haien artean bada ehiza liburu bat
|
ere
eta, nahi baduzu, present gisa emanen dizut... —erran nion... eta, hura erran bezain laster, alegeratu zen alde batetik, baita antsiatu ere bertzetik, zeren nahi izan baitzuen, hartaraz gero, liburuaren lehenbailehen eskuetaratzea eta bereganatzea, halako suertez non deliberatu baitzen hurrengo egunean berean kutxaren desestaltzerat eta desehorzterat.
|
|
|
Zeren eta Piarres Oihartzabal kapitainak erran baitzidan: ...z dut etxe partikular batean hainbertze liburu ikusi, guztiak elkarren ondoan junt, jaun André! —, aitaganik heredatu zuena, eta erraiten zidan ezen liburu haietariko hitz bakoitzak bere hatsa zuela eta berak ere hitz haien hatsetik hats hartzen zuela eta hargatik ez zela bizitzatik kanpoan sentitzen, baina bizitzan sartuago eta murgilduago, zeren, bizitzak bere liburua zuen bezala, liburuak
|
ere
eta liburu bakoitzak ere bere bizitza baitzuen —zeren ez baitzegoen, bertzalde, munduan libururik, bizitzaren liburutik edaten ez zuenik—, eta halatan aberats genezakeela bizitzaren liburua liburu bakoitzaren bizitzarekin. Eta nola sentitzen nuen arrazoin zuela!
|
|
|
Eta, andaluzak erran bezala, etxeko edozein katuri emaiten genion tratua emaiten geniola, gurekin lasai eta gozo egoiten zen hura, jauregiko gela bateko zein bertzeko alfonbren gainean, etxeko jendearen eta bertako bizilagunen lagun. Eta egia zen arren txakurrek urduri jartzen zutela, egia zen, halaber, ezen etxe barrenean genituenen konpainia —zeren eta aitak eta osaba Joanikotek nork bere txakurrarekin ibiltzeko ohitura baitzuten— ontzat hartzen ikasi zuela, desgogara izan bazen
|
ere
eta haiekin nehoiz nahastu izan ez bazen ere, zuek hor eta ni hemen.
|
|
|
aitzitik, ene paretik iragaiterakoan, bertze alderat so egin zuen, adierazten zidalarik, halatan, ezen haserreturik eta enkoniaturik zegoela enekin, gonbidatu guztiak bezperan kakalarrian jarri nituelako, eta ez zidala huts hura barkatzen. Eta amaren minak mina eragin zidan neuri
|
ere
eta kulpant eta hobenduri sentiarazi ninduen.
|
|
|
Neurriz kanpoan ibili haiz, eta neurriz kanpoan ibiltzeak halako ondoreak ekarri izan ohi ditik... —zuk Salamancan eman zenizkidan arrazoin bertsuak eman zizkidan, jaun André—, zeren oilaskoa ahamen ezin apetitosagoa izan baitaiteke egun batean, baita hurrengoan
|
ere
eta hurrengoan, baina beti zagok muga bat eta, muga haren haustetik heltzen duk oilaskoari eta bertze edozein janariri asearen aseaz hartzen zaion narda... Atse gi na ren atseginaz atsekabetzen baita atsegina, Joanes!
|
|
|
" Debalde ari haiz, motel. Ni ere entseatu nauk zimaur montio horrekin eta hiri adina kasu egin zidak, nire ederrean
|
ere
eta lan egiten dudan egunkarian lan eginda ere", itzuli nuen.
|
|
|
Gainerako sentzumenak noiz aldatzen joan zitzaizkion, alegia aste hartako zein egun jakinetan, ez genuke zuhurtasun osoz esaten jakingo, baina gutxi gorabeherako hurbilketa batek ere guztiz eusten dio kontakizunaren espirituari eta hariari eta erakargarritasunari, eta berdin izango da eta berdin ez bada, berdintsu adierazten badugu asteartean aldatu zitzaiola usaimena beti ere, hori bai, ustekabean; asteazkenean, ikusmenar; ostegunean, entzumena; eta ostiralean, ukimena; beste era batera ere izan zitekeen noski, hori ez dago ukatzerik, eta akaso lehenago aldatuko zitzaion en  tzumena ikusmena baino, eta ukimena, beharbada, ez zitzaion ostiralez mudatuko, neurri handi batean ukimena esku berrien jabetzarekin aldatuta zeukalako, aldez edo moldez, ordurako. Nolanahi
|
ere
eta ordenaren gorabehera bigarren mailako zer bat dela garbi geldi dadila nahi genuke, bost egunen buruan halako aldaketa bortitz eta guztizko batek gizaki batengan sor dezaken desosegua, noraeza eta nekea izugarria dela kontuan izanik, bada esan behar dugu Brown jaunak oso ongi bereganatzen jakin zuela horrek berekin zekarren guztia bizitzeko eta gauzak ikusteko eta ikasteko modu berri bat, lehe... Orain gutxiago entzuten zuen, gehiago usaintzen, ez zitzaion camember gazta gusta  tzen eta asko, berriz, Margarita pizza; laztu egiten zitzaion ilea ile beltz motz kixkur antzekoa, ez jada horaila foam zati bat uki  tzean, eta bistak arintzera egin ziola iruditzen zitzaion, hobeto ikusi ez baina begiak lehen baino azkarrago mugitzen zitzaizkiola, artega bezala, urduriago.
|
|
|
Baina nireak alboratuz, eta atzera hari nagusira itzuliz, esan behar dut eguraldia ez zela ez hotz ez bero, Armando Bonilla zutik zegoela, erronkan, itzalita zegoen kamera bati finko finko begira, eta berak hartu zuela hitza aitorpen edo hustuketa bati ekiteko asmo sendoarekin; eta esan behar dut, zinez esan ere, Deere jaunak aurrez iradoki edo zituen basakeria izugarriak ez zirela inondik ere faltsukeria, Armando Bonillak berak delektazio psikopataz aitortu baitzituen hemen paperean idaztekoak ere ez direnak, bere izugarrian. Nire ustez, hala
|
ere
eta uste hau ziurtasun bihurtzea nahi nuke, baina ez dut horretarako arrazoi nahikorik aurkitu, Bonilla jauna gezurretan ari zen, plantak egiten, esan nahian bezala era guztietara larrutu behar zutenez, itaunketekin eta infamiekin eta gezurrekin txikitu behar zutenez, bada, bai, bidea erraztuko ziela, eta haien odol egarri basatia asetuko ziela denbora puska baterako, ziren astakeriarik beldurgar... Nahasi samarrak edo gertatzen bazaizkio irakurleari, barkamenak aurretik, baina oroimenak ahaztuta nahiago dituen gauzekin ez dago eskakizun handiekin ibiltzerik.
|
|
|
Ongi da, zuek ere berdin nik, Adela eta Estherri, ez oso konbentzitua hala
|
ere
eta kasik Gasteiz izena atera zait, baina, Adelarekiko sortu zaidan gorabehera, ez dut uste berriro elkartuko garenik.
|
|
|
Allô, Dabid? Hemen nauzu ostera
|
ere
eta, benetan, lehenago zer esan ez nekiela egon naiz, batik bat telefonoko ilaran Rakel zegoela ikusirik. Baina pozten naiz bigarren deiaren burutazio hau eduki izanaz, ze orain lasai esan ahal dizut furgonetan Luisekin berba egin dudala eta hark ziurtatu egin didala Rakelek eta Rubenek gaua elkarrekin igaro dutela.
|
|
|
Rakeli zer edo zer idaztea pentsatu al duzu? Nik batez
|
ere
eta, sans détour, maitalearekin hautsi duzula oroitaraziko nioke. Hemengo Visitor Center etik, eguerdiko hamabi eta erdiak direnean, kuraia on eta à demain.
|
|
|
Behin, ordea, institutuko lagunei entzun nien putetxe bat zabaldu zutela Gasteiz inguruan, eta bezero kamioizale ezkonduek txartelarekin ordaintzeko arazorik izan ez zezaten, hau da, emazteek ezeren susmorik izan ez zezaten, zerbitzuen ordainketa ziurtatzeko gero kutxako libretan" Asador Koldo" agertzen zela. Eta ongi baino hobeki oroitzen dut, badaezpada
|
ere
eta, jakinminaren, bolada hartan ni neu ardura  tzen hasi nintzela posta jasotzeaz; esan gabe doa normalean ezikusia egiten nien kutxako gutunen zain egoten nintzela, harik eta, luze gabe," Asador Koldo" ezagun hura nire harrotasuna zapuztera agertu zen arte....
|
|
|
Etorkizunean, neurri handi batean, gure bizitzaren kalitatea une aproposetan informazio egokia gureganatzeko dugun gaitasunaren arabera erabakiko da. Informazioaren kopurua gero eta handiagoa bada
|
ere
eta informazio iturriak gero eta anitzagoak izan arren, gure beharrak gero eta zehatzagoak eta espezialagoak ere badiBiblinleka ra. Liburutegi batera inguratzen garenean, ez gara joaten zer dagoen ikustera, baizik eta —adibide bat aipatzearren— informatikako programa bati buruzko liburu jakin bat aurkitzera, edo galdetzera programa horri buruzko libururik ba ote dagoen.
|
|
|
Sistema hori oso ondo moldatzen da gure liburutegiek dituzten beharrizanetara, hainbat bertsiotan dauden erregistro ezberdinak elkartrukatzeko aukera eskaintzen baitu. Era berean, ezin da ahaztuAb sys sistema oso hedatuta dagoela, bai Espainian, bai atzerrian
|
ere
eta, beraz, estatuko zein nazioarteko liburutegiekin elkarlanean aritzeko aukera ezin hobea daukagula.
|
|
|
Haustura, etete horretarako lanabesak dira Portalisek bere hitzaldi sonatuan —orrialdeotara barneratzen den horretan— laburbildu eta azaltzen dituen oinarriak. Oinarri horiek egunerokoak ditugu aldiotan
|
ere
eta edozein legelarirentzat ezinbestekoak, lege jorraketa arruntean nahiz goi mailako ikerketan.
|
|
|
‘Bai ama, oraingoz... hauxe da nire tokia’ Garbi esan zioan. Gero ama lo goxoak hartu zian, gu badaezpada
|
ere
eta mahaia ere hala zegoelako jarria, haren oinetan jarrita bazkaldu genian. Henri, Pitita eta hirurok bazkaldu genian, eta mahai txiki batean, Jon eta Alaine, gure ilobatxoak.
|
|
2001
|
|
|
Kasu horretan, egoerak horretara egokitzen bagaitu behintzat, altxor horren bila joango gara, Ramon Saizarbitoriaren azken idazlaneko zenbait pertsonaiek egiten duten antzera. Beraientzat lur azpian dagoena balio handiko zer edo zer denez, ohiturari muzin egin eta baita zuhurtziari
|
ere
eta haren bila doaz. Horixe da, hain zuzen," Gorde nazazu lurpean" osatzen duten bost narrazio ezberdinak josten dituen haria.
|
|
|
Baina Garzonek esaten badu Ekinen herrigintzak ETA lagundu egiten duela, bi ekimenak bat datozela, gauza bera gerta daiteke Xabier Arzalluzek egiten dituen adierazpenekin ere. Legezkotasun mailan ez bada ere, Arzalluzen hitzek
|
ere
ETAri lagundu diezaiokete. Objetiboki horrela da, kontua ordea ez da laguntzen ote dioten, baizik eta laguntza hori modu deliktibo batean burutu egiten den ala ez, baita berariaz eginak diren ala ez.
|
|
|
Konfrontazioak, aldiz, ez ditu gehiengoen atxikimenduak erakartzen. Ez tinkotasunak, apostu poliziala eta abertzaleak poteretik kentzea irtenbide paradigma gisa, ezta
|
ere
ETAren biolentzia, desautorizazio garrantzitsu bat pairatzen duena. " Biolentziarik eza, bazterketarik gabeko elkarrizketa eta herriaren borondateari errespetua" eredua gehiengoarena da eta garailea.
|
|
|
DUELA hilabete eta erdi pasatxo auto bonba bat jarri ondoren, bizikleta bonba bat erabiliz ETAk Justo Oreja generala larriki zauritu zuen, bere bizitza heriotz arriskutik kanpo bada ere. 1990ean
|
ere
ETAk polizia nazional bat hil zuen Galdakaon beste bizikleta bonba bat erabiliz. Moto bonbak aldiz, hirutan erabili ditu, 1980an soldadu bat hil eta general bat zaurituz, 1990ean Pasaian bi guardia zibil zaurituz eta 1998an Manuel Zamarreño PPko Errenteriako zinegotzia hilez.
|
|
|
Badakigu, sekulako lana egin dugu Iparraldean, sekulako erasoak jasan ditugu eta gu kriminalizatzen saiatuko dira. Nik
|
ere
ETAren su etena nahi dut eta Batasunean egon nahi dut
|
|
|
Batasunan proposamen bat egiten dugu beldur hori gainditzeko. Historikoki joera ezberdinak izan dira beti ez dakit belaunaldi kontua eta jarrera den
|
ere
eta hauen aitzinean beldurra izan da beti. Beldurra ulertzen dut.
|
|
|
«Banaketa hau ez da interes ekonomikoengatik izan, beste arrazoi batzu izan dira, azken finean San Juan herri txiki bat da eta donibandarrek badute bere izaera propioa ere; herria eta herritarrak ezagutu beharra dago ulertzeko. Gero elkartu egin ziren berriro
|
ere
eta ez dut esperantza galtzen; ziur naiz Koxtape eta Donibaneko Arrraunlariak berriz ere elkartuko direla".
|
|
|
Ñabardura askotarako espaziorik ezean, azpimarra dezadan zuzenean aipatu alternatibak duen tresna aitzaki estrategiko nagusia, hain zuzen
|
ere
ETAren iharduera armatua. ETAk hautsi zuenean bermatu baitzituen Mayor Orejaren alternatibaren Zutabe mediatikoa (Lizarra Garaziren sinatzaileak zikinduz), Zutabe politikoa (PSOE Mayor Orejaren esku utziaz), Zutabe instituzionala (erakundeen egonkortasuna kolokan jarriaz), polizia Zutabea (bide polizial hutsa legitimatuaz), nazioarteko Zutabea (munduan zehar abertzaletasunaren kontra egin den kanpainari sinesgarritasuna eskainiaz), hezkuntza eta hizkuntza Zutabeak (euskal eskolaren eta euskararen kontrako kanpainak erraztuaz)...
|
|
|
Hala gertatzen da Palentziako 11 aterpetxeetan
|
ere
eta Frómista herrikoa da han salbuespena.
|
|
|
Urak adina garrantzi du garapen ekologikoak
|
ere
eta itsasertzek oraindik jasaten duten kutsadura eta degradazio maila konpondu eta zuzenduko duten neurriak eskatzea da ekologisten asmoa.
|
|
|
Bilbo, Alacant eta Valentzia (95.000 eta 85.000 pezeta kasu horretan) garesti samarrak dira familia dirudunentzat
|
ere
eta Castelló, Iruñea eta Gasteizek (77.000 eta 68.000 pezeta artean) oso garestia ez den zerga politika egiten dute etxebizitza arloan, maila horretako etxebizitzentzat.
|
|
|
Eragina dauka bizitzaren aurrean pertsonak duen jarreran
|
ere
eta besteekiko harremanetarako forma batzuk sortzen ditu, beti biktima jarrera hartzea edo beti defentsako jarrera izatea, eta horren ondorioz, modu ironikoak, harroak, hotzak, distantziazkoak edo besteenganako mespretxuzkoak hartzen dira.
|
|
|
Adin egokia da fantasma eta sorginekin topo egiteko
|
ere
eta beldurrak gainditzeko formula ona da.
|
|
|
Baina isiltzea ez da mututzea, mintzatu nahi ez izatea baizik. Bestela esanda, isiltasuna beharrezkoa bada
|
ere
eta idazlearen lekua hortxe badago ere («zaratapublikoaren bazterrean(...), isiltasunaren mugaldetik hurrean» M, 123 or.) aldiberean idazleak hitz egiteko beharra sentitzen du. Inork baino hobeto daki ezindela errealitate mingarriaren aurrean mutu geratu, konformismoan eta konplizitatean erori nahi ez badu, literatura itsu eta axolagabearen sarean erori nahi ez badu.
|
|
|
a) Batez
|
ere
eta lehenbizi indibidualizazio prozesuan oinarritzen dena, alde batetik gizabanakoaren garapena eta, bestetik, bai prozesuak etabaita portaerak ere ulertzeko?, egokitze azpiprozesuan gertatzen direnprozesu psikologiko eta psikosozialengandik hasiko litzateke aldagai mota ezberdinen arteko azpieredua proposatzerakoan: 1) lehenbizi, egozpenak, jarrerak, motibazioak; 2) bigarren, objektu sozialarekikoharremanak, kasu horretan sare sozialarekiko harremanak eta portaerak;
|
|
|
b) Edo batez
|
ere
eta lehenbizi sozializazio prozesuan oinarrituz, asimilazio azpiprozesuan gertatzen diren prozesu psikologiko eta psikosozialengandik hasiko litzateke aldagai mota ezberdinen arteko azpieredua proposatzerakoan: 1) lehenbizi, objektu sozialarekin harremanakizan, sare sozialarekin azterketa horretan, eta portaerak egin; 2) bigarren, hautematea, kategorizazioa; 3) hirugarren, norberaren nortasunaren eta identifikazio pertsonalaren garapena; 4) laugarren, egozpenak, jarrerak, motibazioak, horien arabera berriro portaeretan sartuz, geroberriro asimilazio azpiprozesuan sartzeko, etengabeko bilakaeran.
|
|
|
Arantxa eta lagunak ere bai. Mugimendu nahasi hori aprobetxatuz, jaiki egin da Tasio
|
ere
eta jende artean sartuz jarraitu ditu.
|
|
|
Ez da horretaz gehiegi jabetu gaurkoan halere. Goizeko zazpi eta erdiak dira izan
|
ere
eta atzo ez zuen oso ondo lo egin. Sartu eta lehendabiziko gauza, ate ondoan dagoen mahaitxoan egin du geldiunea egunero bezala, espainiar Ministeriokoen aurrean konplitzeko beharrezko diren paperetan fitxatzera:
|
|
|
noraino menturatuko garen, zer ez zaigun komeni, noiz aldatu behar dugun norabidea, nor hartuko dugun bidaide... Horrelako uneen, aukeren eta erabakien kontakizuna da, batez
|
ere
eta bereziki, herri baten historia, horrelako uneek, aukerek eta erabakiek utzitako ondarea da herri baten kultura.
|
|
|
hemen mila zortziehun eta laurogei aldean franko gauza aldatzen dira, Abbadieren euskal jaiekin, Donostiako Euskal Erria aldizkariarekin, bigarren karlistada bukatu zen bezala bukatzearekin eta abar. Gero berriz mila bederatziehun inguruan, Arana Goiri eta Azkue zirela bide (nahiz biak bide beretik ez ibili, ezta gutxiago ere, nolabait helburu batera jotzen dute), gauzak franko aldatzen dira berriz
|
ere
eta gero gerra ondoren ere bai. Hizkuntzaren betiko abiada aski ezaguna da:
|
|
|
Esango nuke, hala ere, istilu hori ez dela lehen aldiz (ai, hor sortu balitz!)  Euskaltzaindian sortu. Horrelakorik entzuten da Real Academia Españolari buruz
|
ere
eta Frantzian, zakurrak oinutsik dabiltzanez, lelo hori entzuna dute.
|
|
|
Badaiteke, beraz, nire adinera heltzean âlehorrez, itsasoz eta airez darabiltzaten bonbatxoak ordurako lehertzen hasi ez badiraâ, Konfuzioganako joera gehiago izatea, gazteagokoen isuriaz ohartzeke daudela haiek, Buddhaganako baino. Eta, diodan bidenabar, ez zukeen Peruk, entzun  dudana egia baldin bada, maisu txarra aurkituko Konfuziogan, sortaldetarra hori
|
ere
eta txinoa gainera. Argia âedo ilunpeaâ, sortaldetik etortzekotan, ez ote zaigu Txinatik agertuko?
|
|
|
gaztelaniazko elkarren etsai amorratu diren resignación eta desesperaciónek adina adierazten duela berak bakarrik. Budismoaren etsipena resignación izango  da gehienez
|
ere
eta gure Peruk, euskalduna izanik, oker aditu du hitzaren zentzua.
|
|
|
Hau da, nahiz eta atsekabeak izan eta bekatuak egin. Baina halakoei
|
ere
eta halakoetan ere, eta behin eta berriz, bere maitasunezko soka eskura ematen jarraitzen digu, bere taldeko eskalatzaile/ eskaladakide berregiten gaitu. Jesukristoren maitasun betea azaltzen da.
|
|
2002
|
|
|
Ez litzateke arritzeko ETAk zerrenda horiek izatea, ETAri era askotako zerrendak atzeman dizkiote eta. Baina, aldi berean, batez
|
ere
ETArekin zerikusi duten kontuetan hainbeste gezur ere azaleratzen denez, halako albisteak zuhurtasun handienarekin hartzea da logikoena. Edozein modutan, ETAren aldetik zerrenda horretako izenen aurka moduren batean jotzea astakeria handia litzateke.
|
|
|
saltzen duena eta erosten duena, estafa bikoitza da alegia. (...) Edozein modutara, globalizazioaren eragina nabarmenegia da gure esparruan
|
ere
eta industria independiente eta minorizatuarentzat ondorio garratzak dakartza: denda eta superfizie handien eskuetan erabat harrapatuta eta baldintzatuta gelditzen da industria independientea eta honekin batera, telebistaren eta medio ahaltsuen indarra dela medio, kontsumoaren ohiturak aldatu dira.
|
|
|
Atzerrira joateko aukera ere, beraz, zailtzen ari da. Hala
|
ere
eta Eguzkitzak esan digunez, «duela urte batzuk adopzioan aitzindari izan ginenok bestelako arazoak topatu genituen. Administrazioaren ezjakintasunarekin borrokan aritu ginen, legeria ez zegoen garatua... baina aurrera egitea lortu genuen».
|
|
|
Tuteran jaio zen 1953an eta Nafarroako Unibertsitate Publikoan historia irakasten du. Nafarroaren historia soziala landu du batez
|
ere
eta bere liburu ezagunenetakoa «Lucha de clases en Navarra» da, Espainiako Errepublika eta 1936ko Gerra aztertuz. Nafarroan produkzio historiografikoa bultzatzea eta aztertzea helburu duen Geronimo Ustariz Institutuaren lehendakariordea da.
|
|
|
Nik esan ohi dut, idazle bat bere lanetik biziko ez baldin bada
|
ere
eta euskal literaturan gehienok ez gara lan honetatik bizi lan honetatik biziko balitz bezala lan egin behar duela, seriotasun guztiz. Orduan, nire idazteko modua, nolabait, modu diziplinatu bat da, ordu dezente eskatzen duena.
|
|
|
Arabako Batzar Nagusietan Eusko Legebiltzarrean dugun gehiengoa lortu genezake. Baliteke
|
ere
ETAk tregoa bat agintzea, eta hartara Batasunak egingo lukeena ikusi genuke. ETAk indarkeriari uko eginez gero, Araban posible da Batasunarekin akordio bat lortzea.
|
|
|
Gazteizko EHUko Filologia Fakultatean egiten du lan Fonologiako irakasle gisa. Ramon Saizarbitoriaren Ehun metro nobelari idatzitako epilogoaren zein
|
Ere
eta Oh! Euzkadi aldizkarietan argitara emandako artikulu askoren egilea da.
|
|
|
Eta bururakizun hori, ez othe da bata den gauza batena, irudi edo tankera bezala gogoratua bata, hau
|
ere
eta gauza anhitzena arean ere?
|
|
|
Antzeko zerbait gertatzen da birikekin
|
ere
eta asmaren eragina ere areagotu egin da gure gizartean.
|
|
|
izan behar du batez
|
ere
eta ibiliko duen pertsonarentzako koadro egokia eduki du.
|
|
|
Preserbatibo guztiek jasotako emaitzak Arauak xedaturiko baldintzak betetzen dituzte: gutxieneko luzera eta zabalera, hanpatzeko gutxieneko ahalmena, zulorik edo pororik eza, hausteraino luzatzearen kontrako erresistentzia bai hasierako egoeran, baita zahartu ondoren
|
ere
eta ontzian zein etiketan adierazitako datuen egiazkotasuna.
|
|
|
Baina ez dago gaixotasun erreumatiko bakarra, berrehunetik gora gaitz erreumatiko baitaude, eta horietako bakoitza modu ezberdinean azaltzen da, izan
|
ere
eta tratamenduak ere ezberdinak dituzte.
|
|
|
Medusaren burua zorro sorginduan sartu zuen berriro
|
ere
eta bere ama maitearengana joan zen Pertseo. Uharte hartako gizon gaiztoei beldurrik zertan izan ez zeukala esan zion, ezta Polidektes errege maltzurraren atzaparretatik ihes egin eta tenplu batean gorde beharrik ere.
|
|
|
1512tik aurrera Nafarroa Gaztelako erresuman sartu zuten, baina bere baitanerakunde propio batzuei eutsi zien: erregeak izendaturiko erregeordea, erregearenahalmenak eskuordeturik zituena; Nafarroako Errege Kontseilua, erregeakizendatua hau
|
ere
eta eginkizun judizialak zituena?, batzuetan gobernu eta legegintza eginkizunetan aritzen bazen ere; gorte estamentalak, hiru besoek osatutakoak (Elizaren besoa, Iruñeko apezpikua eta monasterio nagusietako abadeakbiltzen zituena; beso militarra, erregeak pribilegio hori emandako zaldunak biltzenzituena; eta unibertsitateetako besoa, erregeak izendapen hori emandako hiribildueta hirietako kideek... Gorteek kexuak eta ohartarazpenak aurkeztenzizkioten erregeordeari, eta, batez ere,, dohaintza?
|
|
|
Idazkeran, gizakiak isomorfismotik abstrakziora egin du jauzi denboraren joan etorrian, bere gauzak finkatzeko lanetan, marrazteko eta idazteko. Izan
|
ere
eta marraztea idaztea informazioa gordetzea da.
|
|
|
Antolaketa lanetan buru belarri sartuta zegoenean, kartagotarrek bakezkoak egin zituzten erromatarrekin. Hanibalek, hala ere, gudarostearen buru jarraitu zuen gero
|
ere
eta guda ekintzak eragin zituen Afrikan kontsul Publio Sulpizio eta Gaio Aurelio izan ziren arte. Izan ere, magistratu hauengana, Erromara, kartagotar mandatariak etorri ziren erromatar senatu eta herriari eskerrak ematera, eurokin bakeak egin izanagatik; hori zela eta, urrezko koroa bat oparitu zieten eta, bide batez eskatu zieten bahitutakoak Fregellasen gera zitezela baina gatibuak itzul ziezazkietela.
|
|
|
Eragozpenak ere leporatu behar zaizkio: analisirako baino ez balio izatea bere aplikaziorako nahikoa bada
|
ere
eta aldaketa morfofonologikoen ahalmen eskasa ingelesaren tratamendurako nahikoa izan arren?. Azken arrazoi hauek direla-eta, ez da morfologiarako eredu orokorra, eta ez du jarraitzaile askorik izan.
|
|
|
Azken honek, baina, I1_ ELIP jarraitze klasea har dezake berriro
|
ere
eta, ondorioz, izen gisa
|
|
|
Hitz horren zain zegoen platera hartu eta betikoa egiteko; baina ez zuen aditzen. Errota itzulika ari zen oraindik
|
ere
eta han segitzea errezagoa zen geldiaraztea baino. Parekoa isilik zegoen, geldi.
|
|
|
Sekula baino gehiago estutzen zion; lasaitzen bazen. Frantsesez mintzo ziren biok
|
ere
eta ez zuten elkar tutik ulertzen.
|
|
|
Gaurik beltzena bada
|
ere
eta tokirik galduenean zaudela ere, mandoak hutsik egin gabe, tapa tapa, seguru seguru etxera eramango zaitu. Izugarria da asto mando zaldien suma.
|
|
|
Gauza bera ikusi dut baserrietan. Behiak edo ardiak ekarri behar dituzten zakurrak, hutsik egin gabe, behar den orduan hantxe izango dira, urruti badaude
|
ere
eta nehork askorik gaztigatu gabe.
|
|
|
Orduan bai, galdua nengoke... Baina, gauzak hala ez baziren
|
ere
eta oztopo hura gainditu izanagatik ere, beste mila kontu geratzen ziren zintzilik. Uso erromantikoaz mintzatu naiz arestian.
|
|
|
Lauzpabost orriko txosten bat zen, errehabilitazio programa bateko mediku psikiatrak sinatua. Ezagun nuen mediku psikiatra hura, enekin egin baitzuen batxilerra Mundaizko korazonisten ikastetxean, hark gero Salamancako unibertsitatera egin bazuen
|
ere
eta nik Iruñekora, medikuntza ikasteko. Txostenean, bestalde, Sararen historia medikoa azaltzen zen, hainbat motatako drogek markatua.
|
|
|
Eta nola sartu eskolan eta nola egin bigarren solairuko ikasgela hartara, ordu haietatik kanpo? Eta guztia prest utziz gero
|
ere
eta disimulurik handienarekin, nola piztu metxa, ikaskideen arreta piztu gabe, ikusezin bihurtu ezean. Harik eta Sara mutilari halaxe mintzatu zitzaion arte, etsita eta desliluratuta:
|
|
|
Bere heziketan erdara bakarrik erabiltzen dutenak gutxi dira, batez ere sare publikoan, herri honek begien bistako apustu bat egin baitu arlo honetan: umeak euskaraz ikasiko duten tokietara bidaltzearena, hain zuzen
|
ere
eta, horrenbestez, gazteak euskarara jarraraztearena. Euskara bizirik dago irratian eta telebistan, bizirik dago prentsan, bizirik dago hezkuntzaren maila guztietan, bizirik administrazioan.
|
|
|
Baina, dena dela, liskar guztiekin
|
ere
eta zenbaitetan basatzarik basatza baldin bagabiltza ere, nire etxea dut, nik hala aukeratu dudalako, zenbaitek moldakaitz, barbaro eta bokantzarik gabea ikusi badute ere. Beste etxeekin gertatzen ez den bezala, etxe hau etxe irekia da, hizkuntzaren erabilerak jartzen dizkion ateek bakarrik zedarritua:
|
|
|
arazoa harrotu du, eta holako hizkuntza arazoak harrotzea aski gauza ona da. Euskaltzaindikooi
|
ere
eta hizkuntzalarioi, batzuei bederen, arras gauza ona iduritzen zaigu hizkuntzaren inguruan holako hausnarketak egitea. Besterik da konforme gauden edo ez.
|
|
|
Segur naiz egiten duten lana ezinbestekoa dela, hori ez dut zalantzan jartzen, nola ez dudan zalantzan jartzen Euskaltzaindiak egiten duena haiena bezain garrantzizkoa den, eta nola ez dudan zalantzan jartzen haiek ez bezala Euskaltzaindia erakundea dela eta, hortaz, bai tratamenduan, bai lan egiteko metodologian, haiek ez bezalako bideak erabili behar dituen. Kontua da, ordea, aldez edo moldez, barneko nahiz kanpoko arazo eta arrazoiak direla eta, egia bada orratza makur bidean egon daitekeela, Euskaltzaindiak bere etorkizuna irudikatu behar duela berriz
|
ere
eta, euskaltzale guztion onerako, bidean berriz ere indartsu ageri behar duela, eritasunetik atera eta lehenago baino bizkorrago lanean jartzeko. Edo sinpatikoek ez ote dute ikusiko hau?
|
|
|
Agerian baitago azken batean, auzi bat dagoela onartzeak berak, beraientzat, PPko espainiar nazionalistentzat, arriskutan jartzenduela duten Espainiaren burutapen zurruna. Ematen du oraindik ere Irlandan bezala gaudela Margaret ThatcherekMaze presondegiko gose grebalariei hiltzen utzi zien garaian, oraindik
|
ere
ETA eta ingurukoak psikopata aldra bat besterik ez direla dioen tesia nagusi zen garaian, akabatzea besterik ez dagoena. Are txarrago, oraindik ere defendatzen dute armak ez darabiltzaten abertzaleak, EAJkoakbatez ere —beraiek baitira talde nagusia— ETAz baliatzen direla Espainia betikoak amore eman dezan.
|
|
2003
|
|
|
J. M. JUARISTI. Nire ustez hori azkarregi joatea da eta bidean zeregin ugari badugu. Irlandarrek euren bidea daramate, palestinarrek eurea, Quebecekoek
|
ere
eta guk geure bidea egin behar dugu. Estatuak ezezkoan jarraituko balu eta konfrontazioa iritsiko balitz, haiek euren indar guztiak ipiniko lituzkete.
|
|
|
Gobernutik lagun daiteke horretan, baina baita kalte izugarria egin ere, Nafarroan ikusi izan dugun bezala. Dena den, EAEn
|
ere
eta ez nioke inori presa sartu nahi edota inor kritikatu nahi honekin, nire ustez heldu da gogoeta egiten hasteko unea, erabakitzeko iritsi den ala ez zenbait gauza aldatzeko ordua.
|
|
|
Gelatik ateratzea lortu eta nola ordainduko zion Itziarri? «Nik ez nuen emakume horri ordaintzeko ezertxo
|
ere
eta neure burua eskaini nion». Hala kontatu izan du Oteizak berak, behintzat.
|
|
|
EuskM elaberriko protagonista, Txomin, 1950ean dator Madrilera, eta hango" Instituto Nacional de Electrónica" delakoan hasten da lanean. Posible da, berez, idazleak beren beregi urteak aldatu izatea
|
ere
eta egiazko gertaerak urte bi atzerago izatea, baina elaberriko gertaerak errealitatetik hurbilegi daude hori sinesteko. Ziur dakiguna da, 1952an irakasle laguntzaile gisa lanean hasten dela Unibertsitate Zentraleko Zientzia Fakultatean.
|
|
|
Batez besteko balorazioak hiru puntutik gora ibili ziren zortzi laginetan
|
ere
eta nabarmentzekoak dira LG eta Sharp (3, 6na puntu), argibide liburuagatik eta ergonomiagatik.
|
|
|
Berrehun metro zabal horretan, lehorrera iritsi behar duten txalupek 3 korapiloko abiaduran gehienez
|
ere
eta sarrera kanaletik irten gabe joan behar dute.
|
|
|
itxita dauzkan biktimak ezin du arnasa hartu, ezta hitz egin edo eztul egin
|
ere
eta, instintiboki, eskua eztarrian jartzen du.
|
|
|
Energia on bat da eta, antza, merkatuak badaki nola administratu behar denmodu egokienean. Horrela izanik, ingurumen mugak ez dira ezta aipatu ere egiten, eta lege horiek ostean arrisku ekologikoak gehitu egin dira, ez bakarrik gero eta instalakuntza energetiko (46 proiektu z.konbinatuan) eta produkzio gehiago aurreikusten direlako, baizik eta zentral nuklearren segurtasuna gutxitu delako, aire libreanegindako mehaztegiak, zentral termoelektrikoen isurketa azidoak
|
ere
eta noskiuraren erabilpenaren inguruko lehiak gehitzen direlako (L. Martinez, 2001: 181).
|
|
|
Europar Batasuna proiektu ekonomiko bat da batez
|
ere
eta ikuspegi horretatikenergia merkatuaren liberalizazioa izan da erdiko helburua. Horrek teorian aukerakemango dizkio europar bezeroei, prezioak, bestelako zerbitzu osoagarriak edobaldintza ekologikoen arabera, bere hornitzaile energetiko aukeratzeko.
|
|
|
Kasu askotan, are larriagoa da egoera, ez baitute gaiari buruzko berariazko araudirik. Enedina Lucas Viñuela FAOko nazioarteko aholkulariak egindako txosten baten arabera, gaur egun 77 herrialdek berariazko araudiak dituzte, 13k ez dute bat
|
ere
eta beste 50ek, gehienak afrikarrak, ez dute informaziorik. Bestalde, onartzen da araudi gehienak aflatoxinei buruzkoak direla, eta horiek ezartzeko zenbait faktorek eragiten dutela, hala zientifikoak nola ez zientifikoak, honako hauek:
|
|
|
Egunotan prestatzen ari da hasieran aipatutako Fronte Popularreren bertsio berria, hain zuzen
|
ere
eta ironikoki, Popularrak –boterean hain sendo instalatu den eskuina, argibiderik behar duenarentzat Estatuko gobernutik kanporatzeko. Inkesta baikorrenetan ere, Mariano Raxoi-ren garaipena aurreikusten da Martxoak 7ko hauteskundeetan.
|
|
|
Baina askozaz ere astiroago, soseguz. Sosegu inportantez; izan ere, ohitzen hasita zegoen igela bera
|
ere
eta ondo zekien igel horrek Matias pertsona onbera zela, eta ez ziola minik emango, pertsonek oso fama txarra daukaten arren. Bibliako Itun Zaharrean eta beste hainbat liburutan.
|